فعالیتهای روزانه منزل در دوران بارداری

رسیدگی به امور منزل بعد از ۶ ماهگی در صورت عدم رعایت نکات ایمنی - سلامتی، خطراتی را برای مادر و جنین به همراه دارد. خانمهای باردار به علت سنگینی وزن جنین و مایع داخل کیسه آب، ستون فقرات خود را نمی توانند کاملا صاف نگاه دارند و گاه حتی سرپا ایستادن های متوالی نیز برای آنها دشوار است. ضمن آنکه ستون فقرات را صاف نگاه داشته با رعایت نکات لازم، می توان بدون ایجاد فشار روی کمر و پاها، کارهای منزل را انجام داد.
 
به نقل از کتاب کودک من، کارهایی همچون شستن کف، جارو کشیدن معمولا در مدت زمان کوتاهی انجام می گیرند اما آسان هم نیستند. بنابراین برای آنکه تا حد امکان کمتر احساس خستگی کنید، باید با وضعیت صحیح ایستادن و یا خم شدن آشنا باشید. مثلا دسته جارو برقی یا کف شوی را باید از بالاترین قسمت آن در دست بگیرید، بطوری که تا آنجا که ممکن است کمرتان صاف بوده زانوها را خیلی کم خم کنید.
 
معمولا در آخرین ماههای بارداری، ایستادن سر پا ممکن است دردهایی را به همراه داشته باشد و به همی دلیل بایستی تا حد امکان کارها را بطور نشسته انجام داد. صحیح ترین طریقه برای اتو کردن، نشستن بر روی صندلی و تکیه به پشت آن با ستون فقرات صاف است، طوری که زانوها کمی بالاتر از ران قرار گیرند. بنابراین در صورت لازم می توان متکایی زیر کف پاها و حتی پشت کمر گذاشت. این وضعیت برای خیاطی کردن و یا غذا خوردن نیز بسیار مناسب است. هرگز وسایل سنگین را جابه جا نکنید. هرگونه حرکتی که باعث وارد آوردن فشار به عضلات شکم شود ممکن است سبب بروز انقباضات رحمی گردد. برای روشن کردن ماشین لباسشویی و یا برداشتن نایلونهای خرید (ساک خرید) انجام کارهائی که نیاز به خم کردن کمر در حالت معمول دارد. در دوران بارداری باید به طریقی صورت گیرد که به شکم فشاری وارد نیاید. ریختن لباس در لباسشویی هایی که در آنها از جلو باز می شود، جابجا کردن وسایل خرید در داخل کمد و یا کابینت، گذاشتن و برداشتن ظروف از کابینت های پایین و... ، جزو این دسته کارها محسوب می شوند. بنابراین به جای خم کردن کمر در چنین مواقعی بایستی ضمن صاف نگه داشتن ستون فقرات، زانوها را خم کردو برای بلند شدن، آهسته از جا برخاست.
 
توجه داشته باشید که ساکهای خرید نباید بیش از حد سنگین باشند و وزن آنها نبایستی از ۴ کیلوگرم بیشتر باشد. ضمنا همیشه ساک های خرید را بین دو دوست به طور مساوی تقسیم کنید و هرگز همه را با یک دست بلند نکنید. برای انجام کارهایی که باید برای مدتی نسبتا طولانی در حالت نیمه نشسته باشید، مناسب آن است که روی یک زانو نشسته و زانوی دیگر را به سمت خودتان خم کنید و بالا بیاورید (اصطلاحا روی یک زانو نشستن). این حالت سبب ایجاد تعادل می شود.
 
هرگز وسایل سنگین را جابه جا نکنید. هرگونه حرکتی که باعث وارد آوردن فشار به عضلات شکم شود ممکن است سبب بروز انقباضات رحمی گردد. در برخی از موارد اینگونه انقباضات به همراه عواملی دیگر می توانند زایمان زود رس را موجب شوند. به همین دلیل است که خانمهای باردار باید از بلند کردن و یا جابه جا کردن وسایل سنگین خودداری نمایند. جابه جا کردن میز تلویزیون، میز ناهارخوری، مبل، فرش و مانند آن ممکن است خطر فوق را به همراه داشته باشند.
 
- خانم باردار باید در منزل نیز کفش بپوشد. البته کفش‌هایی که راحت بوده و کمی پاشنه داشته باشند.
 
- خم شدن به طرف جلو
 
- فشار وارد آوردن به بدن با بالا بردن دستها. مانند موقعی که می خواهیم وسیله ای را بالای کمد بگذاریم.
 
- انجام کارهایی که نیاز به استفاده از نردبان دارند. در دوران بارداری حفظ تعادل بدن بر روی پله های باریک مشکل است.
 
- کارهایی که باعث خستگی زیاد بدن می شوند مانند تمیز کردن دیوارها، شستن و نظافت جاهای مختلف بطور ممتد.
 
