این استان غربی کشور، سرشار از جاذبه‌های کوهستانی و محل زایش غار‌هاست. یکی از این جاذبه‌های کمتر شناخته شده، غار تشکیل شده در سنگ‌های آهکی رشته کوه زاگرس یعنی غار "کونه شم‌شم" است. کردستانی‌های عزیز آن را با نام کونا شم‌شم، می‌شناسند. این غار با وسعت ۴۵۵ متر یک نمونه بی‌نظر طبیعی است. اهمیت بالای این غار به دلیل ساختار منحصر به فرد غار، ویژگی‌های زمین شناسی، زیست شناسی و فرهنگی آن است. خفاش مهمترین موجود زنده غار کونه شم‌شم است.
متاسفانه تا کنون تحقیقات زیادی بر روی پیشینه این غار انجام نشده است، اما ظاهر غار کونه شم‌شم حکایت از قدمت بالای این غار دارد. کونه شم‌شم هرگز محل زندگی انسان‌ها نبوده است. اما کارشناسان زمین شناسی، و حتی کارشناسان تاریخی برای بررسی و تحقیقات بیشتر به این مکان سفر می‌کنند. یکی از شگفتی‌های این غار وجود گونه‌های مختلف خفاش در آن است. در غار کونه شم‌شم گونه‌های زیبا و بسیار کمیاب از خفاش‌های تکامل نیافته مانند دم‌موشی، نعل اسبی و قهوه‌ای زندگی می‌کنند. بنا به تحقیقات انجام شده، این غار در تمام طول تاریخ محل زندگی این گونه خفاش‌ها بوده است؛ بنابراین این کونه شم‌شم برای جانورشناسان و حافظان حیوانات از اهمیت بالایی برخوردار است.
مسیر رسیدن به غار کونه شم‌شم
غار کونه شم‌شم در شمال شرقی شهرستان مرزی مریوان واقع در استان کردستان قرار دارد. کونه شم‌شم در مسیر جاده سقز به مریوان قرار گرفته و تنها ۴۰ کیلومتر با مریوان فاصله دارد. این غار در نزدیکی روستایی به نام تراق (طراق) تپه در منطقه‌ای به نام "چهل چشمه" در رشته کوه‌های زاگرس واقع شده است. دیدن این غار به اندازهای جذاب است که می‌تواند مقصد بازدید بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی، طبیعت‌گردان، کوهنوردان و صخره‌نوردان باشد. مسیر رسیدن به کونه شم‌شم تا حدودی مشکل است، اما یک کوه‌نوردی و پیاده‌روی لذت بخش را برای شما به ارمغان می‌آورد. این منطقه به دلیل آب و هوای عالی و چشم انداز بسیار زیبا می‌تواند تجربه فوق‌العاده زیبایی را برای گردشگران فراهم کند. با وجود زیبایی موجود در منطقه، آب و هوای عالی و چشم اندازه خیره کننده آن، این منطقه با کم توجهی مسئولین مواجه شده است. طبیعت اطراف کونه شم‌شم به قدری زیبا است که با صرف هزینه کم می‌تواند به محل مناسبی برای جذب توریست تبدیل شود. با این وجود در سال‌های اخیر به دلیل کم شدن آب چشمه موجود در این منطقه از تعداد گردشگران منطقه و غار کاسته شده است.
خطرات تهدید کننده غار کونه شم‌شم
تجمع زباله در غار، نوشته‌های یادگاری بر روی دیوار غار و همچنین کندن کف غار برای پیدا کردن اشیا قدیمی از چشمگیرترین بی‌مهری‌هایی است که در حق کونه شم‌شم انجام شده است. برخی از افراد بعد از دیدن کونه شم‌شم زباله‌های خود را در غار رها کرده، و یا با روشن کردن آتش مشکلات جدی را برای خفاش‌ها بوجود می‌آورند. توصیه می‌کنیم با رعایت اصول فرهنگ‌سازی فردی تمام تلاش خود را برای حفظ محیط زیست داخل و خارج غار انجام دهید. با خفاش‌ها مهربان‌تر باشید و با پرتاب سنگ یا اشیا دیگر زندگی آن‌ها را مختل نکنید. از ایجاد سر و صدا درون غار و روشن کردن آتش حتی به منظور روشنایی درون غار اجتناب کنید. در بسیاری از موارد با روشن کردن آتش و همچنین کمبود اکسیژن درون غار، گردشگران با مشکلات تنفسی رو به رو می‌شوند.
علاوه بر نکات گفته شده در مورد آسیب‌های انسانی وارد شده به غار کونه شم‌شم، متأسفانه رخداد‌های ناخوشایند طبیعی نیز حیات غار و موجودات داخل آن را به خطر انداخته است. کمبود بارندگی در سال‌های اخیر، شرایط آب و هوایی و پوشش گیاهی منطقه را تحت تاثیر قرار داده است. به همین علت، رطوبت منطقه کاهش یافته است. حال هر چه رطوبت کمتر باشد، سیر تکاملی تشکیل استالاگمیت و استالاکتیت در غار با سرعت کمی پیش خواهد رفت و حتی امکان توقف آن نیز وجود دارد. این غار سه ورودی دارد که یکی از آن‌ها به دلیل ریزش مسدود شده است.
غار کونه شم‌شم به توجه بیشتری نیاز دارد
تمام رخداد‌های مخرب گفته شده نشان می‌دهد که غار کونه شم‌شم برای ادامه بقای خود به کمک جدی نیاز دارد تا بتواند برای همیشه محل زندگی گونه‌های خاص خفاش‌ها باشد. امیدواریم با انجام تحقیقات علمی بیشتر توسط کارشناسان متخصص، توجه مسئولین به این غار جلب شود و بودجه مناسبی برای محافظت از غار و جلوگیری از نابودی منطقه در نظر گرفته شود. همه باید تلاش کند تا این منطقه خارق‌العاده زیبایی خود را حفظ کند و پوشش گیاهی و حیوانات منطقه به زندگی عادی خود ادامه دهند. منبع: سایت ستاره
