رضایت و عدم رضایت بیماران که عمل لیزیک را انجام داده‌اند

چکیده
لیزیک (LASIK) نوعی روش جراحی لیزری چشم است که برای اصلاح عیوب انکساری در افراد نزدیک‌بین، دوربین و آستیگمات استفاده می‌شود. خوب است بدانید که دکتر غلامعلی پیمان، دانشمند ایرانی مقیم ایالات متحده آمریکا و از اعضای «تالار مشاهیر چشم‌پزشکی جهان»، مخترع این روش جراحی است. لیزیک مانند تمام عمل‌های دیگر مزایا و معایبی دارد که در این مقاله به آن‌ها خواهیم پرداخت.

تعداد کلمات 1868/ تخمین زمان مطالعه 9 دقیقه

مترجم: سید مصطفی سید آقامیری

مقدمه

امروزه مشخص شده که عمل لیزیک عوارض احتمالی زیادی چون خشکی چشم، هاله بینی و پخش نور در شب را به همراه خواهد داشت. برخی از افراد ممکن است از عوارض بلند مدتی چون عفونت چشم، کاهش بینایی، دردهای مزمن و پارگی (جداشدگی) پرده شبکیه، شکایت داشته باشند. در صورتی‌که از این عوارض آگاهی داشته باشید، باز هم به انجام این روش جراحی اصرار خواهید داشت؟ برخی بیماران می‌گویند وقتی از این عوارض آگاه شده‌اند که دیگر خیلی دیر شده و راه برگشتی نبوده است.
بنابرگفته مارکت اسکوپ، از زمان تأیید عمل لیزیک توسط سازمان غذا و داروی آمریکا، در حدود 10 میلیون آمریکایی این عمل را انجام داده‌اند. هر ساله حدود هفتصد هزار عمل لیزیک انجام می‌شود، اما در سال 2000 این رقم به 1.4 میلیون نفر رسید.
عمل لیزیک یکی از محبوب‌ترین روش‌های جراحی است و نرخ رضایت در میان بیمارانی که این عمل را انجام داده‌اند، بسیار بالاست. دکتر اریک دوننفیلد، رئیس پیشین انجمن جراحی آب مروارید و عیوب انکساری، در طول 28 سال فعالیت خود، حدود 85 هزار عمل جراحی را با موفقیت انجام داده است. او می‌گوید حدود 96 تا 98 درصد از بیمارانی که عمل لیزیک روی آن‌ها انجام شده بود، بینایی 20/20 را به دست آورده بودند. بینایی 40 تا 50 درصد افراد نیز در نهایت عددی بهتر از 20/20 بود.
هنوز لیزیک، مانند هر عمل جراحی خطراتی را به همراه دارد. برخی بیماران ممکن است با مشکلاتی غیر‌قابل برگشت مواجه شوند، از جمله خشکی چشم، پخش شدن نور در شب و آسیب به قرنیه.
چرا لیزیک جذاب است؟ زیرا شانس رهایی از عینک، لنزهای تماسی و هزینه‌های مربوط به محلول‌های نگهداری از لنزهای تماسی را برای فرد فراهم خواهد آورد. حتی عمل لیزیک در دراز مدت از لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه خواهد بود.عمل لیزیک یکی از محبوب‌ترین روش‌های جراحی است و نرخ رضایت در میان بیمارانی که این عمل را انجام داده‌اند، بسیار بالاست. دکتر اریک دوننفیلد، رئیس پیشین انجمن جراحی آب مروارید و عیوب انکساری، در طول 28 سال فعالیت خود، حدود 85 هزار عمل جراحی را با موفقیت انجام داده است. او می‌گوید حدود 96 تا 98 درصد از بیمارانی که عمل لیزیک روی آن‌ها انجام شده بود، بینایی 20/20 را به دست آورده بودند. بینایی 40 تا 50 درصد افراد نیز در نهایت عددی بهتر از 20/20 بود.
با این‌حال، هنوز سازمان غذا و داروی آمریکا هیچ قانونی برای این‌که در زمان مشاوره لیزیک لازم است چه اطلاعاتی به بیمار داده شود، وضع ننموده است؛ اما از افرادی که قصد انجام این عمل را دارند می‌خواهد که قبل از لیزیک، تحقیقات کافی را انجام داده و از تمام عوارض احتمالی آن آگاه شوند.
دکتر دوننفیلد می‌گوید درست است که قانون خاصی در مورد آگاه نمودن بیمار از خطرات عمل وجود ندارد، اما لازم است فرصت کافی به بیمار داده شود تا سؤالات و ابهامات خود را با جراح مطرح کند. خود دکتر دوننفیلد قبل از عمل جزوه‌ای حاوی اطلاعاتی در مورد لیزیک را به بیمار ارائه داده، فیلمی از نحوه انجام عمل جراحی به بیمار نشان داده و در نهایت جلسات مشاوره‌ای را برای بیمار برگزار می‌کند.
دکتر آلان کوزارسکی، متخصص قرنیه، بیماری‌های خارجی و جراحی عیوب انکساری است. او لیزیک را پس از زایمان "دومین معجزه پزشکی 24 ساعته می‌نامد.” او به بیماران توصیه می‌کند همیشه از پزشک خود بپرسید آیا من یک کاندید خوب برای لیزیک هستم یا خیر.
او می‌گوید: "بیمار باید پزشکی را انتخاب کند که در صورتی که تشخیص دهد کاندیدی مناسب برای عمل جراحی نیست او را از عمل منصرف کند. جراحی را انتخاب کنید که از بین بیماران تنها کسانی را برای عمل انتخاب می‌کند که شرایط عمل را داشته باشند. پزشکی را برگزینید که با تجربه بوده و عمل لیزیک، آسان‌ترین عمل برایش باشد. انتخاب صحیح پزشک توسط بیمار و انتخاب صحیح بیمار توسط پزشک در نهایت به بهترین نتایج منتهی خواهد شد. بیمار باید اطمینان یابد پزشک دلسوز بوده و بهترین‌ها را برایش می‌خواهد. عمل لیزیک ممکن است برای برخی افراد یک تجارت محسوب شود که اگر چنین باشد بسیار وحشتناک خواهد بود."

