نارسایی قلبی چیست؟
نارسایی قلب، به معنای کاهش توانایی قلب در پمپ کردن خون است. نارسایی قلب به معنای حمله قلبی یا از کار افتادن قلب نیست ( البته افرادی که نارسایی قلب دارند، اغلب سابقه حمله قلبی را دارند). گاهی اوقات نارسایی قلبی به عنوان نارسایی احتقانی قلب نیز شناخته می شود. احتقان به معنای تجمع مایعات در بدن به علت کاهش توانایی پمپاژ خون توسط قلب است. شرایط خاصی، مانند تنگ شدن عروق قلب (بیماری عروق کرونری) و یا فشار خون بالا، به تدریج قلب را خیلی ضعیف می کنند در عملکرد پمپاژ خون اختلال ایجاد می کنند.همه شرایطی که منجر به نارسایی قلبی می شوند، نمی توانند به حالت اولیه برگردند. اما درمان می تواند علائم و نشانه های نارسایی قلبی را بهبود بخشد و به شما کمک کند که طولانی تر زندگی کنید. تغییر سبک زندگی مانند ورزش، کاهش سدیم در رژیم غذایی، کنترل استرس و کاهش وزن می تواند کیفیت زندگی شما را بهبود بخشد.
یکی از راه های جلوگیری از نارسایی قلب، پیشگیری و کنترل شرایطی است که باعث نارسایی قلب مانند بیماری عروق کرونر، فشار خون بالا، دیابت یا چاقی می شود.
نارسایی قلب یک بیماری جدی پزشکی است که نیاز به درمان دارد. درمان اولیه، شانس خود را برای بهبود طولانی مدت با عوارض کمتر افزایش می دهد. در صورتی که علائم نارسایی قلبی دارید، هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید.
.png "بیماری نارسایی قلبی، علائم و راه های درمان آن")
مشکل از کجا شروع می شود؟!
1- شما یک جوان فعال و پر انرژی هستید، اما مدتی است که به دنبال فعالیت های جسمی مثل دویدن و فوتبال بازی کردن، دچار تنگی نفس یا خستگی زود هنگام می شوید و احساس می کنید که زودتر از همسن و سال های خود خسته می شوید یا اصطلاحا کم می آورید.البته این وضعیت مشابه، ممکن است حتی بعد از بروز یک سرماخوردگی سخت یا ساده ای که شما به درمانش اهمیت ندادید هم ایجاد شود. یعنی همان تنگی نفس و خستگی در زمان فعالیت کردن و حتی گاهی در زمان استراحت. اوایل بروز مشکل مقاومت می کنید و به روی خودتان نمی آورید اما کم کم این وضعیت شما را آزار می دهد و شما با دوستان همسن و سال و یا با اعضای خانواده خود مشورت می کنید. هر کسی بر اساس تجربه ی شخصی خودش شما را راهنمایی می کند؛ پیشنهادها مختلف اند، مثلا مراجعه به پزشک ریه، درمان های گیاهی یا داروهای تقویت کننده و … .اما ممکن است کمتر کسی به شما پیشنهاد کند که به یک پزشک قلب مراجعه کنید و اکو کاردیوگرافی قلب انجام دهید. ما به شما پیشنهاد می دهیم که در برخورد و تجربه چنین نشانه هایی حتما به یک پزشک متخصص قلب مراجعه کنید و از ایشان راهنمایی بگیرید و با انجام چند آزمایش ساده، اکو قلب و معاینه فیزیکی، از سلامت قلب و ریه خود مطمئن شوید. پس اگر نوجوانی یا جوانی هستید که دچار تنگی نفس زیاد، خستگی و طپش قلب در زمان فعالیت هستید، نارسایی قلبی می تواند یکی از دلایل آن باشد و حالا هیچ کس بهتر از یک تیم نارسایی قلب مجرب نمی تواند به شما کمک کند.
2- شما یک فرد میانسال هستید که دچار یک حمله ی قلبی (سکته قلبی) شده اید .آنژیوگرافی و انژیوپلاستی و گاهی به خاطر وسعت حمله ی قلبی عمل قلب باز برای شما انجام شده است. اما علی رغم تمامی این درمان ها و مصرف مرتب داروهای قلبی، شما هنوز از تنگی نفس شبانه و یا در زمان فعالیت، ورم کردن اندام ها خصوصا در پاها و شکم رنج می برید. شب ها چندین نوبت با تنگی نفس از خواب بیدار می شوید. خستگی و ضعف عمومی زندگی شما را مختل کرده است.