- بلند کردن و حمل وسایل سنگین مانند کیسه برنج، ساک خرید و امثال آن با هر دو دست بطور همزمان، طوری که شکم و وزن بدن را متحمل شود.

برنامه ریزی قبل از بارداری می تواند هم به شما و هم به همسرتان کمک کند تا این موضوع را کاملا درک کنید که چگونه شانس باروری سالم را در خود افزایش دهید. اگر تصمیم دارید باردار شوید، باید خود را از نظر عاطفی برای داشتن فرزند آماده کنید. زمان آن است که ببینید برای داشتن فرزند آمادگی دارید یا خیر؟
 
برای اینکه مطمئن شوید بارداری سالمی خواهید داشت، حتما به محض فکر کردن در مورد بارداری با پزشک قرار ملاقات داشته باشید. آماده باشید تا به این سوالها پاسخ دهید.
 

اگر قرص ضد بارداری مصرف می کنید پزشک حتما توصیه می کند که برای باردار شدن باید قرص خوردن را ترک کنید. این کار موجب می شود تا چرخه قاعدگیتان چند ماه پیش از بارداری طبیعی شود. تخمک گذاری و باردار شدن راحت تر اتفاق می افتد. در دورانی که از قرص استفاده نمی کنید شاید لازم باشد که از کاندوم یا یک روش دیگر برای جلوگیری استفاده کنید. باروری شما ممکن است دو هفته بعد از قطع قرص اتفاق بیفتد. اگر از یک روش طولانی مدت برای کنترل بارداری استفاده می کنید مثل روش های تزریقی شما می توانید برای باردار شدن به محض قطع روش بارداری، باردار شوید اما ممکن است حتی تا چند ماه هم طول بکشد تا باروری شما برگردد.
 

عفونت هایی مثل آبله مرغان، سرخک و سرخجه و هپاتیت B می تواند برای جنین خطرناک باشد. اگر واکسیناسیون شما کامل نباشد یا مطمئن نیستید که واکسن زده اید باید با پزشک خود صحبت کنید و حداقل ۳ ماه قبل از بارداری واکسن های لازم را تزریق کنید.

اگر دچار بیماریهای مزمن هستید، مثلا دیابت دارید، آسم دارید یا دچار فشارخون بالا هستید باید مطمئن باشید که بیماری تان قبل از اینکه تصمیم به بارداری بگیرید تحت کنترل است. در برخی موارد، پزشک توصیه می کند که قبل از بارداری دارو بخورید و سایر درمان ها را انجام دهید.
 

اگر داروی خاصی استفاده می کنید، مکمل می خورید یا از داروهای گیاهی استفاده می کنید حتما به پزشک خود اطلاع دهید او به شما خوهد گفت که آیا باید دارو را قطع کنید یا برای باردار شدن اشکالی ایجاد نمی کند. همچنین شاید لازم باشد که ویتامین هایی را از قبل بارداری مصرف کنید. برخی از این ویتامین ها برای رشد لوله های عصبی و طناب نخاعی و مغز کودک تان لازم است چرا که این اعضا در اولین ماه بارداری تشکیل می شوند و ممکن است در این زمان شما از بارداری خود باخبر نباشید. مصرف ویتامین ها قبل از بارداری بهترین راه برای پیشگیری از نقایص لوله عصبی است.
 

عفونت های قابل انتقال جنسی می تواند موجب ناباروری، بارداری خارج رحمی (یعنی وقتی که تخم لقاح یافته خارج از رحم کاشته می شود) و سایر عوارض بارداری شود. اگر در معرض خطر عفونت های قابل انتقال جنسی هستید، پزشک را حتما از این موضوع مطلع کنید تا درمان های لازم یا آزمونهای غربالگری برای تان انجام شود.
 

تاریخچه پزشکی شما یا همسرتان با خانواده هر دوی شما می تواند نشان دهد که آیا فرزندی که قرار است به دنیا بیاید ممکن است در معرض خطر ابتلا به بیماری خاصی است یا نه. اگر اختلال های ژنتیکی در خانواده شما وجود دارد و شما را نگران می کند حتما به پزشک بگویید تا شما را برای بررسی های ژنتیکی ارجاع دهد.
 

پزشک در مورد بارداری های قبلی هم سوال می کند. هر عارضه ای که در بارداری قبلی شما را ناراحت کرده است به پزشک توضیح دهید. اگر فشارخون بالا داشته اید یا به دیابت مبتلا شده اید، دچار زایمان زودرس شده اید یا فرزند قبلی شما دچار نقایصی بوده است حتما به پزشک بگویید. شاید لازم باشد در این بارداری توصیه های پزشک را بیشتر جدی بگیرید یا دارو مصرف کنید.
 

منبع: 9 ماه انتظار شیرین، بتول جعفری گلستان، چاپ دوم، نوید حکمت، قم 1396