مشکلات چشمی پس از عمل لیزیک

برای جیسون اسولد، لیزیک تبدیل به کابوسی غیر منتظره شد. او در این زمینه می‌گوید: "من به عوارض احتمالی این عمل بی‌اعتنا بودم، برای خرید تلویزیون خانه‌ام کلی پرس‌و‌جو کرده بودم اما برای عمل چشمم هیچ‌گونه تحقیقی انجام ندادم.”
اسولد در دسامبر 2016، حدود 4 روز پس از انجام عمل جراحی لیزیک درد شدیدی در چشم راستش احساس کرد. او می‌گوید: "دردی عمیق مانند فرورفتن جسمی تیز در چشمم احساس می‌کردم، روزهایی بود که درد چشم ناتوانم می‌کرد، از شدت درد نمی‌توانستم چشمانم را باز نگه دارم.”
در عمل لیزیک که مخفف laser-assisted in situ keratomileusis می‌باشد، لیزرها، بینایی را بوسیله تغییر در بافت قرنیه، اصلاح می‌کنند. در این عمل جراحی، پزشک یک لایه نازک از قرنیه که اصطلاحاً فلپ نامیده می‌شود را برش داده تا بدین‌وسیله بخش میانی قرنیه تغییر شکل یابد. تغییر شکل در این بافت مسیر نور را در شبکیه متمرکز نموده تا بینایی فرد بهبود یابد. ممکن است حدود 6 ماه طول بکشد تا بینایی به بهترین سطح ممکن رسیده و عوارض جراحی از بین برود. عوارضی چون هاله بینی، خشکی چشم، پخش شدن نور و کاهش بینایی در شب، در بیمارانی که عمل لیزیک را انجام داده‌اند، غیر معمول نیست.
اسولد با کلینیکی که در آن عمل لیزیک را انجام داد تماس گرفت و در مورد درد چشمش توضیح داد. احساس سوزش و درد، از مشکلات شایع پس از عمل لیزیک محسوب می‌شوند، بنابراین از نظر پزشکان شرایطش نرمال بود. پزشکان کلینیک پس از اولین معاینه به او گفتند همه چیز عالی است؛ اما اوسلد که مهندسی 28 ساله بود، از توضیحات پزشک قانع نشد.
اوسلود می‌گوید: "دو هفته گذشت و هر روز حالم بدتر شد. شروع به مطالعه در این زمینه کردم و متوجه شدم احتمالاً درد من ناشی از آسیب به عصب‌های چشمم است.”
تحقیقات و پرس‌و‌جوهای اوسلوند او را به این نتیجه رساند که دردهایش نروپاتیک بوده و ناشی از آسیب به عصب‌های قرنیه است.
بنا‌بر گزارش مجله تحقیقات چشم، دردهای نروپاتیک چشمی ممکن است نتیجه رشد نامناسب عصب‌ها و یا ایجاد یک تومور عصبی پس از تخریب اعصاب توسط گرمای حاصل از عمل لیزیک، بوجود آیند.
در حقیقت در عمل لیزیک بخشی از قرنیه تخریب می‌شود. همین فرآیند ممکن است به آسیب و یا التهاب اعصاب و در نتیجه حساسیت شدید چشم بیانجامد.

