هورمون های استروژن و پروژسترون
بدن انسان هورمون‌های مختلفی را تولید می‌کند که نقشی حیاتی در عملکرد نرمال بدن ایفا می‌کنند. تغییر در سطوح طبیعی هورمون‌ها ممکن است منجر به بروز مشکلاتی برای سلامتی انسان گردد. چنین تغییراتی می‌تواند در مراحل مختلف زندگی مانند بلوغ، زایمان، یائسگی و غیره رخ دهد. در حالی‌که زنان و مردان هر دو در معرض این تغییرات هورمونی قرار دارند، اما عدم تعادل هورمونی عمدتاً در زنان بیشتر رخ می‌دهد. تا آن‌جا که به زنان مربوط می‌شود، هورمون‌های استروژن و پروژسترون دو هورمون اصلی در آن‌هاست و به همین دلیل اغلب به عنوان هورمون‌های زنانه به آن‌ها اشاره می‌شود. در واقع، این دو هورمون در بدن مردان نیز در مقادیری کمتر یافت می‌شود. با این‌حال، این هورمون‌ها نقش برجسته‌تری را در سیستم بدن زنان ایفا می‌کنند.استروژن و پروژسترون مسئول تخمک گذاری، قاعدگی، بارداری، حفظ بارداری، زایمان و یائسگی می‌باشند. به غیر از این‌ها، این دو هورمون با متابولیسم و انواع دیگر عملکردهای بدن نیز در ارتباط هستند. در صورتی‌که شما قادر به آگاهی از مشکلاتی که می‌تواند توسط افزایش یا کاهش سطوح هر دو هورمون استروژن و پروژسترون رخ دهد، باشید، قادر به شناسایی شرایط این بیماری و نحوه درمان آن نیز خواهید بود. در صورتی‌که چنین عدم تعادل هورمونی‌ای را تجربه کردید، به منظور بررسی سطوح هورمونی بدن خود به پزشک مراجعه کنید.
کمبود پروژسترون
عدم تعادل هورمونی می‌تواند در زنان و مردان مشاهده شود، اما این موضوع به طور عمده در زنان مشاهده می‌شود. در مورد زنان، کمبود هورمون‌های استروژن و پروژسترون باعث بروز مشکلاتی می‌گردند. کمبود پروژسترون در هر دوی زنان و مردان مشاهده می‌شود. در زنان این شرایط در هر مرحله از زندگی تجربه می‌شود و ممکن است باعث بروز طیف وسیعی از علائم گردد. در مورد مردان، سطوح پایین پروژسترون ممکن است بعد از سن پنجاه سالگی رخ دهد. این موضوع در مورد زنان صحت ندارد، چون آن‌ها زمانی‌که به سن 30 تا 35 سالگی رسیدند، دچار کمبود پروژسترون خواهند شد.کمبود این هورمون در زنان می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی مانند رژیم غذایی نامناسب، شیوه زندگی ناسالم، استرس، استفاده از قرص‌های ضدبارداری، هورمون درمانی جایگزین و اختلالات تیروئید و آدرنال رخ دهد. این شرایط می‌تواند باعث بروز مشکلات سلامتی مختلفی شود که در محدوده خفیف تا شدید قرار دارند. چنین علائمی شامل نوسانات خلق و خو، کاهش میل جنسی، خشکی شدید، نازک شدن ریشه مو، سطوح متغیر قند خون، قاعدگی‌های نامنظم، از دست دادن حافظه، بی‌خوابی، ناباروری و حتی سقط جنین گردد. به منظور تشخیص این بیماری، شما ممکن است نیازمند بررسی سطح پروژسترون در بدن خود باشید.
آزمایش کمبود پروژسترون
کمبود پروژسترون معمولاً با آزمایش خون تشخیص داده می‌شود که این آزمایش تغییرات در سطح هورمونی را به وضوح نشان می‌دهد. اگرچه گفته می‌شود که آزمایشات بزاق در تشخیص این بیماری مفید می‌باشد، اما نتایج حاصل از این گونه آزمایشات چندان قطعی نیست. همچنین گفته می‌شود که افزایش یا کاهش سطوح پروژسترون می‌تواند با دماسنجی که نشان دهنده‌ی افزایش و کاهش دما می‌باشد، اندازه گیری شود. با این‌حال، آزمایش خون که معمولاً به منظور تشخیص سطوح پایین پروژسترون انجام می‌شود، روشی مفید در این زمینه می‌باشد.
