با طبقاتِ جوّ زمین آشنا شوید.

زمین توسط لایه های گاز، اتمسفر ما، احاطه شده است. آنها با جاذبه زمین در نزدیکی سطح زمین نگهداری می شوند.
دوشنبه، 27 آذر 1396
تخمین زمان مطالعه:
پدیدآورنده: علی اکبر مظاهری
موارد بیشتر برای شما
با طبقاتِ جوّ زمین آشنا شوید.
جَو

مترجم: محمد علی آصفی پور
منبع:راسخون
 

زمین توسط لایه های گاز، اتمسفر ما، احاطه شده است. آنها با جاذبه زمین در نزدیکی سطح زمین نگهداری می شوند.
جو ما نور خورشید را فیلتر می کند و اشعه های خطرناکی را از رسیدن به سیاره ما باز می‌دارد. بدون چنین فیلتری، در طول روز هوا خیلی گرم خواهد شد. در شب، مانع از فراری شدن گرما می شود، بنابراین هوا بیش از حد سرد نمی شود.
بدون یک اتمسفر، زندگی در سیاره ما امکان پذیر نخواهد بود. این جو همچنین دنیای ما را به عنوان مکان زندگی دلپذیر تر می کند. هوا امواج صوتی را منتقل می‌کند که به ما اجازه میدهد صدایی را بشنویم و یا به نواهای خوش گوش دهیم. جو باعث ایجاد رنگین کمان می شود، باعث میشود آسمان در روز روشن آبی و آفتاب به هنگام غروب خورشید قرمز رنگ باشد.

آرایش اتمسفر ما

هوا در نزدیکی سطح زمین از 77 درصد نیتروژن و حدود 21 درصد اکسیژن تشکیل شده است. دی اکسید کربن نیز موجود است، اما تنها در مقادیر کم وجود دارد. با این وجود وجود آن بسیار مهم است زیرا گیاهان سبز از آن برای غذا سازی استفاده می کنند. شما می توانید هلیم و هیدروژن را در جو پیدا کنید.
همه گازها توسط طبیعت ایجاد نمی شوند، بعضی از آنها توسط مردم تولید می شوند. متان از گیاهان و حیوانات در حال پوسیدن به اتمسفر بالا میرود. منوکسید کربن و کلروفلوئوروکربن ها (CFCs) به دلیل فعالیت های صنعتی وارد جو می شوند.

وزن و فشار

ما اغلب فکر می کنیم که هوا بی وزن است اما این طور نیست. کل وزن جو زمین در حدود پنج و نیم میلیارد تن است (55 و 14 صفر جلوی آن). هوا در سطح دریا سنگین تر است زیرا مولکول های هوا به یکدیگر فشرده می شوند. همچنین هوا بر بدن ما فشار میآورد، اما ما نیز از داخل بدن فشار میآوریم، بنابراین ما آن را احساس نمیکنیم. هنگامی که شما دورتر از سطح زمین حرکت می کنید جو رقیق تر و سبک تر می شود زیرا بین مولکول های هوا فاصله وجود دارد. وزن هوا و نیز فشار هوا کاهش می یابد.
لایه های جو

تروپوسفر

تروپوسفر نزدیک ترین لایه‌ی اتمسفر به سطح زمین است و بخشی از جو است که ما در مورد آن بیشتر می دانیم. از سطح دریا تا تقریبا 19 کیلومتری بالای استوا، اما فقط 9 کیلومتر بالاتر از قطب شمال و جنوب، گسترش می یابد. در تروپوسفر، هر چه شما به طرف بالا حرکت کنید، هوا سردتر می شود. درجه حرارت در حدود 0.7 درجه سانتی گراد تا 1 درجه سانتیگراد در هر 100 متر ارتفاع کاهش می یابد.
این قسمت پایین جو، مسئول وضعیت آب و هوای ما است. آب از اقیانوس ها و رودخانه ها تبخیر می شود و ابرها را می سازد که می توانند باران یا برف تولید کنند. هر چه بالاتر روید باد نیز قوی تر می شود. در بالای تروپوسفر، جریانهای هوای به اصطلاح جت استریم به سرعتی تا 300 کیلومتر در ساعت میرسد.
همانطور که در هوا بالا میروید هوا رقیقتر می شود. وقتی مردم به مناطق بالاتر مسافرت می کنند، باید لباس های فشار را پوشیده و از ماسک های اکسیژن استفاده کنند. تروپوسفر کمک می کند که درجه حرارت زمین متوسط نگاه داشته شود.

