نوزادی که زود متولد شده است، نارس است و مشکلات پزشکی پیچیده‌ای دارد. بسته به اینکه نوزاد زودرس چه زمانی به دنیا آمده باشد، مشکلاتی که از زایمان زودرس ایجاد می‌شود متفاوت است. انواع زایمان زودرس، وجود دارد اما بیشتر زایمان‌های زودرس در نوع یک از موارد زیر اتفاق می‌افتد.
انواع زایمان های زودرس
کمی زودرس: تولد در زمان ۳۴ تا ۳۶ هفتگی بارداری اتفاق می‌افتد.متوسط زودرس: تولد در زمان ۳۲ تا ۳۴ هفتگی بارداری اتفاق می‌افتد.
بسیار زودرس: تولد در کمتر از ۳۲ هفتگی بارداری اتفاق می‌افتد.
زودرس بیش از حد: تولد قبل از ۲۵ هفتگی بارداری اتفاق می‌افتد.
علائم یک نوزاد نارس چیست؟
نوزاد نارس ممکن است علائم خفیف و یا شدیدی داشته باشد، برخی از این علائم عبارتند از:اندازه‌های کوچک بدن با یک سر بزرگ
لاغری و چربی کم در بدن
موهایی که سراسر بدن را پوشش می‌دهند.
دمای پایین بدن، به خصوص بلافاصله بعد از تولد که به دلیل چربی کم بدن نوزاد است.
تنفس سخت
نداشتن رفلاکس برای مکیدن شیر و بلعیدن آن، که مشکلات تغذیه‌ای ایجاد می‌کند.
جدول‌های زیر میانگین وزن، قد و دور سر در نوزادان نارس برای هر دو جنس دختر و پسر را نشان می‌دهد.
مراقبت‌های ویژه برای یک نوزاد نارس چیست؟
اگر نوزاد شما، نارس به دنیا آمد، شما باید مدت بیشتری نوزاد خود را در بیمارستان تحت مراقبت‌های ویژه قرار دهید. بسته به اینکه نوزاد شما چقدر به مراقبت نیاز داشته باشد باید در مراقبت‌های ویژه‌ی نوزادان، بماند.پزشکان متخصص و تیم متخصصین نوزادان نارس به نوزاد شما کمک می‌کند پس شک نکنید و نگران نباشید. نوزاد شما نیاز به تغذیه و سازگاری با محیط دارد که باید بلافاصله پس از زایمان ایجاد شود. تیم مراقبت پزشکی همه نیازهای نوزادتان را برطرف می‌کند.
عوامل خطر زایمان زودرس چیست؟
در اکثر موارد علت زایمان زودرس، مشخص نیست. با این حال دلایلی برای خطر زایمان زودرس وجود دارد، از جمله:داشتن زایمان زودرس قبلی
بارداری‌های دوقلویی، سه قلویی و چندگانه
فاصله زمانی کمتر از شش ماه بین دو بارداری
بارداری از طریق باروری آزمایشگاهی
مشکلات رحم یا جفت
سیگار کشیدن و یا استفاده از مواد مخدر
برخی از عفونت‌ها به خصوص مایع آمنیوتیک و دستگاه تناسلی
برخی از بیماری‌های مزمن مانند فشار خون بالا و دیابت
داشتن وزن کم و یا وزن بالا قبل از بارداری
حوادث تنش زای زندگی مانند مرگ یکی از عزیزان
سقط جنین قبلی
آسیب‌های فیزیکی
زایمان زودرس در هر زنی ممکن است رخ دهد اما در زنانی شامل موارد بالا می‌شوند، امکان آن بیشتر است.
مشکلات جانبی کوتاه مدت و بلند مدت یک زایمان زودرس
همه نوزادان نارس در معرض عوارض زایمان زودرس نیستند، زایمان خیلی زود می‌تواند مشکلات سلامتی کوتاه مدت و یا بلند مدت ایجاد کند. به طور کلی زود متولد شدن می‌تواند عوارضی را برای نوزاد به همراه داشته باشد. همچنین وزن نوزاد در هنگام تولد، نقش مهمی در سلامتی او ایفا می‌کند.برخی از مشکلات، بلافاصله پس از تولد نمایان می‌شود، ولی برخی دیگر تا مدت‌ها ظاهر نشده و بعد‌ها مشخص می‌شود.
