بیایید زیرآبی برویم!

آب مایه حیات است. دانستنی‌های علمی درباره‌ی این مایع حیات بخش را در متن زیر با هم می خوانیم.

جمعه، 15 آذر 1398

تخمین زمان مطالعه:

دانستنی‌های علمی درباره‌ی مایع حیات

باران که می‌آید، مادرم خوشحال می‌شود و می‌گوید: «رحمت خداست. درخت‌ها را می‌شوید، زمین را پاکیزه می‌کند و هوای بعد از باران دل چسب‌ترین است.» باران که بر شیشه می‌خورد، پدرم دست‌هایش را بالا می‌برد و دعا می‌کند. پدرم برای سلامتی، برکت زندگی و رو به پیشرفت بودن اخلاق و برنامه‌های مان تلاش می‌کند. برادرم با شروع باران به هوا می‌پرد و چنان از ته دل «آخ جووووون» می‌گوید که هردو با هم دست در دست هم می‌رویم زیر باران و از ته دل می‌خندیم. باران که می‌آید فکر می‌کنم به سفر قطره‌های باران که به زمین می‌رود و چشمه می‌شود، بخار و بعد ابر می‌شود، شبنم روی گل می‌شود، باعث سبز شدن درخت و قرمز شدن روی گل‌ها می‌شود. این قطره ی باران، شخصیت عجیب و دوست‌داشتنی‌ای دارد.

آب روی زمین

نام دیگر زمین، کره‌ی آبی است. همان آبی که اگر قطره‌ای از آن در سیاره‌ی دیگری پیدا شود، همه را خیلی خوشحال می‌کند که می‌تواند در آن سیاره هم یک جاندار پیدا شود. مقدار 70.9درصد از زمین، آب است؛ آبی که مایع حیات است. از کل آب‌های زمین، 97درصد آب شور است و بقیه شیرین. آب شیرینی که در دریاچه‌ها و رودخانه‌ها و حوضچه‌ها وجود دارد، فقط 0.3درصد آب شیرین زمین است؛ بقیه در یخچال‌های طبیعی ذخیره شده‌اند.

آبی که در اتمسفر است، بیش تر از تمام آب‌ رودخانه‌ها است. اگر همه‌ی آب درون اتمسفر باران شود و ببارد، تمام سیاره‌ی زمین را به ارتفاع 2.5 سانتی‌متر آب می‌پوشاند.

آب‌های پنهان

برای تولید یک کالری انرژی در مواد غذایی، یک لیتر آب نیاز است. اگر همین آب به صورت ناکارآمد استفاده شود، صد لیتر آب برای یک کالری نیاز است.

نزدیک ده لیتر آب برای تولید یک صفحه ی کاغذ مصرف می‌شود.

تقریبا 24 لیتر آب برای تولید نیم کیلوگرم پلاستیک مصرف می‌شود.

3500 لیتر آب برای کاشت یک کیلوگرم برنج مصرف می‌شود.

ده هزار لیتر آب برای تولید یک شلوار لی مصرف می‌شود.

پانزده هزار لیتر آب برای یک کیلو گوشت گاو مصرف می‌شود.

177 هزار لیتر آب برای تولید یک ماشین جدید مصرف می‌شود.

آب نوشیدن به روش‌های مختلف

همه باید آب بنوشند. هیچ موجودی نیست که آب نخواهد و زنده بماند؛ حتی بیابانی‌ها هم به آب نیاز دارند. حیوان‌های بیابان با خوردن گیا‌هان و جانوران دیگر آب بدن شان را تأمین می‌کنند. هر وقت هم به چشمه و آب گوارایی برسند، حسابی دلی از عزا درمی‌آورند.

«زاغ بور»، پرنده‌ای است که در کویر مرکزی و دشت لوت ایران زندگی می‌کند. لانه‌ی او کیلومترها با منبع آب فاصله دارد. او برای آب رساندن به جوجه‌هایش کیلومترها به سمت آب پرواز می‌کند، بال و پرش را خیس می‌کند و با سرعت به لانه برمی‌گردد، سپس جوجه‌ها از رطوبت پرهای او تشنگی‌شان را رفع می‌کنند.

