چکیده
عهد عتیق یا قدیم نامى است که مسیحیان در مقابل عهد جدید به کتاب یهودیان داده اند. مسیحیان به هر دو عهد عقیده دارند. عهد عتیق به زبان عبرى و اندکى از آن به زبان کلدانى نوشته شده است . این دو زبان مانند عربى از زبانهاى سامى هستند. کتاب تورات در آغاز عهد عتیق قرار دارد.
تعداد کلمات 1147 زمان تخمین مطالعه 6 دقیقه
عهد عتیق یا قدیم نامى است که مسیحیان در مقابل عهد جدید به کتاب یهودیان داده اند. مسیحیان به هر دو عهد عقیده دارند. عهد عتیق به زبان عبرى و اندکى از آن به زبان کلدانى نوشته شده است . این دو زبان مانند عربى از زبانهاى سامى هستند. کتاب تورات در آغاز عهد عتیق قرار دارد.
تعداد کلمات 1147 زمان تخمین مطالعه 6 دقیقه
نویسنده: عارفه گودرزوند(دانشجوی دکتری مطالعات تطبیقی ادیان)
معرفی اجمالی عهد قدیم
نسخه اى از عهد عتیق به زبان یونانى وجود دارد که از روى نسخه عبرى ترجمه شده و آن را ترجمه سبعینیه (یا ترجمه هفتاد) مى نامند. گفته مى شود این ترجمه حدود سال 258 ق .م . به امر بطلمیوس فیلادلفوس پادشاه مصر، توسط 72 تن انجام گرفته است . این نسخه تفاوتهایى با اصل عبرى دارد و از همه مهمتر آنکه بخشها اپوکریفا 8 یعنى پوشیده ، نام دارد و از قدیم الایام مورد شک بوده است ، اما مسیحیان معمولا آن را مى پذیرفته اند. حدود پنج قرن پیش ، در جریان نهضت اصلاح دین ، اعتبار این قسمتها مورد سوءظن جدى مسیحیان پروتستان واقع شد. پس از مدتى ، به سال 1826 جمعیت بریتانیایى و جمعیت آمریکایى طبع و نشر کتاب مقدس به طور رسمى آنها را از کتاب مقدس کردند. کلیساهاى کاتولیک و ارتدوکس با این عمل مخالفند و قسمتهاى مذکور را بخشى از عهد عتیق مى شمارند.
نحوه ارجاع دهی به کتاب مقدس
همه ما با شیوه ارجاع به قرآن کریم آشنا هستیم و مى دانیم به جاى ذکر صفحه از نام سوره و شماره آیه استفاده مى شود. پرهیز از ذکر صفحه در صدها کتاب باستانى و مشهور معمول است ، مانند آثار افلاطون، ارسطو، هومر، هرودت ، شکسپیر و غیره . براى ارجاع به این آثار تمهیدهایى اندیشیده اند و ابواب و فصول و شماره هایى ساخته اند تا ارجاع به چاپ هاى خاصى محدود نشود و براى همه کارساز باشد.
هنگام ارجاع به کتاب مقدس ، نخست نام کتاب ، آنگاه شماره باب و سرانجام شماره فقرات ذکر مى شوند؛ مثلا « پیدایش 1:27 » یعنى سفر پیدایش ، باب 1، بند 27.
عهد عتیق 39 کتاب دارد که از نظر موضوع به سه بخش تقسیم مى شوند:
1. تورات و بخش تاریخى عهد عتیق ؛
2. حکمت ، مناجات و شعر؛
3. پیشگوییهاى انبیا.
1-11- بخش تاریخى عهد عتیق
بخش تاریخى عهد عتیق با تورات و تورات با سفر پیدایش آغاز مى شود. آفرینش جهان ، آدم و حوا و خوردن معرفت نیک و بد همچنین اخراج آنان از باغ عدن ، داستان فرزندان آدم ، طوفان نوح ، حوادث مربوط به حضرت ابراهیم ، اسماعیل ، اسحاق ، یعقوب و یوسف در این سفر آمده است . چهار سفر بعدى سیره حضرت موسى (ع ) و تاریخ بنى اسرائیل را شرح مى دهد. این سیره تولد، بعثت ، هجرت (خروج از مصر در حدود 1290 ق .م .)، تشکیل حکومت و رحلت آن حضرت را در بردارد. مقدار زیادى از احکام و قوانین ، ضمن عباراتى منسوب به وحى ، در این چهار سفر وجود دارد. به عقیده یهودیان و مسیحیان، مؤ لف اسفار پنجگانه تورات حضرت موسى (ع ) است . تاریخ بنى اسرائیل از زمان حضرت یوشع (ع ) به بعد در دوازده کتاب بعدى ادامه مى یابد.
