اهمیت عناصر محیط زیست
قرآن کریم اهمیت زمین، آب، هوا و انواع نعمتهای الهی را که از این عناصر به عمل می آید، یاد آور می شود و تعلق موجودات بسیاری را به مؤلفه های طبیعت و جان مایه های اصلی محیط زیست بیان می کند
دوشنبه، 27 آبان 1398
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
اصولا قرآن کریم ویران نمودن آبادی و تخریب مزارع را که فساد زمین و تخریب محیط زیست است، از سیاستهای غیر مسلمانان می داند و صراحتا اعلام میکند: هرگاه آنان بر زمین سلطه یابند تلاش می ورزند تا در آن به فساد بپردازند و مزارع و بشریت را به نابودی بکشانند و خداوند فساد را دوست ندارد.؟ واژه «تراب» نیز هفت بار در قرآن کریم به عنوان ریشه خلقت آدمی آمده و سرانجام انسان ها نیز بازگشت به آن و خاکی شدن است.
قرآن کریم در جای دیگر نیز اهمیت زمین، آب، هوا و انواع نعمتهای الهی را که از این عناصر به عمل می آید، یاد آور می شود و تعلق موجودات بسیاری را به مؤلفه های طبیعت و جان مایه های اصلی محیط زیست بیان می کند: و هم اوست خدایی که از آسمان، باران فرو بارد تا هر نبات را بدان برویانیم و سبزه ها را از زمین برون آریم و در آن سبزه ها دانه هایی که به روی هم چیده شده پدید آریم و از نخل خرما خوشه های پیوسته به هم برانگیزیم و باغ های انگور و زیتون و انار که برخی شبیه و بعضی نامشابه به هم است خلق کنیم. شما در آن باغها هنگامی که میوه آن پدید آید و برسد به چشم تعقل بنگرید که در آن، آیات و نشانهای قدرت خدا برای اهل ایمان هویداست. به هر روی، قرآن کریم در باره عناصر مزبور و سایر پدیده های مرتبط با طبیعت که امروزه در محیط زیست اهمیت فراوان دارند، هرگونه تصرف نابه جا و منافی با اصول را مذموم شمرده و به تفصیل مطرح نموده است که به پاره ای از آنها به اجمال اشاره می شود :
1. آب : این ماده به عنوان مایه حیات و سرچشمه زندگی معرفی شده است و اهمیت انحصاری در تپش نبض حیات، پاکی و پاکیزگی، زیبایی و آبادانی و رفع عطش دارد و به عنوان یکی از نعمت های بهشتی، از آن یاد شده است.
۲. زمین یا خاک : زمین به عنوان ماده اولیه خلقت و هم چنین جایگاه نهایی بدن انسان، از عناصری است که تقریبا همه نیازهای مادی انسان را در خویش نهفته است و آنها را به او هدیه میکند. از طرف دیگر، خاک مقام برجسته ای در تطهیر انسان داشته و در مواردی جایگزین آب می شود تا فرایض الهی چون نماز بدین وسیله، یعنی با تیمم انجام گیرد و این به خوبی اهمیت و حتی ارزش معنوی آن را نشان میدهد. خاک، سجده گاه انسان و نماد جان مایه آفرینش انسان و منزلگاه نهایی اوست. زمین و خاک از نظر قرآن کریم، حیات داشته و موجودات آن و «اهل الأرض» با اعمال نیکو و رفتار مناسب خود می توانند رضایت خداوند را جلب نمایند یا باکردار ناشایست و بهره گیری نامناسب، خشم و نارضایتی اش را فراهم سازند.
٣. هوا: هوا یا باد افزون بر نقش بی بدیلی که در تداوم حیات بسیاری از موجودات کره زمین دارد، عامل مهمی در تنظیم شرایط اقلیمی (حرکت ابرها) انتقال آلودگیهای تلقیح گیاهان، بشارت دهندگی رحمت الهی، آیه الهی بودن و هم چنین نزول عذاب الهی است.
