واژگان شیمی فیزیک

معادل فارسی

تعریف

واژه لاتین

آنتالپی

محتوی گرمایی یک نمونه از ماده

enthalpy

آنتالپی تشکیل

برای یک ماده مرکب معین ، تغییر آنتالپی واکنشی که در آن ، یک مول ماده مرکب از پایدارترین شکلهای عناصر آن تشکیل می شود، آنتالپی تشکیل می‌نامند.

enthalpy of formation

قانون هس یا قانون جمعبندی ثابت گرما

تغییر آنتالپی واکنش شیمیایی ، ثابت است، خواه واکنش در یک مرحله ، خواه در دو مرحله انجام گیرد.

Hess,s law

قانون نسبتهای معین

یک ماده مرکب خالص ، عناصر یکسان با نسبتهای جرمی یکسان دارد.

law of definite propotions

قانون پایستاری

جرم در جریان واکنش شیمیایی ، تغییر قابل توجهی نمی‌کند.

Law of conservation of mass

انرژی

ظرفیت انجام دادن کار

Energy

دما

درجه داغی یا سردی ، خاصیتی که جهت جریان یافتن خود به خود گرما را معین می‌کند.

temperature

ظرفیت گرمایی

مقدار گرمای لازمی است که دمای جرم معینی را یک درجه سانتی‌گراد بالا می‌برد.

Heat capocity

گرما

شکلی از انرژی است که به‌طور خودبخود از جسمی با دمای زیادتر به جسمی با دمای کمتر جریان می‌یابد.

Heat

گرماسنج

دستگاهی که برای اندازه گیری گرمای انتقال یافته در واکنشهای شیمیایی و تغییرات فیزیکی بکار می‌رود.

Calorimeter

گرماشیمی

مطالعه تغییرات انرژی که همراه با تغییرات شیمایی و فیزیکی است.

thermochemistry

گرمای ویژه

مقدار گرمای لازمی که دمای ۱gr ماده خالص را یک درجه سانتی‌گراد بالا می‌برد.

specific heat

مقیاس دمای سلسیوس

یک مقیاس دمایی براساس تخصیص صفر درجه سانتی‌گراد به نقطه انجماد عادی آب و ْ۱۰۰ سانتی‌گراد به نقطه جوش عادی آب است.

Celsius temperature scale

مقیاس دمای فارنهایت

نوعی مقیاس دمایی است که در آن ، نقطه انجماد عادی آب ، ْ۳۲فارنهایت و نقطه جوش عادی آب ْ۲۱۲فارنهایت است

Fahrenheit temperature scale

مقیاس دمای کلوین

یک مقیاس دمایی براساس تخصیص ۲۷۳k به نقطه انجماد عادی آب و ۳۷۳k به نقطه جوش عادی آب

Kelvin tempratire scale

اصل عدم قطعیت

تعیین همزمان موقعیت دقیق و حرکت یا تکانه (جرم در سرعتmv) دقیق یک الکترون ، ناممکن است.

uncertainty principle

تابش الکترومغناطیسی

انرژی تابشی که با سرعت خاصی (سرعت نور ، c) حرکت می‌کند و می‌توان آن را به‌صورت موجی یا کوانتومی توصیف کرد.

Electromagnetic radiation

عدد کوانتومی اصلی

عدد کوانتومی که پوسته انرژی الکترون مربوط را نشان می‌دهد. مقادیرn اعداد صحیح مثبت …و۳و۲و۱ است.

main quantum number

عدد کوانتومی فرعی

عدد کوانتومی که نوع پوسته فرعی و شکل اوربیتال الکترونهای مربوط را تعیین می‌کند.

Sub sidiary

عدد کوانتومی مغناطیسی

عدد کوانتومی که جهت گیری اوربیتال الکترونی را تعیین می‌کند.

magnetic quantum number

فوتون

یک کوانتوم انرژی تابشی

photon

کوانتوم

مقدار کوچک و معین انرژی تابشی. نظریه پلانک براین اساس است که انرژی تابش ، در این مقادیر جذب یا نشر می شود. انرژی یک کوانتوم ، E ، مستقیما با فرکانس تابش ، v ، متناسب است و ثابت تناسب ، h ، ثابت پلانک است.

quantum

آنتالپی تصعید

تغییر آنتالپی مربوط به فرآیندی که در آن ، یک جامد مستقیما به گاز تبدیل می‌شود.

Enthalpy of sublimation

چرخه بورن هابر

روش تحلیلی برای تغییرات آنتالپی یک فرآیند. H∆ کل فرآیند را با جمع جبری مقادیرH∆ مجموعه مراحلی که به همان نوع تغییر می‌انجامد، برابر می‌گیرند.