این بار مشکل شما گرفتگی رگ های قلب نیست، مشکل اصلی ضعیف شدن ماهیچه ی قلب به دنبال سکته ی قلبی است که اصطلاحا نارسایی قلبی نامیده می شود. برای تشخیص قطعی فقط کافی است که اکوکاردیوگرافی قلب برای شما انجام شود تا شما از میزان قدرت انقباضی ماهیچه ی قلب یا برون ده قلبی(EF) خود مطلع شوید. برون ده قلبی میزان قدرت ماهیچه قلب برای پمپ کردن خون به کل بدن است. هر چه مقدار این برون ده قلبی کمتر باشد)کمتر از15%) ماهیچه ی قلب ضعیف تر و علائم بیماری شدیدتر است پس نارسایی قلبی زمانی رخ می دهدکه قلب به علت ضعیف شدن قادر به پمپ کردن خون کافی نیست و نمی تواند جریان خون کافی را به اعضای بدن برساند.
علائم نارسایی قلب
شدت علائم در افراد مبتلا به میزان کاهش توانایی قلب در پمپاژ خون بستگی دارد. بعضی از افراد مبتلا به نارسایی قلب علائم کمی از خود نشان می دهند. شایع ترین علائم و نشانه های نارسایی قلبی ممکن است شامل موارد زیر باشد:* تنگی نفس (خصوصا در هنگام راه رفتن و بالا رفتن از پله ها یا فعالیت فیزیکی)
* خستگی و ضعف عمومی
* تورم (ادم) در پاها، مچ پا و پاها
* ضربان قلب سریع یا نامنظم
* کاهش توانایی در ورزش
* افزایش نیاز به ادرار کردن در شب
* تورم شکم
* افزایش ناگهانی وزن
* عدم اشتها و تهوع
* سرفه و خس خس سینه به طور مزمن
* درد قفسه سینه اگر نارسایی قلبی شما از طریق حمله قلبی ایجاد شود
.png "بیماری نارسایی قلبی، علائم و راه های درمان آن")
چه چیزی نارسایی قلب را ایجاد می کند؟
نارسایی قلب علل مختلفی دارد. اغلب با بیماری دیگر مرتبط است. برخی اوقات علت دقیقی برای آن یافت نمی شود.شایع ترین علت نارسایی قلبی، بیماری عروق کرونر (CAD)، اختلالی است که موجب کاهش شریانهایی که خون و اکسیژن را به قلب عرضه می کنند. سایر شرایطی که خطر ابتلا به نارسایی قلبی را افزایش می دهد عبارتند از:بیماری عروق کرونری( عروق خون رسان قلب) : در این بیماران خون رسانی به قلب مختل می گردد مانند سکته قلبی.
Cardiomyopathy: اختلال عضله قلب که موجب تضعف قلب می شود. می تواند علل زیادی داشته باشد، از جمله بیماری های مختلف، عفونت ها، سوء مصرف الکل و اثرات سمی داروها داشته باشد.
نقص مادرزادی قلب
حمله قلبی
بیماری دریچه قلب
ریتم های قلب نامنظم
فشار خون بالا: اگر فشار خون شما بالا باشد، قلب شما باید سخت تر از آنچه که باید در سراسر بدن شما جریان یابد، کار کند. با گذشت زمان، این اعمال اضافی می تواند عملکرد طبیعی قلب را برای پمپاژ خون مختل کند.
دیابت
مشکلات تیروئید
کم خونی شدید
درمان های خاص سرطان، مانند شیمی درمانی
سوء مصرف مواد مخدر یا الکل
.png "بیماری نارسایی قلبی، علائم و راه های درمان آن")
چه کسانی در خطر ابتلا به نارسایی قلب هستند
هر شخصی امکان ابتلا به نارسایی قلب را دارند. با این حال، بعضی عوامل ممکن است، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. نارسایی قلب در مردان بروز بیشتری نسبت به زنان دارد. افراد مبتلا به بیماری هایی که به قلب آسیب می رسانند نیز در معرض خطر بیشتری قرار دارند. این بیماری ها عبارتند از:* فشار خون بالا
* نقص مادرزادی قلب
* بیماری عروق کرونری
* دیابت
* کم خونی
* سابقه سکته یا حمله قلبی
* پرکاری تیروئید
* کم کاری تیروئید
برخی رفتارها همچنین می توانند خطر ابتلا به نارسایی قلبی را افزایش دهند، از جمله:
* سیگار کشیدن
* خوردن غذاهای پر چربی و کلسترول
* اضافه وزن داشتن
.png "بیماری نارسایی قلبی، علائم و راه های درمان آن")
عوارض جانبی نارسایی قلبی
نارسایی قلبی بدون درمان می تواند در نهایت منجر به نارسایی احتقانی قلب (CHF) شود. وضعیتی که خون در سایر نقاط بدن جمع می شود که یک وضعیت بالقوه تهدید کننده زندگی است.عوارض نارسایی می تواند شامل موارد زیر باشد:
* حمله قلبی: یک حمله قلبی ممکن است به عنوان یک نتیجه از عوارض ناشی از نارسایی قلبی رخ دهد.