تک سلولی‌ها برای زندگی به اکسیژن نیاز ندارند؛ اما بدون آب زنده نمی‌مانند. آب تنها مولکولی است که جای آن را هیچ ماده‌ای نمی‌گیرد و هر چیز که حیات دارد، آب هم دارد.

ستاره‌های دریایی گلبول‌های خونی ندارند و آب به جای خون مسئول گردش مواد در بدن آن‌هاست.

عنکبوت آبی باید در هوا تنفس کند؛ درحالی که درون آب زندگی می‌کند و تار می‌تند. او برای تنفس به سطح آب می‌آید و حباب‌های هوایی را بین کرک‌های خود به زیر آب می‌برد. او با همین حباب‌های هوایی زندگی می‌کند.

آب در بدن انسان

نیمی از بدن انسان از آب تشکیل شده است. 50-65 درصد بدن یک فرد بزرگسال آب است. نوزادها از این بیش تر هم آب دارند. معمولاً بین 75-78درصد بدن یک نوزاد از آب است.

پیام‌های عصبی در بدن، همان چیزهایی هستند که به مغزتان می‌گوید چه چیزی را دارید می‌بینید و می‌شنوید یا وقتی دست تان را به یک دستگیره ی داغ زدید، سریع پس بکشید. انتقال پیام عصبی از طریق یون‌هایی است که داخل سلول‌ها جابه جا می‌شوند. سلول‌ها اگر آب نداشتند، یون‌هایی نبود که پیام خوانده شدن این مطلب را به مغزتان برساند.

برای استفاده از قند و چربی باید مولکول‌های آبی در بدن باشد، شکسته شود و باعث اتصال اجزای آن‌ها گردد؛ پس هر بار شیرینی یا یک ماکارونی چرب و چیلی می‌خورید، یاد مولکول‌های آبی باشید که این طعم خوش مزه را برای شما ممکن می‌سازند.

انسان وقتی حدود یک درصد از آب بدنش را از دست بدهد، احساس تشنگی می‌کند. مغز در مکانی به نام «هیپوتالاموس» متوجه حس تشنگی می‌شود. هیپوتالاموس از روی غلظت خون و خشکی دهان و حلق متوجه تشنگی می‌شود. اگر می‌خواهید، حس عطش را بهتر فروبنشانید، آب ولرم را ابتدا مدتی در دهان بگردانید و سپس ببلعید.

در بی‌آبی

اگر در بیابان جایی از بدن زخم شود و نه آبی باشد نه ماده ی ضد عفونی کردن، حتماً نگران وارد شدن خاک و ذره‌های خارجی به زخم ها خواهیم شد. عجیب است، ولی می‌توانید از ادرار برای شست وشوی زخم استفاده کنید. ادرار میکروب ندارد؛ اما به مدت طولانی می‌تواند خانه‌ی خوبی برای محیط کشت میکروب باشد. بزاق دهان نیز با آنزیم‌های میکروب‌کش، خراش‌های کوچک را ضدعفونی می‌کند.

کاکتوس‌های بیابان خارهایی دارند که برای تبخیر نشدن آب از آن استفاده می‌کنند. خارها از ساقه‌ها، که منبع دیگر آب هم هستند، در برابر حیوانات تشنه حفاظت می‌کنند.

عجیب آبی

چرا فکر می‌کنید آب مایعی است بی رنگ و بو؟ حیوان‌هایی هستند که آب را بو می‌کشند و از فاصله ی زیاد هم می‌توانند مکان آب را تشخیص دهند.

اختراع سونا

آیا می‌دانید سونا چگونه اختراع شد؟ از یک روش شکنجه‌ی اروپایی! زندانیان را برای تنبیه بیش تر(!) ابتدا در اتاق‌های بسیار گرم (حدود 60 تا 80درجه سانتی‌گراد) نگه می‌داشتند و بعد آن‌ها را در یک حوض پر از آب یخ می‌انداختند. بعد از مدتی دیدند افرادی که با این روش شکنجه شده‌اند، سرحال‌تر از بقیه هستند. همین شکنجه‌گرها از این روش استفاده کردند و راهی برای شاداب‌تر کردن افراد ساختند.

نویسنده: سیده افروز ارزه‌گر

منبع: مجله باران