آیات مربوط به هوا عمدتا به دو دسته تقسیم می شود که از برخی آنها می توان استفاده های زیست محیطی کرد:دسته نخست، بر اهمیت باد (هوا) و انواع فواید آن تأکید می کند و در واقع، وظایف جوامع انسانی را در باره کاربرد صحیح این عنصر حیاتی و برحذر داشتن انسان از هرگونه بی توجهی یا تأثیرگذاری به آن، گوشزد میکند. در قرآن نزدیک به سی مورد واژه «ریح» یا «ریاح» آمده که گاهی به مفهوم باد و هوا و زمانی به معنای بوی و علامت به کار رفته است. یکی از این آیات که باد را مایه برکت و طلیعه رحمت خداوند می شمارد، چنین است:
و اوست که بادها را مژده رسان پیشاپیش رحمتش (باران) می فرستد تا چون ابرهای سنگین باد را برداشتند ما آن را به سوی سرزمین مرده می رانیم پس به وسیله آن آب را به صورت باران و برف و تگرگ فرو می ریزیم، پس بدان وسیله از هر نوع میوه و بذری (از دل خاک بیرون می آوریم. مردگان را نیز این چنین در روز قیامت بیرون می آوریم و این مثال را زدیم باشد که متذکر شوید. آیه شریفه نه تنها برای هوا و باد ارزش حیاتی شمرده که بدون آن، حیات موجودات ناممکن است، بلکه هوای پاکیزه، طلیعه ابرهای بارور و برکت زا و مقدمه باران و سایر نزولات آسمانی دانسته شده که در واقع باعث حیات موجودات و احیای زمین می شود. آیات متعدد دیگر نیز در قرآن کریم باد یا بادها را مایه بشارت و حیات و حتی دلیل بر حیات دوباره انسان بعد از مرگ می داند و بر نقش آن در طبیعت به شدت تأکید می کند. قرآن در مقابل، انواع بادهای غیر طبیعی، چون بادهای آلوده و زرد و هلاک کننده را نشانه عذاب الهی و باعث نابودی بشر دانسته و در آیهای دیگر، آنها را لشکر نامرئی دانسته است که بشر به واسطه گناهان و کردار ناپسند خود، به وجود آورده و علیه هستی خویش بسیج میکند.
طبیعی است که مفاهیم و پیام های تاریخی و تربیتی این آیات، اهمیت باد را از نگاه زیست محیطی نیز بیان می دارد و اینکه انسان وظیفه دارد تا اهمیت این عنصر حیاتی را درک نموده و در جهت استفاده بهینه آن و بهره گیری از فوایدش گام بردارد و هرگونه حرکت در مسیر خلاف آفرینش و فلسفه هستی آن، می تواند خلاف طبیعت و دستور الهی بوده و مورد منع قرآن کریم قرار گیرد و آثار زیانبار داشته باشد.
منبع: محیط زیست و بهداشت، عبد المجید ناصری داوودی، مؤسسه بوستان کتاب، چاپ اول، قم، 1391
مقالات مرتبط
خطر زیست محیطی افزایش متان
انتشار زیاد دی اکسید کربن به خاطر بیتکوین
تروریسم زیست محیطی چه کسی است؟
آلودگی های ناشی از پلاستیک علاوه بر آسیب به ماهیها، تنفس انسان را نیز مختل میکنند
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
تازه های مقالات
معرفی خوشمزه ترین غذاهای محلی هرمزگان
چگونه ماهی تازه را پاک کنیم؟
نحوه کاشت و نگهداری از کاج مطبق: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
نحوه کاشت و نگهداری از گل موسی در گهواره: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
نحوه کاشت و نگهداری از گل ربوتیا: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
نحوه کاشت و نگهداری از گل سنبل: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
نحوه کاشت و نگهداری از ختمی چینی گلسرخی (خیری): آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
نحوه کاشت و نگهداری از گل نیلوفر: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
نحوه کاشت و نگهداری از گل سرخس بوستون: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
نحوه کاشت و نگهداری از گل مریم: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
بیشترین بازدید هفته
نحوه خواندن نماز امام صادق(ع) برای گرفتن حاجت
آیا استحمام در زمان آبله مرغان خطرناک است؟
محل تولد امام زمان (ع)
نحوه خواندن نماز والدین
زنگ اشغال برای برخی تماس گیرندگان
طریقه خواندن نماز شکسته و نیت آن
سمبل پرندگان و معانی آنها
اسامی پسرانه زیبا و باکلاس
متن زیارت عاشورا با خط درشت به همراه ترجمه + صوت
لیست کاملی از خدایان و الهههای یونانی
موارد بیشتر برای شما
معرفی خوشمزه ترین غذاهای محلی هرمزگان
چگونه ماهی تازه را پاک کنیم؟
نحوه کاشت و نگهداری از کاج مطبق: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
نحوه کاشت و نگهداری از گل موسی در گهواره: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
روضه امام جعفر صادق علیهالسلام/مهدی رسولی
قاصدکی خبر داد که موقعه وصاله/مهدی رسولی
آتش گرفته باز زبونه/نریمان پناهی
یه زائر جامونده و تنها/میثم مطیعی
شده غرق غم، دل هر عاشق/میثم مطیعی
چشام مثه ابر بهاره/جواد مقدم
میسوزه خونه ی من همه کاشونه ی من/مجتبی رمضانی
اگر که سینه زنم من ، اگر شده دلم عاشق/جواد مقدم
روضه امام جعفر صادق علیهالسلام/مجتبی رمضانی
یه داغه،یه درده، که انگاری مثه باد خزونه/سید مهدی حسینی
تبریک روز معلم به همهی معلمان عزیزمان