مورد ناباروری Dx: سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، انحطاط
آیا خانمی مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک و ناباروری هستید و سه دوره درمانی کلومیفن سیترات را با مصرف روزانه کلومیفن ۵۰ میلی گرمی، ۱۰۰ میلی گرمی و ۱۵۰ میلی گرمی انجام داده اید، اما درمان مطابق آنچه که توسط سنجش پروژسترون سرومی زمان بندی شده پیش نرفته و تا کنون باردار نشده اید؟
پس حتماً از خود می‌پرسید که چه فرآیند درمانی مقرون به صرفه‌ای را برای زنانی که این مشکل را دارند، تجویز می‌کنید؟
یک پاسخ این است که بسیاری از زنان مبتلا به مقاومت در برابر کلومیفن در صورتی تخمک گذاری می‌کنند که با ترکیبی از ملومفین سیترات و دگزامتازون درمان شوند. پس اگر قصد بارداری با دگزامتازون را دارید، ما در این مقاله رویکرد مرحله به مرحله استفاده از کلومیفن و دگزامتازون را برای شما تشریح می‌کنیم.
مرحله اول: آزمایش کارکرد ناباروری را مرور کنید
آزمایش استاندارد کارکرد ناباروری با عکسبرداری از رحم و لوله‌های آن، تجزیه مایع منی و تست تخمک گذاری انجام می‌شود. اگر آزمایش پارامتر‌های مایع منی شدیداً غیرعادی یا بیماری لوله‌ای رحمی دوطرفه را نشان دهد، شاید مشاوره با متخصص زنان و زایمان و لقاح مصنوعی گزینه بهتری از القای تخمک گذاری و بارداری با دگزامتازون و کلومیفن باشد.
آزمایش بیشتر ناباروری انحطاطی:
نخست به نتایج اندازه گیری‌های هورمون محرک تیروئید سرمی (TSH)، هورمون محرک فولیکول (FSH) و پرولاکتین دسترسی پیدا کنید؛ چون غیر عادی بودن این هورمون‌ها می‌تواند مانع القای تخمک گذاری توسط کلومیفن شود.سپس، اندازه گیری سرم کلی تستوسترون و سولفات پراسترون (DHEAS) می‌تواند برای تعیین اینکه آیا بیماری به سبب سطوح آندروژن بسیار بالا پدید آمده یا خیر، مفید باشد.
پس از آن نیز اگر نتایج آزمایشات هیستروسالپینگوگرافی (HSG) و هورمون محرک تیروئید و هورمون محرک فولیکول پرولاکتین نرمال و تجزیه مایع منی همسر شما نیز عادی بود، پس باید در نظر داشته باشید که احتمال اینکه درمان از طریق بارداری با دگزامتازون و کلومیفن برای شما مفید واقع شود، وجود دارد.
مرحله دوم: تخمک گذاری را با ملومفین به اضافه دگزامتازون تحریک کنید
یکی از دلایل مقاومت در برابر ملومفین عبارت است از سطح تستوسترون سرمی بالا. سایر دلایل نیز شامل شاخص وزن بالا و سن بالا می‌شوند. دگزامتازون می‌تواند میزان تأثیر کلومیفن را با کاهش سطوح آندروژن بهبود بخشد.
چه آزمایشاتی در این خصوص انجام شده اند
دو آزمایش تصادفی کلینیکی نشان داده اند که دگزامتازون به اضافه کلومیفن می‌تواند، نسبت به صرف مصرف کلومیفن ، کارکرد بهتری در افزایش تخمک گذاری و نرخ بارداری داشته باشد.در یکی از این آزمایش ها، نرخ تخمک گذاری در میان زنانی که در برابر کلومیفن مقاومت نشان می‌دادند و با دگزامتازون به اضافه کلومیفن درمان شدند ۷۵ درصد بود در حالی که نرخ تخمک گذاری در میان زنانی که تنها کلومیفن را مصرف می‌کردند، ۱۵ درصد بود. نرخ بارداری در میان زنانی که دگزامتازون را به اضافه کلومیفن مصرف می‌کردند، ۴۰ درصد بود ولی این نرخ در میان زنانی که تنها کلومیفن را مصرف می‌کردند ۵ درصد بود.
بسیاری از پزشکان به بیماران خود توصیه می‌کنند که دگزامتازون را در طول شب مصرف کنند تا در حد ممکن افزایش محرک قشر غده فوق کلیوی که تولید آندروژن آدرنال را تحریک می‌کند، کند سازند. با این حال در بسیاری از موارد مشاهده شده که مصرف دگزامتازون در طول شب موجب افزایش انرژی زنان شده و دراز کشیدن و خوابیدن را مشکل کرده است. پس شاید بهتر باشد که دگزامتازون را در هنگام صبح مصرف کنید.
تذکر: قبل از شروع کردن چرخه درمان بارداری با دگزامتازون به اضافه کلومیفن توجه داشته باشید که، بسیاری از متخصصان ۱) آزمایش بارداری را برای رد کردن بارداری در حال اقدام انجام می‌دهند و سپس ۲) بازگیری پروژستین را تجویز می‌کنند. عاملی که معمولاً برای بازگیری پروژستین استفاده می‌شود، مدروکسی پروژسترون استات به میزان ۱۰ mg/d برای ۵ روز است. اولین روز جریان کامل بازگیری پس از توقف درمان پروژستین به عنوان روز اول چرخه در نظر گرفته می‌شود.
در طول چرخه درمان بارداری با دگزامتازون به اضافه کلومیفن ، بیمار می‌تواند اندازه گیری هورمون لوتئینه کننده ادراری را در منزل انجام دهد و افزایش پیش ساز‌های LH را که معمولاً ۵ تا ۱۲ روز پس از آخرین روز داروی کلومیفن روی می‌دهد، تعیین کند. چرخه باروری حدأکثری زنان یک روز قبل از افزایش LH، روز افزایش LH و یک روز پس از افزایش LH است. پس باید دست کم در ۲ روز از این ۳ روز مقاربت جنسی داشته باشید.
اما اگر بیمار ترجیح دهد که LH ادراری را اندازه گیری نکند، توصیه می‌شود که به مدت هشت روز هر یک روز در میان مقاربت جنسی داشته باشد. این عمل باید ۵ روز پس از مصرف آخرین قرص کلومیفن انجام شود.
مرحله سوم: تقریباً ۷ تا ۱۰ روز پس افزایش LH میزان پروژسترون سرمی را اندازه گیری کنید
شواهد تخمک گذاری موفق عبارت است از سطح پروژسترون سرمی مجذوب > ۸ ng/mL. در اغلب چرخه‌های درمانی موفق، سطح پروژسترون سرمی > ۲۰ ng/mL بوده است.اگر ۱۷ روز پس از افزایش LH وارد عادت ماهانه (قاعدگی) نشدید، یک آزمایش بارداری انجام دهید. اگر ترکیب درمان بارداری با دگزامتازون به اضافه مصرف روزانه کلومیفن ۱۰۰ میلی گرمی موجب تخمک گذاری نشد، باید یک دوره مصرف روزانه ۱۵۰ میلی گرم کلومیفن به مدت ۳ تا ۷ روز را به اضافه دگزامتازون تجویز شود.
اما اگر این دستور نیز به تخمک گذاری نیانجامید، توصیه می‌شود که روش‌های دیگر القای تخمک گذاری از قبیل: کاهش وزن، تزریق FSH، لقاح مصنوعی و ... را نیز امتحان کنید.
منبع: سایت ستاره
