فوائد و عوارض جانبی ال ـ آرژنین

ال ـ آرژنین (L-Arginine) که به دلیل توانایی‌های شفابخشی خود، به عنوان «مولکول معجزه‌گر» شناخته می‌شود، نقش مهمی در بسیاری از عملکردهای بدن از جمله تولید هورمون رشد انسانی ایفاء می‌کند. و بسیاری از مشکلات جنسی و تولید مثل بدن انسان را برطرف می‌سازد. فوائد ال ـ آرژنین بسیار بیشتر از عوارض جانبی است که ایجاد می‌کند. اجازه دهید در خصوص این اسید آمینه مهم اطلاعات بیشتری کسب کنیم.
ال ـ آرژنین که برای نخستین بار در سال 1886 توسط ارنست شولتز (Ernst Schultze) شیمیدان سوئیسی از دانه لوپین بدست آمد، به عنوان یک اسید آمینه ضروری مورد نیاز بدن شناخته شده و نقش مهمی در چندین عملکرد بدن ایفاء می‌کند. این اسید آمینه در درجه نخست به عنوان یک وازودیلاتور (ماده‌ی شیمیایی که موجب گشادی عروق و رگ‌های خونی می‌شود) عمل کرده و مشخص شده است که خواص دیگر بسیاری دارا می‌باشد بطوریکه دانشمندان را برآن داشته که این اسید آمینه را به عنوان «مولکول معجزه‌گر» معرفی کنند. ال ـ آرژنین به عنوان اسید آمینه غیر ضروری شناخته می‌شود به این دلیل که بدن انسان توانایی تولید آن را به تنهایی دارد، با این وجود به عنوان مکمل غذایی جهت درمان بسیاری از بیماریهایی همچون فشار خون بالا، زوال عقل، درد قفسه سینه، نارسایی احتقانی قلب و اختلال نعوظ مورد استفاده قرار می‌گیرد. چنانچه به شما توصیه شده است که از ال ـ آرژنین استفاده کنید، ضروری است که عوارض جانبی و فوائد استفاده از آن را در نظر داشته باشید.

ال ـ آرژنین چیست؟

ال ـ آرژنین نوعی اسید آمنیه آلفا است. اسیدهای آمینه مولکولهای آلی بوده که از ساختار مولکولی H2N-CH-R-COOH برخوردارند. در نتیجه، مشخصه‌ی آنها این است که همیشه دارای یک آمین (NH2)، یک کربوکسیل (COOH) و جزء زنجیره کربن دیگری تحت عنوان «R» بوده که به آنها متصل می‌باشد. ال ـ آرژنین به این دلیل یک اسید آمینه آلفا است که تمام این گروه‌ها به اولین اتم کربن در زنجیره متصل می‌شوند.
فرمول مولکولی آرژنین C6H14N4O2 است. بر طبق نامگذاری آیوپاک (IUPAC) (اتحادیه بین‌المللی شیمی محض و کاربردی) نام این اسید آمینه، 2 آمینو ـ 5 ـ (دیامینومیدیلیدین آمینو) پنتانوئیک اسید می‌باشد. پیشوند «ال» نشان دهنده آن است که مولکول آرژنین به صورت کایرال است بدان معنا که با تصویر آینه‌ای خود تقارن نداشته و منطبق نمی‌باشد. بنابراین ال ـ آرژنین در ساختار و عملکرد از تصویر آینه‌ای خود متفاوت است. این یکی از 20 اسید آمینه برتر است که به طور طبیعی وجود داشته و از اجزاء سازنده پروتئین‌های پیچیده مختلف در بدن می‌باشد.
اهمیت آن برای بدن انسان به دلیل داشتن نقشی مهم در فرایندهای مختلف بدنی است. افراد بزرگسال می‌توانند آن را در بدن خود تولید کنند اما کودکان در مراحل اولیه رشد و تکامل این توانایی را ندارند. بنابراین کودکان نیاز به ال ـ آرژنین از طریق منابع خارجی داشته به این دلیل که وجود آن برای رشد اولیه آنها اهمیت دارد.

مواد غذایی سرشار از ال ـ آرژنین

بدن انسان سالم می‌تواند بر اساس نیاز خود ال ـ آرژنین تولید نماید. بنابراین، در شرایط طبیعی، افراد بالغ نیازی به مکمل خارجی ال ـ آرژنین نخواهند داشت. با این حال، در صورت بروز سوء تغذیه و یا رژیم غذایی نامتعادل یا شرایط بیماری، ممکن نیاز به مصرف مواد غذایی سرشار از آرژنین باشد.
منابع غذایی که می‌توانند ال ـ آرژنین را تأمین سازند، فراوان می‌باشند. تقریباً تمام محصولات بدست آمده از حیوانات مانند شیر، پنیر کاتج، ماست، پنیر ریکوتا، نوشیدنی‌های پروتئین وی سرشار از این اسید آمینه می‌باشند. اکثر غذاهای دریایی، و گوشت گاو نیز منابع خوبی از آن به حساب می‌آیند.
در صورتی که گیاهخوار هستید، و نیاز به مکملهای ال ـ آرژنین دارید، منابع گیاهی غنی مانند بلغور جو دوسر، گندم، آرد گندم، گرانول، انواع آجیل، سویا و نخود وجود دارد.