این بخش مشتمل بر 17 کتاب است :
1. سفر پیدایش (آفرینش جهان ، داستانهاى حضرت آدم ، نوح ، ابراهیم ، اسماعیل ، اسحاق ، یعقوب و یوسف )؛
2. سفر خروج (تولد و بعثت حضرت موسى ، خروج بنى اسرائیل از مصر به سینا و احکام )؛
3. سفر لاویان (احکام کاهنان یعنى روحانیون یهودى که از نسل هارون و از خاندان لاوى هستند)؛
4. سفر اعداد (آمار بنى اسرائیل در عصر حضرت موسى ، شریعت و تاریخ ایشان )؛
5. سفر تثنیه (تکرار احکامى که در اسفار پیشین آمده است و تاریخ بنى اسرائیل تا رحلت حضرت موسى )؛
مجموع این پنج سفر تورات خوانده مى شود.
6. صحیفه یوشع (تاریخ و سیره یوشع بن نوح جانشین حضرت موسى) ؛
7. سفر داوران (تاریخ قاضیان بنى اسرائیل ، قبل از نصب پادشاهان) ؛
8. کتاب روت (شرح حال زنى به نام روت ، از جدات حضرت داوود) ؛
9. کتاب اول سموئیل (تاریخ سموئیل نبى و تعیین شائول - یعنى طالوت - به سلطنت) ؛
10. کتاب دوم سموئیل (پادشاهى حضرت داوود)؛
11. کتاب اول پادشاهان (ادامه پادشاهى داوود و پادشاهى حضرت سلیمان و جانشینان او) ؛
12. کتاب دوم پادشاهان (ادامه تاریخ پادشاهان بنى اسرائیل تا حمله بخت نصر و جلاى بابل) ؛
13. کتاب اول تواریخ ایام (نسب نامه بنى اسرائیل و تکرار تاریخ ایشان تا وفات داوود) ؛
14. کتاب دوم تواریخ ایام (تاریخ پادشاهى حضرت سلیمان و ملوک بعدى تا جلاى بابل) ؛
15. کتاب عزرا (نوسازى اورشلیم یعنى بیت المقدس » آزادى یهودیان همراه عزیر) ؛
16. کتاب نحمیا (نوسازى اورشلیم و بازگشت یهودیان از زبان نحمیا اردشیر اول پادشاه هخامنشى) ؛
17. کتاب استر (رفع خطر نابودى از یهود با وساطت استر، همسر یهودى خشایارشا، مدفون در همدان).
همه ما با شیوه ارجاع به قرآن کریم آشنا هستیم و مى دانیم به جاى ذکر صفحه از نام سوره و شماره آیه استفاده مى شود. پرهیز از ذکر صفحه در صدها کتاب باستانى و مشهور معمول است ، مانند آثار افلاطون ، ارسطو، هومر، هرودت ، شکسپیر و غیره . براى ارجاع به این آثار تمهیدهایى اندیشیده اند و ابواب و فصول و شماره هایى ساخته اند تا ارجاع به چاپ هاى خاصى محدود نشود و براى همه کارساز باشد.
هنگام ارجاع به کتاب مقدس ، نخست نام کتاب ، آنگاه شماره باب و سرانجام شماره فقرات ذکر مى شوند؛ مثلا « پیدایش 1:27 » یعنى سفر پیدایش ، باب 1، بند 27.
2-12. حکمت ، مناجات و شعر
این بخش مشتمل بر 5 کتاب است :
1. کتاب ایوب (ابتلا، بى صبرى و صبر آن حضرت!)؛
2. کتاب مزامیر یعنى زبور داوود (مجموعه 150 قطعه مناجات) ؛
3. کتاب امثال سلیمان نبى (کلمات حکمت آمیز) ؛
4. کتاب (اسم مستعار حضرت سلیمان ، مشتمل بر نگرش بدبینانه به جهان) ؛
5. کتاب (اشعار عاشقانه).
