پارکور: از در و دیوار بالا بروید
منبع: راسخون
ورزش پارکور (گاهی اوقات به صورت خلاصه PK نامیده می شود) (هنر جابجایی و انتقال) فعالیتی است که در آن هدف جابجایی از یک نقطه به نقطه دیگر است که این جابجایی باید تا جای ممکن سریع و کافی باشد و در آن اصولاً فقط از توانایی های بدن انسان استفاده می گردد. به عبارت دیگر این ورزش به فرد کمک می کند تا بر موانعی که در محیط اطراف وجود دارد ، غلبه کند مثل شاخه و سنگها و ریل راه آهن و دیوارهای بتونی. این ورزش در تمام محیط های روستایی و حاشیه شهر قابل انجام می باشد.
به کسانی که از اصول پارکور در زندگی خود بهره میبرند «تراسور» گفته میشود. ورزشکاران مرد در این رشته traceurs و ورزشکاران زن traceuses می نامند.که شبیه نامهای اساطیری است. ورزش پارکور که در فرانسه توسط دیوید بلی بوجود آمد، بر روی انجام حرکات موثر برای افزایش توانایی بدن و ذهن در جهت غلبه بر موانع در شرایط فوق العاده تاکید می کند.
پارکور یک فعالیت فیزیکی است که دسته بندی کردن آن دشوار است. پارکور به عنوان یک ورزش کامل در نظر گرفته نمی شود اما هنر یا رشته ای است که دفاع شخصی در هنرهای رزمی را تداعی می کند. بر اساس گفته های «دیوید بلی» ، «ماهیت فیزیکی پارکور این است که در موارد فوق العاده ای که در مسیر شما اتفاق می افتد بتنوانید بر موانع موجود غلبه کنید شما با هر نوع حرکتی جابجا می شوید به گونه ای که می توانید پای خود را بر روی هر چیز یا هر جایی به عنوان تکیه گاه قرار دهید و از روی آن بپرید و یا از آن بالا بکشید.» در نتیجه هنگامی که در مواجهه با یک فرد با یک وضعیت وخیم روبرو می شوید قادر خواهید بود صحبت کنید، بجنگید و یا فرار کنید . همتنگونه که هنرهای رزمی ، شکلی از تمرین برای نبرد هستند ، پارکور نیز شکلی از تمرین برای نبرد می باشد. به دلیل ماهیت منحصر به فرد آن ، غالباً گفته می شود که پارکور فقط مقوله مختص به خودش را دارد و در مقوله دیگری نمی گنجد .« پارکور فقط پارکور است.»
مهمترین ویژگی پارکور، کارآمد بودن آن است. ورزشکاران این رشته نه فقط تا آنجا که می توانند ، سریع حرکت می کنند بلکه با حداقل مصرف میزان انرژی و صحیح ترین روش ممکن این حرکت را انجام می دهند . این ویژگی ، پارکور را از رشته مشابهی با نام « دوندگی آزاد » مجزا می کند که در این رشته بیشترین تاکید بر روی آزادی عمل در حرکت است مثل حرکات آکروبات. همچنین کارآمد بودن پارکور باعث می شود که از بروز جراحات کوتاه مدت و بلند مدت جلوگیری شود و این ویژگی بخشی از دلیل شکل گیری و تداوم پارکور می باشد.
ورزشکاران این رشته ادعا می کنند که پارکور فرآیند تفکر آنان را هم از طریق افزایش مهارتهای تفکر انتقادی تحت تاثیر قرار می دهد که به آنها اجازه می دهد بر موانع فیزیکی و ذهنی روزمره غلبه کنند.
واژه شناسی:
تراسور (traceur) و تراسوس (traceuse) اسامی برگرفته شده از فعل فرانسوی تریسر(tracer) هستند که به معنای مسابقه دادن یا ترسیم کردن می باشد اما به معنای «سریع رفتن» هم می باشد.
تاریخچه:
پیش از جنگ جهانی اول ، افسر سابق نیروی دریایی فرانسه، جورج هبرت سفری به دور دنیا انجام داد . در طول بازدیدش از آفریقا ، تحت تاثیر مهارتها و توانایی های فیزیکی قبایل بومی قرار گرفت که با آنها ملاقات کرد.
