هـسـتـی عـالم بر پایه نظم استوار است؛ هر پدیده ای در دستگاه آفرینش جای خاصّی داشته، نقش ویژه ای را عهده دار است؛ کرات آسمانی با سرعتی حساب شده و دقیق، در مدار معینی حرکت می کنند، فصلهای سال و شب و روز با نظم شگفت آوری در پی هم می آیند و هر چیزی به اندازه و کیفیت مناسبی آفریده شده است. خداوند می فرماید:
(اِنّا کلَّ شَیءٍ خَلَقْناهُ بِقَدَرٍ)[1]
ما همه چیز را به اندازه آفریدیم.

نـظم شگفت آور عالم هستی که هر اندیشمند را به حیرت وا می دارد، معلولِ تدبیر خداوند حکیم و مـدبـّر اسـت؛ خدای حکیم و توانایی که نظم را در دستگاه پهناور و عظیم آفرینش مقرر داشته، در زندگی فردی انسان و روابط اجتماعی او نیز آن را می پسندد.

قرآن کریم، علاوه بر تشریح چگونگی نظم حاکم بر جهان و استناد آن به وجود آفریننده ای دانـا و حـکـیـم، حاوی دستورات و برنامه های انسان ساز برای بندگان خدا و اجتماع بشری در جهت نظم بخشیدن و سامان دادن به افکار، اعتقادات، گفتار و کردارشان است.

امیر مؤ منان صلوات الله علیه در این باره می فرماید:
(اَلا اءِنَّ فـیـهِ عـِلْمَ مـا یـَاءْتـی وَالْحـَدیـثَ عـَنِ الْمـاضـی وَ دَواءَ دائِکـُمْ وَ نـَظـْمَ مـا بَینَکمْ)[2]
هـمـانـا در قـرآن، دانـش آینده، اخبار گذشته، داروی درد شما و [آیین ] نظم و انضباط میان شما، نهفته است.

تـمـامـی آیـاتـی کـه دربـاره قـوانـیـن و مـقـرّرات حـاکـم بـر فـرد و جـامـعـه اسـلامـی نـازل شده، برقرار کننده نظم و انضباط در زندگی فردی و اجتماعی مسلمانان است. این آیات نـشـان مـی دهـد که اسلام همواره پیروان خویش را به داشتن یک برنامه صحیح و منظّم دعوت می کـنـد و از آنـان مـی خـواهـد که به اصول و موازین دین پایبند بوده، طبق برنامه ای که خداوند برایشان تنظیم کرده، زندگی کنند.

اولیـای بـزرگـوار اسـلام، رعـایـت نـظـم و انـضـبـاط در کـارهـا را از جـمـله مـهـمـتـریـن مسائل در زندگی انسان شمرده، آن را مورد تاءکید قرار داده اند.

عـلی عـلیـه السلام در ضمن وصیتنامه ای خطاب به دو فرزند بزرگوارش امام حسن و امام حسین علیهماالسلام می فرماید:
(اءوُصـیـکـُمـا وَ جـَمـیـعَ وَلَدی وَ اَهـْلی وَ مـَنْ بـَلَغـَهُ کـِتـابـی بـِتـَقـْوَی اللّهِ وَ نـَظـْمـِ اَمْرِکمْ)[3]
شـمـا و هـمـه فـرزنـدانم و هر کس که نامه ام بدو رسد، به ترس از خدا و نظم در کارهایتان، سفارش می کنم.

امام خمینی قدس سره نظم را از واجبات الهی دانسته، می فرماید:
(و البـتـه بـایـد هـمـه امـور بـر نـظـام و نـظـم بـاشـد،. ..حـفـظ نـظـم از واجـبـات الهـی اسـت. )[4]
از سوی دیگر، نگاهی گذرا به حجم انبوه کتابهای قوانین و مقرّرات و سرمایه گذاری عظیمی کـه در امر قانونگذاری و تنظیم و اجرای آن شده و می شود و اهمیتی که ملتهای جهان به اجرای نـظـم و قـانـون در کـارهـای خـود می دهند، ضرورت نظم و انضباط در زندگی فردی و اجتماعی بشر را بیش از پیش آشکار می سازد.

پی نوشت ها:
[1] قمر (54) ، آیه 49 .
[2] نهج البلاغه ، خطبه 157 ، ص 499 .
[3] همان ، نامه 47 ، ص 977 .
[4] صحیفه نور ، ج 13 ، ص 15 .

منبع: حوزه نت

اهمیت نظم و انضباط

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته