ذرت
تهیه کننده : ناصر مکاری
منبع : راسخون
منبع : راسخون
آمریکایی ها اولین استفاده کنندگان از ذرت بودند
ذرت تا قبل از سال 1492 میلادی (سال کشف آمریکا) در قاره آسیا، اروپا و آفریقا بعنوان یک گیاه زراعی شناخته شده نبود. اما این گیاه را از قرنها قبل در آمریکا مرکزی می شناختند و توسط مردم سرخ پوست آمریکا کشت می شد و بهمین سبب نام لاتین آن از یکی از طوایف سرخ پوست بنام Marisi Mahig گرفته شده است.
کریستف کلمب کاشف آمریکا برای اولین بار دانه ذرت را از آمریکا به اروپا برد و نام Mais را به آن داد. سپس طی سالیان دراز بذر ذرت از طریق کشور پرتقال به آفریقا و جنوب اروپا تا هندوستان و چین برده شد. حدس زده می شود که دانه این گیاه مانند غلات دارای پوشینه هایی بوده و بر حسب جهش بصورت بلال امروزی درآمده است.
سالیانه بیش از صد میلیون هکتار از اراضی زراعی دنیا به کشت ذرت اختصاص پیدا می کند و بعد از گندم بزرگترین سطح کشت را اشغال می کند، در حالیکه تولید محصول آن بعد از گندم و برنج قرار دارد. اهمیت محصول و بالا بودن سطح زیر کشت زیاد این گیاه بعلت قدرت تطابق آن با شرایط گوناگون اقلیمی می باشد، بدین جهت جزو عمده ترین محصولات مناطق معتدله، معتدله گرم، نیمه گرمسیر و مرطوب بشمار میرود.
این گیاه بعلت ارزش غذایی خاصی که دارد مورد توجه کشورهای مکزیک، پرو، کشورهای آمریکای مرکزی و اغلب کشورهای آمریکای جنوبی قرار دارد. طبق شواهد مختلف و متعدد چنین به نظر می رسد که کشت و کار ذرت قرنها قبل توسط بومیان این مناطق نیز رواج داشته و آنها در اصلاح آن سهم زیادی داشته اند و حتی ارقامی از آن تهیه کرده اند. ذرتی که مورد توجه خاص سفید پوستان قرار گرفتهاست ذرت دندان اسبی بوده که دارای قدرت تطابق پذیری بیشتری با شرائط مختلف آب و هوایی است.
مزرعه ذرت
مختصری از گیاه شناسی ذرت
تعداد بلال های ذرت در هر گیاه بسته به واریته های مختلف، کاملا متفاوت بوده و بین یک تا 12 عدد در نوسان است. اندام نر گیاه ذرت در انتهای ساقه اصلی به صورت خوشه و خوشه های فرعی قرار دارد که در روی این خوشه یا خوشه های فرعی دو سنبلچه یکی بلند و دیگری کوتاه بطور منظم قرار گرفته است. هر سنبلچه دارای دو گل و هر گل دارای سه پرچم می باشد. همانطور که اشاره شد ذرت گیاهی است یک پایه و در نتیجه بعلت جدا بودن اعضای زایشی گرده افشانی آن بطور مستقیم بوده و گرده های گل به طرق مختلف بر روی اعضای مونث انتقال پیدا می کنند.
دانه های زیبا و خوشمزه ذرت
در نتیجه گرده افشانی آزاد ممکن است حدود 1 تا 15 درصد، عمل گرده افشانی مستقیم در ذرت صورت بگیرد. گرده های ذرت تقریبا در تمام ارقام یک تا پنج روز قبل از ظهور اعضای مذکور می رسند ( Protandry ) گل کردن ذرت مدت چند روزی بطول می انجامد. بعد از آنکه میله پرچم خارج گردید از کیسه گرده مقادیر بسیار زیادی گرده های سبک آزاد می گردد. آنطور که محاسبه شده است گیاه ذرت برای گل ماده حدود 25000 دانه گرده تولید می کند. گرده افشانی غیر مستقیم ذرت بیشتر بوسیله باد صورت می گیرد و باد می تواند تا چندین کیلومتر گرده ها را منتقل کند.
دانه ذرت میوه ایست گندمه (Caryopsis) و پوسته آن فقط شامل پوسته میوه (Pericarp) است. ذرت دارای ساقه های راست و مستقیم بوده و ممکن است طول آن در مناطق خشک تا هشت متر هم برسد. جالب است بدانید که برای تشکیل یک کیلوگرم ماده خشک ذرت در حدود 315 تا 415 لیتر آب احتیاج است.
توليد کننده ها
در ايران ذرت معمولاً در گرگان و گنبد، خوزستان، کرمانشاه، خراسان، گيلان و مازندران توليد مي گردد.
تاريخچه
کريستف کلمب، يک سال پس از ورود به قاره آمريکا، در سال 1493م بذر ذرت را با خود به اسپانيا برد. اين گياه به دليل بالا بودن عمل کردش از آنجا به پرتقال و سپس به ديگر کشورهاي اروپايي برده شد. از آنجا هم اين گياه به قاره آفريقا و تعدادي از کشورهاي آسيايي از جمله هند و ژاپن راه يافت.
