حرکت کدام است
حرکت، معیار زیستی زندگی طبیعی است. یعنی متحرک زنده است و موجودی که حرکت ندارد پایان حیاتش نزدیک است (در این شرایط ممکن است برخی حشرات مثل مورچه ها و سوسک ها، اطراف موجود رو به موت خصوصا اطراف دهان او پرسه بزنند).رابطه قطعی و مستحکمی که بین حرکت و حیات وجود دارد می گوید: تحرک زیاد، هم به مفهوم سلامت تعبیر می شود و هم مقوم سلامت و شادابی است.
جنبش کل، جنبش و سیالیت جزء را به همراه دارد. حرکت ارادی و غیرارادی اعضای بدن، به گونه ای الزامی روابط سلولی و فراسلولی را تهییج می کند.
این یک رفلکس طبیعی است، اما در درازمدت اعضا رابه عادتی ثانویه می کشاند که بدون مرارت و اجبار فعالیت طبیعی خود را افزایش می دهند. این جا دقت و اندازه گیری حد فعالیت طبیعی خود را می نمایاند و تئوری مقدار را در این امر دخالت می دهد
یعنی هنر فرد در پروسه سلامت به این است که بتواند با توجه به نیازها و استعدادهای خویش، مقداره حرکت و فعالیت را برای یک روند فیزیکی بهنجار تدوین و مدیریت کند.
یک مثل که می گوید: «جان نکنده به تن» می ماند تا حدودی مخالف تلاش مضاعف است. مثل دیگری که می گوید: «کار، جوهر آدمی است»، از این نظر که کار را جوهره و عصاره وجودی آدمی می داند، آن را به مثابه موجودیت انسان تلقی می کند.در عمل هر دو مثل عینیت دارد، اما هنر انسان دانا که سلامت خویش و تداوم حیات را می طلبد، در تعادل بین این دو حالت است.
فعالیت بدنی چیست؟
فعالیت بدنی به روشهای مختلفی قابل انجام می باشد از جمله: پیاده روی، دوچرخه سواری، انواع ورزشها و تفریحات فعال، به طور مثال حرکات موزون، یوگا، تای چی(. فعالیت بدنی را می توان در محل کار و یا در اطراف منزل انجام داد. هر نو فعالیت بدنی اگر به صورت مداوم انجام شود و دارای مدت و شدت کافی باشد، می تواند فواید سلامتی بیشماری به بار آورد.در سال 2023 ،هزینه های جهانی کم تحرکی در مراقبت های بهداشتی مستقیم، 54 میلیارد دلار در سال تخمین زده شد. علاوه بر این، بهره وری از دست رفته نیز 14 میلیارد دلار تخمین زده شده است.
به اینها اضافه کنید، 1 تا 3 درصد از هزینه های ملی مراقبت بهداشتی صرف کم تحرکی و عوارض ناشی از آن می شود. نکته قابل توجه این که در این تمرین‌ها، هزینه های سلامت روان و مشکلات عضلانی و اسکلتی در نظر گرفته نشده است.
فقر حرکتی
فقر حرکتی و نیز حرکت بیش از حد هر دو زیان آورند، پس تحقیق در شیوه های ایجاد تعادل حرکتی پروسه ای است که خصوصا کم تحرکی را به مثابه آفت سلامت از بین می برد.از نظرگاه جسمی، کم تحرکی مبنای چاقی است و چاقی و کم تحرکی بیش از همه موجد ناراحتی های قلبی، گوارشی، عصبانیت و فشار خون هستند، و پر تحرکی خصوصا نوع ناآگاهانه آن که به بیش فعالی تعبیر می شود موجب دیگرآزاری، اسراف انرژی و ناراحتی های روانی، اجتماعی می گردد.
اما جامعه امروز، خصوصا جوامع توسعه یافته و در حال توسعه، اسیر کم تحرکی است، و آنچه بیش از جنبش زایدالوصفی نوجوانان و جوانان اهمیت دارد، فقر حرکتی کودکان، میانسالان و زنان امروز است که باید در آن بسیار دقت کرد.
در کم تحرکی سلامت در صور مختلف به خطر می افتد - قدرت عمومی بدن زودتر تحلیل می رود و بیماریها بر ما غالب می گردند. روند مقابله با کاستی ها و مشکلات زیستی گند می شود. به عبارت دیگر، آمادگی جسمانی که از شروط اساسی بقاست سست می گردد.
خودآگاهی، خودسنجی و بهره هوشی تقلیل می یابد. فرسودگی، بازنشستگی و از کارافتادگی سرعت پیدا میکند. پوکی استخوان، و آثار جانبی آن، زودتر از موعد مقرر خود را نشان می دهد.
