استرس و اضطراب، انرژی ما را می‌گیرد و نهایتا ما را خسته و کم‌حوصله می‌کند. فردی که تمام روز را با تنش و استرس گذرانده، توانی برای امور عادی روزمره ندارد حتی گاهی حال و حوصله سلام کردن را هم ندارد.
از ترافیک، از قرض و قوله‌ها، از بدقولی‌ها و جفاکاری‌ها، از ناکامی‌ها و سرخوردگی‌ها، از همه اینها خسته‌ای و به خانه که می‌رسی، دوست داری شامت را بخوری و بخوابی؛ بدون اینکه به همسرت توجهی نشان بدهی. استرس‌ها و اضطراب‌ها، بیشتر و بیشتر می‌شوند و مشکلات نه تنها کمتر نمی‌شوند که به خاطر فرسودگی تو، زیر بار این همه استرس، پیچیده‌تر و دردسرسازتر می‌شوند.
بقیه افراد هم همین‌طورند، یعنی زمانی که درگیر استرس و تنش هستند، نسبت به رابطه زناشویی بی‌علاقه می‌شوند. تحقیقات بیولوژیک هم سرنخ‌هایی از این موضوع به دست آورده است چنان‌که محققان می‌گویند استرس باعث اتصال هورمون‌های جنسی به پروتئین‌ها می‌شود و به این ترتیب آنها را از دسترس سلول‌های هدف دور نگه می‌دارد.
هورمون‌ها نمی‌توانند تاثیر خود را در بدن داشته باشند و به همین علت، میل جنسی فرد کمتر می‌شود.
خیلی از افراد، به خصوص آقایان، کار را محل فرار از استرس و مشکلات می‌دانند و سرخوردگی و احساس کمبود رابطه زناشویی هم یکی از مشکلاتی است که بعضی‌ها، در برابر آن جا می‌زنند و به جای حل آن، کارشان را زیاد می‌کنند.
این را مطالعات مختلف علمی هم تایید می‌کند؛. به این ترتیب که مشخص شده افرادی که رابطه زناشویی کمتری با همسرشان دارند، سعی دارند آن را با کار بیشتر جبران کنند و این کار زیاد باعث فرسودگی شغلی بیشتر و رابطه جنسی کمتر می‌شود.
این چرخه معیوب به این ترتیب همچنان ادامه دارد و حتی می‌تواند به از هم پاشیدن بنیان خانواده بینجامد. در حالی که نتایج این تحقیقات جدید نشان داده که اگر در هنگام مواجهه با یک محرک استرس‌زا، رابطه زناشویی خود را با همسرتان بیشتر کنید، می‌توانید از استرس خود بکاهید.
به عنوان مثال، مشخص شده که رابطه زناشویی می‌تواند باعث ترمیم سریع‌تر زخم‌ها شود. همچنین افرادی که ازدواج کرده‌اند و رابطه زناشویی رضایت‌مندانه‌ای را با همسرشان تجربه کرده‌اند، در درازمدت، کمتر بیمار می‌شوند و طول عمر آنها نیز بیشتر از مجردها و افرادی است که به روابط زناشویی‌شان توجهی ندارند.
اما این تمام ماجرا نیست. تغییرات هورمونی به وجودآمده به دنبال یک ارتباط زناشویی بین همسران، می‌تواند آنها را در برابر سختی‌ها و ناملایمات زندگی هم مقاوم کند و آسیب‌پذیری‌شان را پایین بیاورد و این را مطالعات گوناگون نشان داده‌اند.
در یکی از این مطالعات، که کار محققان دانشگاه اسکاتلند است، مشخص شده فشارخون افرادی که رابطه زناشویی کافی و رضایت‌مندانه‌ای داشته‌اند، در هنگام سخنرانی، کمتر افزایش پیدا می‌کرد که این نشان‌دهنده احساس عزت‌نفس بیشتر و استرس و تنش روانی کمتر بود.
همچنین در زنان، تحریک سلول‌های عصبی واژن و دهانه رحم، در هنگام رابطه زناشویی، موجب آزاد شدن هورمون‌های شل‌کننده دیواره رگ‌ها می‌شود که این هورمون‌ها سبب تعادل فشارخون می‌شوند.
