بسیج و تفکر بسیجی یکی از موضوعات بسیار مهم و با ارزشی است که در بستر انقلاب اسلامی شکل گرفت. از ابتدای انقلاب این تفکر و رویکرد زمینه برکات و آثار فراوانی در جامعه نوپای انقلاب اسلامی بود و تاکنون نیز به خوبی توانسته است مقبولیت فراوانی را در بین مردم جلب نماید، در این نوشتار سعی داریم به مناسبت هفته مقدس بسیج در جهت اغنای این فرهنگ انقلابی به برخی از شاخص های مهم و ارزشمند بسیجی نمونه اشاره کنیم و به برخی از آسیب های خطرناک این فرهنگ اصیل انقلابی اشاره کنیم.
فرهنگ بسیج و بسیجی در قرآن کریم
برخی از محققان و قرآن پژوهان با نگاه عالمانه به آیات الهی این چنین استنباط کرده اند، که در طول تاریخ حیات انبیای الهی چیزی شبیه فرهنگ بیسیج و بسیجی ولی با واژه قرآنی «رِبِّیُّون»وجود داشته[1] انسان های مؤمن و انقلابی که در رکاب انبیای الهی با داشتن ارتباط قوی و راسخ به خدای منّان و اخلاص کامل، در میدان کار زار علیه باطل حضور داشته اند.« وَ کَأَیِّنْ مِنْ نَبِیٍّ قاتَلَ مَعَهُ رِبِّیُّونَ کَثیرٌ فَما وَهَنُوا لِما أَصابَهُمْ فی سَبیلِ اللَّهِ وَ ما ضَعُفُوا وَ مَا اسْتَکانُوا وَ اللَّهُ یُحِبُّ الصَّابِرینَ وَ ما کانَ قَوْلَهُمْ إِلاَّ أَنْ قالُوا رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ إِسْرافَنا فی أَمْرِنا وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا وَ انْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْکافِرینَ؛[2]چه بسیار پیامبرانى که مردان الهى فراوانى به همراه آنان جنگ کردند! آنها هیچ گاه در برابر آنچه در راه خدا به آنان مى رسید، سست و ناتوان نشدند (و تن به تسلیم ندادند)؛ و خداوند استقامت کنندگان را دوست دارد. سخن شان تنها این بود که: «پروردگارا! گناهان ما را ببخش! و از تندروی هاى ما در کارها، چشم پوشى کن! قدم هاى ما را استوار بدار! و ما را بر جمعیّت کافران، پیروز گردان.» انسان هایی زندگی می کرده اند که با داشتن خصوصیاتی همچون اخلاص، ایمان راسخ، ارتباط قوی و شایسته با باری تعالی داشته و در کنار انبیای الهی در میدان کارزار حضور داشته اند.» برخی از محققان و قرآن پژوهان در ذیل این آیات این چنین بیان داشته اند: « ربیون» جمع«ربى» (بر وزن ملى) است و به کسى گفته مىشود که ارتباط و پیوند او با خدا محکم باشد، با ایمان، دانشمند و با استقامت و با اخلاص باشد.[3] علامه طباطبایی در تبیین عبارت «ربیون» این چنین بیان داشته است: «کلمه ربیون جمع کلمه ربى است، که نظیر کلمه ربانى به معناى کسى است که مختص براى رب العالمین باشد، یعنى جز به کار خدا به هیچ کار دیگر مشغول نباشد.»[4]یک بسیجی نمونه در جنگ تمام عیار اقتصادی که امپراتوری های اقتصادی ایران اسلامی را در محاصره ناجوانمردانه خود قرار داده اند، سست نمی شوند، ضعیف نمی شوندو نمی هراسند. بلکه در مقابل این هجمه ناجوانمردانه صبر انقلابی دارند.
ویژگی طلایی بسیجی نمونه
از آیاتی که ذکر شد و همچنین دیگر آیات قرآنی به خوبی می توان شاخص های طلایی را استخراج کرد که شایسته است، جامعه بسیجی خود را به آن ویژگی ها متصف نمایند.
1-اخلاص و کار برای خدا
اولین و مهمترین ویژگی و شاخص بسیجی نمونه خالص کردن کار و فعالیت اجتماعی، علمی، اقتصاد و نظامی خود برای خدای متعال است. فرهنگ بسیجی به انسان می آموزد کارها را باید فقط برای خدا خالص کرد، از این رو کار برای جاه و مقام دنیوی و نفوذ در قلب های هم نوعان در نظام و پاذل فکری یک بسیجی نمونه جایگاهی ندارد. «قُلْ إِنَّ صَلاتی وَ نُسُکی وَ مَحْیایَ وَ مَماتی لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ؛[5] بگو:نماز و تمام عبادات من، و زندگى و مرگ من، همه براى خداوند پروردگار جهانیان است.»
