یبوست
یبوست یا همان خشکی مزاج نوعی عارضه موجود در دستگاه گوارش است. مواد دفعی در روه بزرگ فرد مبتلا به یبوست سفت و سخت شده و دفع آن ممکن است برای فرد دردناک و عذاب آور باشد.این بیماری یکی از از شایع ترین شکایات در بین مردم است که توصیف آن چنان دقیقی نمی توان از آن ارائه داد. از آن جا که یک انسان در حالت طبیعی حداقل سه بار در هفته اجابت مزاج دارد، اگر این تعداد دفع مدفوع به کمتر از این حالت عادی کاهش پیدا کند، یبوست رخ داده است. تعداد دفعات اجابت مزاج تنها ملاک مورد نظر برای تعریف دفع طبیعی مدفوع نبوده و تعداد حرکات روده ای در طول روز و نیز هفته در اشخاص گوناگون، متفاوت و ناهمسان است. تعداد این حرکات با افزایش سن به طور چشمگیری کاهش می یابد. اجابت مزاج بین 3 الی 21 بار در هفته برای بزرگسالان طبیعی بوده و این الگو تنها در کمتر از نصف جمعیت جهان به چشم می خورد. این در حالی است که بیشتر مردم جهان به صورت نامنظم اجابت مزاج دارند.
نوع حاد این بیماری حتی ممکن است زمینه بسته شدن روده را فراهم نموده و تنها با عمل جراحی درمان گردد. رژیم غذایی نامناسب، به هم خوردن تعادلات هورمونی، عوارض مصرف داروهای گوناگون و نیزآناتومی بدن فرد مبتلا باشد.
غالبا زمانی که فرد توانایی دستشویی رفتن به موقع را نداشته باشد، یبوست رخ می دهد. تورم مفاصل، بوی بد دهان و تنفس بد بو، بروز ناراحتی معده نظیر ترش کردن معده و سوزش آن، تجمع سموم در بدن و نشانه هایی از این قبیل، خبر از بروز یبوست در فرد می دهند.
وقوع یبوست سن خاصی نداشته اما دلایل خاص خود را دارد. این در حالی است که این بیماری راهکارهای درمانی گوناونی نیز داشته که از درمان های شیمیایی تا ماساژ درمانی و طب سنتی و خانگی متفاوت می باشند.
حرکت روده ای کم و نامنظمی که به سختی صورت می پذیرد و موجبات عدم تخلیه روده از مواد اضافی و زائد به وجود آمده در اثر انجام عمل هضم را فراهم می سازد، یبوست را به دنبال خواهد داشت.
.jpg "آشنایی با یبوست، علل و روش های درمان آن!")
انواع یبوست
یبوست موجب پدید آمدن امراض بسیار گوناگونی شده و وابسته به اندازه شدت آن به سه نوع یبوست خفیف، یبوست شدید و یبوست مزمن دسته بندی می شود.یبوست خفیف به این صورت است که فرد در هر دو الی سه روز، یک بار موفق به اجابت مزاج خواهد شد. یبوست شدید زمانی رخ می دهد که فرد بیش از سه روز موفق به اجابت مزاج نگردد. منظور از یبوست مزمن نیز این است که فرد مبتلا به این نوع بیماری سال های متمادی با این موضوع درگیر بوده و دارای سابقه طویلی در ابتلا به یبوست می باشد. یبوست خفیف در فرد مبتلا به یبوست مزمن با کوچکترین تغییر حالتی به یبوست شدید تبدیل می گردد.
علائم یبوست
یبوست نشانه های گوناگونی دارد که از فردی به فرد دیگر متغیر است. افراد مبتلا به یبوست با علائم گوناگونی در حین ابتلا به این بیماری رو به می شوند. یبوست یا همان خشکی مزاج علائم گوناگونی دارد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:• دفع سخت و دردناک مدفوع سفت و فشرده
• احتیاج به زور زدن فراوان در هنگام اجابت مزاج
• کاهش تعداد دفعات اجابت مزاج نسبت به حالت معمولی
• احساس دل درد و گرفتگی که با انجام اجابت مزاج بهبود می یابد.
• وجود خون در مدفوع به دلیل پاره شدن بواسیر و یا شقاق مقعد
• دفع مدفوع مرطوب و شبیه به اسهال میان اجابت مزاج مرتب و نرمال
• دفع ناقص مدفوع
• کاهش حجم مدفوع
• معده درد
• بی اشتهایی نسبت به حالت معمولی
• تهوع
• نفخ
• احساس فشار در شکم
• مسدود گشتن مقعد
• خونریزی در مقعد
• اسهال گاه به گاه به علت مسدود شدن روده بزرگ به وسیله مدفوع سفت
علل بروز یبوست
به اعتقاد بسیاری از پزشکان و متخصصان، یبوست یکی از بیماری هایی که است که به شدت شایع می باشد. به گونه ای که در حال حاضر میلیون ها نفر در دنیا از ابتلا به این بیماری رنج می برند. ترکیب زندگی ماشینی و شهر نشینی امروزه، شرایطی را فراهم کرده است که زمینه وقوع این بیماری را تشدید می کند. دو عامل تغذیه و سبک زندگی از جمله مهم ترین عوامل موجود در تحریک و تشدید این بیماری هستند.برخی عادات رفتاری و تغذیه ای موجب ایجاد اختلال در سیستم گوارشی فرد شده و تعداد حرکات روده ای را کاهش می دهند. تمام این عوامل در کنار یکدیگر شرایط لازم برای بروز یبوست را مهیا می سازند. دفع مدفوع غالبا به وسیله انقباضات ماهیچه ای روده به سمت جلو، رانده شده و صورت می پذیرد. بیشتر آب و نمک موجود در مدفوع دفعی در روده بزرگ توسط بدن به منظور انجام عملکردهای ضروری باز جذب می شوند. اگر روده بزرگ بیش از حد معمول آب جذب کرده و یا انقباضات ماهیچه ای به صورت کند صورت بگیرد، سفتی و سختی مدفوع و حرکت آرام میان روده ای را به دنبال خواهد داشت.