به همین دلیل قادر به هم صحبت شدن با همسر خود نیستند. به همین دلیل ممکن است همسر فرد پس از مدتی احساس تنهایی و یا احساسات منفی دیگری شود. که در نهایت موجب وارد شدن آسیب های جدی به چارچوب خانواده خواهد شد.
همچنین این استرس می تواند به طور مستقیم توانایی جنسی و عاطفی فرد را دچار مشکل نماید. که موجب بروز احساسات منفی شدیدی در همسر فرد خواهد شد. بنابراین بهترین راه برای کنترل نمودن استرس و اضطراب در زندگی های مشترک، صمیمیت و صحبت کردن در رابطه با نگرانی و استرس ها است.
در این صورت می توان به دو صورت میزان اضطراب را کاهش داد. در ابتدا ممکن است همسر فرد راه حل مناسبی را جهت برطرف نمودن دلیل استرس پیشنهاد دهد. از طرفی در صورت نبود راه حل، باز هم از میزان استرس کاسته خواهد شد.
اگر گمان می‌کنید استرس در زندگی شما باعث کاهش میل جنسی در شما می‌شود، یکی از اولین راه حل‌هایی که باید در نظر بگیرید مدیریت کلی استرس است. اگر بتوانید سطح استرس خود را با استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی پایین بی‌آورید، اختلالات هورمونی ناشی از استرس را تجربه نخواهید کرد.
تصویر سازی ذهنی هدایت شده
مراقبه
تکنیک استراحت پیشرونده‌ی ماهیچه ها
ورزش‌های هوازی
آروما تراپی یا رایحه درمانی
ثبت روزانه‌ی وقایع
صحبت با یک درمان‌گر متخصص
هنگام ریشه‌یابی در مورد کاهش میل جنسی نسبت به شریک زندگی‌تان، لازم است به سلامتی رابطه نگاهی بیندازیم. مطالعات نشان می‌دهد که استرس به دلیل وجود تعارض در رابطه نسبت به استرس‌های دیگر، می‌تواند یک عامل قوی در کاهش میل جنسی باشد. این مورد، هم برای مردان و هم برای زنان صادق است.
کار کردن بر روی مشکلات ارتباطی زوجین در بهبود رابطه جنسی آنها بسیار موثر است. برای این کار اول باید مطمئن شوید تکنیک‌هایی که برای حل اختلاف با همسرتان در نظر می‌گیرید منصفانه بوده و از رابطه‌ی شما حمایت کند. سعی کنید مشکلات را جدا از پارتنر خود بدانید و او را دشمن خود فرض نکنید. سعی کنید راه حل‌هایی پیدا کنید که نیازهای هر دوی شما را پشتیبانی کند.
اگر برای انجام این کار به کمک احتیاج داشتید، یک روان درمان‌گر یا زوج درمان‌گر می‌تواند به شما کمک کند مهارت‌های ارتباطی مؤثرتری برای بهبود رابطه پیدا کرده و عمیق‌تر روی مشکلات‌تان کار کنید.
مطالعات محققان دانشگاه گوتینگن نیز نشان داده حتی گرفتن دست همسر، باعث کاهش استرس او می‌شود. آنها این موضوع را این طور امتحان کردند: به گروهی از زنان جمله استرس‌زایی مانند این گفته شد: «ظرف چند ثانیه به شما شوکی وارد می‌شود.» این در حالی بود که گروهی از آنان دست همسران‌شان را در دست داشتند و عده‌ای دیگر دست فردی غریبه را.
در همین حال، پاسخ مغزی آنها نیز از طریق دستگاه تصویربرداری مغزی ارزیابی شد. پاسخ مغزی آنها که دست همسرشان را در دست داشتند، نسبت به این جمله محرک استرس، بسیار پایین‌تر از گروه دیگر بود و آنهایی که رابطه قوی‌تری در زندگی واقعی داشتند، پاسخ بسیار ضعیفی نسبت به آن نشان دادند.
اما بعد از هر بار رابطه زناشویی، هورمون‌هایی از قبیل اکسی‌توسین و اندورفین در بدن ترشح می‌شود که سبب متعادل شدن فشار خون و نیز رشد احساس خوب و نگرش مثبت می‌شود.
