معرفی برنجاسف و خواص درمانی آن

برنجاسف از جنس درمنه‌ها می‌باشد و با بومادران متفاوت است.

نام علمی:.

Artemisia vulgaris L.، نام فرانسه Armoise commune و نام انگلیسی آن Mugwort می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، برنجاسف، حبق الراعی، شویلاء و بلنجاسف نامیده شده است.

تیره گیاه:

کاسنی Compositae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است علفی و چند ساله به ارتفاع حدود یک متر گاهی موارد بیشتر با ساقه‌ای راست، استوانه‌ای شکل، به رنگ سبز نقره‌ای گاهی مایل به قرمز و پوشیده از تارهای ظریف و مایل به سفید، برگ‌های آن دارای بریدگی‌های عمیق و تقسیمات نامساوی و نوک‌تیز، سطح فوقانی پهنک برگ سبز رنگ و سطح تحتانی پهنک برگ به رنگ سفید پنبه‌ای است. استفاده از برنجاسف برای خانم‌های باردار ممنوع می‌باشد و زیاده‌روی در مصرف آن ایجاد مسمومیت شدید کرده و گاهی مواقع منجر به مرگ می‌شود. کاپیتول‌های کوچک و متعدد گیاه شامل گلهایی به رنگ زرد مایل به قرمز و معطر با طعمی تلخ و پوشیده از تارهای سفید پنبه‌ای است. گل‌های میانی کاپیتول‌ها، نر و گل‌های کناری آنها ماده می‌باشند. میوه‌اش فندقه، استوانه‌ای شکل، صاف و منتهی به یک برجستگی مسطح است. ریشه‌ی گیاه نیز دراز و ضخامت آن حدود 2 سانتی‌متر می‌باشد. در ضمن تمام قسمت‌های گیاه تلخ است.

طبیعت:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن خیلی گرم و خشک است.

رویش جغرافیایی:

در اغلب کشورها خصوصاً در کشورهای آسیای مرکزی و در ایران بیشتر در استان‌های اصفهان، یزد، فارس، کرمان، سیستان و بلوچستان، خراسان و سمنان انتشار دارد.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در برنجاسف:

موسیلاژ، رزین، قند، اینولین، اسانس، سینئول، تویون، آدنین، پی‌نن، ترپن، آرتمیزین، تانن و مواد رزینی در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

اندام هوایی گیاه

نحوه مصرف:

معمولاً سرشاخه‌های گلدار را به صورت دم کرده یا جوشانده استفاده می‌کنند و در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها نحوه و مقدار مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌کند.

خواص درمانی:

کاهنده قند و فشار خون و صفرابر، هضم کننده غذا و تقویت کننده معده، بازکننده قاعدگی و دفع کننده انگل‌های روده، خارج کننده سنگ‌های کلیه و مثانه و ضد اسپاسم، مسکن دردهای مفصلی و مفید برای قاعدگی دردناک، تحلیل برنده ورم روده و بادشکن، بندآورنده آبریزش بینی و ضد باکتری، تصفیه کننده خون و اشتهاآور، تسکین دهنده دردهای روماتیسمی و مسکن اعصاب، ضد گاستریت‌های حاد و مزمن و مفید برای انواع حساسیت‌های پوستی، آرام کننده دردهای عمومی بدن و مفید برای هیستری، بندآورنده اسهال و ضد دل درد می‌باشد. در ضمن برای نقرس، ناراحتی‌های زنان، هموروئید، التهاب ناحیه مقعد و دردهای واریسی نیز مفید است. در استعمال خارجی التیام‌بخش زخم‌ها و جراحات می‌باشد.

تذکر:

استفاده از برنجاسف برای خانم‌های باردار ممنوع می‌باشد و زیاده‌روی در مصرف آن ایجاد مسمومیت شدید کرده و گاهی مواقع منجر به مرگ می‌شود.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.