کولیک در نوزادان چیست؟

لازم است بدانید که کولیک در نوزادان، به عنوان گریه بیش از سه ساعت در روز، به مدت سه روز در هفته و سه هفته در ماه تعریف می‌شود. گریه نوزاد در چنین شرایطی، به دلیل عدم وجود علت اصلی آن، معمولاً غیر قابل توضیح است.

همچنین، آرام کردن کودک در هنگام بروز مشکل کولیک سخت است. حدود 30٪ از نوزادان سالم و طبیعی می‌توانند کولیک را تجربه کنند؛ این بیماری هر دو جنس از نوزادان را به یک اندازه تحت تأثیر قرار می‌دهد.1

چه موقع نوزادان دچار کولیک می‌شوند؟

کولیک در حدود هفته سوم یا ششم بعد از تولد هر نوزادی ایجاد می‌شود و در سه ماهه اول از زندگی کودک، در اوج خود می‌رسد. جالب است بدانید که این مشکل، در مورد برخی از نوزادان ممکن است تا چهار تا شش ماهگی ادامه داشته باشد.1

علائم کولیک نوزاد چیست؟

یکی از اولین نشانه‌های کولیک نوزاد، دوره‌های قابل پیش بینی گریه در آنها است؛ کودکی که کولیک دارد معمولاً در ساعات معینی از روز گریه می‌کند. معمولاً این دردها در بعد از ظهر و غروب بیشتر است.

دوره‌های کولیک نوزاد ممکن است از چند دقیقه تا حدود سه ساعت یا بیشتر طول بکشد. کودک در دوره‌های درد کولیکی دچار حرکات روده‌ای و دفع گاز در اواخر این دوره می‌شود.

در این شرایط آرام کردن کودک کار بسیار دشواری است به طوری که صورت او قرمز شده و بسیار ناآرامی می‌کند. در این شرایط گاهی کودک برای کاهش درد به صورت ناخوداگاه وضعیت‌هایی به خود می‌گیرد مثلا پاهایش را به داخل شکم جمع می‌کند یا مشت‌هایش را گره می‌کند و عضلات شکم را به صورت ارادی سفت می‌کند.2

عوامل خطرساز در قولنج یا کولیک نوزادی چیست؟

نوزادان مادرانی که در دوران بارداری یا بعد از زایمان سیگار می کشند، خطر ابتلا به قولنج دارند. بسیاری از نظریه های دیگر درباره عواملی که باعث قولنج می شود وجود دارد، اما هیچ کدام اثبات نشده اند. برای مثال:

- قولنج بیشتر در میان نوزادان اول یا نوزادانی که شیر خشک می خورند رخ نمی دهد.

-رژیم غذایی مادر شیرده احتمالا قولنج را مهار نمی کند (لیست مواد نفاخ و ضد نفخ در دوران شیردهی)

- دختران و پسران - بدون توجه به ترتیب زایمان آنها و نحوه تغذیه آنها - قولنج را در تعداد مشابه تجربه می کنند.

عوارض جانبی

در واقع قولنج هیچ عواقب طولانی پزشکی ندارد. نوزادانی که قولنج دارند به صورت طبیعی رشد می کنند.

چگونه کولیک نوزاد را تشخیص دهیم؟

- پزشک کودک یک معاینه فیزیکی برای شناسایی علل احتمالی ناراحتی کودک مانند انسداد روده کودک (انسداد روده) انجام خواهد داد. اگر کودک سالم باشد، ممکن است قولنج تشخیص داده شود.

- آزمایشات آزمایشگاهی، اشعه X و سایر آزمایش های تشخیصی معمولا مورد نیاز نیست، اما در موارد نامشخص، آنها به حذف سایر شرایط به عنوان علل احتمالی کمک می کنند.4

درمان قولنج نوزاد

بهتر است ابتدا به پزشک کودکتان مراجعه کنید تا از نبود هر گونه عارضۀ پزشکی دیگری که می‌تواند باعث گریۀ نوزاد شده باشد، مطمئن شوید. اما به‌طورکلی برخی روش‌ها برای تسکین نوزاد شامل موارد زیر است:

ماساژ نوزاد

نوزاد ممکن است از یک ماساژ آرام لذت ببرد، اما به واکنشش به ماساژ دقت کنید. ممکن است ماساژ او را بیش از حد تحریک کند، زیرا اثرگذار بودن ماساژ از لحاظ علمی برای قولنج ثابت نشده است. همچنین لازم است مراقب باشید که در مورد نوزادان مبتلا به ریفلاکس، باید از انجام ماساژ خودداری کنید.