این احساس مثبت، در رابطه عاطفی شما با همسرتان تاثیر می‌گذارد و باعث بهبود روابط شما می‌شود و موجب می‌شود یکدیگر را بهتر درک کنید و همدلی بین شما نیز بیشتر شود.
به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که یک رابطه خوب عاطفی بین همسران، نیازمند رابطه زناشویی موفق است و اگر زن و شوهری با یکدیگر رابطه زناشویی کافی و موفق نداشته باشند، می‌توان انتظار داشت که به تدریج از یکدیگر دور شوند و قدرت ایثار و گذشت را در مورد همدیگر از دست بدهند.
بررسی‌های این محققان نشان داده که ارتباط زناشویی زوجین با همدیگر، باعث فرونشاندن خشم و عصبانیت آنها نسبت به همدیگر و دیگران می‌شود و نبود چنین ارتباطی، باعث بی‌علاقگی و حتی زمینه‌ساز خیانت و طلاق آنها می‌شود. علی‌رغم اینکه هنوز یکدیگر را واقعا دوست دارند.
محققان و متخصصان سلامت جنسی، به زوجین توصیه می‌کنند در هنگام استرس و تنش روانی، تسلیم احساس خود در دوری گزیدن از همسرشان نشوند و تلاش کنند در این حالت هم محبت خود را نسبت به او بیان کنند.
البته شاید بیشتر زن‌‌وشوهرها اعتراض کنند که رابطه زناشویی نمی‌تواند فرمایشی و دستوری باشد. نکته در اینجاست که وقتی دو نفر واقعا یکدیگر را دوست داشته باشند و به هم عشق بورزند، نتیجه خوبی به دست خواهد آمد و استرس از میان خواهد رفت.
این نتیجه را هم آزمون‌های سنجش استرس، بر روی زن و شوهرهای مورد مطالعه، تایید می‌کند و هم اظهارات خود آنها در مورد احساس درونی‌شان. بنابراین برای کاهش استرس، حتما نیاز به برقراری ارتباط کامل بین همسران نیست بلکه بهتر است در مرحله اول، همدیگر را نوازش کنند و به روش‌های مختلف محبت خود را به یکدیگر نشان دهند. چنین رفتاری میزان استرس و افسردگی آنها را ۸ برابر کاهش می‌دهد.
نویسنده: بخشی از این مقاله به کوشش دکتر فرنوش صفوی‌فر نوشته و تهیه شده است
منبع: گروه تحقیقات، کارگروه و هسته‌ی علمی بخش پژوهش و گروه مشاوران پرتال فرهنگی راسخون
اما آیا نگاهی به کنار دستت کرده‌ای؟
همسر مهربانی که در کنار تو و یار و غمخوار توست و از تو توقع مهر و محبت دارد؟ ...
استرس و اضطراب، انرژی ما را می‌گیرد و نهایتا ما را خسته و کم‌حوصله می‌کند. فردی که تمام روز را با تنش و استرس گذرانده، توانی برای امور عادی روزمره ندارد حتی گاهی حال و حوصله سلام کردن را هم ندارد. بررسی‌ها نشان داده افراد پراضطراب و پرتنش، کمتر به روابط زناشویی با همسرشان تمایل نشان می‌دهند.بقیه افراد هم همین‌طورند، یعنی زمانی که درگیر استرس و تنش هستند، نسبت به رابطه زناشویی بی‌علاقه می‌شوند. تحقیقات بیولوژیک هم سرنخ‌هایی از این موضوع به دست آورده است چنان‌که محققان می‌گویند استرس باعث اتصال هورمون‌های جنسی به پروتئین‌ها می‌شود و به این ترتیب آنها را از دسترس سلول‌های هدف دور نگه می‌دارد.
هورمون‌ها نمی‌توانند تاثیر خود را در بدن داشته باشند و به همین علت، میل جنسی فرد کمتر می‌شود.
