عفونت گوش چیست؟
در ابتدا، به یاد داشته باشید که عفونت گوش، به انباشته شدن مایعات در پشت پرده گوش فرزند شما اطلاق میشود که معمولاً به علت رشد برخی از باکتریها، تورم یا التهاب گوش میانی یا کانال گوش به وجود میآید. لازم است بدانید که عفونت گوش در کودکان به دو دسته تقسیم میشود که عبارتند از:عفونت اوتیت حاد (AOE) یا عفونت کانال گوش (قسمت بیرونی گوش) و عفونت اوتیت حاد خارجی (AOE)
عفونت گوش میانی یا عفونت اوتیسم (OM) که خود دو نوع میباشد که عبارتند از:
عفونت گوش داخلی یا عفونت گوش میانی
عفونت اوتیت حاد
این حالت زمانی در بدن کودکان رخ میدهد که مایعات در گوش میانی آنها جمع شود. این بیماری نشانههای خاصی نظیر تب کردن، درد یا قرمزی و تورم گوش را ندارد. به همین دلیل، اکثر پزشکان متخصص اطفال از این بیماری به عنوان عفونت خاموش گوش یاد میکنند.عفونت گوش میانی
این نوع عفونت ناشی از تجمع مایع در گوش میانی کودکان است که با درد، تب یا علائم دیگر عفونت مانند قرمزی و تورم گوش همراه میباشد.همان‌طور که قبلاً ذکر شد، مشکل عفونت گوش در نوزادان و کودکان بیشتر از افراد بزرگ‌سال رخ میدهد، زیرا میزان مقاومت لوله Eustachian گوش آنها بسیار ضعیف است.1
علل عفونت گوش میانی در کودکان
عفونت گوش می تواند ناشی از باکتری و یا ویروس باشد. این اتفاق زمانی می افتد که مایع در قسمت پشت پرده گوش کودک ایجاد شود و سپس گوش آلوده می شود.این عفونت ها اغلب از سرماخوردگی معمولی یا حساسیت ایجاد می شود. از آنجا که لوله مسدود شده گوش میانی را به پشت گلو و بینی متصل می کند، وظیفه تخلیه مایعات موجود در این منطقه را بر عهده دارد با این حال، در پی سرما خوردگی، سینوزیت یا انسداد ناشی از لوله تنفسی، ترشحات گوش در پشت پرده به دام می افتد و باعث درد و فشار می شود.
این اتفاقات از باکتری ها و ویروس هایی استقبال می کند که در محدوده تاریک، گرم و مرطوب گوش میانی رشد می کنند و منجر به عفونت میشود.برخی دلایل دیگر برای شیپور استاش که متورم یا مسدود شده اند، عفونت سینوسی، خلط زیاد، آدنوئید آلوده و یا در معرض دود توتون بودن است.
از آنجا که نوزادان سیستم های ایمنی توسعه نیافته ای دارند، آن ها اهداف آسانی برای این بیماری ها هستند.
استفاده از پستانک هم ممکن است خطر عفونت های گوش میانی را در کودکان و کودکان نوپا افزایش دهد.2
علائم عفونت گوش کودک
عفونت گوش معمولاً پس از یک سرماخوردگی یا عفونت سینوسی بروز میکند و ساده‌ترین راه برای تشخیص عفونت گوش یا در واقع هر بیماری دیگری در کودک، مشاهدۀ تغییرات خلق‌وخوی کودک است.اگر کودک شما بی‌قرار است یا بیش از حد معمول گریه میکند، به ویژه اگر تا چند ساعت در آغوش مادرش آرام نمی‌شود یا اگر دچار تب، چه تب خفیف و چه تب بالا شود، ممکن است دچار عفونت گوش باشد. همچنین عفونت گوش میتواند باعث بی‌خوابی کودک شود. دیگر علائم عفونت گوش شامل موارد زیر است:
گرفتن یا کشیدن گوش
اگر کودکتان گوش‌های خود را می‌کشد یا می‌گیرد، میتواند علامت درد کشیدن او باشد. کودکان به دلایل بسیاری ممکن است گوش خود را بکشند و گاهی هم بدون هیچ دلیلی این کار را میکنند. بنابراین اگر کودک شما از جهات دیگر سالم به نظر می‌رسد، احتمالاً عفونت گوش ندارد.اسهال یا استفراغ
عاملی که باعث عفونت گوش میشود، میتواند دستگاه گوارش را نیز تحت تأثیر قرار دهد و باعث اسهال یا استفراغ نوزاد یا شیرخوار شما شود.کاهش اشتها