مشکلات کوتاه مدت یک نوزاد نارس
در اولین هفته تولد عوارضی که از زایمان زودرس ایجاد می‌شود، شامل موارد زیر است:
مشکلات تنفسی
نوزادان نارس ممکن است به دلیل نابالغ بودن سیستم تنفسی، دارای مشکلات تنفسی باشند. اگر میزان ماده سورفاکتانت (ماده‌ای که منجر به گسترش و رشد ریه‌ها می‌شود) در ریه‌های کودک، کم باشد، نوزاد دچار سندرم تنفسی خواهد شد زیرا ریه‌ها نمی‌تواند تکامل یافته و به طور طبیعی کار کند.نوزاد نارس ممکن است یک اختلال ریوی به نام دیسپلازی برونکوپلوانی داشته و یا ممکن است در زمان تنفس، مکث طولانی مدت داشته باشند که به آپنه معروف است.
مشکلات قلبی
یکی از شایع‌ترین مشکلات قلبی نوزادان نارس، آرتروسکوپی پروتئینی و فشار خون پایین است. در حالی که این عارضه‌ی قلبی درمان نشود، می‌تواند باعث اختلال در کار کردن قلب و سایر عوارض شود. فشار خون پایین ممکن است نیاز به درمان دارویی و گاهی اوقات انتقال خون داشته باشد.
مشکلات مغزی
نوزادانی که زودتر از زمان مقرر به دنیا می‌آیند، امکان ابتلا به خونریزی‌های مغزی در آنها بیشتر است. اکثر خونریزی‌ها خفیف هستند و در کوتاه مدت رفع می‌شوند اما برخی از نوزادان خونریزی‌های مغزی بزرگتری دارند که موجب آسیب دائمی مغز می‌شود.
مشکلات کنترل دمایی بدن
نوزادان نارس می‌توانند دمای بدن را به سرعت از دست بدهند. آنها چربی ذخیره شده در بدن، که یک نوزاد کامل دارد، را ندارند و نمی‌توانند به اندازه کافی گرما تولید کنند. اگر دمای بدن بیش از حد و به طور غیر معمول کاهش یابد، هیپوترمی (دمای غیر طبیعی پایین بدن) رخ می‌دهد.هیپوترمی در یک نوزاد نارس می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی و کاهش سطح قند خون او شود. علاوه بر این در هیپوترمی، نوزاد تمامی انرژی که از تغذیه بدست می‌آورد را صرف گرم کردن بدنش می‌کند. به همین دلیل است که نوزادان نارس و کوچکتر نیازمند به دریافت گرمای بیشتری از طریق بخاری یا هیتر هستند تا زمانی که بزرگ شوند و قادر به حفظ گرمای بدن خود باشند.
مشکلات دستگاه گوارش
نوزادان نارس مشکلات دستگاه گوارش دارند زیرا سیستم گوارشی آنها هنوز تکمیل نشده است. گزارش شده است نوزادان نارسی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، احتمالا مشکلات گوارشی کمتری خواهند داشت.
مشکلات خونی
نوزادان نارس در معرض ابتلا به بیماری‌های خونی مانند کم خونی و زردی هستند. کم خونی یک بیماری شایع است که بدن به میزان کافی گلبول‌های قرمز ندارد. در حالی که همه نوزادان در ماه‌های اول تولد میزان کمبود گلبول‌های قرمز را تجربه می‌کنند، این کمبود در نوزادان نارس خیلی بیشتر خواهد بود.زردی نوزاد یک تغییر رنگ در رنگ پوست و چشم نوزاد است که به علت افزایش بیش از حد بیلی روبین (یک ماده زرد رنگ از کبد و یا گلبول های قرمز) می‌باشد. در حالی که دلایل زیادی برای زردی نوزاد وجود دارد در نوزادان نارس احتمال ایجاد زردی بیشتر است.