صداهای آرام‌بخش

نوزادان صداهایی را که یادآور ضربان منظم قلب مادر و صداهای ملایم رحم مادرشان باشد را دوست دارند. نوزاد شما ممکن است از شنیدن صدای ماشین لباس‌شویی یا صدای جاروبرقی، احساس آرامش کند یا حتی شاید با شنیدن صدای هود آشپزخانه آرام شود.

شما همچنین می‌توانید صداهای آرامش‌بخشی مانند صدای باران یا دیگر صداهای مداوم و طبیعی را در اینترنت جست‌وجو کنید و آنها را برای نوزاد پخش کنید.

سکوت

برخی نوزادان با حرکت، سروصدا و فعالیت تسکین پیدا می‌کنند، اما برخی دیگر به تحریک کمتر نیاز دارند و به سکوت، سکون، بی‌حرکت ماندن و تاریکی بهتر پاسخ می‌دهند.

حرکت و نوسان

حرکت و نوسان خیلی خیلی ملایم می‌تواند برای نوزاد تسکین‌دهنده باشد، بنابراین سعی کنید نوزاد را خیلی آرام تکان دهید. می‌توانید او را در یک تاب نوزاد قرار دهید تا این حس متفاوت را احساس کند.

همچنین اگر نوزاد را در یک آغوشی کودک بگذارید و در اطراف خانه کمی راه بروید شاید آرام شود. او ممکن است دوست داشته باشد که بالاتر بسته شود، طوری که به قفسۀ سینۀ شما و ضربان قلبتان نزدیک‌تر باشد.

می‌توانید وقتی بزرگ‌تر شد، در این موقعیت و درحالی‌که او را نزدیک به خود نگه داشته‌اید، خیلی خیلی آرام بالا و پایین بپرید؛ شاید او این حس را نیز دوست داشته باشد و کمی آرام شود.

بیرون بردن

بیرون بردن نوزاد در یک کالسکه یا آغوشی ممکن است به تسکینش کمک کند. منظره‌ها، صداها و بوهای جدید می‌تواند ذهن نوزاد را مشغول کند و هوای تازه و ریتم راه رفتن ممکن است او را به اندازه‌ای آرام کند که به خواب برود.

از سوی دیگر، اگر تمام صبح با نوزادتان بیرون از خانه بوده‌اید، سکوت و آرامش خانه ممکن است همان چیزی باشد که او برای آرام شدن نیاز دارد.

تغییر وضعیت‌ بدن

نوزاد ممکن است در آغوش شما در حالت خوابیده راحت‌تر باشد یا ممکن است یک حالت عمودی‌تر را ترجیح دهد. وقتی کودکتان ناراحت است، می‌توانید وضعیت‌های مختلف را امتحان کنید تا ببینید کدام را ترجیح می‌دهد، اما از قرار دادن نوزاد روی شکمش به شدت خودداری کنید.

پیچیدن کودک

پیچیدن نوزاد در یک تکه پارچۀ نخی خیلی نازک در طول برخی ساعات روز می‌تواند به او کمک کند تا کمتر احساس تنش و اضطراب کند. اگر نوزاد گریانتان برای شیر خوردن در آغوش شما آرام نمی‌گیرد هم می‌توانید پیچیدن او را در طول تغذیه امتحان کنید.

همچنین قبل از شروع گریه‌های قولنج، او را در یک قنداق فرنگی نوزاد بپیچید. این کار ممکن است به نوزاد دچار قولنج‌ کمک کند که خوابش ببرد. یادتان باشد که نوزاد را جایی بگذارید که بتوانید بر او نظارت کنید تا مطمئن شوید روی شکمش نمی‌غلتد و صورتش روی تشک قرار نمی‌گیرد.

برای کاهش این خطر، وقتی نوزاد حدود دو ماهه شد یا هر زمان که قادر به غلت زدن شد، دیگر او را توی چیزی نپیچید و هرگز قنداقش نکنید.