عفونت گوش میتواند باعث ناراحتی معده و روده شود. همچنین عفونت گوش میتواند بلعیدن و جویدن را برای کودک دردناک کند یا او را به‌طورکلی بی‌اشتها کند. همچنین ممکن است مشاهده کنید که کودک پس از خوردن چند جرعه شیر، خود را از سینه یا شیشه‌شیر عقب می‌کشد یا استفراغ میکند.خروج مایع زرد یا چرک و خون یا بوی بد از گوش
خروج چرک یا خون اغلب برای نوزادان اتفاق نمی‌افتد، اما یک نشانۀ دقیق از عفونت است که همچنین نشان میدهد که یک سوراخ کوچک در پردۀ گوش ایجاد شده است که البته نیازی به نگرانی نیست، زیرا این سوراخ با درمان عفونت بسته میشود. همچنین ممکن است از گوش کودک بوی بدی بیاید.این را نیز بدانید که خروج ترشح زرد رنگ از گوش نوزاد شیرخواری که سرحال و طبیعی است، نشانۀ عفونت گوش نیست و شاید بهتر باشد این موضوع را با پزشک کودکتان به شکل دقیق‌تر بررسی کنید.3
آیا ممکن است عفونت گوش باعث پارگی پرده گوش شود؟
اوتیت سروز یا ترشح چرکی پشت پرده گوش شایع‌ترین نوع اوتیت در کودکان و بزرگسالان و علامت عمده آن، کاهش شنوایی بدون درد و تب است.تست‌های تشخیصی مختلفی برای اثبات این نوع اوتیت تجویز میشود و اگر مشکلی وجود داشت، باید درمانهای لازم را آغاز کرد.
دلیل بروز اوتیت سروز، آلرژی یا مشکلات مربوط به شیپور استاش یا گرفتگی بینی است که باعث فشار منفی در گوش و تجمع مایع در گوش میانی میشود که اگر چرکی شود این مایع جمع شده همانند اوتیت حاد با علایمی مثل تب همراه است و اگر مورد غفلت قرار بگیرد، باعث پارگی پرده گوش میشود.
اگر پرده گوش پاره شود، نیاز به دستکاری ندارد و خود به خود درمان میشود. البته اگر پرده گوش پاره شود، توان شنوایی کودک 30 تا 40 درصد کاهش می‌یابد.4
وجود چه عواملی خطر ابتلا به عفونت گوش را در کودکان افزایش میدهد؟
بعضی از کودکان به دلیل وجود عوامل مختلف در بدن خود، بیشتر از دیگر نوزادان مستعد ابتلا به عفونت گوش هستند. مهمترین این دلایل عبارتند از:عامل ارثی
به خاطر بسپارید که کودکانی که خواهر یا برادر بزرگ آنها سابقه ابتلا به عفونت گوش را دارد، نسبت به کودکان دیگر بیشتر آسیب پذیر هستند.سیگار کشیدن افراد خانواده
همچنین، لازم است بدانید که سیگار کشیدن افراد نزدیک خانواده در داخل منزل و محیطی که کودک در آن زندگی میکند، باعث تشنج لوله داخل گوش و رشد ویروس Eustachian و سلولهای مویی کوچک در داخل گوش او شده و بروز این حالت در گوش نوزادان، به نوبه خود باکتریها و ویروسها را بیشتر به دام میاندازد.عادات بد غذایی
علاوه بر این موارد، برخی از عادات غیر معمول در غذا خوردن کودکان میتواند موجب گسترش باکتریها در قسمتهای مختلف بدن آنها از جمله گوش شود که احتمال ابتلا به عفونت گوش را به میزان قابل توجهی افزایش خواهد داد.توجه داشته باشید که این عوامل، تنها دلایل مبتلا شدن کودکان به عفونت گوش نیستند، بلکه احتمال بروز این مشکل را افزایش میدهند. جالب است بدانید که برخی از انواع عفونتها حتی در صورت وجود نداشتن این عوامل نیز ممکن است در بدن فرزند شما اتفاق بیفتد.1
درمان عفونت گوش کودک
آنتی‌بیوتیک‌ها برای سال‌های زیادی روش اصلی درمان عفونت گوش بود اما در حال حاضر پزشکان آنها را با درایت بیشتری تجویز میکنند و لازم است حتماً در این مورد با پزشک کودکتان مشورت کنید و خودسرانه به نوزاد آنتی‌بیوتیک ندهید.اگر کودک شما حداقل شش ماهه باشد، پزشک ممکن است توصیه کند که برای کاهش درد ناشی از عفونت به او استامینوفن اطفال بدهید. اگر به نظر می‌رسد حال کودک بدتر شده یا پس از چند روز بهبود قابل توجهی نیافته است، در تماس دوباره با پزشک یا مراجعه به او تردید نکنید.
