تعریف بیماری سرماخوردگی
از نظر علم پزشکی، سرماخوردگی عبارت است از ابتلای مجاری بینی، سینوس‌ها، حلق و برونش‌ها به عفونت‌های ویروسی و خصوصاً ویروس‌های سرماخوردگی؛ ولی مردم تصور می‌کنند که اگر کودک در معرض هوای سرد قرار گیرد یا با آب بازی کند یا لباس کم بپوشد، دچار سرماخوردگی می‌شود. بارها دیده شده است که با وجود پوشاندن کامل طفل، باز هم کودک دچار سرماخوردگی شده است. در حقیقت کودک با ویروس مولد سرماخوردگی برخورد می‌کند و ویروس وارد دستگاه تنفسی فوقانی او (از راه چشم، بینی، دهان و حلق) می گردد و او را مبتلا به سرماخوردگی می‌نماید.ویروس‌های سرماخوردگی برخلاف ویروس‌های دیگر مانند ویروس سرخک (که فقط یک نوع است و پس از مبتلا شدن، کودک در برابر آن مصون می‌گردد)، انواع متعددی دارند و در حدود ۲۰۰ نوع آنها مشخص شده است. کودکی که به یک نوع ویروس سرماخوردگی مبتلا می‌گردد، نه فقط برای ابتلا به ویروس‌های دیگر آمادگی دارد، بلکه پس از ابتلا نسبت به همان ویروس نیز مقاومت کامل به دست نمی‌آورد؛ بنابراین به دفعات به سرماخوردگی مبتلا می‌گردد.
طرز سرایت و چگونگی ابتلا نوزاد چند روزه به سرماخوردگی
ویروس‌های سرماخوردگی قابلیت انتشار و سرایت زیادی دارند، به این ترتیب که فرد مبتلا به سرماخوردگی چه بزرگسال و چه کودک، در هنگام عطسه، سرفه و حتی حرف زدن، میلیاردها ویروس را در هوا منتشر می نماید. اگر کودک سالمی در مجاورت یا در تماس با فرد مبتلا به سرماخوردگی قرار گیرد، ویروس سرماخوردگی از راه چشم، بینی و دهان آن کودک، وارد بدن او می‌شود و او را مبتلا می‌سازد.کودکان معمولاً با آلوده کردن دست‌هایشان به ترشحات بینی و دهان وچشم خود و دست زدن به اشیا و همچنین تماس با کودکان دیگر، ویروس را به یکدیگر انتقال می‌دهند. بنابراین ویروس از راه دستمال، حوله، لباس، ظروف و وسایل مختلف نیز به دیگران انتقال می‌یابد.
عامل اصلی در ابتلا به سرماخوردگی، ورود ویروس سرماخوردگی به دستگاه تنفس است، و در معرض هوای سرد قرار گرفتن، پا برهنه راه رفتن، بازی کردن در آب و در آب رفتن، فقط عوامل کمک کننده می‌باشند.
شیوع سرماخوردگی
گرچه سرماخوردگی در تمام سال اتفاق می‌افتد، ولی شیوع آن بیشتر در اولین ماه‌هایی است که کودکان به مدرسه می‌روند. (مهر، آبان و آذر) اگر سرماخوردگی در فصل زمستان هم زیاد است، به علت این است که تمام افراد خانواده در فصل سرما دور هم جمع می‌شوند. اگر کودکی با منشا ویروس بیشتر تماس پیدا کند، تعداد دفعات ابتلای او به سرماخوردگی بیشتر خواهد بود.خواهر و برادر شیرخوار و کودکی که به دبستان یا دبیرستان می‌رود، ویروس سرماخوردگی را از مدرسه گرفته، به خانه می‌آورد و در حالی که خود علائمی ندارد، ویروس را به کودک کوچک‌تر می‌دهد و او به سرماخوردگی مبتلا می‌گردد. اگر کودک شیرخواری به مهدکودک یا کودکستان سپرده شود، تعداد دفعات ابتلای او به سرماخوردگی زیادتر خواهد بود، زیرا تماس او با کودکان مبتلا به سرماخوردگی بیشتر است.
نشانه های سرماخوردگی نوزاد چند روزه
نشانه‌های سرماخوردگی نوزاد چند روزه (در سال های اول عمر کودک)، در مقایسه با کودک بزرگتر و افراد بالغ شدت بیشتری دارد.سرماخوردگی نوزاد چند روزه و شیرخواران: علائم اولیه سرماخوردگی نوزاد چند روزه و شیرخواران (بعد از سه ماهگی) عبارت است از تب نوزاد به طور ناگهانی، نا آرامی، تحریک پذیری و عطسه فراوان. سپس در خلال چند ساعت ترشح از بینی شروع و به سرعت موجب گرفتگی بینی نوزاد می‌گردد که خود موجب اختلال در شیر خوردن کودک می‌شود. (شیرخواران کوچک برای اینکه بتوانند شیر بخورند باید بینی آنها باز باشد).
