اسيد اوريك و رژيم غذايى
نويسنده: مائده پيراسته فرد*
ماده‌اى با ساختار بيوشيميايى
اسيد اوريك به چه علت افزايش يافته و مصرف چگونه موادى سبب كاهش يا افزايش آن مى‌شود؟
به جهت پاسخ به اين مشكل در اين مقاله به بررسى نقش اسيد اوريك در خون و همچنين ارتباط آن با بيمارى‌ها پرداخته و به اهميت رژيم غذايى مناسب در كنترل اين ماده اشاره اى خواهيم داشت.
اسيد اوريك چيست؟
به تفسير ديگر اسيد اوريك از شكسته شدن پورين ها ايجاد مى شود.
اين تركيبات كه بخشى از همه بافت هاى انسان را تشكيل مى دهند در بسيارى از غذاها يافت مى شوند. افزايش آن مى‌تواند منجر به توليد بيش از اندازه اوره توسط بدن يا كاهش دفع آن توسط كليه ها شود. همچنين غذاهاى غنى از پورين موجب افزايش سطوح اسيد اوريك در خون و حملات نقرس در برخى افراد مى گردد.
علت افزايش اسيد اوريك
به طور كلى روزانه حدود 600 تا 700 ميلى گرم اسيد اوريك از بدن دفع مى‌شود كه يك سوم از اين مقدار منشاء خارجى داشته و به وسيله ى غذاها وارد بدن مى‌شوند و دو سوم آن مربوط به متابوليسم داخلى بدن است. بنابراين توجه به نوع رژيم غذايى و حفظ تعادل ميزان اسيد اوريك توليد شده در كنترل اين بيمارى بسيار مهم است.
عوامل شايعى كه باعث افزايش غلظت اسيد اوريك در خون مى گردد عبارت اند از:
- مصرف بلند مدت و مقدار زياد بعضى داروهاى مدر:
داروهاى مدر يا آنتى ديورتيك ها كه براى كاهش وزن يا در بيماريهاى قلبى تجويز مى شود، مى تواند سطوح سديم، منيزيم، كلسيم و پتاسيم را كاهش داده و سبب افزايش اسيد‌اوريك خون شوند.
- مصرف الكل و مشروبات الكلى
- ابتلا به بعضى از بيمارى ها مانند لوسمى)سرطان خون(، لنفوم و نارساى كليوى
گرسنگى طولانى مدت و مفرط و چاقى: پيروى ازرژيم‌هاى سخت و شديد يا روزه گرفتن مى تواند اسيد لاكتيك اضافى ايجاد كند كه مانع دفع اسيد اوريك از كليه‌ها مى شود. همچنين رژيم گرفتن مى تواند سبب كاهش پتاسيم و در نتيجه افزايش اسيد اوريك شود، البته يادآورى مى شود كه يك رژيم متعادل و مناسب كه بتواند به آرامى وزن اضافه شخص را كم كند بسيار مفيد است زيرا كاهش وزن مناسب مى تواند سطوح اسيد اوريك را كاهش دهد.
- مسموميت با سرب
رژيم غذايى،تنها و بهترين راهكار
غذاها از نظر داشتن مقادير متفاوت پورين به 3 دسته تقسيم مى شوند كه عبارتند از:
1(مواد غذايى غنى از پورين: ماهى ساردين، انواع خاويار، گوشت هاى احشايى)مغز، قلب،كليه و...(، عصاره‌ى گوشت، زرد چوبه كه بايد در هفته تنها يكبار مصرف شود.
2(مواد غذايى با پورين متوسط: ماهى ها، ماكيان، گوشت، صدف، سويا، لوبيا، عدس، قارچ، اسفناج، گل كلم، كنگر فرنگى، كالباس و سوسيس، بادام زمينى و كنجد، تخم آفتاب گردان و خشخاش كه از اين مواد بطور مثال فقط يك واحد سبزى يا يك واحد گوشت در طول روز مى توانند مصرف كنند.
3(مواد غذايى كه اسيد آمينه آنها پورين ندارند: كره، مارگارين، كيك، غلات، پنير، تخم مرغ؛ كرم، سيب زمينى، ژلاتين، شير، بستنى، ماكارانى، زيتون و برنج، قهوه، شكلات، چاى، ميوه ها از اين دسته هستند و مى توان بطور معمول از آنها مصرف نمود البته بايد به مواردى نيز تاكيد داشت از جمله دريافت كردن چربى با انتخاب گوشت هاى كم چرب و لبنيات كم چرب بايد محدود شود.
مصرف غذاهاى سرخ شده باعث كاهش ويتامينE شده در نتيجه اسيد اوريك افزايش مى يابد بنا براين حتى الامكان بايد از خوردن اين غذاها پرهيز كرد.
افزايش مصرف مايعات تا 2 ليتر در روز و پرهيز از نوشيدن قهوه و نوشابه، تنظيم ميزان پروتئين رژيم روزانه در حد 8/0 تا 1 گرم به ازاى هر كيلو گرم وزن بدن، و در انتها باز بايد به اين نكته اشاره نمود كه كاهش وزن با رژيم غذايى مناسب تاثير بسيارى بر روى سطح اسيد اوريك خواهد داشت.
* كارشناس تغذيه ورژيم درمانى
منبع:http://isfahanziba.isfahan.ir
/خ