استراتوسفر

لایه دوم جو ما استراتوسفر است. این لایه تا ارتفاع 50 کیلومتری سطح زمین گسترش می یابد. یک گاز به نام اوزون باعث می شود که دما دوباره افزایش یابد. ازن با جذب نور ماوراء بنفش که از خورشید می آید آن را به گرما تغییر می دهد. بدون ازن این نور خطرناک می تواند به سطح زمین برسد و باعث مشکلات پوستی و آسیب رساندن به گیاهان و حیوانات شود.

مزوسفر

مزوسفر از بالای استراتوسفر تا حدود 80 کیلومتر گسترش می یابد. هوا حتی باز هم رقیقتر می شود و درجه حرارت دوباره سقوط می کند. در بالای مزوسفر دما ممکن است کمتر از منفی 75 درجه سانتیگراد باشد.

ترموسفر

ترموسفر از 80 کیلومتر تا 400 کیلومتر بالاتر از سطح زمین امتداد یافته است. در این لایه درجه حرارت به سرعت با ارتفاع افزایش می یابد. در پایین این لایه دما پایین تر از نقطه انجماد است، و در بالای لایه دما می توانند تا بیش از 1000 درجه سانتیگراد برسد. ماهواره ها در این ارتفاع در مدار زمین قرار دارند.
ا

گزوسفر

در خارجی ترین لایه ی اتمسفر درجه حرارت ثابت است، و به طور متوسط حدود 1200 درجه سانتیگراد است. مولکول های موجود در اگزوسفر خیلی دور از یکدیگر هستند و به طور معمول با هم برخورد نمیکنند. این لایه به فضای بیرونی گسترش می یابد و با اتمسفر خورشید و سایر سیارات پیوند می یابد. اتم ها و ذرات از جاذبه زمین فرار می کنند و به فضای بیرون می روند.
جَو
لایه های اتمسفر
جو در معرض خطر است
در طول میلیون ها سال جو همچنان باقی مانده است. جو میتواند، مثلا وقتی که خاکستر و گازهای گرم از یک آتشفشان فعال فوران می کنند، تغییر کند. این می تواند تابش نور خورشید را به مدت چند سال متوقف کند یا درجه حرارت را تغییر دهد.
در قرن های گذشته مردم نیز تغییرات زیادی در جو ایجاد کرده اند.
حیوانات چرنده بیشتر و بیشتری تولید گاز متان می کنند.
سوخت های فسیلی مانند زغال سنگ، نفت و گاز تولید دی اکسید کربن میکنند که منجر به اثر گلخانه ای می شود. این گاز اتمسفر را غلیظتر می کند و حرارت آن را به دام می‌اندازد.
CFCها که از تهویه مطبوع، قوطیهای اسپری یا سوزاندن پلاستیک به وجود می آیند به جو می رسند و لایه اوزون را به خطر می اندازند.
دی اکسید گوگرد و اکسید نیتروژن از صنایع و خودروها در جو منتشر می شود. این گازها می توانند با آب در هوا ترکیب شوند و آنچه را که باران اسیدی نامیده می شود، تولید کنند و آلودگی دریاچه ها و ساختمان ها را باعث شوند و به ساختارهای دیگر آسیب رسانند.
جَو
اثر گلخانه ای
 


ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
مقالات مرتبط