Born-Haber cycle

اتمسفر

واحد فشار که به صورت ۱۰۱۳۲۵Pa بیان می‌شود.

atmosphere

اصل آووگادرو

حجمهای مساوی از تمام گازها ، در دما و فشار یکسان ، دارای عده مولکولهای مساوی‌اند.

Avogadro,s principle

پاسکال

واحد فشار در دستگاهSI و آن برابر با نیرویی است که یک نیوتن (یا ۱kg.m.s۲) بر سطح یک متر مربع وارد می‌کند.

Pascal

تور

واحد فشار که هم‌ارز با فشاری است که ستونی از جیوه را در ارتفاع ۱mm نگه می‌دارد. یک تور برابر ۷۶۰.۱ اتمسفر است.

torr

توزیع ماکسول- بولتسمان

نحوه توزیع انرژی جنبشی یا سرعت مولکولی بین مولکولهای یک گاز

Maxwell- Bultzman

ثابت گازهای ایده‌آل

ضریب تناسب در معادله حالت یک گار ایده‌آل و یکی از مقادیر ۰.۰۸۲۰۵۶L.atm/K.md است.

Ideal gas constant

جذر میانگین مجذور سرعت

جذر میانگین مجذور سرعتهای مولکولی

root-mean-square speed

حجم مولی استاندارد

حجم یک مول از گاز در دما و فشار استاندار که ۲۲.۴۱۴L است.

standard molecular volume

دمای بحرانی

دمایی است که بالاتر از آن ، هرچند هم که فشار زیاد شود، مایع شدن گاز ناهمگن است.

Critical temprature

ضریب تراکم پذیری

PV/RT که در آن ، P فشار گاز ، V حجم گاز ، R ثابت گازهای ایده آل وT دمای مطلق است. ضریب تراکم پذیری برای یک مول از گاز ایده‌آل همواره برابر واحد است.

Conversion factor

فشار

نیرویی است که بر واحد سطح وارد می‌شود.

Pressure

فشار بحرانی

فشار لازم برای مایع شدن یک گاز در دمای بحرانی آن

Critical pressure

فشار جزیی

فشاری که یک جزء از یک مخلوط گازی اگر به تنهایی در حجم مورد نظر می‌بود، اعمال می‌کرد.

Partial pressure

قانون آمونتون

فشار یک گاز ، در حجم ثابت ، به‌طور مستقیم با دما تغییر می‌کند.

Amonton,s Law

قانون بویل

حجم یک گاز در دمای ثابت به نسبت عکس فشار تغییر می‌کند.

Boyle ,s law

قانون ترکیب حجمی گیلوساک

حجم گازهای مصرف شده یا تولید شده در یک واکنش شیمیایی ، اگر در دما و فشار ثابت اندازه گیری شده باشند، با نسبتهای اعداد صحیح کوچک بیان می‌شود.

Gay-Lussac,s low of combining

قانون شارل

حجم یک گاز ، در فشار ثابت ، به‌طور مستقیم با دمای مطلق تغییر می‌کند.

charles Law

قانون فشارهای جزیی دالتون

فشار کل مخلوطی از گازها برابر مجموع فشارهای جزیی هر یک از گازها است.

Dalton,s Law of partial pressure

قانون نفوذ گراهام

سرعت نفوذ یک گاز با جذر چگالی یا جذر وزن مولکول آن گاز نسبت معکوس دارد.

Graham,s Law of effusion

کسر مولی

نسبت تعداد مولهای یک جزء در یک مخلوط به تعداد کل مولها در آن مخلوط

mole fraction

مسافت آزاد میانگین

فاصله میانگینی است که یک مولکول بین برخوردهای خود با سایر مولکولهای گاز طی می‌کند.

mean free path

معادله واندروالس

معادله حالت گازها. نوعی از معادله حالت گاز ایده‌آل که نیروهای جاذبه بین مولکولی و حجم اشغال شده توسط مولکولهای گاز را به حساب می‌آورد.

Vander wool,s equation

نظریه جنبشی گازها

مدلی است در سطح مولکولی که می‌توان آن را برای توضیح قوانین گازها بکار برد و معادله گاز ایده آل را بدست آورد.