تركيبات شيميايي:
در صد گرم دانه ذرت خام مواد زير موجود است :
انرژي 350 كالري
آب 13 گرم
پروتئين 9 گرم
چربي 4 گرم
مواد نشاسته اي 72 گرم
كلسيم 22 ميلي گرم
سديم 1 ميلي گرم
پتاسيم 285 ميلي گرم
فسفر 265 ميلي گرم
آهن 2 ميلي گرم
ويتامين آ 490 واحد
ويتامين ب 1 0/4 ميلي گرم
ويتامين ب 2 0/12 ميلي گرم
ويتامين ب 3 2/2 ميلي گرم
ارسنيك 30 ميلي گرم
كاكل ذرت داراي مواد معدني مختلف و املاح پتاسيم و كلسيم مي باشد .
در صد گرم كاكل ذرت مواد زير موجود است :
گوگرد 2/8 ميلي گرم
كلر 3/6 ميلي گرم
فسفر 5/2 ميلي گرم
سيليسيم 4 گرم
آهن 0/06 ميلي گرم
كلسيم 1/7 ميلي گرم
منيزيم 1/4 ميلي گرم
سديم 0/2 ميلي گرم
پتاسيم 26/5 ميلي گرم
همانطور كه در جدول بالا مشاهده مي شود كاكل ذرت داراي مقدر زيادي پتاسيم است وبعلت وجود اين ماده معدني است كه كاكل ذرت ادرار آور است .
خواص داروئي:
خواص درماني ذرت
ذرت از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است "
1)پماد ذرت خشك كننده زخم ها مي باشد .
2)ذرت غذاي خوبي براي پيشگيري سرطان است.
3)استفاده مداوم از ذرت از كرم خوردگي دندان جلوگيري مي كند .
4)روغن ذرت كلسترول خون را پائين مي آرود .
5)روغن ذرت براي درمان اگزما و بيماريهاي پوستي مفيد است.
خواص درماني كاكل ذرت
برای درست کردن دم کرده کاکل ذرت مقدار 30 گرم از آن را در يک ليتر آب جوش ريخته و به مدت پنج دقيقه دم مي کنند
1-دم كرده كاكل ذرت ادرار آور است و آرام كننده دستگاه ادراري است .
2-درد و ناراحتي هاي دستگاه ادراري را تسكين مي دهد .
3-سنگ مثانه ،التهاب ،ورم مثانه و درد مثانه را از بين مي برد .
4-كاكل ذرت بطور كلي دستگاه ادراري را تميز مي كند .
بغير از كاكل ذرت از برگ و ريشه وساقه بلال نيز استفاده طبي بعمل ميآيد .
1)جوشانده ساقه وسط بلال خونريزي از بيني را بند مي آرود.
2)براي دفع سنگ مثانه از جوشانده برگهاي بلال استفاده كنيد .
3)جوشانده ريشه ذرت براي سوزش مجاري ادراري مفيد است .
4)جوشانده وسط بلال درد شكم و معده را از بين مي برد .
5)در قديم براي معالجه سوزاك از جوشانده ساقه بلال استفاده مي كردند
گونههای ذرت
ذرت دندان اسبی (Zea mays var. indentata)
ذرت بلوری (Zea mays var. indurata)
ذرت آردی (Zea mays var. amyalcea)
ذرت پاپ کورن (Zea mays var. everta)
ذرت غلاف دار (Zea mays ver. tunicate)
ذرت مومی (Zea mays var. ceratina)
ذرت شیرین (Zea mays var. saccharata)
ذرت بو داده
بخار آب حاصل شده درون دانه نمیتواند به راحتی از لایه بیرونی سخت آندوسپرم خارج شود. به ناچار فشار زیادی به این لایه وارد میآورد و دانه را منفجر نموده و دانه پف میکند. این ذرت معمولا برای تهیه پاپ کورن یا ذرت بو داده مورد استفاده قرار میگیرد. بهترین میزان رطوبت دانه برای حداکثر پف کردن، 14 درصد میباشد.
ذرت سخت
تمام آندوسپرم این نوع ذرت که در مرکز دانه میباشد، با لایه سختی از آندوسپرم پوشیده شده است. دانههای رسیده این نوع ذرت ، گرد ، صاف و کهربایی هستند. دوره رشد آنها هم 80 تا 100 روز است. بلالهای بدست آمده باریک بوده و تقریبا 8 ردیف دانه دارد.
ذرت دندان اسبی
ذرت نرم یا آردی
ذرت شیرین
ذرت مومی
شرایط لازم برای رشد گیاه
ذرت با وجود آن که یک گیاه گرمسیری است، نمیتواند آب و هوای بسیار گرم را تحمل کند. مناسبترین محیط برای کشت آن ، ناحیهای است که دمای آن دست کم به مدت 3 تا 4 ماه متوالی ، 21 تا 32 درجه سانتیگراد باشد. در صورتی که دمای اواسط تابستان ناحیه کشت ذرت ، کمتر از 18 درجه سانتیگراد باشد یا میانگین دمای تابستان کمتر از 13 درجه باشد، میزان رشد گیاه کاهش یافته و در صورت طولانی شدن کاهش دما ، کشت ذرت غیر ممکن خواهد بود.