* آسیب یا نارسایی کلیه
تشخیص نارسایی قلب
جهت تشخیص نارسایی قلبی پزشک پس از گرفتن شرح حال و معاینه ممکن است جهت تشخیص موارد زیر را توصیه کند:آزمایش خون
.png "بیماری نارسایی قلبی، علائم و راه های درمان آن")
آزمایش ادرار
عکس قفسه سینه ( رادیو گرافی)
نوار قلب یا الکتروکاردیوگرافی : فعالیت الکتریکی قلب را ضبط می کند. به وسیله نوار قلب می توان مشکلات ضربان قلب یا آسیب قلب را تشخیص داد.
اکوکاردیوگرام
موثرترین روش تشخیص نارسایی قلبی است. با استفاده از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر دقیق از قلب خود، که کمک می کند تا دکتر شما آسیب به قلب خود را ارزیابی و علل زمینه ای از وضعیت شما را تعیین کند.
پزشک شما همچنین می تواند یک معاینه فیزیکی را انجام دهد تا علائم فیزیکی نارسایی قلبی را بررسی کند. به عنوان مثال، تورم پا، ضربان قلب نامنظم و رگ های ورم کرده گردن ممکن است باعث شود که پزشک شما تقریبا بلافاصله نارسایی قلبی را متقاعد کند.
نارسایی قلبی چگونه درمان می شود؟
درمان نارسایی قلبی بستگی به شدت وضعیت شما دارد. مراحل اولیه نارسایی قلبی ممکن است با داروها درمان شوند تا به کاهش نشانه های شما کمک کنند و مانع پیشرفت بیماری شما شود. بعضی از خصوصیات داروها تجویزی به شرح زیر است:* توانایی قلب را برای پمپ کردن خون افزایش دهد.
* لخته شدن خون را کاهش دهد.
* ضربان قلب را کاهش دهد.
* حذف سدیم اضافی و افزایش سطح پتاسیم.
* سطح کلسترول را کاهش دهد.
برخی از افراد مبتلا به نارسایی قلبی نیاز به جراحی مانند عمل جراحی بای پس عروق کرونری دارند. در طی این جراحی، جراح شما یک قطعه شریانی سالم را می گیرد و آن را به شرط عروق کرونر مسدود می کند.
دیگر افراد مبتلا به نارسایی قلبی نیاز به ضربان ساز برای کمک به کنترل ریتم های قلب. این دستگاه های کوچک به قفسه سینه قرار می دهند.
زمانی که تمام درمان های جواب ندادن، پیوند قلب در مراحل نهایی نارسایی قلبی مورد استفاده قرار می گیرد.
راهکارهای مداخله ای جراحی
گاهی در شرایطی خاص با توجه به پیشرفت بیماری و ظاهر شدن علائمی که قابل کنترل با دارو نیست، ممکن است نیاز به استفاده از پیس میکر قلب لازم باشد. مانند: دستگاه دو طرفه ( CRT) و یا کاردیورتر (ICD )
یک دستگاه ICDنه تنها موجب تپیدن قلب می شود، بلکه ریتم ضربان قلب را نیز تنظیم می کند. گاهی در ریتم ضربان قلب مواردی پیش می آیدکه می تواند عواقب جدی به دنبال داشته باشد. دستگاهICD برای این گروه از بیماران که نامنظمی های تهدیدکننده قلبی دارند بسیارحیاتی است.
برای این کار یک دستگاه کوچک در بالای قفسه سینه و زیر پوست کاشته می شود. سیم های دستگاه از یک طرف به ماهیچه قلب و از سوی دیگر به دستگاه متصل می شوند. اینکار برای برطرف کردن هرگونه مشکل در ریتم ضربان قلب که می تواند مرگ آفرین باشد بسیار کمک کننده است.
