مشخصات سوره زلزال

نود و نهمین سوره قرآن کریم است که در مدینه نازل شده سوره مبارکه زلزال 8 آیه، 35 کلمه و 194 حرف دارد.

محتوای سوره

به طور کلى موضوعات مطرح شده در این سوره عبارتند از: وقوع زلزله هولناک زمین در هنگامه رستاخیز، بیان این حقیقت که در هنگامه قیامت و با وقوع زلزله شدید آن زمین بار هاى سنگین خویش را بیرون مى افکند بار هایى که به نظر بسیارى از مفسران خیل عظیم انسان هایى است که از درون قبرها بر مى خیزند، اشاره به این که در آن روز انسان علت حوادث را جویا مى شود، تصریح به این حقیقت که زمین در آن روز عظیم تمامى اخبار خویش را بازگو مى کند، تصریح به این حقیقت که وقایع آن روز به اشاره الهى است، اشاره به برانگیخته شدن انسان ها به صورت گروه هاى مختلف از درون قبرها اشاره به حساب و کتاب دقیق اعمال آدمى در آن روز و این که هرکس حتى به اندازه ذره اى نتیجه عمل خویش را خواهد دید.

از مهمترین محورهاى سوره مبارکه زلزال اشاره به زلزله وحشتناک رستاخیزى است که در اصطلاح بر آن نفخ صور اول مى گویند. در این روز انسان ها از این اتفاقات به شگفت مى آیند. پیام این قسمت سوره مبارکه زلزال آن است که قبل از فرارسیدن این روز مومنان خود را باید براى حضور در صحنه رستاخیز آماده کنند. در بخش دوم سوره زلزال به برخورد انسان با اعمالش در روز قیامت اشاره شده در واقع حساب رستاخیز بسیار دقیق است و انسان ها باید مراقب اعمال خود باشند.

فضیلت سوره

در فضیلت این سوره از امام صادق (علیه السلام) روایت است: از قرائت سوره زلزال خسته نشوید زیرا هر کس در نمازهای مستحب خود این سوره را بخواند آزار زلزله ای بر او نخواهد رسید و بوسیله زلزله، صاعقه یا آفتی از آفات دنیایی، نخواهد مرد و وقتی وفات کرد دستور می دهند او را هب بهشت برند و خداوند می فرماید: ای بنده من در هر جای بهشت که دوست داشتی جای گیر.1

امام رضا علیه السلام از قول رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) می فرمایند: قرائت این سوره برابر یک چهارم قرآن و چهار بار قرائت آن را معادل یک ختم قرآن دانسته اند.2

از رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) نقل شده است: هر کس در شب جمعه دو رکعت نماز گزارد و در هر رکعت بعد از حمد پانزده بار سوره زلزال را قرائت نماید خداوند او را از عذاب قبر و از سختی های هولناک قیامت ایمن می دارد.3

نبی اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) مردی از یارانش را خطاب قرار داد و فرمود: آیا ازدواج کرده ای؟ گفت: نه زیرا چیزی ندارم که ازدواج کنم فرمودند: آیا سوره قل هو الله احد را می دانی؟ گفت: آری حضرتش فرمودند: این سوره یک چهارم قرآن است سپس فرمودند.

آیا سوره قل یا ایها الکافرون را می دانی؟

- آری

فرمودند: این سوره یک چهارم قرآن است. سپس فرمودند:

- آیا سوره اذا زلزلت را می دانی؟

- آری

حضرت فرمودند: این سوره یک چهارم قرآن است. ر ادامه عرض کردند: ازدواج کن، ازدواج کن، ازدواج کن [این سوره را مهر زوجه ات قرار ده] 4

آثار و برکات سوره

1) برای دیدن امورات عجیب در خواب

هنگامی که خواستی در خواب امورات عجیب یا حاجت و خواسته ای را که داری ببینی که چه می شود، هنگامی که سرت را در هنگام خواب روی بالش گذاشتی، سوره زلزال را 7 مرتبه قرائت کن. پس از این کار بگو: «یا ملائکة ربّی بحق هذه السورة و من انزلها و من نزلت علیه و بحق اسماء الله علیکم و آیاته الکافة کلّها الّا ما اخْبِر تُمونی فی لیلتی هذه کذا و کذا.» یعنی در این جا ذکر حاجت می کنی که در خواب نشان دهند که چه خواهد شد. پس به اذن خداوند به تو پس از دو شب یا 5 شب در عالم رویا آنچه را که باید نشان بدهند می دهند. همه این موارد را باید در حالی که طاهر و پاکیزه و با وضو هستی انجام دهی.5

2) راه رسوا کردن دزد

از رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) نقل شده است: هر کس سوره زلزال را بنویسد و به سارقی بخوراند دزد به کرده خود اقرار کرده و رسوا می شود.6

3) در امان بودن

در سخنی از امام صادق (علیه السلام) آمده است: هر کس سوره زلزال را بنویسد و با خود همراه داشته باشد یا آن را قرائت نماید و بعد بر شخصی که از او می ترسد وارد شود از آنچه می ترسد در امان خواهد بود.7

4) برای لرزش بدن

امام صادق( علیه السلام ) فرموده اند:اگر این سوره را بر ظرف جدیدی نوشته شود و بیماری که لرزش دارد به آن بنگرد به اذن خدا تا سه روز دیگر بهبود می یابد.8

5) سوره زلزال سوره جامع

مردی به حضور رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم ) رسید و گفت: ای رسول خدا سوره ای از قرآن بگو تا بخوانم.

پیامبر فرمودند: سه سوره از سوره هایی را که با «الر» آغاز می شود[یونس؛ هود، یوسف، ابراهیم، حجر]را بخوان. آن مرد گفت: من پیرم و مشکلاتی دارم نمی توانم آن را بخوانم.

پیامبر فرمود: سه سوره از سوره هایی را که با «حم» آغاز می شود[غافر، فصلت، شوری، زخرف، دخان، جاثیه، احقاف] را بخوان. آن مرد همان حرف سابق را تکرار کرد.

پیامبر فرمودند: سه سوره از سوره های «مسبحات» را بخوان [حدید، حشر، صف، اعلی، جمعه، تغابن]؛ باز هم جمله پیرمرد تکرار شد و گفت:ای رسول خدا یک سوره جامع را بگو آنگاه رسول خدا( صلی الله علیه وآله وسلم )فرمودند: سوره «زلزال» را قرائت کن. آنگه رسول خدا سوره زلزال را برایش قرائت کرد . وقتی به پایان سوره رسید پیرمرد گفت: قسم به خدایی که تو را به حق مبعوث کرد همین برایم کافی است و بر آن نمی افزایم. وقتی پیرمرد آنجا را ترک می کرد: پیامبر فرمود: آن پیرمرد رستگار شد. 9

پی نوشت
(1) ثواب الاعمال، ص124
(2) عیون اخبار الرضا، ج1، ص41
(3) المصباح کفعمی، ص407
(4) درمان با قرآن، ص158
(5) کشکول، افشاری ارومیه ای، ص10
(6) تفسیرالبرهان، ج5، ص725
(7) همان
(8) همان
(9) بحارالانوار، ج89، ص334

منبع: سایت بیتوته