اهمیت طب سنتی و استفاده از گیاهان دارویی در درمان برخی بیماری‌ها بر همگان واضح و روشن است. بسیاری از گیاهان هستند که اگرچه ما با آن‌ها آشنایی کافی نداریم اما می‌توانند نقش مهمی در بازیابی سلامت ایفا کنند. بنابراین بهتر است با افزایش آگاهی خود با انواع گیاهان دارویی در طب سنتی آشنا شویم. بومادران یکی از این گیاهان است که در این مقاله به بررسی خواص آن پرداخته‌ایم.

آشنایی با گیاه بومادران

گیاهی است علفی و یکساله، دارای ساقه و شاخه‌های راست به ارتفاع ۲۵ تا ۶۰ سانتی‌متر که در نواحی مدیترانه و غالب نقاط ایران می‌روید. دانه‌اش تقریبا کروی و صاف است. به این گیاه "مشک داش" هم گفته شده‌ است. بومادران علف هرز مزارع است و به صورت خودرو در دشت‌ها و کنار جاده‌ها و نواحی کوهستانی اروپا و در مناطقی از شمال ایران و ارتفاعات البرز و در کوه‌های کرمان می‌روید. زمان گل‌دهی گیاه از اواخر اردیبهشت تا پایان تیرماه و بهترین زمان برداشت نیمه اول تیرماه است. این گیاه در استان ایلام به وفور یافت می‌شود. این گیاه با گل‌های زرد رنگ در استان لرستان نیز می‌روید و در گویش لری «برنجداس» نامیده می‌شود.
این گیاه را علف "هزار برگ" هم می‌نامند.

خواص گیاه بومادران چیست؟

خواص بومادران بسیار متعدد است. دم کرده سر شاخه گلدار این گیاه، در رفع نفخ و ترش کردن معده مفید است. بومادران به علت دارا بودن تانن و مواد تلخ و عطری بر روی سلسله اعصاب و قلب تاثیر بسزایی دارد. همچنین در بیماری‌های اعصاب مانند: هیستری، صرع و قولنج‌های تشنج‌آور، نتایج مفیدی می‌دهد.

بومادران بر اثر قابض بودن در رفع ترشحات زنانگی، بند آوردن خون، بواسیرهای خونی و اسهال‌های ساده اثر معالج دارد و علیه دردهای عادت ماهانه هم به کار می‌رود. فرآورده‌های این گیاه، در درمان بواسیر ساده بسیار موثر است. این گیاه به علت اثر مدر که دارد در ازدیاد حجم ادرار و دفع سنگ کلیه نیز نافع است. به علاوه بادشکن و تب بر نیز می‌باشد.

دیگر خواص بومادران عبارتند از:

1- جویدن برگ تازه آن برای دندان درد توصیه می‌شود.
2- بخور آن در زمان سرماخوردگی به رفع زکام کمک می‌کند.
3- ضماد آن جهت درد سینه و انواع سردرد مفید است.
4- برای زایمان آسان از دم‎کردهاین گیاه استفاده شود.
5- برای درمان تنگی نفس از دم‎کرده آن استفاده شود.
6- استفاده از دم‌کرده بومادران، سبب کاهش فشار خون شده و برای نارسایی‌های کیسه صفرا استفاده می‌شود.
7- برای ساکت شدن نیش حشرات ضماد این گیاه را در محل گزیدگی بگذارید.
8- برای تسکین درد مفاصل روغن بومادران را به مفاصل بمالید.

خواص بومادران برای پوست و مو

شیره آن یا دم‌کرده‌اش به دلیل خاصیت التیام‌دهنده برای زخم‌، خراش و شکاف پوست بدن و همچنین جوش‌ها، اگزما و ترک دست‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. جوشانده این گیاه اگر بر روی پوست سر مالیده شود از ریزش مو جلوگیری به عمل می‌آورد. با این گیاه و یا مخلوط اسانس آن در روغن کنجد، نوعی کرم بهداشتی جهت تامین سلامت پوست در مقابل نور خورشید تهیه می‌شود. سرشاخه‌های گل‌دار گیاه برای تهیه لوسیون‌ها استفاده می‌شود. برای دفع صفرا و رفع خارش شدید ۵۰ گرم گیاه را در آب بجوشانید و بعد از خنک شدن، بدن را با آن بشویید که این عمل در رفع خارش شدید بسیار موثر است. علاوه بر این بومادران یک مرطوب کننده طبیعی برای پوست می‌باشد.
1- برای درمان لک و پیسی هر ماه به مدت یک هفته از دم‎کرده این گیاه به میزان ۳ گرم در ۱۵۰ سی‎سی آب بنوشید.
2- اسانس آن خاصیت ضد باکتری و ضد تورم دارد. از این اسانس در صنایع دارویی، بهداشتی و آرایشی در تهیه کرم‌ها و پمادهای محافظ پوست و داروهای ضد تورم استفاده می‌شود.

طرز تهیه روغن بومادران

برای تهیه روغن آن۵۰ گرم از این گیاه را در ۲۵۰ گرم روغن زیتون خیس نموده سپس داخل یک شیشه ریخته و درب شیشه را محکم ببندید و شیشه را در آب جوش انداخته به مدت ۴ ساعت بگذارید آب با حرارت ملایم بجوشد سپس صاف نموده و از آن استفاده کنید.