خواص و كاربرد زنجبيل
بيخ با ساقه زير زميني گياهي است كه در كتب طب سنتي با نام زنجبيل آمده است و [ديو سكوريدس] آن را به نام «زيگژيبريس»نام برده است .گياه آن را به فرانسوي Gingembreو به انگليسيGinger گويند.گياهي است از خانوادهZingiberaceae نام علمي آن Zingiber officnalis Rosc. مي باشد.
زنجبيل تجارتي غذه زير زميني اين گياه است كه از زمين خارج نموده شسته و ريشك هاي ان را قطع نموده و خوب با مالش در آب آن راتميز مي نمايند.
به طور كلي دو نوع زنجبيل در بازار عرضه مي شود: يكي خاكستري و ديگري سفيد .نوع خاكستري كه با پوست است به ضخامكت يك انگشت و عبارت است از تكمه ها متصل به هم و داراي بشره خاكستري زرد رنگ ،مغز ان سفيد است قسمت دوم يا قسم سفيد كه بدون پوست خارجي است،پهنتر و دراز تر و باريكتر از خود ريشه تقريبا سفيد وسبكتر و شكننده تر از زنجبيل خاكستري است.بوي ان كمتر ولي طعم ان تندتر است.
گزارش بررسي شيميايي ديگري نشان مي دهد در غده زير زميني گياه مواد زينجي برول ،جين جرول و زينجرون وجود دارد.
اسانس روغني فراز زنجبيل عمدتا شامل ترپن ،فلاندرن ،دكسترو كامفنو سسكي ترپن زينجي برن مي باشد و به علاوه زنجبيل داراي زنجرون ،تعدادي رزين،نشاسته و...است.[يونگ كن]
در قسمت فوق نامي از گياهPinllia برده شده كه توضيح مختصري درباره آن به شرح زير داده مي شود:
«گياهي است از خانواده Araceae نام علمي آن Pinellia ternataو مترادف آن Arum macrourum مي باشد.گياهي ست چيني كه در چين ،ژاپن ،كره و ساير مناطق خاور دور استعمال دارويي وسيعي دارد.از قسمت زير زميني ضخيم ان استفاده مي شود و چون سمي است فقط در استعمال خارجي مصرف مي شود.ان را خرد كرده مخلوط با سركه روي بيماري هاي پوستي حاطله از ليكن مي مالند.
ضما ساييده آن را روي تاولهاي پا ،آبسه ها و زخمها مي گذارند.در موارد نادري كه استعمال داخلي آن توصيه مي شود از پرورده آن استفاده مي شود،براي اين كار ساقه زير زميني ضخيم آن را در اواخر بهار از خاك بيرون آورده پس از تميز كردن با دود گرد آن را سفيد ميكنند و يا آن را ابتدا با زنجبيل و سپس با زاج سه ساعت مي جوشانند و پس از ساييده و به صورت گرد براي مصرف در مي آورند.از اين گرد به عنوان ضد قي و بريا رفع تهوع هاي ويار حاملگي و براي معالجه بيماري هاي مزمن كليه و التهاب كبد و لوزالمعده تجويز مي شود.»
زنجبيل طبق نظر حكماي طب سنتي از نظر خيلي گرم و خيلي خشك است و در مورد خواص آن معتقدند كه مقوي حافظه و هاضمه ،معده و كبد است است، گرفتكي هاي كبد را باز مي كند،نيروي جنسي را تقويت مي كند و بادهاي غليظ معده و روده راتحليل مي برد و خشك ميكند.ملين مزاج است و خلط آور مي باشد ،براي فلج و كرم معده ،يرقان،سختي در ترشح ادرار كه از سردي باشد،ضعف اعضا و آلات مربوط به ادرار و بول براي اسهال كه از فساد غذا باشد نافع است.
براي رفع سموم حيواني موثر است و تشنگي بلغمي را تسكين مي دهد و با نبات و كندر براي رفع زيانهاي خوردن ميوه هاي خام و هضم آنها نافع است.اگر با زرده تخم مرغ سرخ شود مسهل رطوبتهاي مفصلها و ساقها مي باشد واگر با خولنجان و پسته است از اين نظر بايد با عسل و روغن بادام خورده شود.مقدار خوراك ان به صورت گرد حداكثر 2 گرم مي باشد.
