باورهای غلط درباره چشم

باورهای درست و غلط در تمام زمینه‌ها وجود دارند. حرف‌هایی ظاهرا علمی كه در اغلب موارد معلوم نیست برای اولین بار از زبان كدام دانشمند شنیده شده‌اند!
در دانش پزشكی، این باورها در بسیاری از موارد، نه تنها كمكی به بیمار نمی ‌كند، بلکه باعث دور شدن آنان از راه كارهای مناسب درمانی می ‌شود و حتی می ‌توانند خطراتی جدی هم برای سلامتی او ایجاد كند.
مقاله ی زیر كه بخشی از كتاب منتشر نشده ی راهنمای بیماران، تدوین شده در مركز تحقیقات چشم‌ دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی است، به بررسی باورهای نادرست رایج درباره ی سلامت و بهداشت چشم و توضیحات علمی درباره ی آن می ‌پردازد.

مطالعه در نور كم به چشم ها آسیب می رساند

استفاده از چشم‌ها در نور كم باعث آسیب به آنها نمی شود. فراموش نكنید از زمانی كه همه ی فعالیت های مرتبط به بینایی، مانند مطالعه و خیاطی در زیر نور شمع یا چراغ های نفتی یا گازی صورت می گرفت، مدت زیادی نمی گذرد.
اگر قرار بود این اتفاق بیفتد، سال‌ها قبل همه باید نابینا می‌ شدند! البته شكی نیست كه همه ی افراد برای سهولت در مطالعه و جلوگیری از خستگی چشم باید از نور "مناسب" استفاده كنند.

عینك زدن (یا نزدن) باعث آسیب به چشم می‌ شود

عینك‌ها به طور معمول جهت بهبود دید به كار می روند. عدم استفاده از عینك، یا استفاده از عینك نامناسب باعث آسیب فیزیكی چشم نمی شود. در واقع عینك سبب تقویت یا تضعیف بینایی نمی ‌گردد. باور غلط دیگری كه وجود دارد این است كه استفاده از عینك از سنین خردسالی، موجب بدتر شدن قدرت بینایی می ‌شود كه این ‌طور هم نیست. در كودكان دچار انحراف یا تنبلی چشم، عینك ممكن است باعث اصلاح انحراف و حفظ بینایی شود. كودكان زیر 8 سال كه عینك برای آنها تجویز می ‌گردد، باید به طور صحیح و مداوم از عینك خود استفاده كنند تا از عوارض احتمالی ذكر شده جلوگیری به عمل آید.
گرچه جهت ایجاد بهترین دید، باید از عینك‌ها یا لنزهای اصلاح شده استفاده كرد، ولی هرگز نباید از كاهش بینایی به دلیل استفاده از عینك نامناسب ترسید.

استفاده از لنزهای تماسی جلوی پیشرفت نزدیك‌بینی را می گیرد

بعضی از افراد بر این باورند كه استفاده از لنزهای تماسی به مرور زمان باعث اصلاح بینایی و در نتیجه عدم نیاز به استفاده از عینك یا لنز خواهد شد. هیچ یافته ی علمی مبنی بر اینكه استفاده از لنزهای تماسی باعث بهبود ضعف بینایی یا كند شدن روند كاهش بینایی شود، وجود ندارد.
نشستن نزدیك تلویزیون در كودكان، نشان دهنده ی ضعیف بودن چشم آنهاست!
كودكان از توانایی انطباق بالاتری نسبت به بزرگسالان برخوردار هستند، در نتیجه معمولاً مطالب خواندنی را به چشمشان نزدیك می ‌كنند و یا نزدیك به تلویزیون می ‌نشینند. هیچ دلیلی مبنی بر اینكه این عادت باعث آسیب به چشم شود، وجود ندارد و معمولاً با رشد كودك به فراموشی سپرده می‌ شود.
البته كودكان دچار نزدیك ‌بینی برای اینكه قادر به دید بهتر باشند، در فاصله ی بسیار نزدیك به تلویزیون می ‌نشینند كه این مشكل با تجویز عینك توسط چشم پزشك برطرف می ‌گردد.

استفاده از تلویزیون و كامپیوتر باعث ضعیف شدن چشم می ‌شود

استفاده از كامپیوتر یا سایر دستگاه‌های تصویری باعث آسیب به چشم نمی ‌شود. هرچند که در اثر كار بسیار نزدیك با كامپیوتر یا مطالعات طولانی مدت، به دلیل كاهش پلك زدن و خشك شدن سطح قرنیه، خستگی یا ناراحتی چشم رخ می‌ دهد و استراحت گه گاه چشم و نگاه كردن به بالا یا به كنج های اطاق و یا به اشیاء دور، می‌ تواند از خستگی چشم بكاهد.
اگر زیاد از كامپیوتر استفاده می ‌كنید، سعی كنید در فاصله ی 70-50 سانتیمتری صفحه نمایش قرار گیرید و زاویه ی صفحه كمی متمایل به پایین باشد. بعلاوه استفاده از قطره‌های اشك مصنوعی می ‌تواند كمك كننده باشد. البته اگر دچار تاری دید و یا خستگی زودرس و پی‌در‌پی چشمی می ‌شوید، باید به چشم پزشك مراجعه نمایید.