فوائد

فوائد بسیاری از ال ـ آرژنین بدست می‌آید، به این دلیل که نقش چند منظوره‌ای در سطح سلولی ایفاء می‌کند. این اسید آمینه که بخش مهمی از فرایند سطح سلولی است، به تقسیم سلولی کمک می‌کند. و بخشی از فرایند دفع آمونیاک از بدن می‌باشد. همچنین ماده‌ی راه اندازی است که از آن اکسید نیتریک (یک مولکول پیام رسان مهم در بدن انسان)، اورنیتین، اوره (مورد نیاز جهت دفع سمومی مانند آمونیاک) و آگماتین تولید می‌شوند.
نقش محرک در انتشار هورمون رشد انسانی از غده هیپوفیز ایفاء می‌کند. بنابراین نقش آن در رشد کودک نمی‌تواند نادیده گرفته شود.
همچنین می‌تواند بسیاری از اختلالات جنسی و مشکلات تولید مثل در بدن انسان را درمان نماید. این اسید آمینه می‌تواند ناباروری در مردان را با افزایش تحرک اسپرم و افزایش شمارش تعداد آنها بهبود بخشد. مشخص شده است که به گردش خون از طریق اندام‌های مختلف به ویژه، اندامهای جنسی کمک می‌کند. در نتیجه توانایی تولید مثل در انسان را بهبود می‌بخشد.
آرژنین همچنین زمان لازم برای بهبودی آسیب استخوان و آسیب بافت به دلیل نقش اساسی آن در تقسیم سلولی را کاهش می‌دهد. این امر می‌تواند به افراد مبتلا به آرتروز و ورزشکارانی که از آسیب‌های بافتی و استخوانی مکرر رنج می‌برند، کمک کند.
همچنین به عنوان یک محرک و تقویت کننده در تولید لنفوسیتهای T (نوعی سلولهای سفید خون که سیستم دفاعی بدن را تشکیل می‌دهند) از غده تیموس عمل کرده و سیستم ایمنی بدن را در این فرایند تقویت می‌کند.
مشخص شده است که این اسید آمینه از شدت بیماری‌های قلبی مانند فشار خون بالا با کاهش فشار خون می‌کاهد. موجب افزایش توده عضلانی با کمک به تولید کراتین می‌شود. و می‌تواند چربی را کاهش داده و در نتیجه نقش مهمی در صنعت «کاهش وزن» ایفاء می‌کند.
مشخص شده است که ال ـ آرژنین در درمان نارسایی احتقانی قلب، درد قفسه سینه، و التهاب مثانه مؤثر بوده و همچنین به بیماران اچ آی وی یا ایدز (HIV / AIDS) در افزوده شدن بر وزن و بهبود پاسخ ایمنی بدن‌شان کمک می‌کند. این اسید آمینه در کمک به بهبود بیماران تحت پیوند کلیه که دوز سیکلوسپورین مصرف می‌کنند، مؤثر است.

اثرات جانبی

پس از بررسی مختصری که از فوائد بسیار ال ـ آرژنین داشتیم، اجازه دهید برخی از عوارض جانبی اولیه آن را معرفی نماییم. آزمایشات بالینی انجام شده نشان می‌دهند که توانایی پمپ کردن قلب در برخی از بیماران حمله قلبی که مکملهای آن در اختیارشان قرار دارد، به خطر می‌افتد. همچنین مطالعات صورت گرفته نشان می‌دهند که میزان مرگ و میر افرادی که از مکمل این اسید آمینه مصرف می‌کنند بالا است. بنابراین به افردای که در حال بهبودی از حملات قلبی می‌باشند توصیه می‌شود از مصرف ال ـ آرژنین بدون مشورت با پزشک خودداری کنند.
برخی از عوارض جانبی گزارش شده در اثر مصرف آن، فشار خون پایین، اسهال، درد شکم، واکنش‌های آلرژیک منتهی به التهاب راه‌های هوایی ریه، افزایش احتمال ابتلا به تبخال، نقرس و در موارد نادر اختلالات خونی را شامل می‌شود. بنابراین افراد مبتلا به سیروز کبدی، مشکلات فشار خون پایین، مبتلا به تبخال و در انتظار جراحی‌های پیش رو باید از مصرف آن خودداری کنند.
برخی مطالعات انجام شده همچنین نشان می‌دهند که بیماران مبتلا به آسم نبایستی این مکمل‌ها را مصرف کنند به این دلیل که می‌تواند موجب بروز التهاب در ریه‌ها شده در نتیجه آسم را بدتر سازد. همچنین، کارشناسان پزشکی توصیه می‌کنند که زنان باردار و شیرده، بایستی از مصرف این مکمل خودداری کنند. دوز یا میزان مصرف بالای آن می‌تواند برای نوزادان کشنده باشد و مصرف آن بدون تجویز پزشک توصیه نمی‌شود.
هنوز هیچ مولکول دیگری کشف نشده است که به قدرتمندی و چند کاربردی بودن آرژنین در توانایی‌های درمانی باشد. تحقیقات آینده ممکن است حقایق بیشتری از این مولکول را آشکار سازند.