یکی از مهمترین نیازهای طبیعی که خدای متعال در وجود هر انسانی قرار داده، غریزه جنسی است. نیاز بسیار مهم و اساسی که موجب افزایش جمعیت و تولید نسل می شود. آیین مقدس اسلام به خوبی این قوه ی طبیعی را شناخته و برخلاف برخی مکاتب و آیین ها، هیچ گاه به دنبال سرکوبی و خاموش کردن آن نبوده است، از طرفی همانند برخی عرفان های انحرافی اجازه نداده است که این غریزه خدادادی رنگ و بوی حیوانی و غیر اخلاقی به خود بگیرد از این رو برای کنترل و مدیریت آن راه کار و سنت ارزشمند ازدواج را در پیش روی افراد قرار داده است.
ازدواجی سفید در تاریکی جاهلیت مدرن
در دنیای مدرن و رو به پیشرفت امروزی هر چند صنعت و تکنولوژی و علم سرعت تندی به خود گرفته است ولی با این حال در هیاهوی مادی گرایی و پیشرفت صنعتی، اخلاق و سنت های پاک و الهی جایگاه والای خود را در این جوامع از دست داده اند، چرا که بشر امروزی تمام تلاش خود را مصروف لذت های آنی و زودگذر کرده و تمام سعی خود را بر آن داشته که با تخریب حریم ها و حرمت ها؛ راهی بیشتر به سوی لذت های غیر انسانی برای خود هموار سازددر دنیای مدرن و رو به پیشرفت امروزی هر چند صنعت و تکنولوژی و علم سرعت تندی به خود گرفته است ولی با این حال در هیاهوی مادی گرایی و پیشرفت صنعتی، اخلاق و سنت های پاک و الهی جایگاه والای خود را در این جوامع از دست داده اند، چرا که بشر امروزی تمام تلاش خود را مصروف لذت های آنی و زودگذر کرده و تمام سعی خود را بر آن داشته که با تخریب حریم ها و حرمت ها؛ راهی بیشتر به سوی لذت های غیر انسانی برای خود هموار سازد، قوت گرفتن ازدواج های ناپایدار و بی اساس سفید، داغ شدن محافل پارتی و دیسکو و رقص و لعب، و رها کردن بنیاد خانواده و عدم تعهد و الزام دینی و اخلاقی به موضوع ازدواج و پایبندی به آن گواه بر این توحش و جاهلیت مدرن قرن 21 میلادی است.
ویروسی خطرناک به نام ازدواج سفید
اگر بخواهیم ازدواج سفید را در یک عبارت ساده معرفی کنیم، باید بگوییم که ازدواج سفید، آغاز و تشکیل پیوند زناشویی بین یک زن و مرد بدون رعایت چارچوب قانونی، حقوقی، شرعی و عرفی، و اخلاقی است. در اینچنین ازدواجی به خاطر رعایت نکردن بسیاری از قوانین عرفی و دینی تعهدات و الزامات در آن جایگاهی ندارد؛ چرا که اساس این ازدواج بر پایه بی قانونی شکل گرفته است، از این رو بیش از سایر پیوندها در معرض فروپاشی و از بین رفتن است. پیشینه و تاریخ پیدایش شوم ازدواج سفید ریشه در فرهنگ غربی و آمریکایی دارد. ناهنجاری وارداتی که بنیاد خانه و خانواده جایگاه مقدس و ارزشمند آن را مورد هدف قرار داده است.