سرماخوردگی کودکان بزرگتر: نشانه‌های سرماخوردگی در کودکان یک تا سه روز بعد از برخورد با کودک سالم با فرد مبتلا به سرما خوردگی ظاهر می‌شود. اولین علامت سرماخوردگی در کودکان احساس خستگی و غلغلک در گلوی آن هاست. کودکی که دچار سرماخوردگی شده است، صبح که از خواب بیدار می‌شود دارای علائم زیر است:
ترشح مایع مخاطی آبکی در بینی و عطسه کردن
دچار خستگی و بی حالی است.
شکایت از درد گلو می‌کند و مختصری تب دارد.
با پیشرفت بیماری در روز دوم تا پنجم دچار احتقان و گرفتگی بینی می‌شود و روز ششم ممکن است دچار سرفه گردد. علائم بیماری بعد از ۷ تا ۱۰ روز کاملا برطرف می‌شود و کودک احساس بهبودی می‌کند. در بعضی از کودکان که دچار سو تغذیه و کمبود تغذیه هستند یا به عللی سیستم ایمنی آنها ضعیف می‌باشد، علائم سرماخوردگی کاملاً از بین نمی‌روند و دچار ترشحات غلیظ چرکی بینی می‌شوند و دوباره تب می‌کنند و سرفه آنها ادامه پیدا می‌کند. اگر چنین اتفاقی افتاد کودک باید به وسیله پزشک متخصص کودکان معاینه و درمان گردد.
دوران واگیر سرماخوردگی
کودک مبتلا به سرماخوردگی معمولاً در ۲ تا ۷ روز اول بیماری و حتی تا ۱۴ روز بعد از ابتلا ممکن است ویروس سرماخوردگی را به کودکان دیگر انتقال دهد، بنابراین در این مدت نباید با کودکان دیگر تماس پیدا نماید.
پیشگیری از بیماری ویروسی سرماخوردگی
چون بیماری سرماخوردگی به علت ویروس‌های متعدد (صدها ویروس) ایجاد می شود بنابر این محققین نتوانسته‌اند تاکنون واکسن موثری علیه ویروس‌های سرماخوردی تهیه کنند، ولی اقدامات زیر به پیشگیری از سرماخوردگی نوزاد چند روزه و سایر کودکان کمک می‌کند:دست‌های کودک را در هر سنی به دفعات بشویید و اگر در سن بعد از شیرخواری است، به او یاد دهید که دست‌های خود را به دفعات با آب نیمه گرم و صابون حداقل به مدت ۲۰ ثانیه بشوید، مخصوصاً اگر یکی از افراد خانواده یا خود کودک دچار سرماخوردگی شده است. اگر فردی که سرماخوردگی دارد به اشیایی دست می‌زده است مانند حوله، بشقاب، لیوان یا اسباب بازی؛ کودک نباید به این اشیا دست بزند، مخصوصاً دست خود را به چشم و دهان خود نزد.
همواره دستمال کاغذی در اختیار کودک قرار دهید و به او یاد دهید بعد از استفاده از دستمال، آن را در سطل بیندازد. به کودک یاد دهید اگر عطسه و سرفه می‌کند و دستمال کاغذی در اختیار ندارد، جلوی دهان خود را با دست یا با آستین خود بپوشاند تا از انتشار ویروس سرماخوردگی به کودکان دیگر چه در منزل یا در مهد و یا دبستان جلوگیری به عمل آید.
هنگام سرماخوردگی شیرخوار یا کودک، او را به مهد کودک یا دبستان نفرستید تا از انتشار ویروس پیشگیری شود.
مهد یا کودکستانی را انتخاب کنید که شرایط و موازین بهداشتی برای جلوگیری از انتقال ویروس‌ها و میکروب‌ها به طور کامل و دقیق در آن رعایت شود.
موقعی که فردی از افراد خانواده دچار سرماخوردگی گردید، بلافاصله باید ماسک بزند و لوازم خود (لیوان، بشقاب، قاشق و غیره) را از دیگران جدا کند و بهتر است از لوازم یک بار مصرف استفاده نماید و سپس آنها را دور بیاندازد.
محیط دستشویی (دسته در، گیره‌ها و غیره) همیشه تمیز باشد و حوله‌های دستشویی مخصوصاً اگر فردی در حال حاضر دچار سرماخوردگی است، هر روز تعویض شود.
تهویه‌ی اتاق‌های منزل، همیشه و مخصوصاً هنگام سرماخوردگی افراد، انجام شود. برای این کار هر چند گاه، درها و پنجره‌های اتاق را به محیط خارج باز کنید تا تهویه انجام شود.
اسباب بازی‌های کودک را در فصل سرماخوردگی به دفعات با مواد مناسب، ضدعفونی کنید. همچنین محل‌هایی از خانه مانند دسته درها و لوازمی که کودک ممکن است به آنها دست ها بزند را ضد عفونی نمایید.
منبع: سایت ستاره