چرا حرکات اصلاحی مهم است؟
همه ما به دلیل فعالیت های تکراری روزانه و نوع کارمون دچار عدم تعادل های عضلانی میشیم (اگر زمینه وراثتی هم داشته باشیم که این مسئله بدتر هم می شود) و این عدم تعادل های عضلانی می توانند مشکلات متعددی از جمله قوز پشتی، گردن به جلو، شانه نابرابر، گودی کمر، زانوی ضربدری، زانوی ایکس، زانوی پرانتزی یا کمانی یا پرانتز، کف پای صاف و … رو برامون به همراه داشته باشند اما نگران نباشید رشته و روش جدید حرکات اصلاحی اینجا میتونه به کمکتون بیاد.برنامه حرکات اصلاحی که برای فرد تجویز می شود باید با اطلاع از وضعیت ساختار بدنی و آناتومیکی فرد که توسط متخصص حرکات اصلاحی بررسی می شود تهیه و تنظیم شود و برای نتیجه بهتر نیز زیر نظر یک متخصص پیش بروید تا بتواند وضعیت شما را کنترل و بهبود بخشد.
در تهیه برنامه حرکات اصلاحی به این نکته حتما توجه کنید که برنامه حرکت اصلاحی کاملا تخصصی و فردی است و برنامه شما می تواند برای فرد دیگر خطرناک و نامناسب باشد و حتی وضعیت فرد را بدتر هم بکند! با توجه به این موضوع برای تهیه برنامه حرکات اصلاحی حتما به متخصصین مجرب این حیطه مراجعه کنید.
حرکت واقعیتی از زندگی روزمره است بدون توجه به اینکه در یک ساختمان اداری کار می‌کنید یا یک ورزشکار حرفه‌ای هستید. حرکات اصلاحی در شناسایی و برطرف کردن عدم تعادل‌هایی که باعث ایجاد مشکلات وضعیتی، ثبات و تحرک می‌شوند؛ ضروری است.
درک درست به متخصصان تناسب‌اندام این امکان را می‌دهد که مشکلات و محدودیت‌های احتمالی حرکات بیمار را تشخیص دهند.
یکی از مهم‌ترین عناصر حرکات اصلاحی، ارزیابی صحیح است.
متخصصان حرکات اصلاحی با بهره‌گیری از روشهای اندازه‌گیری و ارزیابی بدن می‌توانند بیماران و مراجعه‌کنندگان خود را ارزیابی کنند و راهکارها و برنامه‌های اصلاحی را با توجه به مشکلات فردی برای بهبود شیوه حرکت و مشکلات اسکلتی عضلانی آنها تجویز کنند.مطالعات نشان می‌دهد که مداخله مناسب حرکات و تمرینات اصلاحی صحیح می‌تواند کنترل عضلانی را بهبود بخشیده و در نتیجه می‌تواند خطر آسیب‌های بعدی را نیز کاهش دهد.
سوخت و ساز بدن و ماهیچه ها و خوراک آنها
سوخت و ساز مواد غذایی و سوختن کالری کم می شود. سازگاری محیطی و قدرت مقابله با محیط زیست کاهش می یابد. سیستم عصبی تحلیل رفته، صبر و حوصله کم می شود و انتظارها از دیگران و تنش های اجتماعی افزایش می یابد.مسئولیت پذیری تضعیف شده و مدیریت فرد به عهده دیگران قرار می گیرد. در این شرایط، اینگونه افراد معمولا قربانی دیگران می شوند.
یکنواختی و عدم تغییر، صفت غالب فرد را تشکیل می دهد. شادی و سرور، جای خود را به کرختی، افسردگی و اندوه می دهد. در تداوم این شرایط فرد دچار اختلال های خلقی می گردد (مقدمه ای برای افسردگی حاد روانی، که به اندازه اعتیاد مرگ را جلو می اندازد).
پروتئین ماهیچه های بدن بر اثر خواب زیاد و تنبلی رفته رفته کاهش می یابد و حتى عمر فرد کوتاه تر می شود. اولین و مهم ترین کارکرد حرکت در مزاج آدمی، دفع فضولات و اضافات ناشی از متابولیسم بدن است.
اضافات بدن بر اثر بی حرکتی در تن آدمی انباشته شده و امراض گوناگونی از نقرس گرفته تا انفارکتوس قلبی را به انسان تحمیل می کند.
از گرمی حادث از حرکت، ف لات رقیق و گداخته و به عرق و ادرار دفع می شوند، و در طول زمان چیزی که او را قدری باشد جمع نمی گردد که باعث ثقل فساد و تعفن و امراض گردد و به سبب دفع آنها در بدن سبکی و راحتی دست می دهد و خوردن غذا و قوه هاضمه قوی می گردد.
