کشورهای گوناگون جهان روز معلم را چگونه گرامی می‌دارند؟

معلمان قهرمانان واقعی جوامع ما هستند که با فداکاری خود، روزانه میلیون‌ها معجزه کوچک انجام می‌دهند. این یک شعار نیست؛ بلکه واقعیتی است که گهگاهی از آن غافل هستیم. باید گفت بسیاری از معلمان زمانه ما، عاشقانه به حرفه خود می‌نگرند و شاید بتوان گفت حساس‌ترین شغل را در کشورها دارند، که متاسفانه در بسیاری از کشورها توجه لازم به آن‌ها داده نمی‌شود.

مدرسه جایی است که فرزندان ما قرار است انسان شدن و احترام به قانون را یاد بگیرند. پس قدردانی از معلمان نباید به ‌روز و هفته محدود شود. قرار دادن روزی خاص برای قدردانی از آن‌ها، تنها برای آن است تا به یاد داشته باشیم چه کسانی برای ما و فرزندانمان فداکاری می‌کنند.

بسیاری از کشورها روز تولد یا درگذشت یکی از بزرگان علم و دانش را به عنوان روز معلم برگزیده‌اند؛ مانند کشور ایران که سالروز شهادت استاد مرتضی مطهری یعنی 12 اردیبهشت را روز معلم قرار داده است. در این مقاله، نحوه و زمان برگزاری روز معلم در چند کشور جهان را بررسی خواهیم کرد.

روز معلم در ایالات‌متحده آمریکا

آمریکایی‌ها از دیرباز، سه‌شنبه نخستین هفته کامل ماه «می» را روز ملی معلم در ایالات‌متحده می‌دانند؛ بنابراین تاریخ واقعی از یک سال ‌به ‌سال دیگر متفاوت است. البته گرامی داشت معلم در آمریکا با دیگر کشورها متفاوت است، چراکه در امریکا یک هفته را برای قدردانی از معلمان اختصاص داده‌اند و برنامه‌های بسیاری در این ‌یک هفته انجام می‌شود.

خاستگاه روز معلم در آمریکا مبهم است. در حدود سال 1944، آموزگاران آرکانزاس، «متی هاوت» و «وودریچ»، در نشستی با رهبران سیاسی و آموزشی، در مورد نیاز روز ملی برای احترام به معلمان و نشان دادن قدردانی از آن‌ها به توافق رسیدند. وودریچ طی نامه‌ای به الینور روزولت نوشت که در سال 1953 کنگره 81 را ترغیب کرده است تا روز ملی معلم را به‌ منظور تجلیل از مقام والای معلمان در سراسر کشور تصویب کند. (1)

بزرگداشت روز معلم در کشور چین

چینی‌ها 10 سپتامبر را به ‌عنوان روز معلم در نظر گرفته‌اند. در این روز که تعطیل رسمی است، کل کشور به تجلیل از معلمان می‌پردازند. این تعطیلات در تفسیرهای مختلف خود و به گفته تاریخ‌دانان چینی، در اوایل قرون‌وسطی در چین وجود داشته است. بنا بر سنت، معلمان همواره در چین احترام بالایی داشته‌اند. این موضوع درباره مربیان هنرهای رزمی بیشتر مشهود است. هدف اصلی معرفی روز معلم به عنوان یک تعطیل عمومی، تمایل مقامات چینی برای افزایش اعتبار این حرفه بود. پس از انقلاب فرهنگی در تاریخ 10 سپتامبر، هرسال جشن‌هایی به ‌افتخار متخصصان حوزه آموزشی در سراسر چین برگزار می‌شود.

‌چینی‌ها در این روز مقام معلم را گرامی می‌دارند و جشن برپا می‌کنند. دانش آموزان به مربیان خود گل و هدیه می‌دهند و به این وسیله، از تلاش معلمشان قدردانی می‌کنند. البته به دلیل الگوبرداری غربی سیستم مدارس در چین، بسیاری از سنت‌های قدیمی تجلیل معلمان، امروز حفظ نشده است. برای مثال، در زمان‌های قدیم، شاگردان به عنوان نشانه احترام به معلمان، پای آن‌ها را می‌شستند و در این حرکت نمادین که به یک سنت تبدیل‌ شده بود، نهایت احترام به معلم خود را ابراز می‌داشتند. (2)

بزرگداشت روز معلم در هندوستان

در هند روز ۵ سپتامبر به عنوان روز معلم و برای تجلیل از معلمان در جامعه، گرامی داشته می‌شود. ۵ سپتامبر مصادف است با سالروز تولد یک معلم بزرگ، «دکتر سارولی راکریشنا» که به آموزش‌ و پرورش اهمیت بسیار می‌داد و برای اعتلای آن در هند تلاش بسیار کرد. راکریشنا یک دیپلمات برجسته، پژوهشگر و دانشمندی خوش‌نام، رئیس‌جمهور هند و بالاتر از همه یک معلم بود. زمانی که دکتر راکریشنا در سال ۱۹۶۲ رئیس‌جمهور هند شد، گروهی از دانش آموزان و دوستانش با او ملاقات کردند و از وی خواستند به آنان اجازه دهد روز ۵ سپتامبر، سالگرد تولدش را جشن بگیرند، اما به پیشنهاد خودش این روز به عنوان روز معلم شناخته شد.