مشکلات متابولیسمی (سوخت و ساز)
نوزادان نارس اغلب در متابولیسم و سوخت و ساز بدنشان دچار مشکل می‌شوند. در برخی از نوزادان نارس ممکن است میزان قند خون به صورت غیر طبیعی کاهش یابد. این ممکن است به این دلیل باشد که ذخایر گلوکز این نوزادان کوچکتر و کمتر از نوزادان بالغ است، همچنین این نوزادان مشکل تبدیل گلوکز به فرم های دیگر قند را هم دارند.
مشکلات سیستم ایمنی بدن
در یک نوزاد نارس، سیستم ایمنی هنوز به طور کامل توسعه نیافته است که این می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌ها و عفونت‌ها را افزایش دهد. عفونت در نوزادان نارس می‌تواند به سرعت وارد جریان خون نوزاد شود و در بدن گسترش یابد.
مشکلات بلند مدت یک نوزاد نارس
در بلند مدت می‌تواند به برای یک نوزاد نارس مشکلات زیر ایجاد شود:
مشکلات مغزی و فلج مغزی
مشکلات مغزی ممکن است به دلیل عفونت و یا گردش نا کافی جریان خون در بدن و آسیب به مغز در نوزادان نارس و در حال رشد ایجاد شود.
اختلالات یادگیری
نوزادان نارس نسبت به نوزادان همسن خود تفاوت بیشتری از نظر میزان یادگیری و مهارت‌های ذهنی دارند و در سنین مدرسه دچار معلولیت‌های ذهنی می‌شوند.
مشکلات بینایی
در نوزادان نارس ممکن است رگ‌های خونی در شبکیه چشم دچار ورم شوند و مشکلاتی در شبکیه چشم نوزاد ایجاد کنند، در نتیجه بینایی نوزاد کاهش می‌یابد و یا گاهی باعث نابینایی نوزاد می‌شود.
مشکلات شنوایی
نوزادان نارس در خطر ابتلا به ناشنوایی بیشتری نسبت به دیگر نوزادان بالغ هستند. همه نوزادان باید در بیمارستان قبل از رفتن به خانه، از لحاظ شنوایی، بررسی شوند.
مشکلات دندانی
نوزادانی که نارس و زود به دنیا می‌آیند در معرض مشکلات دندانی بیشتری هستند مانند دیر دندان درآوردن نوزاد، خرابی و تغییر رنگ دندان‌ها و ...
مشکلات رفتاری و روانی
نوزادان نارس و نوزادانی که زودتر از موقع به دنیا می‌آیند، بیشتر از نوزادان دیگر، دچار اختلالات رفتاری و روحی، روانی می‌شوند.
مسائل بهداشتی نوزادان نارس
مسائل بهداشتی در نوزادان نارس باید بیشتر از سایر نوزادان رعایت شود، عفونت‌ها، آسم و مشکلات تغذیه‌ای از مسائلی است که ممکن است برای یک نوزاد نارس به احتمال زیاد ایجاد شود. احتمال سندرم مرگ ناگهانی نوزاد، در نوزادان نارس نیز بیشتر است.
چگونه از به دنیا آمدن یک نوزاد نارس جلوگیری کنیم؟
اگرچه علت‌های دقیق تولد نوزادان نارس و زایمان زودرس، هنوز مشخص نیست ولی مواردی برای زنان مخصوصاً زنانی که در خطر بیشتری از زایمان زودرس هستند، وجود دارد:
مکمل‌های پروژسترون
زنانی که سابقه زایمان زودرس داشته و یا مشکلات دهانه رحم و یا هر دو را دارند، می‌توانند با مکمل‌های پروژسترون، خطر ابتلا به زایمان زودرس را کاهش دهند.
سرکلاژ سرویکس
یک روش جراحی است که در آن دهانه رحم، برای زنان با سابقه سقط و یا زایمان زودرس بسته می‌شود.منبع: سایت ستاره