راه رفتن در میانسالی
بی تحرکی در میانسالی و پیری، پدیده «ثقل» نفخ شکم وسوءهاضمه را به وجود می آورد و افراد را بی‌جهت اسیر دارو و درمان می کند.راه رفتن نسبتا تند؛ پیاده روی؛ حرکت سریع و آگاهانه در اجرای امور؛ سرعت کار مناسب در اشتغال؛ پرهیز از خواب زیاد؛ کم خوری و گزیده خوری؛ ورزش اصولی؛ شیوه های اساسی گریز از فقر حرکتی است.
بدبختانه برخی مسئولیت ها و نقش ها و بعضی سنین، مثل مسن ترها، رؤسای پشت میزنشین، پزشکان، محققان، روحانیان دینی (که بر طبق رفتارهای قشری تحرک چندانی ندارند و حتی راه رفتنشان موقرانه است) تا زمانی که تلاشی برای سرعت در رفتار ندارند، اقدامی در خصوص سلامت خویش به عمل نیاورده اند.
پیاده روی ما در تحرک، و طبیعی ترین و اولین ابزار حرکت انسان در فرآیند سلامت و بقاست. با تمام قداستی که پروسه سلامت امروز برای ورزش قائل است، پیاده روی در مقایسه با ورزش کلاسیک، راحتی، و در عین حال جامعیت بیشتری دارد.
پیاده روی
پیاده رفتن به هزینه، برنامه ریزی و حتی زمان نیاز ندارد، اما از سوی دیگر کارکردها و آثار گوناگونی دارد که آن را فراتر از گونه های دیگر حرکت و ورزش قرار می دهد.اولین خاصیت پیاده روی به مثابه حرکت چنانکه ذکر شد دفع اضافات بدن، شفافیت و صافی اعضاء و جوارح است که به دنبال آن سلامت جسمی و طبی پدید می آید. شادمانی و انبساط خاطر، و تغییر قوای دماغی از دیگر آثار مثبت راهپیمایی است.
پیاده روی خصوصا در مواقعی که مانعی موجود نباشد، یا مکان و محدوده راه رفتن مطابق میل آدمی باشد، انبساط روحی وافر پدید می آورد، از این رو انسانهای خسته یا محبوس در خانه، به دنبال پیاده روی و گردش بی درنگ با روحیه ای شاد به خانه بر می گردند (شرط اصلی آن، از جا کندن و اقدام اولیه است).
ارتباط اجتماعی و کم و بیش مشارکت مدنی، مقوله ای است که از حرکت فیزیکی در کوچه و خیابان، یا بوستان و بیابان حاصل می گردد. این روابط اجتماعی، خصوصا اگر در ارتباط با دوستان، همکاران و بستگان باشد، هم مسبب انبساط خاطر است و هم اطلاعات جسمی و روحی را با هدف سلامت و شادی به فرد منتقل می نماید.
روانشناسی تعامل اجتماعی می گوید: انسان‌ها ذات اجتماعی اند، از انزوا و تنهایی بیزارند، ادله مردم آمیزی برای خودشان دارند و پیوندجو هستند، جاذبه، تعلق، منزلت و تحسین جزو نیازهای آنان است
و اینها از تعامل و ارتباط اجتماعی آنها در کوچه و بازار به دست می آید، اما این مزایا از گوشه نشینی و خودرو نشینی به دست نمی آید، یعنی مقدمه آنها ارتباط آگاهانه و آزادانه است.
ورزش کردن را جدی بگیرید
جدی گرفته شدن و همچنین سطح فعالیت افراد در تمام دنیا یکسان نیست ، به همین دلیل توصیه های ورزشی در طول زمان با توجه به افراد یک جامعه تغییر پیدا کرده است . در کل به تمام افراد در هر جای دنیا که هستند توصیه می شود ، ورزش را جدی بگیرند .افراد کم تحرک نیز باید هر روز یک ساعت ورزش کرده تا سلامت خود را تضمین کنند ، ورزش مداوم در طول روز سبب خواهد شد ضربان قلب فرد تنظیم شده و همچنین سبب نشاط و شادی فرد نیز خواهد شد .
کلام آخر
بی شک تمام افراد از اهمیت ورزش و ورزش کردن با خبر هستند ، افراد باید بدانند که ورزش ضامن سلامتی آن ها است . توصیه می کنیم از دیدگاه دیگری به ورزش نگاه کنید ، دیدگاه هایی همچون تفریح ، تناسب اندام و یا رقابت نمی تواند چاره ساز باشد .به ورزش باید از دیدگاه سلامتی نگاه کرد ، این سلامتی است که می تواند محرک شما به سمت ورزش باشد . از ورزش غافل نشوید ، مانند نفس کشیدن ، غذا خوردن و دیگر کارهای روزمره خود ورزش را نیز جز اولولیت های زندگی خود بگذارید
منبع: رمز سلامت و طول عمر، حسین حسنی، صص110-105، مؤسسه بوستان کتاب، قم، چاپ اول، 1391