استرس بیشتر، کار بیشتر
خیلی از افراد، به خصوص آقایان، کار را محل فرار از استرس و مشکلات می‌دانند و سرخوردگی و احساس کمبود رابطه زناشویی هم یکی از مشکلاتی است که بعضی‌ها، در برابر آن جا می‌زنند و به جای حل آن، کارشان را زیاد می‌کنند.این را مطالعات مختلف علمی هم تایید می‌کند؛. به این ترتیب که مشخص شده افرادی که رابطه زناشویی کمتری با همسرشان دارند، سعی دارند آن را با کار بیشتر جبران کنند و این کار زیاد باعث فرسودگی شغلی بیشتر و رابطه جنسی کمتر می‌شود.
این چرخه معیوب به این ترتیب همچنان ادامه دارد و حتی می‌تواند به از هم پاشیدن بنیان خانواده بینجامد. در حالی که نتایج این تحقیقات جدید نشان داده که اگر در هنگام مواجهه با یک محرک استرس‌زا، رابطه زناشویی خود را با همسرتان بیشتر کنید، می‌توانید از استرس خود بکاهید.
کمک همسران به سلامت همدیگر
تحقیقات پیشین از جنبه‌های مختلف تاثیر یک رابطه زناشویی سالم و رضایت‌مندانه بین زن و شوهرها خبر داده بودند و حالا دیگر کارشناسان سلامت جنسی معتقدند یک رابطه زناشویی مثبت و سالم، نه تنها برای تداوم زندگی زناشویی و محکم کردن بنیان خانواده اهمیت دارد بلکه برای سلامت زوجین هم مفید است.به عنوان مثال، مشخص شده که رابطه زناشویی می‌تواند باعث ترمیم سریع‌تر زخم‌ها شود. همچنین افرادی که ازدواج کرده‌اند و رابطه زناشویی رضایت‌مندانه‌ای را با همسرشان تجربه کرده‌اند، در درازمدت، کمتر بیمار می‌شوند و طول عمر آنها نیز بیشتر از مجردها و افرادی است که به روابط زناشویی‌شان توجهی ندارند.
کمک همسران برای زندگی
اما این تمام ماجرا نیست. تغییرات هورمونی به وجودآمده به دنبال یک ارتباط زناشویی بین همسران، می‌تواند آنها را در برابر سختی‌ها و ناملایمات زندگی هم مقاوم کند و آسیب‌پذیری‌شان را پایین بیاورد و این را مطالعات گوناگون نشان داده‌اند.در یکی از این مطالعات، که کار محققان دانشگاه اسکاتلند است، مشخص شده فشارخون افرادی که رابطه زناشویی کافی و رضایت‌مندانه‌ای داشته‌اند، در هنگام سخنرانی، کمتر افزایش پیدا می‌کرد که این نشان‌دهنده احساس عزت‌نفس بیشتر و استرس و تنش روانی کمتر بود.
همچنین در زنان، تحریک سلول‌های عصبی واژن و دهانه رحم، در هنگام رابطه زناشویی، موجب آزاد شدن هورمون‌های شل‌کننده دیواره رگ‌ها می‌شود که این هورمون‌ها سبب تعادل فشارخون می‌شوند.
استرس در زندگی مشترک چگونه مشکل ساز می شود؟
یکی از استرس های شایع در زندگی های مشترک، استرس های مربوط به کار و مسائل اقتصادی است. که تا میزان قابل توجهی زندگی زناشویی افراد را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. معمولا افرادی که دچار استرس در زندگی مشترک هستند. بیشتر زمان خود را در شبکه های اجتماعی می گذرانند. یا برای دستیابی به کار و بودجه مورد نیاز خود دائما در حال صحبت کردن با تلفن هستند.به همین دلیل قادر به هم صحبت شدن با همسر خود نیستند. به همین دلیل ممکن است همسر فرد پس از مدتی احساس تنهایی و یا احساسات منفی دیگری شود. که در نهایت موجب وارد شدن آسیب های جدی به چارچوب خانواده خواهد شد.
همچنین این استرس می تواند به طور مستقیم توانایی جنسی و عاطفی فرد را دچار مشکل نماید. که موجب بروز احساسات منفی شدیدی در همسر فرد خواهد شد. بنابراین بهترین راه برای کنترل نمودن استرس و اضطراب در زندگی های مشترک، صمیمیت و صحبت کردن در رابطه با نگرانی و استرس ها است.