بیشتر بخوانید: جراحی لیزری چشم

اسولد همه‌جا را برای یافتن یک متخصص قرنیه، جستجو کرد. او می‌گوید از سال 2017 تا کنون بسیاری از آزمایشات تخصصی را برای بررسی ساختار سلولی قرنیه و آزمایش‌های مربوط به خشکی چشم، انجام داده‌ام. تا کنون برای او قطره اشک مصنوعی برای خشکی چشم، قطره آستروئید چشمی برای التهاب، درمان‌های مختلف جهت دردهای عصبی مانند داروهای ضد‌تشنج و ضد‌افسردگی و حتی ماری‌جوانای درمانی، تجویز شده است.
برخی از این درمان‌ها ممکن است از برخی دیگر مفیدتر باشند، اما هیچ کدام از آن‌ها مشکلش را حل نخواهند کرد. هم‌چنین برخی از این درمان‌ها گران بوده و هزینه‌های سرسام آوری را تحمیل خواهند کرد.
اسولد می‌گوید: "حتی ما از تأثیرات هر کدام از آن‌ها آگاه نیستیم. هیچ درمان مؤثری برای مشکل من وجود ندارد.”
در حقیقت مطالعات کمی وجود دارد که تا چند ماه تا یک سال، وضعیت بیمارانی را که عمل لیزیک انجام داده‌اند را پیگیری نمایند. بنابرگزارش سازمان غذا و داروی آمریکا، از آن‌جا که عمل لیزیک یک روش نوین محسوب می‌شود، عوارض بلند مدت آن هنوز ناشناخته است؛ اما در مطالعات موردی که از سال 1990 تا کنون انجام شده، مشکلاتی چون درد چشم، اختلال بینایی و حتی مشکلات روانی چون افسردگی و حتی خودکشی، گزارش شده است.
دکتر کوزارسکی می‌گوید، خوشبختانه در سال‌های اخیر تکنولوژی لیزیک پیشرفت‌های چشم‌گیری داشته و بیماران جدید مشکلات کمتری را تجربه می‌کنند. لیزرهای نوین، دقیق‌تر بوده و عوارض جانبی کم‌تری را به دنبال خواهند داشت.
هم‌چنین، با توجه به فرآیندهای غربال‌گری شدید، تعداد بیمارانی که نامزد مناسبی برای لیزیک درنظر گرفته می‌شوند، کاهش یافته است. دکتر کوزارسکی می‌گوید پزشکان، بیماران را با توجه به وضعیت پزشکی و شخصیتی‌شان برای عمل جراحی بر می‌گزینند. البته انتظارات بالا از جراحی موجب شده نتایج این عمل در برخی مواقع ناامید کننده باشد.
دکتر کوزارسکی می‌گوید: "ما به دقت انتظارات غیر‌واقع‌بینانه را پایش می‌کنیم؛ و از سوی دیگر در انجام عمل لیزیک از راهبرد «پایین‌تر از حد ممکن قول بده و بیش از آن عمل کن»، استفاده می‌کنیم."
به طور کلی، نرخ موفقیت در عمل لیزیک به شدت بالاست، خصوصاً زمانی که جراح ماهر بوده و بیمار نیز به درستی انتخاب شده باشد. منظور ما از موفقیت عبارت است از کیفت بینایی و رضایت بیمار. بر اساس مجله جراحی آب مروارید و عیوب انکساری، حدود 96 درصد بیماران از لیزیک اعلام رضایت نموده‌اند.
اسولد می‌گوید، اگر به عقب برگردم هرگزم چشمانم را لیزیک نخواهم کرد. از نظر او عمل لیزیک استانداردهای پایینی دارد و پزشکان آن‌گونه که شایسته است خطرات و عوارض جانبی این عمل را با بیماران خود در میان نمی‌گذارند.