این پیشنهاد، علاقه دکتر راکریشنا را به شغل آموزگاری نشان می‌داد. از آن به بعد این روز در هند روز معلم نامیده شده است. راکریشنا معتقد بود معلم زندگی دانش آموزان را شکل می‌دهد. درسی که از معلم آموخته می‌شود، در تمام طول زندگی با دانش‌آموز خواهد بود. به همین دلیل همیشه باید به معلمان احترام بگذاریم. روز معلم در کشور هند یکی از روزهایی است که مورد توجه معلمان و دانش آموزان قرار دارد.

در این روز نه تنها معلمان مورد تقدیر قرار می‌گیرند، بلکه دانش آموزان ارشد و قدیمی‌تر، کنفرانس‌هایی را ارائه و تمام وظایف یک معلم را انجام می‌دهند. به ‌این ‌ترتیب، دانش آموزان به اهمیت معلم‌ها و کار سخت آن‌ها پی می‌برند و از سوی دیگر آموزگاران نیز به یاد می‌آورند که وقتی دانش‌آموز بودند چه احساسی داشتند. این مراسم علاوه بر جنبه‌های سرگرمی، مردم هندوستان را به یاد گذشته‌ها می‌اندازد. در هند علاوه بر این تاریخ، در اواسط ماه جولای نیز از مقام معلم تقدیر به عمل می‌آید. (3)

روز معلم در کشور ترکیه

ترکیه نیز مانند بسیاری از کشورهای جهان، روز معلم را جشن می‌گیرد. ترک‌ها 24 نوامبر را به عنوان روز معلم در نظر گرفته‌اند و این روز را به شکل باشکوهی جشن می‌گیرند. روز معلمان در ترکیه قدمتی طولانی دارد. پایه و اساس گرامی داشت این روز توسط «مصطفی کمال آتاتورک» گذاشته‌ شده است. وی پس از تأسیس جمهوری ترکیه در 29 اکتبر 1923 اصلاحات مختلفی را در بخش‌های نظامی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی آغاز کرد.

یکی از اصلاحات وی بهبود وضعیت سواد در جامعه بود. همچنین مدارس ملی در 24 نوامبر 1928 در ترکیه تاسیس شد تا الفبای جدید را به مردم آموزش دهند. به همین سبب سالگرد تأسیس مدارس ملی از سال 1981 به عنوان روز معلمان در ترکیه جشن گرفته می‌شود.

همه‌ساله رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر ترکیه، به مناسبت این روز میهمانی ویژه‌ای دارند. به‌گونه‌ای که همه معلمان از استان‌های گوناگون به کاخ ریاست جمهوری می‌آیند، تا این روز به بهترین شکل گرامی داشته شود. (4)

روز معلم در کشورهای عربی

‌ کشورهای عربی به‌طور مشترک 28 فوریه را به عنوان روز معلم گرامی می‌دارند. این جشن در یازده کشور آفریقایی و آسیایی برگزار می‌شود. (عمان، امارات، بحرین، یمن، عربستان سعودی، اردن، مصر، لیبی، تونس، الجزایر و مراکش.)

روز معلمان در این کشورها برای احترام به این قشر زحمت‌کش به سبب سخت‌کوشی آن‌ها و نشان دادن قدردانی از سهم آن‌ها در جامعه، قرار داده ‌شده است. ایده جشن بزرگداشت معلمان در طول قرن بیستم در سراسر جهان گسترش ‌یافته است. تاریخ این جشن در کشورهای مختلف متفاوت است و بسیاری از کشورهای عربی، آن را در 28 فوریه جشن می‌گیرند.‌

بر اساس مطالعات یونسکو، کشورهای عربی همواره کمبود معلم را تجربه می‌کنند؛ بنابراین یکی از اهداف اصلی برگزاری روز معلم در جهان عرب، ترغیب جوانان به انتخاب تدریس به‌ عنوان شغل، بهبود آموزش معلمان و ایجاد محیط‌های آموزشی پشتیبانی است. هم‌زمان با روز ملی معلم، بسیاری از کشورهای عربی نیز هماهنگ با سازمان ملل متحد، هرساله جشن بزرگی در 5 اکتبر برگزار می‌کنند. (5)

پی نوشتها
1. www.teacher-appreciation.info
2.www.advantour.com
3.www.careerindia.com
4.www.anydayguide.com
5.anydayguide.com