تنفس عميق و طولاني

8 روش مخلتف براي غلبه بر تنفس عميق

اولين باري که اين حالت به « گري وارنر » دست داد تصور کرد دچار حمله ي قلبي شده است.
او مي گويد: « قلبم به شدت مي تپيد و احساس مي کردم همه ي اجزاء داخل قفسه سينه و بدنم در حال تکان خوردن و لرزش است. اندکي هم احساس سوزش مي کردم. » او واقعاً ترسيده بود و البته حق هم داشت. اما پزشکان اورژانس بيمارستان به او اطمينان دادند که قلب او مشکلي ندارد. تشخيص پزشکان « تنفس عميق و طولاني » (1) بود. دکتر « استفان هريسون » از تنفس عميق و طولاني به تنفس تند يا سريع تعبير مي کند. به گفته ي يکي از متخصصان، نگراني يکي از علل شايع اين عارضه است. برخي از افراد هنگام ترس اگرچه به اکسيژن بيشتر نياز ندارند، ولي سريع تر و عميق تر تنفس مي کنند. اين حالت باعث دفع مقدار زيادي دي اکسيد کربن و در نتيجه قليايي شدن خون مي شود. اين مسئله به نوبه ي خود موجب بروز علايم حمله پانيک (يا ترس) مي گردد. تنفس عميق و طولاني ممکن است ساعت ها ادامه يابد. اما به طور معمول 20تا 30دقيقه به طول مي انجامد.
البته بايد گفت که در نظر فرد مبتلا، اين 20تا 30دقيقه در حکم چندين ساعت است. آقاي « وارنر » هنگامي که متوجه شد دچار حمله ي قلبي نشده آرامش خاطر يافت. اما مشکل او يعني تنفس عميق و طولاني تازه آغاز شده بود - در اين بيماري وقوع حملات مکرر امري شايع است. اما خوشبختانه آقاي « وارنر » آموخت که چگونه مي توان حملات را متوقف ساخت و يا از آن ها پيشگيري نمود.
- تنفس در يک کيسه ي کاغذي
اين روش از جمله نخصستين روش هاي درمان تنفس عميق و طولاني است. به اين ترتيب که تنفس مجدد در يک پاکت به فرد امکان مي دهد که دي اکسيد کربن از دست رفته را حين تنفس هاي عميق و طولاني در خون جايگزين نمايد. دکتر « هريسون » معتقد است چنانچه فرد قبلاً اين عارضه را تجربه کرده، پزشک آن را ارزيابي و اکنون مشکل جدي و چنداني وجود نداشته باشد، انجام بازدم در يک کيسه ي کاغذي يا پاکت براي رفع اين حالت مفيد است. در مورد بيشتر مردم اين روش مؤثر است. اما عده ي کمي مشکلات جدي تري دارند (به قسمت هشدار پزشکي رجوع کنيد).
آقاي « وارنر » استفاده از پاکت را نه تنها در توقف حملات مؤثر توصيف مي کند، بلکه معتقد است به کارگيري اين روش نقش پيشگيرانه نيز دارد. وي مي گويد: « در گذشته هنگامي که روزانه دچار حمله مي شدم، هميشه يک پاکت همراه خود داشتم و همين که مي دانستم کيسه ي کاغذي همراهم است و به محض نياز مي توانم از آن استفاده کنم خود کمک بزرگي محسوب مي شد ».
- بنشينيد و آرام بگيريد
به گفته ي دکتر « ميرکين » هنگام بروز حملات لازم است تنفس فرد کند شود. هرچه عضلات در انقباض بيشتري باشند و فرد از آرامش کمتري برخوردار باشد، تنفس سريع تر خواهد شد.
- تمرين تنفس عادي
بيش از حد عميق يا سطحي تنفس نکنيد. تنفس بايد عادي و طبيعي باشد. يعني هر 6ثانيه يک تنفس و يا در هر دقيقه تنها 10 تنفس انجام دهيد. اين کار را دوبار در روز، هر بار به مدت ده دقيقه تکرار کنيد.
- به حمله ي بعدي فکر نکنيد
آقاي « وارنر » مي گويد: « اولين باري که دچار حمله ي تنفسي شدم تمام افکارم متوجه حمله بعدي بود ». بنابراين حين تمرين روزانه ي خود که بر روي تنفس تمرکز مي کنيد لازم نيست تمام مدت به فکر تنفس و احتمال بروز حمله ي ديگري باشيد زيرا تنفس يک امر طبيعي است.
- ورزش
ورزش موجب کاهش نگراني مي شود و به افراد در غلبه بر حملات تنفسي کمک مي کند. به ويژه اگر ضربان قلب حين ورزش افزايش يابد. در ضمن اگر حين انجام ورزش، تنفس کمي سريع تر انجام گيرد بهتر است.
- دوري از موقعيت هاي نامناسب
براي آقاي « وارنر » اجتناب از موقعيت هاي ناراحت کننده و نامناسب به معني نايستادن و ننشستن لابلاي جمعيت براي مدت طولاني است.
- به شناخت مواردي که موجب بروز تنفس عميق و طولاني مي شوند بپردازيد
مثلاً اگر ترس از گربه هاي سياه تنفس شما را تند و عميق مي کند، سعي کنيد از آن ها دوري کنيد.
- عدم مصرف کافئين
کافئين يک ماده ي محرک است و بنا بر اين عاملي بالقوه براي بروز تنفس تند و عميق محسوب مي شود. در مصرف قهوه، چاي، نوشابه هاي گازدار حاوي کولا، شکلات و کاکائو دقت کنيد.
- ترک سيگار
نيکوتين موجود در سيگار نيز يکي ديگر از عوامل محرک است.

هشدار پزشکي

تشخيص را به عهده پزشک بگذاريد.
يک لحظه به طور طبيعي تنفس مي کنيد و سپس ناگهان تنفس شما سريع و خارج از کنترل مي شود. قلبتان به شدت مي تپد. در انگشتانتان احساس سوزش مي کنيد و کف دست و پاهايتان عرق مي کنند. احساس مي کنيد هم اکنون تلف خواهيد شد. اما بعيد است که براي پرداخت ماليات سال بعد زنده نمانيد! در اکثر موارد تنفس تند و عميق در اثر اضطراب و نگراني ظاهر مي شود. اما اگر تاکنون تنفس تند و عميق را تجربه نکرده ايد و سابقه ي آن را نداشته ايد احتمالاً بايد به يک پزشک مراجعه کنيد. هر چند به ندرت اتفاق مي افتد، اما گاهي تنفس تند و عميق ناشي از بيماري هاي ريه، عفونت خوني، ذات الريه و حتي مسموميت است. حتي گاه ممکن است حمله ي قلبي با چنين علايمي همراه باشد.
البته اين مسأله نبايد موجب نگراني شما شود و بايد تشخيص آن را به پزشک خود واگذار کنيد.

پي نوشت :

1. ازدياد تهويه يا Hyperventilation.