راهکار جلوگیری از ناهنجاری ازدواج سفید
بدون شک برای مقابله و جلوگیری از شیوع ازدواج سفید راهکارهای مناسب و ارزشمندی در دین مبین اسلام طراحی و پیشنهاد شده است. البته بدون شک برای شناخت عوامل تأثیرگذار در بروز ازدواج سفید ابتدا می بایست علل و عواملی که موجب دوری جوانان از ازدواج رسمی و عرفی شده را مورد توجه قرار دهیم:
1-کاستن تشریفات و هزینه های اضافی ازدواج:
یکی از مهمترین عواملی که در سال های اخیر موجب شده است جوانان از ازدواج رسمی و عرفی فاصله بگیرند، هزینه های سنگین و غیر قابل تحمل است، بدون شک اگر در فرهنگ اجتماعی و عرفی این چنین هزینه های بی مورد و غیر لازمی تقلیل یابد گرایش و تمایل به ازدواج صحیح و دینی تقویت خواهد شد. آموزه های دینی از همان ابتدا طرفدار برپایی ازدواج های راحت و کم هزینه بوده از این رو در منابع روایی نقل شده است: « لَا تُغَالُوا بِمُهُورِ النِّسَاءِ فَإِنَّمَا هِیَ سُقْیَا اللَّهِ سُبْحَانَهُ؛[1] مهر زنان را سنگین نگیرید چرا که همانا مهر آنان نوعی نوشیدنی گوارای الاهی است. » و یا اینکه در روایتی دیگر سنگینی مهریه ها، عامل پیدایش کدورت و دشمنی معرفی شده است.[2] خدای متعال در قرآن کریم می فرماید: «یُریدُ اللَّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَ لا یُریدُ بِکُمُ الْعُسْر؛[3] خداوند، راحتى شما را مىخواهد، نه زحمت شما را!» خدایی که برای انسان راحتی و آسانی را خواستار بوده به او می آموزد که بی جهت امور را برای خود سخت و طاقت فرسا نکند.
2-پرهیز از چشم و هم چشمی و انتظارات بی مورد:
برخی خانواده ها علارغم اینکه فرزندانشان دارای خواستگاری فراوانی می باشند، ولی با این حال برای اینکه گوی سبقت را از دیگران بربایند و داماد و یا عروسی ایدآل و برتر پیدا کنند دائما به دنبال سوژه های بهتر می گردند. ملاک خوبی و بدی در نگاه این دسته افراد داشتن ثروت و سرمایه بیشتر و همچنین دارا بودن جایگاه تحصیلی و اجتماعی عالی تر است. هر چند در نگاه اولیه این چنین انتظاراتی خوب به نظر می رسد ولی ایراد کار آنجا پیدا می شود که همین وسواس های بیجا موجب می شود سن ازدواج فرزندان بالا رفته و فرصت ها یکی بعد از دیگری از بین می رود. بهتر این است که شاخص های انتخاب همسر را مقداری هم سو با آیات قرآن کنیم و اخلاق و تقوا و خویشتن داری را ملاک انتخاب برتر برای فرزندان خود قرار دهیم: «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُم؛[4] گرامىترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست.»
3-تقویت رابطه عاطفی و اخلاقی دینی با فرزندان:
بهتر است خانواده به جای چشم و هم چشمی در انتخاب همسر برای فرزندان خود، در تربیت صحیح فرزندان و مهارت همسرداری و آداب و اخلاق دینی و اجتماعی فرزندان خود کوشا باشند، تا اینکه در حساس ترین مرحله زندگی خود با انتخاب بهترین راه بهترین سرنوشت را برای خود ترسیم کنند، در واقع والدین باید بدانند که مهریه سنگین، نه جهیزیه گران قیمت، و نه مراسم مجلل، برای پسر و دختر شخصیت به وجود نمی آورد، بلکه شخصیت و خوشبختی با داشتن عقلانیت، رعایت اخلاق و دیانت و انتخاب زندگی صحیح میسر می شود.[5]
سخن آخر: ازدواج سفید، حاصل دوری از اخلاق و معنویت و جدا شدن از آداب دینی و اجتماعی است، برای برحذر ماندن از این آتش خانمان سوز می بایست از همان ابتدای تشکیل خانواده به گونه ای در تربیت دینی و اخلاقی فرزندان قدم برداشت که خطوط قرمز رعایت شود و حریم ها و حرمت ها لگد مال نشود.
نویسنده: علی بیرانوند
پی نوشت:
[1]. بحار الأنوار، ج100، ص353، ح34.
[2]. وسائل الشیعة ؛ ج21 ؛ ص253، لَا تُغَالُوا بِمُهُورِ النِّسَاءِ فَتَکُونَ عَدَاوَةً.
[3]. بقره: 185.
[4]. حجرات: 13.
[5]. ابراهیم امینی، ازدواج موانع و راه حل ها، ص143.