یک دستگاه CRT با ارسال سیگنال های ظریفی به قلب، به تپش منظم آن کمک می کند و در نهایت به قلب کمک می کند تا با کارایی بیشتری پمپ کند. البته این دستگاه برای همه ی بیماران نارسایی مفید نیست.
روش نوین تعبیه دستگاه کمک بطنی قلب (LVAD) ventricular assist device
یکی از روش های پیشرفته درمان نارسایی قلبی تعبیه پمپ کمکی قلب است که امید را در گروه بزرگی از بیماران نارسایی قلبی پیشرفته زنده کرده است. هدف پزشکان از تعبیه این پمپ، پشتیبانی عضله ضعیف قلب است که در دو گروه قابل تعبیه است. گروه اول بیمارانی که در لیست پیوند قلب قرار دارند و به اصطلاح ان را “پلی برای پیوند ” می نامند که درصد موفقیت عمل پیوند قلب را افزایش می دهد. این پمپ کمک می کند که ارگان های حیاتی مانند کبد وکلیه به دنبال نارسایی قلبی طولانی دچار آسیب شدید نشوند.
گروه دوم بیمارانی که به دلیل سن و یا هر دلیل دیگری امکان پیوند قلب ندارند اما بیماری نارسایی انها پیشرفت کرده و زندگی انها را مختل کرده است. در نتیجه کاشت این پمپ تا حد زیادی کیفیت زندگی انها را بهتر خواهد کرد.
فناوری این دستگاه در طول سال ها تغییرات زیادی کرده و به طور مداوم پیشرفت هایی داشته است و حاصل ان کوچک تر شدن سایز پمپ، بازدهی بیشتر و کاهش عوارض پمپ بوده است.
چگونه می توان از نارسایی قلب جلوگیری کرد؟
یک شیوه زندگی سالم می تواند کمک به درمان نارسایی قلبی و جلوگیری از ایجاد بیماری در وهله اول. کاهش وزن و ورزش منظم می تواند خطر ابتلا به نارسایی قلبی را به طور قابل توجهی کاهش دهد. کاهش میزان نمک در رژیم غذایی شما همچنین می تواند خطر ابتلا شما را کاهش دهد.دیگر عادات زندگی سالم عبارتند از:
* کاهش مصرف الکل
* ترک سیگار
* اجتناب از غذاهای پر چربی
* خواب کافی.
* داشتن فعالیت های اجتماعی و شرکت در جمع های دوستانه و خانواده
* عدم استفاده از داروهای معروف به NSAID شامل بروفن ، دیکلوفناک ، مفنامیک اسید و ناپروکسن.
* پی گیری منظم ویزیت و استفاده از داروهای تجویز شده
* پی گیری علایم نارسایی قلبی و آگاهی از آنها در صورت پیدایش
* توزین روزانه و اندازه گیری وزن بدن: افزایش وزن یکباره به معنی تشدید نارسایی قلب و تجمع آب در بدن است. بهترین زمان توزین صبح بعد از ادرار کردن و با مثانه خالی است.
.png "بیماری نارسایی قلبی، علائم و راه های درمان آن")
درمان های دارویی
داروهای مورد استفاده در کنترل نارسایی قلبی ، در مراحل مختلف بیماری متفاوت هستند و بسته به شدت بیماری و عامل ایجاد کننده آن ، می توان از داروهای مختلفی استفاده کرد.در نارسایی حاد قلبی و در شرایطی که نارسایی قلب بسیار شدید باشد و تجمع بسیار زیاد مایع در ریه ها مانع تنفس و اکسیژن رسانی به بدن شود ، یا افت فشارخون شدید وجود داشته باشد ، بیمار در بخش ویژه بستری شده و از داروهای تزریقی برای درمان شرایط وخیم و "ادم ریه" وی استفاده می شود. مانند:
* داروهای ادرارآور مانند فورزماید (لازیکس).
* داروهای گشاد کننده عروق مانند نیتروگلیسرین.
* داروهای تقویت عضلات قلب مانند آدرنالین ، نورآدرنالین ، دوپامین ، دوبوتامین و میلرینون.
در مرحله حاد بیماری شاید لازم باشد بیمار اکسیژن دریافت نماید یا به دستگاه های کمک تنفسی (ونتیلاتور) متصل شود.
در شرایط پایدار و بعد از برطرف شدن شرایط حاد بیماری از داروهای خوراکی برای درمان و کنترل نارسایی قلب استفاده می شود.
