كفاية الاثر في النّص علي الأئمة الاثني عشر(علیهم السلام)
نويسنده: محمد رضا ضميري
مؤلف:
ابوالقاسم علي بن محمد بن علي خزاز قمي رازي (از علماي نيمه دوم قرن چهارم)
زندگينامه و اظهار نظرها:
او در شهر قم به دنيا آمد و از كودكي در اين شهر به فراگيري علم و دانش روي آورد و مراحل مقدماتي آن را فرا گرفت. علي بن محمد براي فراگيري علم از محضر شيخ صدوق، به شهر ري سفر كرد و از محضر آن دانشمند بزرگ بهره هاي فراوان برد و در مدت كوتاهي به يكي از راويان بزرگ حديث و شخصيتهاي معتبر روايي شيعه مبدل گشت. وي از معاصران شيخ مفيد ـ عالم برجسته شيعه در آن دوران ـ به شمار مي آيد.
استادان:
شيخ صدوق، ابوالمفضل محمد بن عبدالله بن مطلب شيباني، ابو علي احمد بن اسماعيل سليماني، احمد بن زياد بن جعفر همداني، ابو علي احمد بن سليمان، احمد بن محمد بن اسحاق قاضي، احمد بن محمد بن عبدالله بن حسن عياشي.
شاگردان:
ابو البركات علي بن حسن حسيني جوري، محمد بن ابوالحسن بن عبدالصمد قمي، محمد بن حسين بن سعيد قمي.
تأليفات:
كفاية الاثر في النص علي الأئمة الاثني عشر، الاحكام الشرعية علي مذهب الاماميه، الايضاح في اصول الدين علي مذهب اهل البيت.
معرفي اجمالي كتاب:
موضوع اين كتاب امامت است. مؤلف در اين كتاب، به جمع آوري روايات معتبر از حضرت رسول خدا - صلي الله عليه وآله -، كه شخصيتهاي مشهور صحابه نقل كرده اند، و همچنين روايات فراواني از ائمه ـ عليهم السلام ـ درباره تعداد و نام امامان بعد از آن حضرت پرداخته است. مؤلف در مقدمه كتاب، انگيزه خود را از نگارش كتاب اين گونه بيان مي فرمايد: «امري كه موجب گشت تا تصميم به نگارش اين كتاب و جمع آوري رواياتي از صحابه و عترت پاك رسول خدا- صلي الله عليه وآله -درباره امامت ائمه - عليهم السلام - بگيرم، اين بود كه جمعي از ضعفاي شيعه را ديدم كه تحت تأثير تبليغات مخالفان اهل بيت قرار گرفته اند و مي گويند، ما روايتي مبني بر امامت ائمه - عليهم السلام - از صحابه و پيامبر و اهل بيت نداريم. لذا بر آن شدم تا با نگارش اين كتاب و جمع آوري تمام رواياتي كه در اين باره به دست من رسيده، دسيسه مخالفان را نقش بر آب سازم و تمام شبهات را در اين باره پاسخگو باشم».
مؤلف براي اثبات امامت دوازده امام معصوم، به روايات معتبري از علي بن ابيطالب - عليه السلام -، امام حسن - عليه السلام -، امام حسين - عليه السلام -، و صحابه معروف پيامبر - صلي الله عليه وآله - استناد نموده است؛ صحابه اي چون: عبدالله بن عباس، عبدالله بن مسعود ابو سعيد خدري، ابوذر غفاري، سلمان فارسي، جابر بن عبدالله انصاري، زيد بن ارقم، ابو ايوب انصاري، عمار ياسر، حذيفة بن يمامه، و از ميان زنان به سخنان شخصيتهايي مانند فاطمه زهرا - عليها السلام -، دختر حضرت رسول خدا- صلي الله عليه وآله -، ام سلمه و عايشه استناد جسته است. در پايان نيز به رواياتي كه از ديگر ائمه در اين باره وارد شده مي پردازد. اين كتاب از معتبرترين كتابهاي روايي شيعه به شمار مي آيد و از زمان نگارش تا حال، پيوسته مورد توجه علما و بزرگان شيعه است. اين كتاب يكي از منابع مهم مجموعه هاي روايي شيعه مانند بحارالانوار بوده است.
وضعيت نشر:
اين كتاب در يک جلد به زبان عربي با تحقيق سيد عبداللطيف کوهکمري به همت انتشارات بيدار، در سال 1401 ق، به قطع وزيري چاپ شده است.