در این صورت می توان به دو صورت میزان اضطراب را کاهش داد. در ابتدا ممکن است همسر فرد راه حل مناسبی را جهت برطرف نمودن دلیل استرس پیشنهاد دهد. از طرفی در صورت نبود راه حل، باز هم از میزان استرس کاسته خواهد شد.
غلبه بر استرس و کمبود میل جنسی
خوشبختانه امکان به حداقل رساندن اضطراب و بهبود روابط جنسی وجود دارد. به خصوص اگر شما تلاش کافی داشته باشید. در اینجا به چند راهبرد برای بهبود این مشکل اشاره می‌کنیم.
1- مدیریت استرس:
اگر گمان می‌کنید استرس در زندگی شما باعث کاهش میل جنسی در شما می‌شود، یکی از اولین راه حل‌هایی که باید در نظر بگیرید مدیریت کلی استرس است. اگر بتوانید سطح استرس خود را با استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی پایین بی‌آورید، اختلالات هورمونی ناشی از استرس را تجربه نخواهید کرد.
چند روش کنترل استرس که می‌توانید آنها را به کار بگیرید عبارتند از:
تصویر سازی ذهنی هدایت شدهمراقبه
تکنیک استراحت پیشرونده‌ی ماهیچه ها
ورزش‌های هوازی
آروما تراپی یا رایحه درمانی
ثبت روزانه‌ی وقایع
صحبت با یک درمان‌گر متخصص
2- رابطه‌تان را بررسی کنید:
هنگام ریشه‌یابی در مورد کاهش میل جنسی نسبت به شریک زندگی‌تان، لازم است به سلامتی رابطه نگاهی بیندازیم. مطالعات نشان می‌دهد که استرس به دلیل وجود تعارض در رابطه نسبت به استرس‌های دیگر، می‌تواند یک عامل قوی در کاهش میل جنسی باشد. این مورد، هم برای مردان و هم برای زنان صادق است.کار کردن بر روی مشکلات ارتباطی زوجین در بهبود رابطه جنسی آنها بسیار موثر است. برای این کار اول باید مطمئن شوید تکنیک‌هایی که برای حل اختلاف با همسرتان در نظر می‌گیرید منصفانه بوده و از رابطه‌ی شما حمایت کند. سعی کنید مشکلات را جدا از پارتنر خود بدانید و او را دشمن خود فرض نکنید. سعی کنید راه حل‌هایی پیدا کنید که نیازهای هر دوی شما را پشتیبانی کند.
اگر برای انجام این کار به کمک احتیاج داشتید، یک روان درمان‌گر یا زوج درمان‌گر می‌تواند به شما کمک کند مهارت‌های ارتباطی مؤثرتری برای بهبود رابطه پیدا کرده و عمیق‌تر روی مشکلات‌تان کار کنید.
3- کنار هم ورزش کنید:
ورزش روشی عالی برای مدیریت استرس و تقویت عزت نفس است که به نوبه‌ی خود می‌تواند میل جنسی شما را تقویت کند. اگر فکر می‌کنید برای رابطه‌تان وقت کافی نمی‌گذارید، می‌توانید با هم به پیاده‌روی عصرانه بروید که در این حین، آندروفین در بدن شما ترشح می‌شود و از ارتباط با شریک زندگی‌تان لذت خواهید برد. اگر شریک زندگی‌تان مایل است یوگا کار کند، اگر شما هم با او به تمرین بپردازید، می‌تواند تا حد زیادی روابط‌تان را بهتر کند.
گاهی کوچکترین کار ممکن، بزرگترین کمک است
مطالعات محققان دانشگاه گوتینگن نیز نشان داده حتی گرفتن دست همسر، باعث کاهش استرس او می‌شود. آنها این موضوع را این طور امتحان کردند: به گروهی از زنان جمله استرس‌زایی مانند این گفته شد: «ظرف چند ثانیه به شما شوکی وارد می‌شود.» این در حالی بود که گروهی از آنان دست همسران‌شان را در دست داشتند و عده‌ای دیگر دست فردی غریبه را.در همین حال، پاسخ مغزی آنها نیز از طریق دستگاه تصویربرداری مغزی ارزیابی شد. پاسخ مغزی آنها که دست همسرشان را در دست داشتند، نسبت به این جمله محرک استرس، بسیار پایین‌تر از گروه دیگر بود و آنهایی که رابطه قوی‌تری در زندگی واقعی داشتند، پاسخ بسیار ضعیفی نسبت به آن نشان دادند.
