نویسنده: عبدالحسین سعیدیان
پایتخت ساموآست که بر کرانه‌ی شمالی جزیره‌ی آپولوا قرار گرفته، آپیا مرکز مالی و تجاری و تنها بندر این کشور است. کشتی‌سازی و تعمیرات کشتی این شهر از اهمیت بسیار برخوردار است. بزرگترین بندر و شهر ساموآی غربی است که در طول بندر باز کرانه شمالی جزیره آپولو Apolu قرار گرفته است. گشایش بندر طبیعی کشتی‌های اقیانوس پیما در نزدیکی آن پهلو می‌گیرند. شهر آپیا در دامنه تپه‌هایی که قله‌های آتشفشانی دارد، گسترش یافته و مسلط بر مرکز جزیره‌ی آپولو می‌باشد. آب و هوای آن گرمسیری با فصل باران از نوامبر تا آوریل است. چون اروپایی‌های میلیونر و بازرگانان در دهه‌ی 1830 وارد ساموآئی غربی شدند، آپیا یک روستای ساموآ بود. در بندر طبیعی آن در مرکز جزایر (اقیانوس) آرام محل داد و ستد ساخته شد و در 1879 انگلیسی‌ها، آلمانی‌ها و ایالات متحده آمریکا کولونی در آن ایجاد کردند و این وضع تا 1899 ادامه داشت. جمعیت 36000 نفری این شهر تقریباً ساموآبی و مسیحی و مذهب‌های مسلط آن کاتولیک رومی و متودیست است.
در حومه‌ی شهر آپیا بناهایی جدید به سبک اروپایی در کرانه‌ی خط ساحلی ساخته شده است. اقامتگاه‌های ساموآیی در جزیره‌ی مستقر است. خانه و کاشانه و محل زیست ساموآئی‌ها به وسیله‌ی یک جداکننده و مردم در این منطقه محصور، خوراک خود را فراهم می‌سازند. صنایع این شهر شامل کارخانه‌های الواربری، صنایع دستی و عمل‌آوری کاکائو، قهوه و نارگیل خشک و مهمترین صادراتش موز، نارگیل خشک و کاکائو می‌باشد.
بیمارستان، مدرسه تربیت معلم و کالج کشاورزی و یک ایستگاه رادیو در آغاز داشته و در 1902 در انتهای شمال غربی، شبه جزیره مالینو رصدخانه ژئوفیزیک در کوه وه‌آ Vaea در جنوب شهر به وسیله‌ی دانشمندان آلمانی ساخته شد. نویسنده‌ی نامدار انگلیسی رابرت لوئیس استفسن مدت پنج سال در آپیا زیست. در ساموآئی غربی تنها یک فرودگاه در 37 کیلومتری شهر وجود داشته است.
چون اروپایی‌های میلیونر و بازرگانان در دهه‌ی 1830 وارد ساموآئی غربی شدند، آپیا یک روستای ساموآ بود. در بندر طبیعی آن در مرکز جزایر (اقیانوس) آرام محل داد و ستد ساخته شد و در 1879 انگلیسی‌ها، آلمانی‌ها و ایالات متحده آمریکا کولونی در آن ایجاد کردند و این وضع تا 1899 ادامه داشت. چون آلمانی‌ها، ساموآی غربی را به صورت یک کولونی درآوردند، آپیا را پایتخت آن قرار دادند.
زلاندنو در جریان جنگ جهانی اول ساموآی غربی را به زیر فرمان خود درآورد و فرمانروایی خود را در آپیا برقرار کرد و آپیا از زمان استقلال ساموآی غربی در 1962 پایتخت کشور شد.
منبع مقاله:
سعیدیان، عبدالحسین، (1385) دائرة المعارف شهرهای جهان، تهران: علم و زندگی، چاپ دوم.