منبع: کتابشناسي تفصيلي مذاهب اسلامي
ابوالقاسم علي بن محمد بن علي خزاز قمي رازي (از علماي نيمه دوم قرن چهارم)
زندگينامه و اظهار نظرها:
او در شهر قم به دنيا آمد و از كودكي در اين شهر به فراگيري علم و دانش روي آورد و مراحل مقدماتي آن را فرا گرفت. علي بن محمد براي فراگيري علم از محضر شيخ صدوق، به شهر ري سفر كرد و از محضر آن دانشمند بزرگ بهره هاي فراوان برد و در مدت كوتاهي به يكي از راويان بزرگ حديث و شخصيتهاي معتبر روايي شيعه مبدل گشت. وي از معاصران شيخ مفيد ـ عالم برجسته شيعه در آن دوران ـ به شمار مي آيد.
استادان:
شيخ صدوق، ابوالمفضل محمد بن عبدالله بن مطلب شيباني، ابو علي احمد بن اسماعيل سليماني، احمد بن زياد بن جعفر همداني، ابو علي احمد بن سليمان، احمد بن محمد بن اسحاق قاضي، احمد بن محمد بن عبدالله بن حسن عياشي.
شاگردان:
ابو البركات علي بن حسن حسيني جوري، محمد بن ابوالحسن بن عبدالصمد قمي، محمد بن حسين بن سعيد قمي.
تأليفات:
كفاية الاثر في النص علي الأئمة الاثني عشر، الاحكام الشرعية علي مذهب الاماميه، الايضاح في اصول الدين علي مذهب اهل البيت.
معرفي اجمالي كتاب:
موضوع اين كتاب امامت است. مؤلف در اين كتاب، به جمع آوري روايات معتبر از حضرت رسول خدا - صلي الله عليه وآله -، كه شخصيتهاي مشهور صحابه نقل كرده اند، و همچنين روايات فراواني از ائمه ـ عليهم السلام ـ درباره تعداد و نام امامان بعد از آن حضرت پرداخته است. مؤلف در مقدمه كتاب، انگيزه خود را از نگارش كتاب اين گونه بيان مي فرمايد: «امري كه موجب گشت تا تصميم به نگارش اين كتاب و جمع آوري رواياتي از صحابه و عترت پاك رسول خدا- صلي الله عليه وآله -درباره امامت ائمه - عليهم السلام - بگيرم، اين بود كه جمعي از ضعفاي شيعه را ديدم كه تحت تأثير تبليغات مخالفان اهل بيت قرار گرفته اند و مي گويند، ما روايتي مبني بر امامت ائمه - عليهم السلام - از صحابه و پيامبر و اهل بيت نداريم. لذا بر آن شدم تا با نگارش اين كتاب و جمع آوري تمام رواياتي كه در اين باره به دست من رسيده، دسيسه مخالفان را نقش بر آب سازم و تمام شبهات را در اين باره پاسخگو باشم».
مؤلف براي اثبات امامت دوازده امام معصوم، به روايات معتبري از علي بن ابيطالب - عليه السلام -، امام حسن - عليه السلام -، امام حسين - عليه السلام -، و صحابه معروف پيامبر - صلي الله عليه وآله - استناد نموده است؛ صحابه اي چون: عبدالله بن عباس، عبدالله بن مسعود ابو سعيد خدري، ابوذر غفاري، سلمان فارسي، جابر بن عبدالله انصاري، زيد بن ارقم، ابو ايوب انصاري، عمار ياسر، حذيفة بن يمامه، و از ميان زنان به سخنان شخصيتهايي مانند فاطمه زهرا - عليها السلام -، دختر حضرت رسول خدا- صلي الله عليه وآله -، ام سلمه و عايشه استناد جسته است. در پايان نيز به رواياتي كه از ديگر ائمه در اين باره وارد شده مي پردازد. اين كتاب از معتبرترين كتابهاي روايي شيعه به شمار مي آيد و از زمان نگارش تا حال، پيوسته مورد توجه علما و بزرگان شيعه است. اين كتاب يكي از منابع مهم مجموعه هاي روايي شيعه مانند بحارالانوار بوده است.
وضعيت نشر:
اين كتاب در يک جلد به زبان عربي با تحقيق سيد عبداللطيف کوهکمري به همت انتشارات بيدار، در سال 1401 ق، به قطع وزيري چاپ شده است.
منبع: کتابشناسي تفصيلي مذاهب اسلامي