Kinetic theory of gases

آنتالپی تبخیر

انرژی لازم برای تبخیر مقدار معینی مایع (معمولا یک مول یا یک گرم) در دمای معین

Enthalpy of vaprization

آنتالپی تبلور

تغییر آنتالپی در تبدیل مقدار معینی مایع (معمولا یک مول یا یک گرم) به جامد در دمای معین

Enthalpy of crystllization

آنتالپی ذوب

انرژی لازم برای ذوب کردن مقدار معینی جامد (معمولا یک مول یا یک گرم) بر جامد در دمای معین

Enthalpy of fusion

آنتالپی میعان

تغییر آنتالپی در تبدیل مقدار معینی گاز (معمولا یک مول یا یک گرم) در دمای معین

Enthalpy of condenstion

تبخیر

فرآیند تبدیل مایع به گاز

Vaporization

تصعید

فرآیند تبدیل مستقیم جامد به گاز بدون عبور از حالت مایع

Sublimation

تعادل

شرایطی که در آن ، سرعت دو تمایل مخالف برابر می‌شوند.

equilibrium

فشار بخار

فشار بخار در حالت تعادل با مایع خالص یا جامد خالص در دمای معین

vapour pressure

معادله کلازیوس- کلاپیرون

معادله ای است که فشار بخار یک مایع در دو دمای مختلف را با یکدیگر و با آنتالپی تبخیر آن مایع مرتبط می‌سازد

Clausius- Clapeyron equation

نقطه انجماد

دمایی که در آن ، فازهای جامد و مایع با یکدیگر در حال تعادلند. اگر فشار کل ، ۱atm باشد، این مقدار را انجماد عادی می‌نامیم.

Solidify point

نقطه جوش

نقطه جوش یک مایع ، عبارت از دمایی است که در آن ، فشار بخار مایع با فشار بیرونی برابر می‌شود و نقطه جوش عادی یک مایع ، دمایی است که در آن ، فشار بخار مایع برابر ۱atm است.

boiling point

نقطه ذوب

مراجعه کنید به نقطه انجماد

melting point

نقطه سه گانه

دما و فشاری که در آن ، حالات جامد ، مایع و گاز یک ماده در عین حال با یکدیگر در حال تعادل‌اند.

triple point

آبپوشی

فرایندی است که آن ، مولکولهای آب به سوی ذرات ماده حل شده جذب می‌شوند و آنها را احاطه می‌کنند.

Hydration

آزیوتروپ

محلولی است که فشار بخار آن ، بالاتر یا پایین‌تر از فشار بخار هر یک از اجرای خالص است. اگر فشار بخار بالاتر باشد، آن محلول ، آزیوتروپ با نقطه جوش مینیمم و اگر پایین‌تر باشد، آزیوتروپ با نقطه جوش ماکزیمم است.

Azeotrope

آنتالپی آبپوشی

تغییر آنتالپی مربوط به فرآیند آبپوشی یونهای گازی از مقدار معینی (معمولا یک مول) از یک ماده حل شده است.

Enthalpy of hydration

آنتالپی انحلال

تغییر آنتالپی مربوط به فرآیند انحلال مقدار معینی (معمولا یک مول) از یک حل شونده در یک حلال است. مقدار این آنتالپی به دما و غلظت نهایی محلول بستگی دارد.

Enthalpy of solution

اسمز

فرآیند عبور مولکولهای حلال از غشای نیم‌تراوایی است که دو محلول را از یکدیگر جدا می‌کند. جهت عبور این مولکولها به سوی محلول غلیظتر است.

Osmosis

اصل لوشاتلیه

هر سیستم در حالت تعادل نسبت به تغییر شرایط ، عکس‌العمل نشان داده، در جهت مقابله با آن عمل می‌کند.

Le,chatelier,s priciple

تقطیر

جداسازی اجزای سازنده یک محلول با روش تبخیر و تراکم است.

Distillation

خواص غلظتی

خواصی از یک محلول است که به غلظت ذرات ، نه به ماهیت این ذرات ، بستگی دارند. این خواص ، عبارتند از کاهش بخار ، نزول نقطه انجماد ، صعود نقطه جوش و فشار اسمزی

Colligalive properties

ضریب وانت- هوف

عبارت از نسبت مقدار خاصیت غلظتی اندازه گیری شده یک محلول به مقدار محاسبه شده آن خاصیت است، به فرض اینکه ماده حل شده غیر الکترولیت باشد.

Van,t Hoff factor

قانون رایول

فشار جزیی هر جزء از یک محلول ایده آل در بخار آن محلول برابر با حاصلضرب فشار بخار آن جزء به صورت خالص در کسر مولی آن جزء در محلول است.

Rault,s Law

قانون هنری

وقتی که یک گاز در یک مایع بدون واکنش شیمیایی حل می‌شود، مقدار گاز حل شده در مقدار معینی از مایع با فشار جزیی آن گاز در بالای محلول نسبت مستقیم دارد.

Hanry,s Law

محلول ایده آل

محلولی است که از قانون رایول پیروی می‌کند. یک محلول دو جزیی متشکل ازB,A وقتی ایده آل است که در آن ، نیروهای بین مولکولی مولکولهایB,A و مولکولهایA,A و مولکولهایB,B اساسا یکسانند.

Ideal solution