به بیان دیگر، اختلال بدشکلی بدن یا همان BBDنوعی اختلال سلامت روان است که در آن نمی توان از فکر کردن درباره یک یا چند نقص در ظاهر خود دست کشید. عیب و نقصی که به نظر می رسد جزئی نیست یا توسط دیگران قابل مشاهده نیست، اما ممکن است آنقدر احساس خجالت، شرم و اضطراب کنید که از بسیاری از موقعیت های اجتماعی خود دوری جویید.
هنگامی که دچار اختلال خودزشت پنداری هستید، به شدت روی ظاهر بدن خود تمرکز می کنید، مرتباً در آینه ها خود را چک می کنید، نظافت وسواس گونه پیدا می کنید. نقص درک شده از سوی شما و رفتارهای تکراری باعث ایجاد پریشانی قابل توجهی می شود و بر عملکرد شما در زندگی روزمره تأثیرات گسترده سوء می گذارد. شما ممکن است به دنبال روش های آرایشی بی شماری باشید تا سعی در رفع «عیب» ادراک شده خود داشته باشید. پس از آن ممکن است احساس رضایت موقت یا کاهش اضطراب کنید اما غالباً اضطراب مجداا و پس از دوره زمانی کوتاهی باز می گردد و ممکن است جستجو برای یافتن راه های دیگر برای رفع عیب درک شده خود را از سر بگیرید. درمان اختلال نارسایی بدن ممکن است شامل درمان شناختی رفتاری و یا حتی دارو باشد.این افراد، هویت واقعی خود را قبول ندارند و تمام توان خود را به کار می گیرند تا با تغییر در ظاهر خود، ماهیت خود را تغییر داده و جایگاه ویژه ای در جامعه برای خود تدارک ببینند. آن ها با نقابی از انواع آرایش و جراحی های زیبایی، خود واقعی را در پی این پرده پوشالی و موقت پنهان می کنند تا اعتماد به نفس کاذبی برای خویس بنا کنند.بر اساس آخرین آمار منتشر شده از سوی سازمان های جهانی ایران در مصرف لوازم آرایشی رتبه هفتم و در خاورمیانه رتبه دوم را به خود اختصاص داده است و این موضوع گواه آن است که هویت اصیل ایرانی در خطر بوده و افراد در تلاشند تا با نقابی ظاهری ماهیت و واقعیت خود را پنهان نگه دارند.
افرادی که به «سندرم خود زشت پنداری» مبتلا هستند، بیشتر زمان خود را جلوی آیینه صرف برانداز کردن جزئیات صورت خود می کنند و در صورت پیشرفت بیماری، تدریجا از آیینه گریزان و وارد مرحله جدید و حادتری از بیماری افسردگی می شوند.
علائم سندرم خودزشت پنداری
اکثر افرادی که بیشترین زمان خود را در فضای مجازی می گذرانند و بیش از 2 ساعت در طول روز را به تماشای انواع فیلم و سریال های عاشقانه می پردازند. آن ها با تاشای این فیلم ها و به اصطلاح شاخ های مجازی اعتماد به نفس خود را پایین آورده و آن ها را در نسبت به خود زیباتر می بینند، همین موضوع زمینه ساز شیوع احساسات منفی در افراد می شود که شروع بیماری محسوب می شود. جامعه شناسان و روانشناسان عمده علائم ابتلا به سندرم خودزشت پنداری را «دوری از جمع»، «افسردگی»، «تمایل به تجرد»، «قیاس خود با دیگران»، «اضطراب بی دلیل»، «افراط و تفریط در تصمیم گیری ها»، «استفاده بیش از حد از لوازم آرایشی»، «تمایل نامتعارف به عمل های زیبایی» و «سخن گفتن با خود» برشمرده اند.اغلب این افراغد ریزش مو، به هم ریختگی دندان ها، کوچک ترین تغییر در پوست صورت، جوش، لک، آکنه و... را تنها مختص خود می دانند که آن ها را زشت و از جذابیت ۀن ها می کاهد. درست است که بیشترین آمار مبتلایان به سندروم خود زشت پنداری به بانوان مربوط است اما باید توجه داشت که آقایان نیز از این نوع بیماری مستثنی نبوده و مبتلایان این گروه، تغییر در عضلات، سفیدی محاسن و موی سر خود را عمده دلیل زشتی خود می پندارند که در میان پزشکان و روان شناسان به «بد شکل انگاری بدن» معروف است.
روانشناسان و سندرم خودزشت پنداری
روانشناسان بر این باورند که افراد مبتلا به «خود زشت پنداری» در خیال و افکار خود چهره و ظاهری زشت را برای خود متصور هستند که در صدد رهایی از آن به هر قیمتی می باشند. آن ها خود را افرادی با ویژگی های ظاهری غیر معمول و ناقص می دانند و از این رو همواره دچار اختلالات افکاری و خود کوچک بینی می شوند.این افراد، هویت واقعی خود را قبول ندارند و تمام توان خود را به کار می گیرند تا با تغییر در ظاهر خود، ماهیت خود را تغییر داده و جایگاه ویژه ای در جامعه برای خود تدارک ببینند. آن ها با نقابی از انواع آرایش و جراحی های زیبایی، خود واقعی را در پی این پرده پوشالی و موقت پنهان می کنند تا اعتماد به نفس کاذبی برای خویس بنا کنند.
مبتلایان به سندرم خودزشت پنداری، بیش از دیگر افراد جامعه به اضطراب اجتماعی Social anxiety دچار می شوند چرا که آن ها با اعتماد به نفس پایینی که دارند همواره هراس دارند تا با انجام نادرست امور از سوی دوستان و هم سالان خود طرد شوند.
راه جلوگیری
با گذشت سال ها از شناخت سندرم خودزشت بینی، هنوز هم هیچ روش شناخته شده و مطمئنی برای درمان قطعی این اختلال روانی پیدا نشده است. اما از آن جایی که این بیماری در اثر کمبودهای روحی-روانی ایجاد می شود با مشاهده علائم اولیه در دوران نوجوانی قابل پیشگیری خواهد بود. از دیگر سو، دوری و کنترل زمان حضور در فضای مجازی نیز به درمان این سندرم کمک مهمی می کند چرا که این فضا، جوّی رقابت گونه با ظاهری کاملا متفاوت از واقعیت را به افراد نشان می دهد که آن ها را بیش از پیش دچار افسردگی و برجسته سازی کمبودها می کند.دوری از تجمل گرایی از سوی خانواده ها، آموزش تقویت اعتماد به نفس از طریق رسانه ملی، اشاعه فرهنگ اصیل ایرانی و مواردی از این دست تاثیر همه جانبه و قابل توجهی در کاهش سندرم خود زشت بینی در نوجوانان و جوانان ما دارد که بی تردید هزینه ای به مراتب کم تر از درمان آن را خواهد داشت.
پی‌نوشت:
1- همه چیز درباره «خودزشت پنداری زنانه»، عصر ایران2- اختلال خودزشت پنداری چیست؟، باشگاه خبرنگاران جوان
3- زندگی با اختلال خود زشت پنداری، پایگاه خبری دکتر سلام
4- روش درمان سندرم خود زشت پنداری، ویستا
5- روش‌های درمان اختلال خود زشت پنداری، مرجع مقالات تخصصی ایران
---.jpg)
---.jpg)
