معرفی ریوَند یا ریوند چینی و خواص درمانی آن

ریوند ساقه‌ی زیرزمینی گیاهی است که به فارسی گونه‌ی اهلی آن را ریواس و وحشی آن را راوند می‌گویند و دارای گونه‌های مختلفی می‌باشد. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه از آنها که همان ریوند چینی معروف است اشاره شده است.

نام علمی:

Rheum Palmatum L.، نام فرانسه Rhubarbe و نام انگلیسی آن Rhubarb می‌باشد.

تیره گیاه:

علف هفت بند Polygonaceae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است چند ساله با ساقه‌ای بلند به ارتفاع حدود یک متر گاهی موارد بیشتر و دارای ساقه‌ی زیرزمینی متورم و ضخیم می‌باشد. برگ‌های آن بزرگ، پنجه‌ای و کناره‌ی برگ‌ها دندانه‌دار و به صورت مجتمع در قاعده‌ی گیاه قرار دارند. دمبرگ‌ها دراز، گوشتی و به رنگ قرمز ارغوانی هستند. ساقه‌های مولد گل از درون انبوه برگ‌ها خارج شده و به 2 الی 3 متر ممکن است برسند. در قسمت فوقانی محور این ساقه‌ها گل‌های خوشه‌ای به رنگ سبز مایل به زرد یا مایل به قرمز ظاهر می‌شوند. برطرف کننده عطش و خون‌ساز، مقوی معده و مسهل اخلاط بدن، ضد اسهال‌های صفراوی و خنثی کننده اسید اسید معده، بازکننده انسدادهای کبدی و مقوی کبد، تنظیم کننده ترشحات معده و ضد نفخ، تسکین دهنده دردهای کلیه، مثانه و رحم و اشتهاآور، محلل و محرک اعمال هضم و تمیز کننده روده‌ها می‌باشد. در ضمن برای درمان بیماری‌های معده، سوء هاضمه، یبوست، دندان درد، سردرد، یرقان و خونریزی‌های داخلی نیز مفید است.

مشخصات ظاهری ریویند چینی (ساقه‌ی زیرزمینی):

قطعاتی است مدور و ناهموار به رنگ زردِ چرک، جنس آن سخت و طعم آن نیز گس می‌باشد. مرغوبترین نوع ریوند را که از کشور چین می‌آورند به رنگ قرمز مایل به جگری است و چون شکسته شود مقطع آن زرد رنگِ چرک می‌باشد.

طبیعت ریوند چینی:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن کمی گرم و خشک است.

رویش جغرافیایی گیاه:

در اغلب دامنه کوه‌های کشورهای شرقی بخصوص چین و در ایران در استان‌های خراسان شمالی، رضوی و جنوبی یافت می‌شود.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در ریوند چینی:

راپونتی‌سین، یک ماده رنگی به نام رئین، آهک، پتاس، اکسالیک اسید، مالیک اسید، سولفوریک اسید، کریزوفانیک اسید، صمغ، نشاسته، تانن و اسانس در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

ساقه‌ی زیرزمینی (ریوند چینی)

نحوه مصرف:

با دستور پزشک

خواص درمانی:

برطرف کننده عطش و خون‌ساز، مقوی معده و مسهل اخلاط بدن، ضد اسهال‌های صفراوی و خنثی کننده اسید اسید معده، بازکننده انسدادهای کبدی و مقوی کبد، تنظیم کننده ترشحات معده و ضد نفخ، تسکین دهنده دردهای کلیه، مثانه و رحم و اشتهاآور، محلل و محرک اعمال هضم و تمیز کننده روده‌ها می‌باشد. در ضمن برای درمان بیماری‌های معده، سوء هاضمه، یبوست، دندان درد، سردرد، یرقان و خونریزی‌های داخلی نیز مفید است.

تذکر:

در دوران بارداری و شیردهی استفاده از آن ممنوع می‌باشد.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.