جورج هبرت می گوید : «بدن های آنها فوق العاده ، انعطاف پذیر ، زبده ، پراستقامت و مقاوم بود اما آنها هیچ مربی ژیمناستیکی نداشتند بلکه فقط در طبیعت زندگی می کردند.»
هنگامی که در شهر سنت پیر ، ایالت مارتینیک اقامت داشت، حادثه فوران آتشفشان هشتم ماه می 1902 اتفاق افتاد. او در نجات و فراری دادن 700 نفر از مردم همکاری داشت. این تجربه اثر بسیار زیادی بر روی او گذاشت و او را ترغیب کرد تا مهارت ورزشی را با شجاعت و احترام به حقوق دیگران تلفیق کند. و بالاخره این روشها را در غالب این شعار معرفی کرد: قوی شوید تا سودمند باشید.
او که ایده خود را از قبایل بومی گرفته بود ، در دانشکده ریم فرانسه، مربی تربیت بدنی شد و شروع به تعریف اصول سیستم تربیت بدنی مخصوص خودش و همچنین ایجاد و فراهم آوردن تجهیزات و تمرینات تدریس « روش طبیعی » کرد که او آنرا اینگونه توضیح داد:
یک فعالیت قاعده مند ف در حال رشد و مداوم از دوره بچگی تا بزرگسالی که هدفهای خاص خودش را دارد: تضمین توانایی جسمانی ؛ افزایش مقاومت اعضای بدن ؛ تاکید بر استفاده از تمام انواع حرکات طبیعی و کاربردهای غیر قابل چشم پوشی آنها (دویدن ، پرش، صعود و ...) ؛ افزایش انرزی فردی و دیگر ویژگی های عملکردی و جوانمردی همچون دیگر قابلیتها که در آنها جنبه های فیزیکی و جوانمردی اولویت دارند؛ یک ایده اخلاقی مهم : احترام به حقوق دیگران.
اما پارکور به معنای خاص آن، توسط ریموند بل (Raymond Belle) که یک سرباز فرانسوی جنگ ویتنام بود پایهگذاری شد. او و همراهانش بهدنبال به وجود آوردن یک روش کارا و مناسب برای «تعقیب و فرار» بودند. این فعالیتها، سرانجام توسط فرزندش داوید بل (David Belle) بصورت مدوّن درآمد. داوید بیشتر عمر خود را صرف ساماندهی این ورزش کرد و نام «پارکور» را بر آن نهاد. او و دوستانش، از جمله سباستیان فوکان (Sebastien Foucan) که مشهورترین آنهاست، با آموزشهای ریموند بل این ورزش را از ترکیب ورزشهای مختلفی مانند ژیمناستیک و با هدف کمککردن به دیگران در مواقع اضطراری، در حاشیه پاریس به وجود آوردند.
بنيان گذاران پارکور در گروهی به اسم ياماکازی گرد هم آمدند اما بعدا در طی اختلاف نظر هايی که ديويد بل آنها را هرزه کردن هنر مينامد بر سر توليد فيلم ياماکازی در سال 2001 اتفاق افتاد از هم جدا شدند . ميتوان در این ميان به شکافی که بين ديويد بل و سباستين فوکان افتاد اشاره کرد
ياماکازی کلمه ایست که از زبان لينگا از کونگو گرفته شده و به معنی روح قوی بدن قوی مرد قوی ميباشد
یک تراسور در حال انجام تعادل گربهای (Équilibre de chat).
جورج هبرت و فلسفه پارکور:
یکی از فلسفههای این ورزش، اتکا به تواناییهای جسمی و ذهنی افراد برای کمک کردن به کسانی است که در شرایط خاصی قرار دارند. به همین دلیل است که در این ورزش خبری از مسابقه و ردهبندی ورزشکاران و غیره نیست، زیرا هر کسی تنها برای خودش و نه برای اثبات برتری خود، تمرین میکند.
