هدف سازماندهی در سازمانها تقسیم کار است، به گونه ای که مسائل زیر در آن تأمین گردد: الف) هیچ کاری بدون مسؤول نماند و در عین حال از تداخل و تضاد مسؤولیتها جلوگیری شود. ب) هر کاری به افرادی که دقیقا از عهده آن بر می آیند، سپرده شود. ج) کل افراد به صورت یک مجموعه کاملا منسجم عمل کنند. به طوری که کار هر یک مکمل عمل دیگری باشد. د) سلسله مراتب در تقسیم پستها در نظر گرفته شود. هـ) تمام افراد از طریق سلسله مراتب با مدیریت با فرماندهی در ارتباط باشند.
هم چنین برای سازماندهی باید به لیاقتها، استعدادها، تخصصها و تقوا فوق العاده اهمیت داد و از تمام عناصر شایسته، استفاده نمود. به عنوان مثال، می بینیم که پیامبر صل الله علیه و آله برای قرائت آیات سوره برائت برای مشرکان مکه در موسم حج، که در حقیقت اعلام پایان عمر شرک و بت پرستی و از مهمترین فصول تاریخ اسلام بود، طبق فرمان الهی، علی علیه السلام را برگزید. چرا که از همه برای این کار شایسته تر بود.
بکارگیری و توجه به منابع انسانی از وظایف مدیریت اسلامی میباشد. مدیریت منابع انسانی شامل گزینش و انتصاب و سیستم تشویق و تنبیه و ارزشیابی نیروی انسانی و گزینش و انتصابات و آموزش کارکنان و مدیران و ارتقا و ترفیع و تنزل و سایر موارد مرتبط می باشد. توجه به کرامت انسانی در سیستم منابع انسانی و گزینش و انتصابات یک اصل مهم در مدیریت اسلامی می باشد. وجود تعابیری مانند مبشر و منذر، مومن و کافر و بهشت و جهنم دلیل بر وجود تمایز صفات و تلاش و کار در افراد می باشد. در مدیریت اسلامی باید مدیران دارای روحیه تشویق و تنبیه باشند تا به وسیله آن کارهای افراد پر تلاش ارج و منزلت پیدا کرده و جلوی نابسامانی ها گرفته شود. از مهمترین مسائل در سازماندهی و تجدید سازمان، گزینش و بکارگیری افراد درستکار و شایسته در سازمان است. حضرت علی (علیه السلام) در نامه ای خطاب به مالک اشتر ملاکهای گزینش کارگزاران را بیان می فرماید: از جمله اصالت مذهبی و خانوادگی، تقوا، شرم، حیا و حزم : نکته مهمی که امام در این گزینش به آن اشاره می کنند «والقدم فی الاسلام المتقدمه » است یعنی کسانی را برگزین که در اسلام پیشگام تر بوده اند . در جای دیگر حضرت در سازماندهی نیروهای یک مدیر می فرماید: «لا تتکل فی امورک على کسلان » بر انسانهای کسل در کارهایت تکیه نکن قرآن نیز در سوره زلزله آیه ۷و۸ می فرماید: پس هر کس به اندازه ای نیکی کند آن را می بیند و هر کس به اندازه ذره ای کار زشت مرتکب شود می بیند .و همین طور على (علیه السلام) می فرماید: بد کار را به پاداش نیکوکار رنجه دار. مدیریت علمی تیلور به این جهت مورد انتقاد قرار گرفت که به انسان توجه نکرد و کرامت انسان را به حد کافی درک نکرد، انسان را هم ردیف سایر منابع سازمانی مثل ماشین آلات ، سرمایه ، مواد اولیه قرار داد. مکاتب مدیریت پس از آن به جهت توجه به انسان بیشتر مورد پذیرش قرار گرفتند؟ در حالیکه در قرآن در سوره تین آیه 4 عنوان می کند که ما انسان را در زیباترین صورت وجود آفریدیم. و یا در حدیث قدسی آمده است همه موجودات عالم آفرینش در خدمت انسان و برای او آفریده شده اند. به راستی در کدام مکتب یا نهضت اینقدر قدر و منزلت و شان و کرامت انسان مورد توجه قرار گرفته است ؟ حتى مکتب روابط انسانی هم که مدعی ارج نهادن به انسان و علایق اوست تمام تحقیقات خود را بر این پایه استوار نمود که دریابد چه راه و روشی می تواند تضاد میان کلاسیک ها را جهت بهره برداری از انسان و ماشین از بین ببرد و از وجود انسان به نفع مقاصد سازمانی استفاده بهتری به عمل آورد .
منبع: اصول ومبانی مدیریت در اسلام، مهرداد حسن زاده و عبد العظیم عزیزخانی، انتشارات هنر آبی، چاپ اول، تهران، 1390