سلامتی روان و بدن در گرو حس خوب مشترک
در مطالعه دیگر مشخص شده که رابطه سالم و مثبت با همسر، می‌تواند اثرات نامطلوب فیزیکی اضطراب را در بدن کم کند. اضطراب، فشارخون را بالا می‌برد و همین افزایش فشار خون می‌تواند موجب کاهش کارایی سیستم ایمنی بدن شوداما بعد از هر بار رابطه زناشویی، هورمون‌هایی از قبیل اکسی‌توسین و اندورفین در بدن ترشح می‌شود که سبب متعادل شدن فشار خون و نیز رشد احساس خوب و نگرش مثبت می‌شود.
این احساس مثبت، در رابطه عاطفی شما با همسرتان تاثیر می‌گذارد و باعث بهبود روابط شما می‌شود و موجب می‌شود یکدیگر را بهتر درک کنید و همدلی بین شما نیز بیشتر شود.
به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که یک رابطه خوب عاطفی بین همسران، نیازمند رابطه زناشویی موفق است و اگر زن و شوهری با یکدیگر رابطه زناشویی کافی و موفق نداشته باشند، می‌توان انتظار داشت که به تدریج از یکدیگر دور شوند و قدرت ایثار و گذشت را در مورد همدیگر از دست بدهند.
بررسی‌های این محققان نشان داده که ارتباط زناشویی زوجین با همدیگر، باعث فرونشاندن خشم و عصبانیت آنها نسبت به همدیگر و دیگران می‌شود و نبود چنین ارتباطی، باعث بی‌علاقگی و حتی زمینه‌ساز خیانت و طلاق آنها می‌شود. علی‌رغم اینکه هنوز یکدیگر را واقعا دوست دارند.
چرخه‌ی معیوب را بشکن و به آزادی برس
به نظر می‌رسد استرس و اختلال جنسی با همدیگر رابطه دوجانبه‌ای دارند یا به عبارت دیگر باهم یک چرخه معیوب را می‌سازند. در هنگام استرس، میل جنسی و دفعات رابطه جنسی کم می‌شود و با کم شدن رابطه جنسی نیز استرس فرد افزایش می‌یابد. حال برای شکستن این چرخه معیوب چه باید کرد؟محققان و متخصصان سلامت جنسی، به زوجین توصیه می‌کنند در هنگام استرس و تنش روانی، تسلیم احساس خود در دوری گزیدن از همسرشان نشوند و تلاش کنند در این حالت هم محبت خود را نسبت به او بیان کنند.
البته شاید بیشتر زن‌‌وشوهرها اعتراض کنند که رابطه زناشویی نمی‌تواند فرمایشی و دستوری باشد. نکته در اینجاست که وقتی دو نفر واقعا یکدیگر را دوست داشته باشند و به هم عشق بورزند، نتیجه خوبی به دست خواهد آمد و استرس از میان خواهد رفت.
این نتیجه را هم آزمون‌های سنجش استرس، بر روی زن و شوهرهای مورد مطالعه، تایید می‌کند و هم اظهارات خود آنها در مورد احساس درونی‌شان. بنابراین برای کاهش استرس، حتما نیاز به برقراری ارتباط کامل بین همسران نیست بلکه بهتر است در مرحله اول، همدیگر را نوازش کنند و به روش‌های مختلف محبت خود را به یکدیگر نشان دهند. چنین رفتاری میزان استرس و افسردگی آنها را ۸ برابر کاهش می‌دهد.
نویسنده: بخشی از این مقاله به کوشش دکتر فرنوش صفوی‌فر نوشته و تهیه شده است
منبع: گروه تحقیقات، کارگروه و هسته‌ی علمی بخش پژوهش و گروه مشاوران پرتال فرهنگی راسخون