انحراف چشم اطفال به مرور زمان بهبود می ‌یابد

انحراف واقعی چشم در اطفال به مرور زمان بهبود نمی ‌یابد. گرچه در برخی از كودكان به دلیل پهن بودن پل بینی ممكن است كه چشم ها لوچ به نظر برسند، كه این حالت با رشد كودك كاهش می‌ یابد، اما كودك دچار انحراف واقعی چشم، برای جلوگیری از ایجاد دو‌ بینی، تنها از یك چشم استفاده می كند، بنابراین چشم منحرف، از بینایی خوبی برخوردار نخواهد شد.
تنها راه درمان هم این است كه كودك مجبور به استفاده از چشم ضعیف شود و به همین دلیل هم برای درمان تنبلی چشم، چشم سالم كودك باید به طور متناوب بسته شود.
انحراف چشم می ‌تواند توسط عینك، قطره های چشمی یا جراحی اصلاح شود و هرچه این اقدامات زودتر صورت گیرد، نتایج بهتری بدست خواهد آمد. تمام كودكان دچار انحراف چشم باید توسط چشم پزشك معاینه شوند.

مشكلات چشمی باعث افت یادگیری در كودك هستند

مشكلات خواندن، درك مسائل ریاضی و یا سایر مشكلات یادگیری در كودكان معلولیت‌های یادگیری نامیده می شود و هیچ دلیل علمی دال بر این كه مشكلات بینایی باعث این اختلالات می ‌شوند یا تمرینات چشمی می توانند این حالت را بهبود بخشند، وجود ندارد.
مشكلات یادگیری یك اختلال آموزشی است، نه یك اختلال بینایی، در نتیجه كودكان دچار آن نیاز به كمك آموزگار یا افراد متخصص در امور تربیتی دارند. البته قبل از انجام هرگونه مشاوره و یا اقدام درمانی، كودك باید توسط چشم پزشك جهت اصلاح مشكلات احتمالی بینایی دقیقاً معاینه شود.

خوردن هویج باعث بهبود بینایی چشم می شود

هویج حاوی مقادیر زیادی از ویتامین A است كه برای سلامت بینایی ضروری است، اما مقدار مورد نیاز بدن به ویتامین A خیلی اندك است و بسیاری از مواد غذایی دیگر نیز حاوی ویتامین A هستند.
رژیم غذایی خوب تمام نیازهای ویتامینی فرد برای دید مناسب را فراهم می سازد. به علاوه مصرف مقادیر اضافی ویتامین‌های محلول در چربی (A,D,E) می ‌تواند ضرر داشته باشد.

مطالعه ی متن‌های ریز، به چشم افراد دچار كاهش بینایی، آسیب می ‌رساند

باورهای غلط بسیاری در این خصوص كه افراد یا سالمندان دچار كاهش بینایی، نباید زیاد از چشمشان استفاده كنند، وجود دارد. همچنین این باور نادرست وجود دارد كه خواندن متن های ریز، باعث تشدید و تسریع كاهش بینایی می شود. در این مورد شاید مقایسه دوربین با چشم انسان بتواند به درك موضوع كمك كند. عكس گرفتن از اشیاء بسیار كوچك سبب خراب شدن دوربین نمی‌ شود، پس ما هم نباید نگران باشیم كه از چشمانمان حداكثر استفاده را می بریم!

آب مروارید وقتی بوجود می‌آید كه دید نزدیك چشم ضعیف شود

این طور نیست. گاهی اوقات افراد مسن كه قادر به مطالعه ی روزنامه یا مطالب در فاصله‌های نزدیك نبوده‌اند، به مرور زمان مجدداً قادر به مطالعه ی مطالب بدون استفاده از عینك می‌ شوند.
این حالت به دلیل شروع روند آب مروارید و در نتیجه افزایش قدرت انكساری عدسی و دید نزدیك این افراد است. بنابراین در صورت اصلاح خود بخود نزدیك‌ بینی در یك فرد مسن، باید احتمال ایجاد آب مروارید را مطرح كرد.
جراحی عمل آب‌مروارید تنها وقتی باید انجام شود كه به طور كامل رسیده باشد
آب مروارید یك پرده ی ایجاد شده در جلوی چشم نیست، بلكه حالت ابری و غبار‌آلود شدن عدسی چشم است.
قبلاً عمل آب مروارید را تا رسیدن (كامل شدن) آب مروارید به تعویق می‌ انداختند، اما در حال حاضر مختل شدن واضح بینایی را دلیل انجام عمل جراحی می ‌دانند و همین ‌كه اختلال بینایی باعث ناتوانی فرد در انجام كارهای روزمره یا مورد علاقه ی وی شود، می تواند تحت عمل جراحی آب مروارید قرار گیرد.

پیوند چشم انسان عملی است كه در كشورهای پیشرفته انجام می‌ شود

در حال حاضر عمل پیوند كامل چشم، بدلیل ناتوانایی‌های علمی و عملی موجود غیر ممكن است. چشم‌ها توسط ریسمان های باریكی به نام عصب بینایی به مغز متصل می ‌شوند.
هر عصب بینایی حاوی بیش از یك میلیون رشته ی عصبی بوده و در نتیجه غیر قابل پیوند است. به همین دلیل چشم‌ها هرگز از جایگاهشان به هنگام جراحی جدا نمی ‌شوند.
سال‌ها است كه عمل پیوند قرنیه (قسمت شفاف و قدامی چشم) انجام می پذیرد و گاهی این عمل با عمل پیوند چشم اشتباه می شود. این عمل در ایران هم سال هاست كه انجام می ‌شود.

استفاده از عینك، باعث وابسته شدن فرد به آن می ‌شود

عینك های طبی جهت اصلاح عدم وضوح بینایی تجویز می‌ شوند، بنابراین بدلیل واضح شدن دید، افراد تمایل به استفاده ی بیشتر از آنها را دارند. گرچه این حالت شبیه وابستگی به عینك است، ولی در حقیقت به خاطر تمایل فرد به واضح‌تر دیدن است.
منبع:دایره المعارف تغذیه
/س