ميان عاشق و معشوق
نويسنده:بهروز يدالله پور
نکاتي درباره آداب تلاوت قرآن
يکي از بزرگترين بدبختي هاي انسان معاصر دورافتادگي از مرز ملکوت و وابستگي به حيات حيواني و مادي و قطع ارتباط با دستورات نجات بخش الهي است. اگر با ديده دقت، انسان سرگردان امروز را به نظاره بنشينيم، به يقين درمي يابيم که وي از سويي مورد هجوم بي خردان ناآشنا با مباني و مفاهيم ملکوتي قرار گرفته که او را در بحراني از سرگشتگي، گمراهي، طغيان و عصيان رها ساخته اند؛ به جاي درمان، بر درد او افزوده اند و به جاي آرامش، جنگ و نزاع دروني و بيروني را براي او به ارمغان آورده اند.
اينک معنويت، اين گمشده در غبارها و جنجال آفرين هاي حيات امروزي بشر است که بايد با چراغ فروزان ارمغان آخرين رسول الهي که اعجاز شکست ناپذير و هماره جاويدان براي وجدان هاي بيدار و بيمار است، از اين زنگار گرفتگي و کدورت ها رهايي يابد و به مرزهاي عزت، تعالي، نيايش و آرامش متصل شود. باشد تا اين رهايي و پيام جاوداني، بهتر و شفاف تر در دسترس جان هاي تشنه و روان هاي منتظر قرار گيرد.
براي انس با قرآن مجيد، بايد نکاتي را توجه داشت که اميد است براي همه علاقه مندان، راهي باشد تا هميشه در محضر قرآن مجيد حضور داشته باشند. اين نکات عبارتند از:
1. در حال تلاوت قرآن، طهارت و وضو داشته باشيد؛ اگر چه سفارش شده است که در همه حال، طاهر بوده، وضو داشته باشيد؛ هميشه با وضو بودن براي قلب نورانيت مي آورد.
2. ابتدا دهان را مسواک کنيد و بعد، آيات قرآن را تلاوت نماييد؛ چون دهان انسان، مجراي بهترين سخنان مي شود، پس بايد خوشبو و پاکيزه باشد.
3. با صوت زيبا و دلنشين و به صورت ترتيل، قرآن را تلاوت کنيد. خواندن قرآن مجيد به صورت زيبا، غير از خواندن با آواز است؛ اگر چه متأسفانه امروز خواندن به آواز؛ ترويج داده مي شود؛ در حالي که ما در دستورات ديني چنين سفارشي نداريم؛ بلکه خواندن به روش ترتيل سفارش شده است.
4. قرآن را با صوت محزون و اندوهگين تلاوت کنيد. امام علي (ع) در نهج البلاغه مي فرمايد: «و اما الليل فصافون اقدامهم تالين لا جزاء القرآن و يستثيرون به دواء دانهم» . (1)
5. در حال تلاوت با ادب و آرامش و رو به قبله باشيد.
6. از روي قرآن مجيد تلاوت کرده، به آن نگاه کنيد؛ حتي اگر آيات را از حفظ هم مي دانيد، خواندن از روي قرآن و نگاه در آن ثواب بيشتري دارد.
7. قبل از شروع به تلاوت قرآن، استعاذه کنيد؛ يعني «اعوذ بالله من الشيطان الرجيم» بگوييد؛ «فاذا قرأت القرآن فاستعذ بالله من الشيطان الرجيم» . (2)
8. بعد از استعاذه، «بسم الله الرحمن الرحيم» بگوييد.
9. به هنگام تلاوت قرآن، به چيز ديگري فکر نکنيد و متوجه آيات باشيد.
10. تدبر در آيات قرآن داشته باشيد که در اين صورت، از انوار، هدايت ها، حقايق و معارف، بهره مند خواهيد شد. (3)
11. يکي ديگر از آداب قرائت قرآن، تطبيق آيات با حال خويش است و اينکه در هر آيه از آياتي که تلاوت مي کنيد، مفهوم آن را با خود منطبق کنيد و نقصان و کاستي خويش را بدان مرتفع سازيد. (4)
12. هنگام تلاوت به اين توجه داشته باشيد که کلام حضرت حق است و عظمت آن، چنان است که اگر بر کوه ها نازل مي شد، کوه ها متلاشي مي شد؛ «لو انزلنا هذا القرآن علي جبل لرأيته خاشعا متصدعا من خشيه الله» . (5) توجه به عظمت قرآن مجيد، موجب نورانيت دل و حيات باطني مي شود. (6)
13. تلاوت قرآن مجيد را در سحرگاهان و شامگاهان به طور منظم انجام دهيد. اگر وقتي چون اواخر شب و مابين الطلوعين، بعد از فريضه صبح را براي اين کار اختصاص دهيد خيلي بهتر است. (7)
14. روزانه حداقل 50 آيه از آيات قرآن را تلاوت کنيد. (8)
15. تلاوت قرآن را براي خويش به صورت عادت درآوريد. «کسي که خود را به قرائت آيات و اسماي الهي عادت دهد، کم کم قلب او صوت ذکري و آيه اي به خود مي گيرد و باطن ذات او، محقق به ذکر الله، اسم الله و آيه الله مي شود» . (9)
16. قرائت بدون فهم هم تأثير گذار است و باعث دوري از وسوسه شيطان مي شود؛ پس به بهانه عدم فهم آيات، نبايد تلاوت قرآن را رها کرد. امام خميني مي فرمايد: «فرزندم! تصور نکن قرائت بدون معرفت، اثري ندارد که اين، وسوسه شيطان است. اين کتاب، از طرف محبوب است براي تو و براي همه و نامه محبوب، محبوب است؛ اگر چه عاشق و محب، مفاد آن را نداند و با اين انگيزه. حب محبوب که کمال مطلوب است، به سراغت آيد و شايد که دست گيرد» . (10)
17. تلاش کنيد تا با اخلاص، به تلاوت قرآن بپردازيد.
18. براي رسيدن به فهم و معرفت درست از آيات قرآن مجيد، علاوه بر موارد فوق، بايستي موانع انس با قرآن را از ميان برداشت که عبارتند از خودبيني، دوستي دنيا، گناه و رذايل اخلاقي، وسوسه هاي شيطاني، هواهاي نفساني و ...
ميان عاشق و معشوق هيچ حائل نيست
تو خود حجاب خودي حافظ از ميان برخيز
پي نوشت
1. نهج البلاغه، خطبه 193 (متقين) .
2. نحل، آيه 98.
3. امام خميني، چهل حديث، صص 499، 500.
4. امام خميني، آداب الصلاه، ص 206.
5. حشر، آيه 20.
6. امام خميني، آداب الصلاه، ص 182.
7. امام خميني، شرح حديث عقل و جهل، ص 73.
8. محمد شجاعي، مقالات، ج 3، ص 105.
9. امام خميني، آداب الصلاه، ص 216.
10. امام خميني، جلوه هاي رحماني، ص 26.
/خ