تعریف و تمجید یک پزشک و یک بیمار از عمل لیزیک

بنا به گفته دوننفیلد، لیزیک امن‌ترین و مؤثرترین جراحی چشمی، از آغاز تا کنون است. او می‌گوید در 28 سال سابقه خود بیش از 85 هزار عمل لیزیک انجام داده‌ام که در هیچکدام از آن‌ها بیمار دچار درد مزمن قرنیه نشده است. در حقیقت، درصدِ بیمارانی که با عمل لیزیک دچار مشکل شده‌اند تقریباً صفر بوده است.
آلساندرا بودانی یکی از بیمارانی است که از انجام عمل لیزیک رضایت کامل دارد. او می‌گوید الان حدود 6 سال از عملم می‌گذرد و فوق‌العاده راضی هستم، تنها پس از 3 روز از انجام عمل لیزیک، چشمانم نهایت شفافیت را بدست آوردند.
او می‌افزاید: "دیگر هیچ نگرانی در مورد استفاده از لنزهای تماسی ندارم، سرعت کارهای روزمره‌ام افزایش یافته است. این‌که از خواب بیدار می‌شوم و بدون نیاز به هیچ چیز، همه چیز را واضح می‌بینم برایم لذت بخش است. عمل لیزیک واقعاً زندگی‌ام را راحت کرد."به طور کلی، نرخ موفقیت در عمل لیزیک به شدت بالاست، خصوصاً زمانی که جراح ماهر بوده و بیمار نیز به درستی انتخاب شده باشد. منظور ما از موفقیت عبارت است از کیفت بینایی و رضایت بیمار. بر اساس مجله جراحی آب مروارید و عیوب انکساری، حدود 96 درصد بیماران از لیزیک اعلام رضایت نموده‌اند.
عمل لیزیک حدوداً 16 دقیقه و یا حتی کمتر، زمان می‌برد. بر خلاف مدت کوتاهش هزینه‌هایش زیاد بوده و در حدود 4500 دلار و یا حتی بیشتر، هزینه در بر خواهد داشت. بسیار از کلینیک‌ها برای عمل لیزیک تخفیف‌هایی را در نظر می‌گیرند و گاهی اوقات با احتساب این تخفیف‌ها ممکن است هزینه آن به 2000 دلار هم برسد.
دوننفولد بیماران را از انجام عمل لیزیک در کلینیک‌هایی که چنین تخفیف‌هایی می‌دهند، منع نمی‌کند ولی توصیه می‌کند قبل از انجام عمل، از امکانات کلینیک و تبحر جراح اطمینان یابید. ممکن است کلینیک‌هایی که تخفیف‌های خوبی می‌دهند متبحرترین جراحان و بهترین تجهیزات را داشته باشند، اما در هر صورت نباید دغدغه اصلی بیمار هزینه باشد.
دوننفولد می‌گوید: "برخی پزشکان از برخی دیگر بهترند. مهم‌ترین موضوع در عمل لیزیک یافتن جراحی متبحر است. اجازه ندهید که فرآیند جراحی لیزیک تبدیل به یک تجارت شود."
بنا بر نظر انجمن جراحی عیوب انکساری آمریکا، در جراحی لیزیک باید 5 موضوع لحاظ شود:
    • جراح باید باتجربه بوده و حداقل 10 هزار عمل جراحی را با موفقیت انجام داده باشد.
    • مطمئن شوید که پزشک فرآیند غربالگری را با استانداردهای لازم و به خوبی انجام داده باشد.
    • در مورد جراحی خود راحت باشید و هر چه می‌خواهید بپرسید. پزشکان نیز مشتاقانه به تمام سؤالاتتان پاسخ خواهند داد.
    • نباید احساس کنید که برای عمل لیزیک تحت فشار قرار گرفته‌اید، بلکه سعی کنید با مشورت و تحقیق کافی و با حوصله تصمیم بگیرید.
    • و در آخر توجه داشته باشید با عمل لیزیک قرار است بینایی شما بهبود یابد و نه این‌که عالی شود.

منبع: www.webmd.com