اکو قلب جنین چگونه انجام می‌شود؟
این آزمایش معمولا توسط متخصص سونوگرافی آموزش دیده انجام می‌شود و تصاویر آن توسط متخصص قلب و عروق (یا فوق تخصص بیماری‌های قلبی مادرزادی) تفسیر می‌شود. برخی از متخصصان زنان و زایمان نیز اکو قلب جنین را انجام می‌دهند. انجام اکوی قلب در مطب پزشک متخصص زنان و زایمان در چکاپ‌های ماهیانه، برای زنانی که سابقه بیماری قلبی ندارند، کافیست. اما اگر مادر از لحاظ بیماری‌های قلب و عروق پر خطر شناخته شود، این آزمایش باید توسط متخصص قلب و عروق با زمینه بیماری‌های مادرزادی انجام شود.دو روش برای انجام اکو قلب جنین وجود دارد:
سونوگرافی شکمی: این رایج‌ترین نوع سونوگرافی برای ارزیابی قلب کودک است. روی شکم مادر را با ژل می‌پوشانند، سپس پروب اولتراسوند به آرامی روی شکم مادر قرار می‌گیرد و تصاویر گرفته می‌شوند. این روش دردناک نیست و به جنین آسیبی نمی‌رساند. بسته به ساختار قلب جنین، اکوی قلب به طور متوسط ۴۵ تا ۱۲۰ دقیقه طول می‌کشد.
سونوگرافی واژینال: این سونوگرافی معمولا در اوایل بارداری استفاده می‌شود. یک فرستنده اولتراسوند کوچک به واژن وارد شده و در پشت واژن قرار می‌گیرد. سپس تصاویری از قلب نوزاد گرفته می‌شود.
آیا آمادگی خاصی لازم است؟
بر خلاف سونوگرافی‌های معمول، داشتن مثانه پر برای اکو قلب جنین لازم نیست. اما داشتن اطلاعات و مدارک کافی لازم است. باید بدانید که دلیل انجام این آزمایش چه بوده و متخصص زنان و زایمان چرا این آزمایش را برای شما تجویز کرده است. اگر دلیل آن مشکل قلبی خود شماست، کلیه مدارک پزشکی خود را به همراه داشته باشید. این آزمایش با توجه به شرایط جنین، ممکن است از ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت طول بکشد. به همین دلیل اگر فرزندان دیگری در منزل دارید، بهتر است آن‌ها را نزد کسی بسپارید تا خیالتان آسوده باشد.
انجام اکو قلب جنین در چه شرایطی ضروری است؟
انجام این آزمایش برای همه زنان در طول بارداری لازم نیست. سونوگرافی‌های منظم در طول بارداری، مادر را از تشکیل کامل قلب و کارکرد صحیح آن مطمئن می‌کند و نیازی به انجام اکو قلب جنین نیست.اما انجام این آزمایش در شرایطی لازم می‌شود؛ این شرایط عبارتند از:
اگر دیگر فرزندان شما با نقص قلبی مادرزادی متولد شده‌اند.
سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی مادرزادی وجود داشته باشد.
یک اختلال کروموزومی یا ژنتیکی در جنین تشخیص داده شود.
اگر مادر داروی خاصی را مصرف کرده باشد که باعث نقص مادرزادی در جنین می‌شود، مانند دارو‌های ضد انعقاد خون یا درمان آکنه
اگر مادر در دوران بارداری سوء مصرف الکل یا مواد مخدر داشته باشد.
اگر مادر مبتلا به دیابت، لوپوس، فنیلکتونوری یا بیماری بافت همبند باشد.
اگر مادر در دوران بارداری به سرخجه مبتلا شود.
در سونوگرافی اختلالات احتمالی قلب دیده شود.
در سونوگرافی سایر ناهنجاری‌های مادرزادی، مانند نارسایی کلیه، مغز یا استخوان، دیده شود.
اکو قلب جنین معمولا در سه ماهه دوم بارداری، در حدود هفته‌های ۱۸ تا ۲۴ بارداری انجام می‌شود.