3-12. پیشگوییهاى انبیا
بخش پیشگوییهاى انبیا مشتمل بر هشدارها و تهدیداتى پیرامون سرنوشت بنى اسرائیل است . براى فهمیدن این پیشگوییها خواننده باید از جریانات آن زمان کاملا آگاه باشد.
این بخش مشتمل بر 17 کتاب است :
1. کتاب اشعیا (طولانى ترین و معروفترین کتاب پیشگویى در عهد عتیق) ؛
2. کتاب ارمیا (پیشگویى) ؛
3. کتاب مراثى ارمیا (نوحه سرایى آن حضرت بر خرابى اورشلیم) ؛
4. کتاب حزقیال (پیشگویى) ؛
5. کتاب دانیال (پیشگویى و شرح مجاهدات حضرت دانیال نبى مدفون در شوش) ؛
6. کتاب هوشع (پیشگویى) ؛
7. کتاب یوئیل (پیشگویى) ؛
8. کتاب عاموس (پیشگویى) ؛
10. کتاب یونس (پیشگویى و داستان رفتن وى در شکم ماهى) ؛
11. کتاب میکاه (پیشگویى) ؛
12. کتاب ناحوم (پیشگویى) ؛
13. کتاب حبقوق (پیشگویى حضرت حبقوق نبى مدفون در تویسرکان )؛
14. کتاب صنیفا (پیشگویى) ؛
15. کتاب حجى (پیشگویى) ؛
16. کتاب زکریا (پیشگویى) ؛
17. کتاب ملاکى (پیشگویى).
2-11- اپوکریفاى عهد عتیق
لازم است اشاره کنیم که نسخه هایى از کتاب مقدس که داراى اپوکریفاست ، هم از نظر تعداد کتب اپوکریفا و هم از نظر ترتیب ، با یکدیگر اختلاف دارند. منبع بیشتر این کتابها ترجمه سبعینه است . تاکنون اپوکریفا به زبان فارسى دیده نشده است ، اما نسخه هایى از آن به عربى و انگلیسى و زبانهاى دیگر وجود دارد. یک مجموعه اپوکریفا در 241 صفحه به زبان عربى ، مشتمل بر 10 کتاب زیر است :
طوبیا، یهودیت ، استر (یونانى )، حکمت ، یشوع بن سیراخ ، باروک ، نامه ارمیا، دانیال (یونانى )، مکابیان اول و مکابیان دوم.
نسخه اى از عهد عتیق به زبان یونانى وجود دارد که از روى نسخه عبرى ترجمه شده و آن را ترجمه سبعینیه (یا ترجمه هفتاد) مى نامند. گفته مى شود این ترجمه حدود سال 258 ق .م . به امر بطلمیوس فیلادلفوس پادشاه مصر، توسط 72 تن انجام گرفته است . این نسخه تفاوتهایى با اصل عبرى دارد و از همه مهمتر آنکه بخشها اپوکریفا 8 یعنى پوشیده ، نام دارد و از قدیم الایام مورد شک بوده است ، اما مسیحیان معمولا آن را مى پذیرفته اند. حدود پنج قرن پیش ، در جریان نهضت اصلاح دین ، اعتبار این قسمتها مورد سوءظن جدى مسیحیان پروتستان واقع شد. پس از مدتى ، به سال 1826 جمعیت بریتانیایى و جمعیت آمریکایى طبع و نشر کتاب مقدس به طور رسمى آنها را از کتاب مقدس کردند. کلیساهاى کاتولیک و ارتدوکس با این عمل مخالفند و قسمتهاى مذکور را بخشى از عهد عتیق مى شمارند.
نحوه ارجاع دهی به کتاب مقدس
همه ما با شیوه ارجاع به قرآن کریم آشنا هستیم و مى دانیم به جاى ذکر صفحه از نام سوره و شماره آیه استفاده مى شود. پرهیز از ذکر صفحه در صدها کتاب باستانى و مشهور معمول است ، مانند آثار افلاطون، ارسطو، هومر، هرودت ، شکسپیر و غیره . براى ارجاع به این آثار تمهیدهایى اندیشیده اند و ابواب و فصول و شماره هایى ساخته اند تا ارجاع به چاپ هاى خاصى محدود نشود و براى همه کارساز باشد.