تهيه گرد زنجبيل:به مقدار مورد نظر زنجبيل را گرفته نرم كوبيده از الك داروسازي مويي رد مي كنند و به مقدار خوراك از اين گرد به مقدار 2 دسي گرم تا 2 گرم است.
شربت زنجبيل:گرد زنجبيل 1 واحد،آب جوش 16 واحد،قند به مقدار كافي.زنجبيل را در آب جوش دم مرده وصاف كنند ودو برابر مقدار صاف شده قند اضافه كنند و در حمام ماريه حل كنند.
هر 30 گرم از اين شربت محتوي 60 سانتي گرم ماده محلول در آب است.طبق اين حساب به مقدار خوراك تجويز شده ازاين شربت مي توان خورد و به هر حال بايد حداكثر مقداري باشد كه از 2 گرم زنجبيل تجاوز ننمايد.
ترومبوكسان است كه ماده اي كه روي پلاتلتهاي خون اثر مي گذارد تا به هم بچبندو به اين ترتيب اولي گام براي تشكيل لخته هاي خون آغاز مي شود.
هر قدر زنجبيل بيشتر مصرف شود اثرش بيشتر است ولي در عين حال مقدار بسيار كم زنجبيل نيز بي اثر نيست و كار ساز است.
تصادف هيجان انگيزي كه با خوردن مارمالاد رخ داد
خاصيت ضد انعقاد خون زنجبيل در جريان يك تصادفي كه براي دكتر چارلز دورسو استاد دانشكده پزشكي دانشگاه كورنل رخ داد كشف شد.تجربه دكتر دورسو خيلي شبيه تجربه اي بود كه براي دكتر هامر شميت كه خاصيت ضد انعقاد خون نوعي قارچ را كشف كرد بوده است.
دكتر دورسو هم مانند دكتر هامر شميت از پلاكتهاي سلولهاي خون خودش در انجام آزمايش به عنوان كنترل استفاده نمود.او هم يك روز در طول مدت آزمايشها باتعجب مشاهده كرد كه خونش طبق معمول منعقد نمي شود.پس از اينكه به فكر فرو رفت به خاظرش آمد كهشب قبل در يك رستوران لندن پس از شام مقدار زيادي مارمالاد عالي بسيار بامزه خورده بود، مارمالاد گريپ فرود و زنجبيل كه مقدار زيادي در حدود 15 درصد در آن زنجبيل ريخته بودند.سپس دكتر دور سو براي اطمينان از تصورش درباره دخالت زنجبيل در اين ماجرا ،مقداري زنجبيل كوبيده از سوپر ماركت خريده و در لوله هاي آزمايشگاهي كه از پلاتلتها به هيچ وجه به هم نچسبيدند و حتي پس از اينكه از باب تجربه به ميزان صد درصد ماده ديگري كه لخته شدن خون را افزايش مي دهد اضافه كرد ،مشاهده كرد كه باز هم پلاتلها بهم نچسبيدند.محققان دانشگاه كورنل ماده فعال ضد انعقاد خون در زنجبيل جين جرول مي باشد كه از نظر تركيب بسيار شبيه آسپرين است ،كه خود يكي از داروهاي ضد انعقاد خون است.محققان هندي در تحقيقات خود دريافته اند كه زنجبيل به مقدار محسوسي كلسترول خون را در موشها در دراز مدت كاهش مي دهد و حتي آثار كلسترول زايي غذاهاي پرچربي را نيز از بين مي برد.در ژاپن كه زنجبيل در سطح گسترده اي مورد بررسي قرار گرفته است،تحقيقات نشان مي دهد كه زنجبيل تازه و زنجبيل خشك هر دو مسكن درد است و از قي و آشفتگي جلو گيري مي كند و ترشح اسيد معدي را متعادل مي كند و فشار خون را كاهش مي دهد و محرك قلب است.در مطالعاتي كه دانشمندان ژاپني به منظور مقايسه خواص انواع گياهان انجام دادند ،نشان داده شده است كه زنجبيل پبيه يك دسموتاژن از تغييرات سلولي در اثر موتاسيون كه منجر به سرطان مي شود جلوگيري مي كند.