بسیاری پس از آشنایی با پارکور، اصول آن را در زندگی خود نیز به کار میبرند. به کسانی که از اصول پارکور در زندگی خود بهره میبرند «تراسور» گفته میشود. هنر پشت سر گذاشتن کارای موانع، با به چالش کشیدن فیزیکی و جسمی خود باعث می شود که با موقعیتهای زندگی روزانه آسانتر کنار بیاییم. وقتی که یک مانع یا به عبارتی وضعیتی دشوار در زندگی ما پدیدار شود، یک تراسور همانگونه که در پارکور یاد گرفته، سریع و کارا بر آن غلبه میکند و بدون تغییر مسیر به راه خود ادامه میدهد.
جدا از حرفهای شدن در حرکات، قسمت اصلی آموزش و تمرین صحیح پارکور، توانایی غلبه بر ترس و استفاده از آن در زندگی است، چرا که ابتدا باید بتوان بر ذهن و تفکر خود چیره شد تا توانایی حرفهای شدن در پارکور در ما بوجود آید. کسانی که پارکور تمرین نمیکنند معمولا دربارهٔ آین موضوعات چیزی نشنیده یا ندیدهاند؛ در صورتی که به گفتهٔ بنیانگذار این هنر، «فلسفه» جزء درونی پارکور است.
پارکور چه نیست؟
در پارکور خبری از مسابقه و کلکل هم نیست. یک کمپین از یکم ماه مه سال ۲۰۰۷ توسط وبگاه رسمی پارکور برای حفاظت از پارکور و فلسفهٔ آن در مقابل مسابقه و رقابت آغاز شده است. اعضای این کمپین اعتقاد دارند که «مسابقه» افراد را تحریک میکند که با دیگران برای رضایت تماشاگران یا اثبات برتریهای خود و یا احیانا سودهای مالی مبارزه کنند؛ در حالی که در پارکور، افراد در کنار یکدیگر و فقط برای خودشان تمرین میکنند. پس پارکور نمیتواند تبدیل به یک رشتهٔ مسابقهای شود، مگر آن که اساس وجودی آن یعنی «پرورش خود» نادیده گرفته شود.
تفاوت دو آزاد و پارکور
هدف پارکور رسیدن سریع و کارا و در مسیری مستقیم است، در حالی که دو آزاد هنر حرکت کردن در محیط اطراف، به هر صورت دلخواه و در مسیر دلخواه است.
دوندگان آزاد حرکاتی را تمرین کرده و به کار میگیرند که لزوماً برای غلبه کردن بر موانع انجام نمیشود. مهمترین عنصر در دو آزاد، هارمونی بین دونده و مانع است و حرکات باید بدیع، زیبا و خلاقانه باشد.
پارکور ، بخش اصلی هنر جابجایی سریع (Lart du deplacement) است که اغلب کسانی که با پارکور سر و کار دارند، در مورد آن چیزی نشنیده و یا اطلاعاتی ندارند. اما به گفته ویلیام بلی بر اساس نظر پایه گذاران یاماکازی (Yamakasi) ، بخشی از هنر منسجم می باشد، «چرا به مردم آموزش می دهم؟ فکر می کنم ادامه دادن به آن مهم است . به نظر من آنها در این تجربه عملی شریک هستند. به اعتقاد من پارکور فقط سهیم شدن در چیزهای دیگر است. نباید آنرا فراموش کنیم. باید این فلسفه پایدار بماند.نمی خواهم که خودم فقط آنرا تجربه کنم و آنرا فقط در یک کتاب ثبت کنم چرا که یک تجربه مرده خواهد بود! می خواهم که این ورزش زنده بماند! دوست دارم که مردم از آن استفاده کنند ، با آن زندگی می کنند و آنرا تجربه کنند.»
جنبه دیگر فلسفی این ورزش ، آزادی آن است ، اغلب گفته می شود که همه می توانند پارکور را در هر وقتی و هر کجای جهان انجام دهند. این آزادی عمل باعث شده که پارکور، یک نیروی فرهنگی قدرتمند را در اروپا بوجود آورد که تاثیر آن در سراسر دنیا در حال گسترش است. چاوبلی دین چیزی فراتر از تعریف آن بیان می کند:
«هنر جابجایی سریع نوعی از آزادی عمل است، پارکور نوعی از اطمینان و اعتماد در درون شماست. فکر نمی کنم که تعریف آشکاری برای آن وجود داشته باشد. وقتی که آنرا برای مردم توضیح می دهید، می گویید: بله ، من بالا می روم ، می پرم و به حرکت ادامه می دهم!