آب
معمولا در مراحل گسترش برگها ، گرده افشانی و تشکیل دانه که اغلب در ماههای گرم تابستان صورت میپذیرد، گیاه ذرت به آب زیادی نیاز دارد. تعداد دفعات آبیاری تحت تأثیر خاک ، آب و هوا و... قرار دارد که بین 2 تا 15 بار متغیر است. زراعت ذرت در مناطقی که بارندگی سالیانه 250 تا 2500 میلیمتر دارند به صورت دیم هم امکانپذیر میباشد.
خاک
میزان عملکرد ذرت در خاکهای عمیق ، حاصلخیز و زهکشی شده با بافت متوسط بیشتر است. ذرت نسبت به کمبود اکسیژن که ناشی از رطوبت یا وجود لایههای فشرده زیرزمینی میباشد، بسیار حساس است. همچنین ذرت قادر است در خاکهایی با PH حدود 5.5 تا 8 هم رشد نماید. البته PH مناسب برای آن 6 میباشد. PH کمتر از 6 معمولا میزان جذب کلسیم را در گیاه کاهش میدهد.
زمان کاشت ذرت
بهترین زمان برای کاشت ذرت ، زمانی است که دمای خاک در عمق 7 تا 8 سانتیمتری به مدت 3 تا 4 روز متوالی در فصل بهار ، تقریبا 13 درجه سانتیگراد باشد. اگر کشاورز قادر نیست که دمای خاک را اندازهگیری نماید، میتواند از میانگین دمای هوا در ساعت 7 صبح و 12 ظهر استفاده کند.
کود
کود شیمیایی ، بویژه کودهایی که دارای نیتروژن ، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و گوگرد و همچنین ، منگنز، آهن، روی و مولیبدن باشند برای بالا بردن سطح تولید ذرت بسیار ضروری هستند. مناسبترین زمان برای استفاده از کود ، در بهار و قبل از بذرکاری یا هم زمان با آن است. بهترین روش برای ریختن کود ، به فاصله 5 سانتی از بذر و به عمق 3 تا 5 سانتی متری از بذر میباشد.
آفات و بیماریهای ذرت
برداشت محصول
برای برداشت محصول ، رطوبت دانه باید بین 20 تا 25 درصد باشد. اگر قرار باشد که محصول برداشت شده را مورد مصرف دام قرار دهند، ذرت را میتوان با رطوبت 25 تا 28 درصد هم برداشت کرد. امروزه برداشت بلال را با دستگاههای بلال چین و همچنین جدا نمودن دانههای ذرت را از بلال ، با دستگاه دانه کن انجام میدهند. دستگاه بلال چین ، بلالها را از بوته میچیند و غلافهای آن را جدا میکند. دستگاه دانه کن هم دانههای ذرت را از بلال جدا مینماید. برای انبار کردن دانههای بلال ، باید رطوبت آنها را به 17 درصد رساند. دمای انبار نباید بیش از 10 درجه سانتیگراد باشد. البته دانههای با رطوبت بیش از 17 درصد را میتوان در دماهای بالاتر هم نگهداری نمود.
موارد استفاده از ذرت
دانه ذرت به رنگ سفید ، زرد یا مخلوطی از این دو یافت میشود. خوراکهایی که با ذرت سفید تهیه میشوند، معمولا مرغوبترند. دانه ذرت دارای سه بخش آندوسپرم ، گیاهک و پریکارپ است. پروتئین موجود در دانه به عوامل مختلفی از جمله محیط ، نوع گیاه و شرایط کشت و زراعت بستگی دارد و بین 8 تا 15 درصد متغیر است. پروتئین عمده ذرت زئین میباشد نقش مهمی در تغذیه انسان ایفا می کنند.
میزان روغن دانه ذرت ، 4 درصد بوده که بیشتر در گیاهک قرار دارد. از گیاه ذرت استفادههای مختلفی میکنند. از آسیاب نمودن دانه ذرت ، آرد ذرت تهیه می کنند که خود در تهیه غذاهای مختلف بکار میرود. از ساقه و برگهای ذرت در صنایع کاغذ و مقوا سازی و همچنین تولید کاغذ دیواری استفاده میکنند. از آرد ذرت در تولید چسب ، صابون و از نشاسته آن در صنایع رنگرزی ، داروسازی ، مرکب سازی و پلاستیک سازی استفاده مینمایند.
مضرات :
منابع :
ذرت http://daneshnameh.roshd.ir
ذرت http://fa.wikipedia.org
ذرت http://www.senmerv.com
ذرت http://www.parsiteb.com
تاریخچه و انواع ذرت http://parsagriculture.blogfa.com
ذرت Corn http://www.money58.netfirms.com
/خ