جامع السعادات

مؤلّف:

مهدي بن ابي ذر نراقي كاشاني (م 1209 هـ .ق)

زندگي نامه:

علامه محمد مهدي نراقي از اركان علماء متأخر، نويسنده و مؤلّف زبردست، جامع علوم عقلي و نقلي در سال 1128 هـ .ق در نراق كاشان متولد و در همان جا مقدمات را نزد علماء شهر اخذ كرده و سپس به اصفهان نزد ملا اسماعيل خواجويي و كربلا نزد شيخ يوسف بحراني و وحيد بهبهاني هجرت كرده و از علماي عصر، اخذ علم و معرفت نموده است. جايگاه علمي و اخلاقي مؤلف از آثاري كه تأليف كرده است به خوبي درخشش ستاره در آسمان تاريك و ظلماني مي باشد. شهرت او در بين عامه مردم به جهت تأليف كتاب اخلاقي و پربار جامع السعادات و كتاب معراج السعاده پسرش كه در واقع ترجمه جامع السعادات محسوب مي شود مي باشد. مؤلف گرانقدر بعد از 63 سال عمر با ارزش در سال 1209 هـ .ق در حين زيارت عتبات عاليات به رحمت ايزدي پيوسته.

اساتيد:

مولي اسماعيل خواجوئي، مولي صدر الدين شيرازي، شيخ محمد كاشاني، شيخ محمد مهدي هرندي، علامه وحيد بهبهاني، شيخ يوسف بحراني، شيخ مهدي فتوئي عاملي.

تأليفات:

معتمد الشيعه في احكام الشريعة، لوامع الاحكام في فقه شريعة الاسلام، التحفة الرضويه في المسائل الدينيه، التجريد في اصول الفقه، اصول الدين، انيس التاجرين في مسائل التجاره، مشلكات العلوم بمنزلة الكشكول، جامع السعادات، رسالة في العبادات، مناسك حج، رسالة الحساب.[1]

معرفي اجمالي كتاب:

كتابي عظيم و جامع در علم اخلاق براي تهذيب نفس انسان ها، دفع صفات رذيله و دفع نفس اماره و تربيت آن با رياضت هاي شرعي است كه عناصر اصلي كتاب اشاره به قواي چهارگانه و يا قواي اربعه در انسان كه شامل عقل، شهوت، غضب و وهم است، دارد. در مقدمه كتاب مؤلف به اقسام اخلاق اشاره كرده و سپس در مقام اول در قوه عاقله و انواع رذائل كه به قوه عاقله تعلق دارد در پنج نوع بحث مي كند.
در مقام دوم، به بحث در قوه غضبيّه پرداخته و انواع رذائل متعلق به قوه غضب را 21 نوع تبيين مي كند.
مقام سوم در امور مربوط به قوه شهويه از رذائل و فضائل در شش نوع و بعد به بحث امور واجبه در چهار نوع و امور مستحبي در يازده نوع مي پردازد.
اين كتاب از بهترين و جامع ترين كتاب ها در علم اخلاق و مباحث فوق مي باشد. جايگاه عالي و بي نظير اين كتاب در بين مردم به حدي بود كه عامه مردم جهت استفاده از آن كه به زبان عربي بود، از فرزند خلف مؤلف احمد بن محمد مهدي تقاضاي ترجمه آن را كردند. تأثير اين كتاب بر نفس و روح انسان و تهذيب نفس و رياضت شرعي بر كسي پوشيده نيست. جايگاه كتاب در بين علماء، والا و جزء متون و كتاب هاي اخلاقي مورد استفاده علماء مي باشد. احمد بن محمدمهدي نراقي فرزند مؤلف هم به درخواست فارسي زبانان كتاب معراج السعاده را كه در واقع ترجمه مانندي از جامع السعادات است، به رشته تحرير درآورد.

وضعيت نشر:

همچنين اين كتاب در دو جلد به زبان عربي به همت انتشارات دارالتفسير قم در سال 1376 هـ .ش به چاپ رسيده است. اين کتاب توسط دکتر سيد جلال الدين مجتبوي به نام علم اخلاق اسلامي ترجمه شده است.

پي نوشت :

[1] - مقدمه جامع السعادات ؛ اعيان الشيعه ج 10، ص 143.

- منبع: مرکز مطالعات و پژوهش هاي فرهنگي حوزه علميه