به عبارت دیگر متاستاز کبد یک تومور سرطانی است که از سرطانی که در جای دیگری از بدن به وجود آمده و تا کبد پیش رفته باشد به وجود می‌آید. این حالت همچنین سرطان ثانویه کبد هم نام دارد.
سرطان اولیه کبد از کبد شروع می‌شود و بیشتر در افراد دارای عوامل خطر و مبتلا به بیماری‌هایی مانند هپاتیت و سیروز مشاهده می شود.
اغلب اوقات، سرطان ایجاد شده در جگر، ثانویه یا متاستاتیک است.
سلول های سرطانی که در تومور متاستاز کبدی یافت می‌شوند، سلول‌های کبدی نیستند. آنها سلول‌های قسمتی از بدن که سرطان اولیه در آن جا آغاز شده است (به عنوان مثال، سلول‌های سرطانی سینه، روده بزرگ یا ریه) می‌باشند.
ممکن است در مراحل اولیه متاستاز کبد هیچ علامتی وجود نداشته باشد.
یک نوع سرطان اولیه معمولاً از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی به بخش‌های دیگر بدن گسترش می‌یابد. برخی مواقع، این نوع سرطان با گسترش موضعی به بافت‌های اطراف نیز گسترش می‌یابد. بیشتر خون از اندام‌های مختلف به کبد وارد شده و در کبد با حذف مواد سمی خون فیلتر می‌شود. با این‌حال، در این فرایند، سلول‌های سرطانی از دیگر قسمت‌های بدن از طریق جریان خون وارد کبد خواهند شد. بنابراین، سرطان ثانویه کبدی به واسطه گسترش سلول‌های سرطانی از بخش‌های دیگر بدن مانند ریه‌ها، معده، پانکراس، دستگاه گوارش و سیستم لنفاوی به کبد گسترش می‌یابد.
علائم سرطان کبد
در مرحله اولیه، این بیماری ممکن است هیچ گونه علائمی را نشان ندهد، یا ممکن است علائمی را ایجاد کند که برای این بیماری اختصاصی نباشد. برای مثال، علائمی مانند کاهش وزن و اشتها، تب و بی حسی ممکن است ایجاد شود، اما این علائم تنها اختصاص به سرطان کبد ندارد. این انواع علائم می‌تواند توسط برخی از بیماری‌های دیگر نیز ایجاد شود. کبد بزرگ و غیر طبیعی می‌تواند به عنوان یکی از علائم معمول این نوع سرطان در نظر گرفته شود. این علائم به نوبه خود باعث بروز احساس درد و ناراحتی در بخش سمت راست بالایی شکم می‌گردد. سوزش کبد می‌تواند علامت دیگر سرطان کبد به شمار رود. برخی مواقع، بزرگ شدن غیر طبیعی طحال که به عنوان بزرگ طحالی یا اسپلنومگالی شناخته می‌شود، نیز در میان بیماران مشاهده می‌شود.زردی یا یرقان نیز ممکن است در طول مراحل اولیه سرطان کبد مشاهده شود. با این‌حال، در مرحله پیشرفته، یرقان به تدریج به واسطه مسدود شدن مجاری صفراری که صفرا را از کبد به روده کوچک حمل می‌کنند، بدتر می‌شود. به واسطه مسدود شدن مجاری صفراوی، جریانات صفرا به سمت جریان خون باز می‌گردد که این موضوع باعث زرد شدن پوست و بخش سفیده چشم می‌گردد. سپس، تجمع مایع آبکی در حفره صفاقی یا شکمی صورت می‌گیرد که به عنوان استسقاء یا انبساط حفره شکم نیز شناخته می‌شود. در نهایت، فرد بیمار به دلیل تجمع مواد سمی در مغز احساس سرگیجه و خواب آلودگی دارد، چون در این شرایط کبد به شدت آسیب دیده و توانایی تصفیه خون را نخواهد داشت. این بیماری به عنوان انسفالوپاتی کبدی شناخته می‌شود.
