مترجم: فرید احسانلو
منبع:راسخون
منبع:راسخون
چندین سال بعد از کشف ابررسانایی k40 در اکسیدهای سرامیکی (و اختصاص یافتن جایزة نوبل به آن) و یک سال پس از کشف ابررسانایی k90، دستة سومی از ابر رساناهای گرم پیدا شده است که نمونة اصلی آن ترکیبی از اکسیدبیسموت ـ استرانسیوم ـ کلسیم ـ مس است با دمای گذر 95 کلوین. این کشف توسط یک گروه ژاپنی اعلام شد.
آلن هرمن و ژنگ‌ژی‌شنگ از دانشگاه آرکانزاس اخیراً ترکیبی از اکسید تالیوم ـ کلسیم ـ باریم ـ مس ساخته‌اند که مقاومتش تا دمای 106 کلوین صفر است و اثر مایسنر را هم که حاکی از ابررسانش است از خود نشان می‌دهد. ترکیب مشابهی نیز اخیراً توسط محققان آی‌بی‌ام ساخته شده که تا دمای 125 کلوین ابررساناست.
هرمن ادعا دارد که این ترکیب جدید، بیشتر مزایای عملی ترکیب بیسموت ـ استرانسیوم ـ کلسیم ـ مس را دارد؛ از جمله خیلی پایدار است؛ در نمونه‌هایی که به مدت 5 هفته در آزمایشگاه به حال خود رها شدند هیچ تغییری مشاهده نشد. مزیت این ترکیب جدید این است که برای تهیة آن به عملیات مشکل شیمیایی که معمولا برای تهیة ابررساناها باید انجام شود، نیازی نیست و با یک عمل ذوب ساده می‌توان آن را به دست آورد. از طرف دیگر این ترکیب شامل هیچ فلز قلیایی خاکی نظیر ایتریوم نمی‌شود و درنتیجه تولید آن به مقدار زیاد، خیلی ارزان تمام شود.
تالیوم در طبیعت زیاد پیدا نمی‌شود و سمی هم هست؛ هرمن معتقد است که وجود تالیوم یا بیسموت نقش معجزه‌آسایی در ابررسانش ندارد و باید بتوان عناصر فراوان‌تر و کم خطرتری را جانشین آن‌ها کرد. البته هنوز کسی نتوانسته است از این ماده، تک بلورهای یک فازه بسازد. بنابراین اطلاعات ما در مورد شدت جریان بحرانی آن هنوز قابل اعتماد نیست. هرمن می‌گوید ساختن چنین تک‌بلوری مطمئناً یکی از اهداف پژوهش‌های آینده است.
پراش پرتو ایکس نشان داده است که این ترکیب دو فاز متفاوت دارد که هر دو ابر رسانا هستند. نسبت عناصر تالیوم ـ کلسیم ـ باریم ـ مس در یکی از این فازها 2: 1: 2: 2، و در فاز دیگر 2: 2: 2: 3 است.