این تعریفی برای پارکور است! اما هیچکس نمی فهمد. انها باید آنرا بطور عملی ببینند. این فقط یک تصویر ذهنی است. و وقتی این تصویر شکل می گیرد که به خودتان اعتماد کنید و انرژی بدست بیاورید. پارکور بدست آوردن دانش بیشتر در مورد بدن شماست تا بتوانید حرکت کنید، بر موانع موجود در دنیای واقعی یا دنیای مجازی غلبه کنید. هر فکری که به ذهن شما خطور کند بعنوان بخشی از آموزش صحیح در این ورزش تلقی می شود و بدین ترتیب می توانید حرکات را فرا بگیرد که این کار به شما توانایی غلبه بر ترسها و دردهایتان را می دهد و می توانید مجدداً آنرا در زندگی بکار ببرید و در این کار هم شما باید قادر باشید که ذهنتان را برای یادگیری پارکور کنترل کنید.
آندریز کاستیس که یک تراسور رشته یاماکازی نمی باشد، گفته های مستندی را در کتاب «سفرهای پارکور» بیان کرده است:
« فهم فلسفه پارکور مدت زمانی به طول می انجامد زیرا در ابتدا باید به آن عادت کنید. از آنجائیکه باید حرکات آنرا بطور واقعی انجام دهید ، نیاز زیادی به درک فلسفه آن احساس نمی کنید. اما هنگامی که قادر به تحرک به روش خودتان شوید ف می توانید ببینید که پارکور چقدر می تواند زندگی شما را تغییر دهد ؛ و مثلاً در حین کار به طور متفاوتی برای افراد مختلف اتفاق می افتد: برای بعضی خیلی زود اتفاق می افتد، و برای بعضی هم بسیار دیر رخ می دهد. واقعاً نمی توانید بگویید که: دو ماه طول کشید تا معنای پارکور را بفهمم . بنابراین حالا نمی گویم که پارکور انجام می دهم اما با پارکور زندگی می کنم زیرا فلسفه آن ، زندگی من شده است، روشی که من کارهایم را با آن انجام می دهم.»
پارکور در ایران
با گسترده شدن پارکور در ایران و احساس نیاز به آموزش حرفه ای تر،امیرحسین ایمانی در تابستان سال ۲۰۰۴ برای آموزش دیدن زیر نظر یکی از موفق ترین گروه های پارکور دنیا به لندن رفت. و سایت www.urbanfreeflow.ir از تاریخ ۱۶ نوامبر ۲۰۰۴ با اجازه آن گروه شروع به کار کرد.
در پاییز همان سال بود که این گروه به رها تغییر نام داد و اولین دوره کلاس های پارکور با هدف انتقال تجربه هایشان در مجتمع ورزشی شهید چمران (بولینگ عبدو) برگزار کردند و سایت www.parkour.ir نیز شروع به کار کرد. توجه رسانه ها با اجرای نقش دو نفر از اعضای گروه رها (احسان دادفر و آرمان خاشعی) در کلیپی به نام کبوتر (تابستان ۱۳۸۴)، تولید فیلمی کوتاه برای جشنواره پلیس ، مصاحبه با نشریات مختلف (مانند ۴۰چراغ و Teenager) و خبرگزاری Ascosiated Press و شرکت در نمایشگاه بین المللی ورزش ۲۰۰۸ ... به این ورزش بیشتر شده و علاقه مندان بسیاری شروع به تمرین کرده اند. هم چنین گروه رها برای آشنا شدن مخاطبان با این ورزش به دعوت رییس کمیته ايروبیک حرفه ای و مهارتی در مراسم افتتاحیه اولین دوره مسابقه ايروبیک حرفه ای کشور (۲۵ آبان ۱۳۸۵) در ورزشگاه شهید چمران به ایفای نقش پرداختند.
به مرور زمان گروه های دیگری در سطح ایران شروع به فعالیت کردند که می توان به گروه شفق ،بن هدز ، فراز و ... اشاره کرد که گروه شفق اولین همایش پارکور در تهران با حضور اکثر علاقه مندان به این رشته را در تابستان ۸۷ برگزار کرد.