برخی از این داروها در درمان نارسایی قلب ضروری هستند و استفاده منظم از آنها - حتی زمانی که بیمار علایم نارسایی قلب را ندارد - موجب بهبود کارکرد قلب و افزایش طول عمر بیمار می شود و تمام بیماران با نارسایی قلبی باید این داروها را استفاده نمایند ، مگر این که به دلیل فشارخون پایین یا دلایل دیگر توسط پزشک تجویز نشده باشد. مانند:
* داروهای خانواده مهار کننده ACE از قبیل : کاپتوپریل ، لیزینوپریل ، انالاپریل.
* داروهای خانواده ARB از قبیل : لوزارتان.
* داروهای MRA از قبیل : اسپیرنولاکتون (آلداکتون) ، اپلرنون.
* داروهای خانواده بتابلوکر از قبیل : کارودیلول ، متورال سوکسینات ، بیزوپرولول.
گروه دیگری از داروها هستند که بر حسب نیاز و علایم بیمار تجویز می شوند و پزشک بعد از یررسی و معاینه بیمار شاید مقدار آنها را کاهش یا افزایش دهد و یا حتی مصرف آنها را قطع نماید مانند:
* داروهای ادرار آور از قبیل فورزماید ، تریامترن.
* داروهای محرک قلب از قبیل دیگوکسین
البته در کنار داروهای مورد نیاز برای درمان نارسایی قلب لازم است بیماران سایر داروهای لازم برای درمان بیماری های زمینه ای قلب را هم مصرف نمایند.
.png "بیماری نارسایی قلبی، علائم و راه های درمان آن")
درمان های تکمیلی نارسایی قلب
بعد از تکمیل درمان دارویی و اصلاح سایر شرایطی که می توانند موجب تشدید نارسایی قلب یا علایم آن گردند ، اگر بیمار هم چنان علامت دار باشد و بهبودی حاصل نشده باشد ، لازم است از درمان های کمکی قلب استفاده نمود ، از قبیل:باطری قلب یا "پیس میکر 3 حفره ای" (Cardiac Resynchronization Therapy, CRT): در برخی از بیماران که علاوه از ضعف عضله قلبی ، ناهماهنگی در انقباض عضلات قسمت های مختلف قلب وجود داشته باشد ، از این دستگاه استفاده می شود. اگر قسمتی از قلب با تاخیر نسبت به قسمت های دیگر منقبض شود ، این وسیله باعث انقباض هماهنگ عضلات قسمت های مختلف قلب خواهد شد.
دستگاه شوک داخل قلبی (Implantable Cardiac Defibrillator, ICD): تا 50 درصد علت مرگ در نارسایی شدید قلبی به دلیل آریتمی های خطرناک قلبی از قبیل VT و VF است. عدم درمان این آریتمی ها در مدت 4 دقیقه باعث آسیب دایمی مغز و مرگ خواهد شد. برای درمان این آریتمی ها لازم است جهت بیمارانی که احتمال بسیار زیادی برای پیدایش چنین آریتمی هایی دارند ، دستگاه شوک داخل قلبی یا ICD تعبیه شود تا در صورت ایجاد چنین ریتم های خطرناکی با دادن شوک آنها را برگرداند.
.png "بیماری نارسایی قلبی، علائم و راه های درمان آن")
در موارد بسیار پیشرفته بیماری که نارسایی قلب به انواع روش ها و داروها جواب نمی دهد از "دستگاه های کمک قلبی" (Ventricular Assist Device, VAD) استفاده می شود.این دستگاه ها داخل حفرات قلب کار گذاشته می شوند و به وسیله لوله هاو ارتباطاتی به دستگاه های کمک قلب و پمپ های خارج از بدن وصل می شوند کارکرد این پمپ ها می تواند به صورت موقت قسمتی یا تمام کار قلب را انجام دهد. مانند LVAD ، IABP ، Impella ، ECMO و قلب مصنوعی.
در نهایت بهترین راه درمان نارسایی قلب در موارد پیشرفته انجام "پیوند قلب" است. امروزه با توجه به افزایش اهدا کنندگان عضو ، آمار پیوند قلب در کشورمان ایران رو به افزایش است و هر روز به تعداد بیمارانی که با پیوند قلب از رنج و عذاب نارساسس شدید قلب نجات پیدا می کنند ، افزوده می شود.
منبع: سایت دکتردکتر
سایت تسنیم
سایت کلینیک قلب من
.jpg)
.jpg)