نتیجه اکو را چگونه اعلام می‌کنند؟
نتیجه اکو قلب جنین با توجه به سن حاملگی، تشخیص بیماری و کیفیت تصاویر ارائه می‌شود. اگر نتیجه توسط متخصص قلب و عروق تفسیر شود، توضیحات مفصلی پیرامون نتایج به شما ارائه می‌دهد. اگر متخصص زنان و زایمان درخواست اکو قلب جنین برای شما کرده باشد و نقصی در نتایج مشاهده کند، شما را به متخصص قلب و عروق ارجاع می‌دهد. در صورتی که همه چیز در نتیجه اکو طبیعی باشد، ممکن است تست تکرار شود تا پزشک از درستی نتایج اطمینان حاصل کند. وجود برخی بیماری‌ها در مادر مانند لوپوس، نیز موجب تکرار آزمایش می‌شود.اکو قلب جنین معمولا پس از هفته ۱۷-۱۸ بارداری انجام می‌شود؛ اما با استفاده از مبدل‌های آندوواژینال از ابتدای هفته ۱۲ بارداری نیز می‌توان تصاویری از قلب جنین به دست آورد. اگر این آزمایش پیش از هفته ۱۸ بارداری انجام شود، احتمالا از شما خواسته خواهد شد تا برای تایید یافته‌های تست قبلی، مجددا اکو را تکرار کنید.
هنگامی که وجود یک نقص در قلب جنین تشخیص داده شود، متخصص قلب کودکان اطلاعات دقیقی را در اختیار شما می‌گذارد. او برای شما توضیح می‌دهد که میزان اهمیت نقص موجود در قلب چقدر است؟ آیا نقص بر جنین قبل از تولد تأثیر می‌گذارد یا نه؟ نیاز به انتقال فوری به بخش مراقبت‌های ویژه پس از تولد دارد؟ و آیا پس از تولد نیاز به عمل جراحی دارد؟ هم چنین پیرامون نحوه ادامه اقدامات تشخیصی یا درمانی در دوران بارداری برای شما توضیحاتی می‌دهد.
تشخیص نقص قلبی پیامد‌های قابل توجهی برای سلامتی جنین دارد. نقایص قلبی خاص ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های ژنتیکی مانند سندرم داون یا سندرم دی جورج را افزایش دهد. وجود تومور‌های خوش خیم در قلب باعث بروز بیماری اسکلروز توبول، یک سندرم ژنتیکی می‌شود که موجب رشد غیرطبیعی مغز می‌شود. آگاهی از این مسائل نقش مهمی در تصمیم گیری در مورد حاملگی شما دارد.
سایر آزمایش‌ها و مشاوره‌هایی که در صورت وجود نقص در قلب جنین مورد نیاز است، عبارتند از:
سونوگرافی جنین با کیفیت بالا: یک سونوگرافی دقیق از تمامی اندام جنین برای پیگیری رشد جنین، نظارت بر سلامت جنین و ارزیابی کامل اندام‌ها برای آگاهی از اختلالات احتمالی در دیگر اعضای بدن جنین است.
MRI جنین: این تست که امروزه به طور گسترده انجام می‌شود، اطلاعات اضافی در مورد سلامت عمومی جنین و مشکلات مربوط به اندام‌های مختلف او می‌دهد.
تست آمنیوسنتز: این تست برای تعیین اختلالات کروموزومی و ژنتیکی و نقایص خاص است. تست آمنیوسنتز شامل قرار دادن یک سوزن از راه دیواره شکم و رحم به کیسه آمنیوتیک برای کشیدن یک نمونه از مایع آمنیوتیک و انجام آزمایش روی آن است.
مشاوره ژنتیکی: مشاوران ژنتیک احتمال ابتلا به سندرم‌های ژنتیکی و سایر اختلالات احتمالی در اعضای بدن را بر اساس اکو قلب جنین و سایر یافته‌ها محاسبه می‌کنند.
مشاوره زنان و زایمان: متخصص زنان و زایمان درباره مدیریت حاملگی و گزینه‌های موجود برای تصمیم گیری درباره ادامه حاملگی و برنامه ریزی نحوه تولد نوزاد، به شما مشاوره می‌دهد.
مشاوره پرستاری: کسی که با بیماری قلبی در کودکان آشناست و می‌تواند اطلاعات مفیدی در مورد مراقبت از کودک با بیماری قلبی مادرزادی به شما ارائه دهد.
مشاوره تخصصی: بسته به تشخیص بیماری جنین ممکن است به سایر متخصصین شامل جراحان عمومی، جراحان اعصاب، جراحان ارتوپد و اورولوژیست‌ها مراجعه کنید.
نکته آخر
آگاهی از مشکل احتمالی قلب جنین پیش از تولد، به خانواده فرصت می‌دهد تا خود را از لحاظ روانی برای رویارویی با این مشکل آماده کنند. هم چنین تیم پزشکی متشکل از متخصصان قلب و عروق، مشاوران ژنتیک، متخصص زنان و زایمان، متخصص کودکان و پرستاران با آمادگی کامل در لحظه تولد، نهایت همکاری را با خانواده و نوزاد بیمار خواهند داشت.منبع: سایت ستاره