تشخیص سرطان کبد
متاسفانه، این بیماری تنها در مراحل پیشرفته تشخیص داده می‌شود. با این‌حال، هپاتومگالی یا بزرگ شدن کبد می‌تواند نشانه‌ای از سرطان کبد باشد.معمولاً، آزمایشات خون انجام می‌شود، اما این آزمایشات برای تشخیص سرطان کبد چندان معتبر نیستند. به همین دلیل، نتایج غیر طبیعی این آزمایشات می‌تواند توسط بسیاری از اختلالات به غیر از متاستاز کبد نیز ایجاد شود.
سونوگرافی، تصویر برداری رزونانس مغناطیسی و سی تی اسکن کبد به تشخیص سرطان کبد کمک می‌کند. اما این آزمایشات ممکن است قادر به تشخیص سرطان از سیروز کبدی و دیگر بیماری‌های کبدی نباشد.
نمونه برداری از بافت زنده کبد در صورتی‌که این آزمایشات قادر به ارائه نتیجه واضح نباشند و همچنین جهت جمع آوری اطلاعات بیشتر درباره تومورهای سرطانی، انجام می‌شود.
گزینه‌های درمانی
درمان سرطان کبد وابسته به میزان گسترش بیماری و همچنین منشأ و ماهیت سرطان اولیه می‌باشد. گزینه‌های درمانی معمول برای این بیماری شامل شیمی درمانی، پرتو درمانی و برداشتن تومورها با انجام عمل جراحی می‌باشد. اغلب اوقات، سرطان ایجاد شده در جگر، ثانویه یا متاستاتیک است. اما، جراحی تنها در صورتی‌که تعداد تومورها کم و محدود به یک ناحیه خاص باشند، انجام می‌گیرد. در چنین مواردی، جراحی می‌تواند یک گزینه درمان دائمی باشد، در حالی‌که دیگر گزینه‌های درمان مانند شیمی درمانی و پرتو درمانی قادر به ارائه‌ی درمان دائمی نیستند. شیمی درمانی می‌تواند طول عمر بیمار را افزایش دهد، در حالی‌که پرتو درمانی برای رهایی از درد شدید بیمار مورد استفاده قرار می‌گیرد.امید به زندگی بیماران مبتلا به متاستازهای کبدی به وضوح وابسته به زمان تشخیص این بیماری است، همچنین وابسته به گزینه‌های درمانی که به کار گرفته می‌شود نیز خواهد بود. با این وجود، هنگامی‌که شیمی درمانی به عنوان یک روش درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد، نرخ بقای یک ساله حدود 10 تا 15 درصد و نرخ بقای سه ساله حدود 5 درصد می‌باشد. هنگامی‌که امبولیزاسیون شیمیایی به منظور درمان بیمار استفاده می‌شود، نرخ بقای یک ساله به حدود 50 درصد و نرخ بقای 5 ساله به حدود 10 تا 15 درصد خواهد رسید. درمان با کبد برداری جزئی باعث نرخ بقای یک ساله تقریباً 75 درصد می‌شود، در حالی‌که نرخ بقای پنج ساله برابر با 60 درصد می‌باشد. اخیراً، پیوند کبد باعث افزایش نرخ بقای یک ساله تا بیش از 80 درصد و نرخ بقای 5 ساله تا 75 درصد می‌گردد.
مرحله‌ای که در آن سرطان تشخیص داده می‌شود، می‌تواند بر درمان بیماری تأثیر داشته باشد. بنابراین، هر مشکل مربوط به کبد نباید نادیده گرفته شود. حتی علائم مبهم مانند کاهش وزن، کاهش اشتها و درد در سمت بالایی شکم باید با مشاوره با یک پزشک متخصص به درستی مورد رسیدگی قرار گیرد.
منبع: Chandramita Bora - HealthHearty