هنگام ارجاع به کتاب مقدس ، نخست نام کتاب ، آنگاه شماره باب و سرانجام شماره فقرات ذکر مى شوند؛ مثلا « پیدایش 1:27 » یعنى سفر پیدایش ، باب 1، بند 27.
عهد عتیق 39 کتاب دارد که از نظر موضوع به سه بخش تقسیم مى شوند:
1. تورات و بخش تاریخى عهد عتیق ؛
2. حکمت ، مناجات و شعر؛
3. پیشگوییهاى انبیا.
1-11- بخش تاریخى عهد عتیق
بخش تاریخى عهد عتیق با تورات و تورات با سفر پیدایش آغاز مى شود. آفرینش جهان ، آدم و حوا و خوردن معرفت نیک و بد همچنین اخراج آنان از باغ عدن ، داستان فرزندان آدم ، طوفان نوح ، حوادث مربوط به حضرت ابراهیم ، اسماعیل ، اسحاق ، یعقوب و یوسف در این سفر آمده است . چهار سفر بعدى سیره حضرت موسى (ع ) و تاریخ بنى اسرائیل را شرح مى دهد. این سیره تولد، بعثت ، هجرت (خروج از مصر در حدود 1290 ق .م .)، تشکیل حکومت و رحلت آن حضرت را در بردارد. مقدار زیادى از احکام و قوانین ، ضمن عباراتى منسوب به وحى ، در این چهار سفر وجود دارد. به عقیده یهودیان و مسیحیان، مؤ لف اسفار پنجگانه تورات حضرت موسى (ع ) است . تاریخ بنى اسرائیل از زمان حضرت یوشع (ع ) به بعد در دوازده کتاب بعدى ادامه مى یابد.
این بخش مشتمل بر 17 کتاب است :
1. سفر پیدایش (آفرینش جهان ، داستانهاى حضرت آدم ، نوح ، ابراهیم ، اسماعیل ، اسحاق ، یعقوب و یوسف )؛
2. سفر خروج (تولد و بعثت حضرت موسى ، خروج بنى اسرائیل از مصر به سینا و احکام )؛
3. سفر لاویان (احکام کاهنان یعنى روحانیون یهودى که از نسل هارون و از خاندان لاوى هستند)؛
4. سفر اعداد (آمار بنى اسرائیل در عصر حضرت موسى ، شریعت و تاریخ ایشان )؛
5. سفر تثنیه (تکرار احکامى که در اسفار پیشین آمده است و تاریخ بنى اسرائیل تا رحلت حضرت موسى )؛
مجموع این پنج سفر تورات خوانده مى شود.
6. صحیفه یوشع (تاریخ و سیره یوشع بن نوح جانشین حضرت موسى) ؛
7. سفر داوران (تاریخ قاضیان بنى اسرائیل ، قبل از نصب پادشاهان) ؛
8. کتاب روت (شرح حال زنى به نام روت ، از جدات حضرت داوود) ؛
9. کتاب اول سموئیل (تاریخ سموئیل نبى و تعیین شائول - یعنى طالوت - به سلطنت) ؛
10. کتاب دوم سموئیل (پادشاهى حضرت داوود)؛
11. کتاب اول پادشاهان (ادامه پادشاهى داوود و پادشاهى حضرت سلیمان و جانشینان او) ؛
12. کتاب دوم پادشاهان (ادامه تاریخ پادشاهان بنى اسرائیل تا حمله بخت نصر و جلاى بابل) ؛
13. کتاب اول تواریخ ایام (نسب نامه بنى اسرائیل و تکرار تاریخ ایشان تا وفات داوود) ؛
14. کتاب دوم تواریخ ایام (تاریخ پادشاهى حضرت سلیمان و ملوک بعدى تا جلاى بابل) ؛
15. کتاب عزرا (نوسازى اورشلیم یعنى بیت المقدس » آزادى یهودیان همراه عزیر) ؛
16. کتاب نحمیا (نوسازى اورشلیم و بازگشت یهودیان از زبان نحمیا اردشیر اول پادشاه هخامنشى) ؛
17. کتاب استر (رفع خطر نابودى از یهود با وساطت استر، همسر یهودى خشایارشا، مدفون در همدان).
