نویسنده: غلامرضا معصومی
در اساطیر قوم هیتی (Hittite) نام آرینّا (Arinna) برای یک الهه و یک شهر ذکر شده که عبارتند از:
1- الهه‌ی خورشید که نامش گمنام مانده و معمولاً او را با نام "الهه‌ی خورشید آرینّا" می‌خواندند. آرینّا و همسرش تشوب (Teshub) که یک خدا - هوا بود، به همراه فرزندانشان از معبد خدایان هیتی مشتق شده بودند. وی همچنین دریافت که در آینده، او برترین الهه‌ی ساکن زیر زمین (وابسته به خدایان و ارواح) یا الهه‌ی زمین می‌شود. او تا درجه‌ی زیادی با الهه‌ی هبات (Hebat) در بین هوری‌ها (Hurrian) تلفیق شده بود. در سال‌های پایانی قرن 14 قبل از میلاد، پادشاه مورسیلی دوم (Mursili II) مخصوصاً ارادتمند و علاقه‌مند به الهه‌ی خورشید آرینّا بود.
به روایتی دیگر آرینّا، الهه‌ی خورشید و به عنوان ملکه‌ی سرزمین هیتی، ملکه‌ی آسمان و زمین، بانوی پادشاهانِ اداره کننده‌ی دولت پادشاه و ملکه‌ی هیتی، مورد احترام بود. این الهه حامی برجسته‌ی دولت و سلطنت هیتیایی بوده و پادشاهان در هنگام جنگ و یا در زمان خطر همیشه از او یاری می‌طلبیدند. وی مانند همسان بابلی خود به عنوان خدای درستی و عدالت نیز به شمار می‌آمد چرا که خورشید در مسیر روزانه‌اش همه‌ی رفتارهای بشر را با علو نظری بی‌طرفانه بررسی می‌کند. این ربةالنّوع در اساطیر به عنوان "پادشاه خدایان" نیز ظاهر می‌شد و به همین دلیل در بسیاری از فهرست‌های مربوط به عهدنامه‌ها، نام آرینّا در اول سطور نوشته می‌شد. در یک متن هیتیایی، الهه‌ی خورشید به صورتی توصیف شده که ماهی‌هایی بر سر خویش گذاشته است. یک خدای خورشید دیگر نیز در این متن توصیف شده که خدای خورشید در آب نامیده می‌شود. شوهر آرینّا یک خدا - هوا در سرزمین هیتی بوده که گاهی خدای هوای آسمانی نیز نامیده می‌شده است.
2- شهری مهم، مذهبی و مقدس در قلمرو قوم هیتی که محل آن کاملاً معلوم نیست. می‌گویند که آرینّا به مقدار یک روز راه از هات توساس (Hattusas) فاصله داشته است. خدای اصلی این شهر به احتمال زیاد ووروسامو (Wurusamu)، الهه‌ی خورشید بوده و همسرش تارو (Taru) در مقام دوم قرار داشته است. دختران آنها مزولا (Mazulla) و هولا (Hulla) و نوه‌یشان زینتوهی (Zintuhi) نام داشتند. در این مرکز مهم مذهبی، تلی پینو (Telipinu)، خدای کشاورزی نیز وجود داشت.
منبع مقاله :
معصومی، غلامرضا؛ (1388) دایره المعارف اساطیر و آیین های باستانی جهان جلد اول، تهران: شرکت انتشارات سوره مهر؛ چاپ اول.
1- الهه‌ی خورشید که نامش گمنام مانده و معمولاً او را با نام "الهه‌ی خورشید آرینّا" می‌خواندند. آرینّا و همسرش تشوب (Teshub) که یک خدا - هوا بود، به همراه فرزندانشان از معبد خدایان هیتی مشتق شده بودند. وی همچنین دریافت که در آینده، او برترین الهه‌ی ساکن زیر زمین (وابسته به خدایان و ارواح) یا الهه‌ی زمین می‌شود. او تا درجه‌ی زیادی با الهه‌ی هبات (Hebat) در بین هوری‌ها (Hurrian) تلفیق شده بود. در سال‌های پایانی قرن 14 قبل از میلاد، پادشاه مورسیلی دوم (Mursili II) مخصوصاً ارادتمند و علاقه‌مند به الهه‌ی خورشید آرینّا بود.
به روایتی دیگر آرینّا، الهه‌ی خورشید و به عنوان ملکه‌ی سرزمین هیتی، ملکه‌ی آسمان و زمین، بانوی پادشاهانِ اداره کننده‌ی دولت پادشاه و ملکه‌ی هیتی، مورد احترام بود. این الهه حامی برجسته‌ی دولت و سلطنت هیتیایی بوده و پادشاهان در هنگام جنگ و یا در زمان خطر همیشه از او یاری می‌طلبیدند. وی مانند همسان بابلی خود به عنوان خدای درستی و عدالت نیز به شمار می‌آمد چرا که خورشید در مسیر روزانه‌اش همه‌ی رفتارهای بشر را با علو نظری بی‌طرفانه بررسی می‌کند. این ربةالنّوع در اساطیر به عنوان "پادشاه خدایان" نیز ظاهر می‌شد و به همین دلیل در بسیاری از فهرست‌های مربوط به عهدنامه‌ها، نام آرینّا در اول سطور نوشته می‌شد. در یک متن هیتیایی، الهه‌ی خورشید به صورتی توصیف شده که ماهی‌هایی بر سر خویش گذاشته است. یک خدای خورشید دیگر نیز در این متن توصیف شده که خدای خورشید در آب نامیده می‌شود. شوهر آرینّا یک خدا - هوا در سرزمین هیتی بوده که گاهی خدای هوای آسمانی نیز نامیده می‌شده است.
2- شهری مهم، مذهبی و مقدس در قلمرو قوم هیتی که محل آن کاملاً معلوم نیست. می‌گویند که آرینّا به مقدار یک روز راه از هات توساس (Hattusas) فاصله داشته است. خدای اصلی این شهر به احتمال زیاد ووروسامو (Wurusamu)، الهه‌ی خورشید بوده و همسرش تارو (Taru) در مقام دوم قرار داشته است. دختران آنها مزولا (Mazulla) و هولا (Hulla) و نوه‌یشان زینتوهی (Zintuhi) نام داشتند. در این مرکز مهم مذهبی، تلی پینو (Telipinu)، خدای کشاورزی نیز وجود داشت.
منبع مقاله :
معصومی، غلامرضا؛ (1388) دایره المعارف اساطیر و آیین های باستانی جهان جلد اول، تهران: شرکت انتشارات سوره مهر؛ چاپ اول.