2-ولایت مداری و اطاعت پذیری از حق
از جمله شاخص های ممتاز یک بسیجی نمونه، ولایت مداری، اطاعت پذیری و سرسپردن به عبودیت و بندگی حق تعالی، خسته و ملول نشدن از فرمان بری حق تعالی است. خصوصیت مهمی که افراد بسیجی را از سایر انسان ها متمایز می کنند، بسیجی که در خود روحیه انقیاد در برابر اوامر الهی را تقویت نکرده است، به راستی بویی از فرهنگ بسیج و بسیجی نبرده است، چرا که این شاخص موضوعی است که بر اساس فرهنگ قرآن و اهل بیت(علیهم السلام) ذره ای نمی توان از آن عقب نشینی کرد.«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا أَطیعُوا اللَّهَ وَ أَطیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُم؛[6] اى کسانى که ایمان آوردهاید! اطاعت کنید خدا را! و اطاعت کنید پیامبر خدا و اولو الأمر [اوصیاى پیامبر] را.» یک بسیجی انقلابی به خوبی می داند در عصر غیبت باید ولایت فقیهی که زعامت و رهبری جامعه اسلامی را بر عهده گرفته را به جان و دل پذیرا باشد و در حفظ نظام اسلامی از او حمایت نماید. « فَأَمَّا مَنْ کَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ حَافِظاً لِدِینِهِ مُخَالِفاً عَلَى هَوَاهُ مُطِیعاً لِأَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِّ أَنْ یُقَلِّدُوهُ وَ ذَلِکَ لَا یَکُونُ إِلَّا بَعْضَ فُقَهَاءِ الشِّیعَةِ لَا جَمِیعَهُم؛[7] پس هر فقیهى که مراقب نفسش بوده و حافظ دین خود است و با نفس خود مخالف است و مطیع امر مولى مى باشد، بر عوام است که از چنین فقیهى تقلید کنند، و این شرائط تنها مشمول برخى از فقهاى شیعى مى گردد نه تمامشان»
3-نترس و خستگی ناپذیر و صبر انقلابی
مقاوم و نترس بودن در بحران های اجتماعی و بین المللی و خستگی ناپذیری در کارجهادی و حضور در میدان و همچنین صبر انقلابی در مسیر رسیدن به آرمان های دینی از جمله خصوصیات طلایی بسیجی انقلابی است. خدای متعال در قرآن کریم در توصیف راست قامتانی که به حمایت از انبیای الهی ایستادگی کردند این چنین می فرماید: «فَما وَهَنُوا لِما أَصابَهُمْ فی سَبیلِ اللَّهِ وَ ما ضَعُفُوا وَ مَا اسْتَکانُوا وَ اللَّهُ یُحِبُّ الصَّابِرینَ؛[8] آنها هیچ گاه در برابر آنچه در راه خدا به آنان مى رسید، سست و ناتوان نشدند (و تن به تسلیم ندادند)؛ و خداوند استقامت کنندگان را دوست دارد.» مفسران قرآن کریم در ذیل این آیه شریف و در توصیف یاران خاص پیامبران این چنین بیان داشتند: «آنان به یارى پیامبران خود برخاستند و از تلفات سنگین و جراحات سخت و مشکلات طاقت فرسایى که در راه خدا دیدند هرگز سست و ناتوان نشدند، آنها در مقابل دشمن هیچگاه تضرع و زارى و خضوع و کرنش نکردند و تسلیم نشدند (ما ضَعُفُوا وَ مَا اسْتَکانُوا).»[9]
یک بسیجی نمونه در زمان کنونی نیز به همین منوال رفتار می کند، در جنگ تمام عیار اقتصادی که امپراتوری های اقتصادی ایران اسلامی را در محاصره ناجوانمردانه خود قرار داده اند، سست نمی شوند، ضعیف نمی شوندو نمی هراسند. بلکه در مقابل این هجمه ناجوانمردانه صبر انقلابی دارند. این خصوصیات قرآنی در صورتی محقق می شود که ایمان به خدای متعال در سرزمین وجودی یک بسیجی به خوبی تقویت شده باشد، آنگاه است که مورد این چنین خطاب قرآنی قرار می گرد: «وَ لا تَهِنُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنینَ؛[10]و سست نشوید! و غمگین نگردید! و شما برترید اگر ایمان داشته باشید!»
پی نوشت ها:
[1]. آیت الله مصباح یزدی، نگاهی گذرا به بسیج و بسیجی، ص21.
[2]. سوره آل عمران، آیه 146 و 147.
[3]. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج3، ص121.
[4].علامه طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ج4، ص62.
[5]. سوره انعم، آیه162.
[6]. سوره نساء، آیه 59.
[7]. الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسی)، ج2، ص457.
[8]. سوره آل عمران، آیه 146.
[9]. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج3، ص121.
[10]. سوره آل عمران، آیه 139.
یک بسیجی نمونه در زمان کنونی نیز به همین منوال رفتار می کند، در جنگ تمام عیار اقتصادی که امپراتوری های اقتصادی ایران اسلامی را در محاصره ناجوانمردانه خود قرار داده اند، سست نمی شوند، ضعیف نمی شوندو نمی هراسند. بلکه در مقابل این هجمه ناجوانمردانه صبر انقلابی دارند. این خصوصیات قرآنی در صورتی محقق می شود که ایمان به خدای متعال در سرزمین وجودی یک بسیجی به خوبی تقویت شده باشد، آنگاه است که مورد این چنین خطاب قرآنی قرار می گرد: «وَ لا تَهِنُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنینَ؛[10]و سست نشوید! و غمگین نگردید! و شما برترید اگر ایمان داشته باشید!»
پی نوشت ها:
[1]. آیت الله مصباح یزدی، نگاهی گذرا به بسیج و بسیجی، ص21.
[2]. سوره آل عمران، آیه 146 و 147.
[3]. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج3، ص121.
[4].علامه طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ج4، ص62.
[5]. سوره انعم، آیه162.
[6]. سوره نساء، آیه 59.
[7]. الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسی)، ج2، ص457.
[8]. سوره آل عمران، آیه 146.
[9]. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج3، ص121.
[10]. سوره آل عمران، آیه 139.