همه ما با شیوه ارجاع به قرآن کریم آشنا هستیم و مى دانیم به جاى ذکر صفحه از نام سوره و شماره آیه استفاده مى شود. پرهیز از ذکر صفحه در صدها کتاب باستانى و مشهور معمول است ، مانند آثار افلاطون ، ارسطو، هومر، هرودت ، شکسپیر و غیره . براى ارجاع به این آثار تمهیدهایى اندیشیده اند و ابواب و فصول و شماره هایى ساخته اند تا ارجاع به چاپ هاى خاصى محدود نشود و براى همه کارساز باشد.
هنگام ارجاع به کتاب مقدس ، نخست نام کتاب ، آنگاه شماره باب و سرانجام شماره فقرات ذکر مى شوند؛ مثلا « پیدایش 1:27 » یعنى سفر پیدایش ، باب 1، بند 27.
2-12. حکمت ، مناجات و شعر
این بخش مشتمل بر 5 کتاب است :
1. کتاب ایوب (ابتلا، بى صبرى و صبر آن حضرت!)؛
2. کتاب مزامیر یعنى زبور داوود (مجموعه 150 قطعه مناجات) ؛
3. کتاب امثال سلیمان نبى (کلمات حکمت آمیز) ؛
4. کتاب (اسم مستعار حضرت سلیمان ، مشتمل بر نگرش بدبینانه به جهان) ؛
5. کتاب (اشعار عاشقانه).
3-12. پیشگوییهاى انبیا
بخش پیشگوییهاى انبیا مشتمل بر هشدارها و تهدیداتى پیرامون سرنوشت بنى اسرائیل است . براى فهمیدن این پیشگوییها خواننده باید از جریانات آن زمان کاملا آگاه باشد.
این بخش مشتمل بر 17 کتاب است :
1. کتاب اشعیا (طولانى ترین و معروفترین کتاب پیشگویى در عهد عتیق) ؛
2. کتاب ارمیا (پیشگویى) ؛
3. کتاب مراثى ارمیا (نوحه سرایى آن حضرت بر خرابى اورشلیم) ؛
4. کتاب حزقیال (پیشگویى) ؛
5. کتاب دانیال (پیشگویى و شرح مجاهدات حضرت دانیال نبى مدفون در شوش) ؛
6. کتاب هوشع (پیشگویى) ؛
7. کتاب یوئیل (پیشگویى) ؛
8. کتاب عاموس (پیشگویى) ؛
10. کتاب یونس (پیشگویى و داستان رفتن وى در شکم ماهى) ؛
11. کتاب میکاه (پیشگویى) ؛
12. کتاب ناحوم (پیشگویى) ؛
13. کتاب حبقوق (پیشگویى حضرت حبقوق نبى مدفون در تویسرکان )؛
14. کتاب صنیفا (پیشگویى) ؛
15. کتاب حجى (پیشگویى) ؛
16. کتاب زکریا (پیشگویى) ؛
17. کتاب ملاکى (پیشگویى).
2-11- اپوکریفاى عهد عتیق
لازم است اشاره کنیم که نسخه هایى از کتاب مقدس که داراى اپوکریفاست ، هم از نظر تعداد کتب اپوکریفا و هم از نظر ترتیب ، با یکدیگر اختلاف دارند. منبع بیشتر این کتابها ترجمه سبعینه است . تاکنون اپوکریفا به زبان فارسى دیده نشده است ، اما نسخه هایى از آن به عربى و انگلیسى و زبانهاى دیگر وجود دارد. یک مجموعه اپوکریفا در 241 صفحه به زبان عربى ، مشتمل بر 10 کتاب زیر است :
طوبیا، یهودیت ، استر (یونانى )، حکمت ، یشوع بن سیراخ ، باروک ، نامه ارمیا، دانیال (یونانى )، مکابیان اول و مکابیان دوم.
منبع
آشنای با ادیان بزرگ، حسین توفیقی، انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)،مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی.