حمام کردن

یک حمام آب گرم در زمان ناراحتی و گریه‌های قولنج ممکن است نوزاد را آرام و ذهنش را مشغول کند. برخی از نوزادان با پاشیدن آب از شیلنگ یا دوش حمام به پشتشان تسکین می‌یابند. ممکن است که نوزاد شما هم از ضربه‌های آرام و ریتم‌دار آب گرم و صدای آن لذت ببرد.

فرآورده‌های پروبیوتیک

پژوهش‌ها نشان داده‌ است که باکتری‌های رودۀ نوزادان دچار قولنج با نوزادان بدون قولنج فرق دارد و در این تحقیقات، فرآورده‌های پروبیوتیک در برخی از نوزادان به کاهش علائم قولنج آنها کمک کرد.

هرچند کارشناسان می‌گویند هنوز معلوم نیست که پروبیوتیک‌‌ها آن‌قدر مؤثر باشد که برای تمام نوزادان مبتلا به قولنج توصیه شود. اگر می‌خواهید فرآورده‌های پروبیوتیک‌ را امتحان کنید، بهتر است از پزشکتان برای انتخاب آن کمک بگیرید.

درمان نفخ

نفخ باعث قولنج نوزاد نمی‌شود، اما برخی از نوزادان مبتلا به قولنج از نفخ نیز رنج می‌برند، زیرا موقع گریه معمولاً هوا را می‌بلعند. در طول تغذیه، نوزاد را به حالت نشسته نگه دارید و مرتب آروغ او را بگیرید تا درد ناشی از نفخ تسکین یابد.

غیر از پروبیوتیک‌ ها، می‌توانید از قطرۀ ضدنفخ نوزادان نیز با اجازهٔ پزشک کودکتان استفاده کنید. اثرگذاری هیچ‌کدام از این داروها هنوز ثابت نشده است، اما معمولاً برای درد ناشی از نفخ در نوزادان استفاده می‌شود.3

نکاتی ساده برای والدین جهت کنار آمدن با کودک مبتلا به کولیک

مطالعه‌ای که توسط آکادمی اطفال آمریکا انجام شده است، اظهار داشت که کولیک یکی از عوامل مؤثر در استرس مادران است که منجر به سندرم پریشانی مادر و نوزاد می‌شود؛ بنابراین، برخی موارد ساده را امتحان کنید تا از استرس شما یا کودک جلوگیری شود. مهم‌ترین این موارد به شرح زیر می‌باشند:

از یکی از اعضای خانواده یا شریک زندگی خود بخواهید تا مدتی مراقب کودک باشد و شما استراحت کنید.

اگر اوضاع بیش از حد وخیم شود، می‌توانید مشاور یا گروه پشتیبانی محلی را برای بهبود وضعیت خود در نظر بگیرید. این‌ها فرصت‌هایی را برای شما فراهم می‌کنند تا ناامیدی‌های خود را برطرف کنید؛ در حالی که روش‌های مقابله با کولیک در نوزادان را هم به شما یاد می‌دهند.

بگذارید کودک گریه کند؛ گاهی اوقات تنها راه عبور از اوضاع سخت این است که بگذارید کودک گریه کند. کودک در حال گریه را در گهواره قرار دهید و در فاصله دور از او بنشینید، اما نوزاد را زیر نظر بگیرید.

در چنین مواردی، کودک راه‌های تسکین خود را کشف می‌کند. این روش در آموزش خواب به نوزادان و آموزش آرامش آن‌ها کاملاً رایج است.

در نهایت به یاد داشته باشید که مهم نیست شما چقدر احساس ناامیدی می‌کنید؛ هرگز کودک خود را تکان ندهید تا جلوی گریه او را بگیرید. این روند ممکن است او را بترساند و گریه نوزاد را تشدید کند.

تکان دادن سر کودک نیز ممکن است منجر به آسیب‌دیدگی سر او شود، زیرا مغز ظریف نوزاد به دلیل حرکت ناگهانی آسیب می‌بیند.1

پینوشتها
1.www.mamanam.com
2.www.drdr.ir
3.www.madarsho.com
4.www.niniban.com