عدم وجود حرکات روده ای طبیعی و اجابت مزاج به موقع از جمله دلایل بروز یبوست در فرد می باشد.
علل بسیاری را برای بروز یبوست می توان شناسایی نمود که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می کنیم:
• کم آبی بدن
• رژیم غذایی بدون فیبر
• تحرک کم
• مصرف شیر و لبنیات
• استفاده از غذاهای پر چرب و غذاهای آماده
• عوارض ناشی از مصرف بعضی داروها
• بارداری
• افزایش سن و پیری
• سندروم روده تحریک پذیر
• استفاده بیش از اندازه از ملین ها
• تغییر روند عادی زندگی مانند مسافرت
• به تعویق انداختن طولانی دستشویی
• وجود مشکلات و بیماری های گوارشی و روده ای
• وجود اختلالات عصبی همچون بیماری ام اس
• پارکینسون
• سکته مغزی
• سرطان
• بیماری های سیستیک
• دیابت
• کم کاری تیروئید
• استرس
• افسردگی
• کاهش حرکات روده ای
• کمبود فعالیت فیزیکی مخصوصا در بزرگسالان
• مشکلاتی نظیر انسداد روده یا دیورتیکولوز
• استفاده از داروهای تسکین دهنده درد
• فشار خون
• هموروئید و وجود شکاف موجود در مقعد
• تاثیر وجود جراحت در هسته نخاعی بر اعصاب منتهی به روده
ممکن است یبوست نشانه ای از عوارض بالینی بیماری هایی نظیر سرطان کولورکتال، اختلالات هورمونی و یا بیماری های اتوایمون باشد.
این بیماری در کودکان ممکن است خبر از وجود بیماری هیرشپرونگ باشد . این بیماری شرایطی را ایجاد می کند که در آن بخشی از سلول های عصبی مرتبط با روده بزرگ از دست می رود.
ترس کودکان از از دستشویی رفتن نیز یکی از عوامل ایجاد یبوست به دلیل نگه داشتن طولانی مدت مدفوع می باشد.
.jpg "آشنایی با یبوست، علل و روش های درمان آن!")
روش های درمان یبوست
بسیاری از افراد به دلایل گوناگونی نظیر نا آگاهی از این بیماری و عدم توجه به آن، به دنبال یافتن روش و شیوه ای مناسب برای درمان آن نمی گردند. این در حالی است که درمان یبوست در مقایسه با سایر بیماری های دیگر دشوار و طاقت فرسا نبوده و امری امکان پذیر است که حتی گاهی نیازی به مراجعه به پزشک معالج نیز ندارد.در کنار درمان های خانگی و طبیعی که برای رفع یبوست وجود دارد، داروهای مختلف بسیاری نیز به بهبود سلامت سیستم گوارشی فرد و دفع راحت تر مدفوع می گردد. در صورت عدم بهبود روند این بیماری، می توان نتیجه گرفت که مشکلی جدی در بدن بیمار وجود داشته که به درمان های خانگی مقاوم بوده و نیاز به پیگیری های بیشتری خواهد داشت.
درمان های خانگی یبوست
روش های خانگی از جمله مهم ترین و اثر گذارترین روش های موجود به منظور جلوگیری و نیز بهبود یبوست در فرد می باشند. این روش ها که پایه طبیعی و سنتی دارند، تلفیقی از روش های رفتاری صحیح و خوراکی های سالم است که موجب بهبود روند درمان و کاهش علائم موجود، می گردد. در ادامه به معرفی روش های خانگی که در زمانی کوتاه تاثیری معجزه بخش خواهند داشت، می پردازیم:
• نوشیدن آب و مایعات فراوان
• استفاده از مواد غذایی سرشار از فیبر نظیر میوه ها و سبزیجات تازه
• آلو و آب آلو
• انجیر
• استفاده از سبزیجات دارای برگ سبز
• نوشیدن مایعات گرم و ولرم
• مصرف تخم کتان
• دمنوش گیاهی گل سرخ
• استفاده از روغن زیتون در تهیه غذاها و سالادها
• پوست اسفرزه
• گلابی
• سیب
• آب هویج
• استفاده از خوراکی های حاوی منیزیم
• استفاده از محصولات پروبیوتیک
• مصرف آب آلوئه ورا
.jpg "آشنایی با یبوست، علل و روش های درمان آن!")
درمان دارویی یبوست
روش های دارویی همچون استفاده از قرص ها و مکمل های درمانی از جمله روش هایی هستند که گاهی فرد در کنار روش های خانگی و طبیعی مجبور به استفاده از آن ها خواهد شد. استفاده از این مکمل ها و قرص های تجویز شده توسط پزشک متخصص، زمینه تحریک و افزایش حرکات روده ای را فراهم نموده و علائم یبوست را به طرز چشمگیری کاهش می دهد. استفاده از این داروها به علت وجود عوارض متنوع و غیر قابل پیش بینی، تنها با اجازه و دستور پزشک توصیه می گردد.
• استفاده از ملین ها
• مکمل های فیبر konsyl که باید به همراه آب زیاد مورد استفاده قرار می گیرد.
• استفاده از اسموتیک ها که حرکت مایعات در روده بزرگ را راحت تر می سازند.
• استفاده از محرک هایی که موجب انقباضات ریتمیک روده می گردند.
• استفاده از نرم کننده های مدفوع
منبع:
webmd.com
medicalnewstoday.com