منبع:www.taamasrar.com
مشخصات
زنجبيل تجارتي غذه زير زميني اين گياه است كه از زمين خارج نموده شسته و ريشك هاي ان را قطع نموده و خوب با مالش در آب آن راتميز مي نمايند.
به طور كلي دو نوع زنجبيل در بازار عرضه مي شود: يكي خاكستري و ديگري سفيد .نوع خاكستري كه با پوست است به ضخامكت يك انگشت و عبارت است از تكمه ها متصل به هم و داراي بشره خاكستري زرد رنگ ،مغز ان سفيد است قسمت دوم يا قسم سفيد كه بدون پوست خارجي است،پهنتر و دراز تر و باريكتر از خود ريشه تقريبا سفيد وسبكتر و شكننده تر از زنجبيل خاكستري است.بوي ان كمتر ولي طعم ان تندتر است.
تركيبات شيميايي
گزارش بررسي شيميايي ديگري نشان مي دهد در غده زير زميني گياه مواد زينجي برول ،جين جرول و زينجرون وجود دارد.
اسانس روغني فراز زنجبيل عمدتا شامل ترپن ،فلاندرن ،دكسترو كامفنو سسكي ترپن زينجي برن مي باشد و به علاوه زنجبيل داراي زنجرون ،تعدادي رزين،نشاسته و...است.[يونگ كن]
خواص و كاربرد
در قسمت فوق نامي از گياهPinllia برده شده كه توضيح مختصري درباره آن به شرح زير داده مي شود:
«گياهي است از خانواده Araceae نام علمي آن Pinellia ternataو مترادف آن Arum macrourum مي باشد.گياهي ست چيني كه در چين ،ژاپن ،كره و ساير مناطق خاور دور استعمال دارويي وسيعي دارد.از قسمت زير زميني ضخيم ان استفاده مي شود و چون سمي است فقط در استعمال خارجي مصرف مي شود.ان را خرد كرده مخلوط با سركه روي بيماري هاي پوستي حاطله از ليكن مي مالند.
ضما ساييده آن را روي تاولهاي پا ،آبسه ها و زخمها مي گذارند.در موارد نادري كه استعمال داخلي آن توصيه مي شود از پرورده آن استفاده مي شود،براي اين كار ساقه زير زميني ضخيم آن را در اواخر بهار از خاك بيرون آورده پس از تميز كردن با دود گرد آن را سفيد ميكنند و يا آن را ابتدا با زنجبيل و سپس با زاج سه ساعت مي جوشانند و پس از ساييده و به صورت گرد براي مصرف در مي آورند.از اين گرد به عنوان ضد قي و بريا رفع تهوع هاي ويار حاملگي و براي معالجه بيماري هاي مزمن كليه و التهاب كبد و لوزالمعده تجويز مي شود.»
زنجبيل طبق نظر حكماي طب سنتي از نظر خيلي گرم و خيلي خشك است و در مورد خواص آن معتقدند كه مقوي حافظه و هاضمه ،معده و كبد است است، گرفتكي هاي كبد را باز مي كند،نيروي جنسي را تقويت مي كند و بادهاي غليظ معده و روده راتحليل مي برد و خشك ميكند.ملين مزاج است و خلط آور مي باشد ،براي فلج و كرم معده ،يرقان،سختي در ترشح ادرار كه از سردي باشد،ضعف اعضا و آلات مربوط به ادرار و بول براي اسهال كه از فساد غذا باشد نافع است.
براي رفع سموم حيواني موثر است و تشنگي بلغمي را تسكين مي دهد و با نبات و كندر براي رفع زيانهاي خوردن ميوه هاي خام و هضم آنها نافع است.اگر با زرده تخم مرغ سرخ شود مسهل رطوبتهاي مفصلها و ساقها مي باشد واگر با خولنجان و پسته است از اين نظر بايد با عسل و روغن بادام خورده شود.مقدار خوراك ان به صورت گرد حداكثر 2 گرم مي باشد.
تهيه گرد زنجبيل:به مقدار مورد نظر زنجبيل را گرفته نرم كوبيده از الك داروسازي مويي رد مي كنند و به مقدار خوراك از اين گرد به مقدار 2 دسي گرم تا 2 گرم است.