چند ساعتی را در میان جمعی پنج نفره بودم که شش سال پیش در ایران، پارکور را آغاز کردند. همگی آنها دانشجو هستند. امیر حسین ایمانی از سال 1381 و زودتر از بقیه گروه، پارکور را شروع کرده است. بقیه افراد گروه هم سه یا چهار سال پیش پارکور را شروع کردند. همه آنها دارای سابقه ورزشی هستند. در حرف هایشان میگویند که تلاش کردهاند پارکور را متناسب با فضای شهر و محیط اشاعه بدهند و پارکور را به صورت ایرانی آن درآورند.
پارکور از کجا و چگونه شکل گرفت؟
آرمان خاشعی: «بعد از پیدایش پارکور هم افرادی که کارهای ژیمناستیکی و ورزشهای خیابانی انجام میدادند (که بیشتر هم حالت تفریحی داشت) شاخهای در پارکور به وجود آوردند به نام «دو آزاد» که در ابتدا دو آزاد و پارکور مفهوم یکساني داشتند، اما در ادامه از هم جدا شدند. در پارکور شما بايد به سریعترین شکل از نقطهای به نقطه دیگر برويد، اما در دو آزاد زیبایی حرکت مهم است و اصراری نیست که سریعترین حرکت را داشته باشید. در دو آزاد بیشتر حرکهاي ژیمناستیکی اضافه شد.»
حرکتها در پارکور چگونه است؟
بدون حضور مربي و گذراندن دورههاي آموزشي، انجام اين حركت ها - آن هم در جاهاي
غير استاندارد - بسيار خطرناك است
آيا ورزش پارکور مثل ورزشهاي ديگر بهصورت مسابقه هم برگزار ميشود؟
میلاد جعفری: «پارکور رقابت و مسابقه ندارد، تنها علاقه است که فرد را برای ادامه دادن پارکور تشویق میکند. در اين ورزش مسابقه نمیدهی، مدال نمیگیری، مقام نمیآوری، بلكه تنها با توانایی جسمی و فکری خودت آشنا میشوی.»
امیرحسین متین: «در پارکور هر کس به اندازه تواناییاش باید از خودش انتظار داشته باشد و نباید در فكر اين باشد كه بخواهد توانايي خود را به ديگران اثبات كند. حتی برای سرگرم کردن دیگران و انجام کارهای نمایشی هم نباید پارکور کار کرد. اساس شکلگیری پارکور مسابقه نیست، بلكه علاوه بر ورزش بودن، برای استفاده در شرایط خاص و حیاتی زندگی است؛ مثلاً در هنگام بروز حادثه برای نجات جان یک انسان و...»
چرا پارکور کار میکنید؟
ایمانی: «به اين دليل پارکور را دوست دارم که یک ورزش کاملاً شخصی است؛ کسی برای شما تعیین نمیکند که چکار انجام بدهید. ورزشی است که کاملاً با درون انسان ارتباط دارد.»
آرمان خاشعی: «بخش فکری پارکور برایم لذتبخش است. تمام موانعي که در سطح شهر میبینیم ذهن را خلاق میکند. تعادل بین منطقی بودن و ریسککردن در پارکور زیبایی خاصی به آن داده است. بايد آنقدر منطقي باشيد كه حركت بيموردي انجام ندهيد و وقتي كه توانايي كاري را نداريد نبايد ريسك كنيد تا آسيب ببينيد. موانعی که قبلاً برایم عادی بود، الان برایم معنا پیدا کرده اند.»
امیرحسین متین: «انرژیام را تخلیه میکند . در پارکور هرکس تواناییهایش را میشناسد و از آنها استفاده میکند.»
چگونه می توان پارکور را شروع کرد؟
ایمانی: «پارکور اصلاً محدوده سنی ندارد، هم به صورت گروهی و هم انفرادی انجام میشود.»
دادفر: «ورزشی است که خودنمایی ندارد. در بین کسانی هم که این ورزش را کار میکنند نه برتریای وجود دارد و نه رئیسی.»
میلاد جعفری: «پارکور هنر حرکت کردن است.»