در ادامه برخی از فاکتورهای مهم مربوط به آزمایشات پروژسترون را ذکر می‌کنیم.
یک آزمایش به منظور بررسی سطح پروژسترون برای زنانی که با مشکلات ناباروری روبرو هستند، به منظور حفظ روند تخمک گذاری و اثرات داروها بر تخمک گذاری، به منظور تشخیص بارداری غیر طبیعی یا سقط جنین توصیه می‌شود. عدم تعادل هورمونی عمدتاً در زنان بیشتر رخ می‌دهد. همچنین این آزمایشات به منظور نظارت بر سطوح مناسب پروژسترون در زنانی که از مکمل‌های پروژسترون استفاده می‌کنند، و زنانی که دارای خونریزی غیر طبیعی رحم بدون بارداری هستند، انجام می‌شود. این آزمایشات به منظور تشخیص انواع خاص سرطان‌ها، اختلالات غده آدرنال و به منظور تشخیص عدم تعادل هورمونی در زنان بالای 30 سال انجام می‌گیرد.
سطوح پروژسترون بعد از تخمک گذاری افزایش یافته و قبل از قاعدگی کاهش پیدا می‌کند. در حالی‌که یک آزمایش پروژسترون تنها به منظور تعیین این شرایط در موارد خاص کافی می‌باشد، در برخی افراد و به ویژه افرادی که با مشکلات ناباروری رو به رو هستند، مجموعه‌ای از آزمایشات انجام می‌گیرد. برخی مواقع، این آزمایش همراه با دیگر آزمایشات هورمونی انجام می‌شود.
تا آن جا که به آمادگی برای آزمایش مربوط می‌شود، شما ممکن است نیازمند توقف مصرف داروهای هورمونی مانند پروژسترون و استروژن و به ویژه قرص‌های ضد بارداری برای یک دوره مشخص قبل از آزمایش باشید. در صورتی‌که تحت هر گونه آزمایشات، روش‌های دارویی و یا درمان با مواد رادیو اکتیو قرار دارید نیز باید پزشک خود را مطلع سازید، چون این موارد می‌تواند بر دقت نتایج آزمایشات تأثیر بگذارد. برخی داروهای خاص مانند آمپی سیلین و فشار فیزیکی بیش از حد قبل از آزمایش نیز ممکن است نتایج آزمایشات را تحت تأثیر قرار دهد.
تفسیر نتیجه آزمایش بر اساس فاکتورهای مختلف مانند مرحله چرخه قاعدگی، علائم خاص و مسائل سلامتی زن، سطوح هورمون‌های دیگر و غیره صورت می‌گیرد. سطوح بالا و پایین پروژسترون ممکن است نشانه‌ای از بروز برخی بیماری ها در بدن فرد باشد. در حالی‌که سطوح پایین پروژسترون ممکن است نشانه‌ای از بروز مشکلات تخمک گذاری، سقط جنین، عدم موفقیت بارداری و غیره باشد، سطوح بالای پروژسترون ممکن است باعث حاملگی مولار ، سرطان تخمدان، سرطان غده‌های آدرنال، تولید بیش از حد هورمون توسط غده‌های آدرنال و غیره گردد.
سطوح نرمال پروژسترون
در مورد زنان باردار، سطح پروژسترون ممکن است بین 10 تا 44 نانو گرم بر میلی لیتر در طول سه ماهه اول، 5/19 تا 5/82 نانو گرم بر میلی لیتر در طول سه ماهه دوم و 65 تا 290 نانو گرم بر میلی لیتر در طول سه ماهه سوم باشد. تا آن‌جا که به قاعدگی مربوط می‌شود، این هورمون در طول نیمه اول چرخه قاعدگی به زیر 1 نانو گرم بر میلی لیتر رسیده و در طول نیمه دوم چرخه قاعدگی به حدود 2 تا 25 نانو گرم بر میلی لیتر افزایش می‌یابد. بعد از یائسگی، سطوح نرمال پروژسترون به کمتر از 1 نانو گرم بر میلی لیتر می‌رسد. این سطح به عنوان سطح نرمال پروژسترون در مردان شناخته می‌شود. موارد گفته شده در بالا تنها یک بررسی کلی درباره آزمایشات مربوط به کمبود پروژسترون در بدن است. در صورتی‌که شما هر گونه علائم مربوط به این بیماری را تجربه کردید، با پزشک خود تماس گرفته و به منظور تشخیص و درمان بیماری، آزمایشات لازم را در این زمینه انجام دهید.منبع: Sonia Nair - HerHaleness