شربت زنجبيل:گرد زنجبيل 1 واحد،آب جوش 16 واحد،قند به مقدار كافي.زنجبيل را در آب جوش دم مرده وصاف كنند ودو برابر مقدار صاف شده قند اضافه كنند و در حمام ماريه حل كنند.
هر 30 گرم از اين شربت محتوي 60 سانتي گرم ماده محلول در آب است.طبق اين حساب به مقدار خوراك تجويز شده ازاين شربت مي توان خورد و به هر حال بايد حداكثر مقداري باشد كه از 2 گرم زنجبيل تجاوز ننمايد.
نظري به تحقيقات جديد علمي در مورد خواص درماني زنجبيل
زنجبيل به عنوان ماده ضد انعقاد خون بسار موثر
ترومبوكسان است كه ماده اي كه روي پلاتلتهاي خون اثر مي گذارد تا به هم بچبندو به اين ترتيب اولي گام براي تشكيل لخته هاي خون آغاز مي شود.
هر قدر زنجبيل بيشتر مصرف شود اثرش بيشتر است ولي در عين حال مقدار بسيار كم زنجبيل نيز بي اثر نيست و كار ساز است.
تصادف هيجان انگيزي كه با خوردن مارمالاد رخ داد
خاصيت ضد انعقاد خون زنجبيل در جريان يك تصادفي كه براي دكتر چارلز دورسو استاد دانشكده پزشكي دانشگاه كورنل رخ داد كشف شد.تجربه دكتر دورسو خيلي شبيه تجربه اي بود كه براي دكتر هامر شميت كه خاصيت ضد انعقاد خون نوعي قارچ را كشف كرد بوده است.
دكتر دورسو هم مانند دكتر هامر شميت از پلاكتهاي سلولهاي خون خودش در انجام آزمايش به عنوان كنترل استفاده نمود.او هم يك روز در طول مدت آزمايشها باتعجب مشاهده كرد كه خونش طبق معمول منعقد نمي شود.پس از اينكه به فكر فرو رفت به خاظرش آمد كهشب قبل در يك رستوران لندن پس از شام مقدار زيادي مارمالاد عالي بسيار بامزه خورده بود، مارمالاد گريپ فرود و زنجبيل كه مقدار زيادي در حدود 15 درصد در آن زنجبيل ريخته بودند.سپس دكتر دور سو براي اطمينان از تصورش درباره دخالت زنجبيل در اين ماجرا ،مقداري زنجبيل كوبيده از سوپر ماركت خريده و در لوله هاي آزمايشگاهي كه از پلاتلتها به هيچ وجه به هم نچسبيدند و حتي پس از اينكه از باب تجربه به ميزان صد درصد ماده ديگري كه لخته شدن خون را افزايش مي دهد اضافه كرد ،مشاهده كرد كه باز هم پلاتلها بهم نچسبيدند.محققان دانشگاه كورنل ماده فعال ضد انعقاد خون در زنجبيل جين جرول مي باشد كه از نظر تركيب بسيار شبيه آسپرين است ،كه خود يكي از داروهاي ضد انعقاد خون است.محققان هندي در تحقيقات خود دريافته اند كه زنجبيل به مقدار محسوسي كلسترول خون را در موشها در دراز مدت كاهش مي دهد و حتي آثار كلسترول زايي غذاهاي پرچربي را نيز از بين مي برد.در ژاپن كه زنجبيل در سطح گسترده اي مورد بررسي قرار گرفته است،تحقيقات نشان مي دهد كه زنجبيل تازه و زنجبيل خشك هر دو مسكن درد است و از قي و آشفتگي جلو گيري مي كند و ترشح اسيد معدي را متعادل مي كند و فشار خون را كاهش مي دهد و محرك قلب است.در مطالعاتي كه دانشمندان ژاپني به منظور مقايسه خواص انواع گياهان انجام دادند ،نشان داده شده است كه زنجبيل پبيه يك دسموتاژن از تغييرات سلولي در اثر موتاسيون كه منجر به سرطان مي شود جلوگيري مي كند.
توصيه هاي عملي در مصرف زنجبیل
منبع:www.taamasrar.com