خاشعی: «پارکور یک جورهایی روش زندگی است؛ مواجه شدن با موانع و گذشتن بدون ترس نمونهای از برخورد با مشکلات زندگی است. البته نباید فراموش کرد،پارکور بدون خطر هم نیست، به همین دلیل باید برای آغاز این ورزش بدنی آماده و انعطافپذیر داشته باشید. از همان آغاز تمرينها بايد از وسايل ايمني استفاده كرد. همچنين بدون حضور مربي و طي دورههاي آموزشي اين رشته، انجام حركتهاي اين ورزش ميتواند خطرات جبرانناپذيري داشته باشد. بهتر است ابتدا يك محل مناسب براي آموزش پيدا كرد و بعد حركتهاي ورزشي را شروع كرد
حرکات:
تراسور در مواجهه به هر مانع نیاز به تلاش خاصی دارد ، تا بتواند بر آن مانع غلبه کند که این تلاش بستگی به نوع بدن ، سرعت و زاویه تماس ، وضعیت قرار گرفتن مانع و ... دارد. پارکور در حقیقت تمرین ذهن برای غلبه بر موانع با استفاده از تکنیک های مناسب می باشد. در اغلب موارد نیاز به نامگذاری آن تکنیک نمی باشد. در بسیاری از موارد ، تکنیکهای موثر پارکور بستگی به توزیع سریع وزن بدن در قسمتهای مختلف و استفاده از لحظه برای انجام حرکات سریع و دشوار دارد. جذب و توزیع انرژی هم یک عامل مهم می باشد، همانطور که چرخشهای بدن در هنگام پایین آمدن ، نیروی تماس را بر روی پاها و ستون فقرات کاهش می دهد و به تراسور اجازه می دهد از ارتفاعات بسیار بلندتر از حد معمول بپرند.
طبق نظر دیوید بلی، در هنگام فرار از چیزی ، قصد آنرا دارید که بگونه ای حرکت کنید که بیشترین سطح تماس را با زمین داشته باشید. اگر از نقطه A به نقطه B می روید، باید این توانایی را داشته باشید که از نقطه B مجدداً به نقطه A بازگردید اما لزوماً داشتن همان سرعت در حین بازگشت ضروری نیست.
باوجود این ، تکنیکهای زیادی وجود دارند که برای سرعت و تاثیر افراد مبتدی بسیار مفید می باشند. مهمترین آنها عبارتند از تکنیکهای پرش و تماس با زمین. چرخش که برای به حداقل رساندن فشار تماس بعد از سقوط مورد استفاده قرار می گیرد، اغلب بعنوان مهمترین تکنیک قابل یادگیری نامیده می شود. بسیاری از تراسورها دچار جراحات مفصلی ناشی از سقوط از ارتفاعات بلند و عدم استفاده مناسب از چرخش می گردند. بدلیل این سقوط های با ارتفاع بلند ، مسئله ایمنی حرکات پارکور زیر سوال رفته است. در بعضی از کشورهای بریتانیای کبیر این مسئله بوسیله قوانین باز دارنده و سازمانهای آتشنشانی و امداد نجات اخطار داده شده است. اگر چه دیوید بلی هرگز در هنگام تمرین بطور جدی آسیب ندیده است، اما هیچ مطالعه دقیقی در مورد خطرات سقوط از ارتفاع و مشکلات بعدی آن انجام نشده است.
حرکات پایه
واژه | توضیح | |
فرود آمدن | Landing | خم کردن زانو هنگامی که انگشتان پا با زمین برخورد میکنند ( هرگز با تمام پافرود نیایید( |
تعادل | Balance | راه رفتن متعادل روی لبهی بالایی یک مانع |
تعادل گربهای | Cat balance | حرکت چهارپاگونه روی لبهی بالایی یک مانع |
زیرمیله | Underbar,jump through | پریدن یا تاب خوردن از بین و زیر موانع برای ردکردن فاصله |
ولشدن ،جدا شدن | Dismount,swinging jump | |
جهش وارونه ،جهش 360 | Reverse vault | پریدن از روی مانع با کمک دو دست همراه باچرخش 360 |
محل تمرین
وسایل و تجهیزات
منابع:
ویکی پدیا
www.iransrc.com
www.parkour.ir
وبگاه پارکور ایران.
گروه های پارکور ایران
خودآموز راه رفتن روي ديوار
http://parkour.blogfa.com
سایت موسسه همشهری