اگر کودک شما پس از ۴۸ تا ۷۲ ساعت بهتر نشد، پزشک ممکن است بخواهد درمانهای دیگری مثل آنتی‌بیوتیک را شروع کند. اگر کودکتان با خوردن آنتی‌بیوتیک هم بهبود نیافت، پزشک ممکن است بخواهد دارو را تغییر دهد یا فرزند شما را برای بار دیگر معاینه کند.
لازم است دورۀ کامل داروی تجویزی را به کودک بدهید و احتمالاً یک یا دو هفته بعد برای معاینۀ مجدد گوش به پزشک مراجعه کنید تا میزان تأثیر دارو را بررسی کند.
یک عفونت شدید یا درمان‌نشده میتواند پردۀ گوش کودک را پاره کند. پارگی پردۀ گوش زیاد اتفاق نمی‌افتد و به‌طورکلی به سرعت التیام می‌یابد، اما مهم است که در موعدی که پزشک کودک تعیین کرده است، دوباره مراجعه کنید تا مطمئن شوید که عفونت کاملاً برطرف شده و پردۀ گوش کودک شما به خوبی بهبود یافته است.
عفونت مکرر گوش ممکن است باعث کاهش شنوایی و زخم شدن گوش شود و در موارد بسیار نادر، عفونت گوش درمان‌نشده منجر به عفونت جمجمه در پشت گوش یا همان ماستوئیدیت یا مننژیت میشود. پس لازم است که با مشاهدۀ علائم عفونت گوش در کودکتان به پزشک مراجعه کنید.3
درمانهای خانگی برای از بین بردن عفونت گوش در کودکان
جالب است بدانید که در برخی موارد، ممکن است استفاده از داروهای خانگی برای کمک به درمان عفونت گوش در کودکان بیشتر مؤثر باشد، اما حتماً قبل از استفاده از هرگونه درمان خانگی برای فرزند خود، با پزشک متخصص اطفال صحبت کنید. برخی از این راهکارها عبارتند از:1-استفاده از اسفنج یا حوله
لازم است بدانید که قرار دادن حوله یا اسفنج مرطوب در اطراف گوش کودک بیمار برای کاهش میزان تب او کاملاً مؤثر خواهد بود.2-استفاده از آب پیاز برای درمان عفونت گوش کودکان
بعضی از والدین، آب پیاز را به گوش مبتلا به عفونت کودک خود میریزند، زیرا پیاز دارای ویژگیهای ضد باکتریایی و ضد التهابی بوده و میزان عفونت را به شدت کاهش میدهد.3-استفاده از کیسه آب گرم برای درمان عفونت گوش کودکان
همچنین، قرار دادن هر گونه وسیله مرطوب اما گرم بر روی گوش کودک و اطراف آن باعث میشود که بیمار از درد رهایی یابد.4-هیدراته نگه داشتن بدن بیمار
به عنوان والدین یک کودک مبتلا به عفونت گوش سعی کنید بدن کودک خود را هیدراته نگه دارید. یادتان باشد که این حالت به او کمک میکند تا لوله Eustachian خود را بازیابی کرده و مایعات را به راحتی از بینی او خارج کند.فراموش نکنید که عفونت گوش در کودکان، آنها را به درد غیر قابل تحملی مبتلا کرده و احساس آرامش را از فرزند شما سلب میکند؛ بنابراین، پیشگیری از ابتلا به این بیماری بهتر از درمان آن بوده و برای رهایی کودک شما از درد کاملاً مؤثر خواهد بود.1
نکات پیشگیرانه از عفونت گوش کودک
حداقل به مدت 6 تا 12 ماه کودکتان را با شیر خودتان تغذیه کنید، چون شیر مادر حاوی آنتی بادی مبارز با بیماری است.دور کردن نوزاد از دود سیگار
به باز کردن لوله استاش او که داخلش پر از مایعات است کمک کنید تا مایع به دام افتاده تخلیه شود.
اگر به نوزادتان شیر می دهید، نوزاد را در حالت نیمه عمودی نگه دارید تا به لوله استاش باز نگردد.
به محض اینکه کودک به سن و سالی می رسد که می تواند بطری را خودش نگه دارد، بطری را با فنجان عوض کنید.
به نوزادتان آموزش دهید که مایعات را از یک فنجان معمولی بنوشد.
از قرار دادن کودک خود در شرایط سرد و در جاهایی که حشرات و آنفولانزا خیلی زیاد است، خودداری کنید.
دقت کنید که فرزندتان تمام واکسن هایش را انجام داده باشد.2
پینوشتها
1.www.mamanam.com
2.www.namnak.com
3.www.madarsho.com
4.www.beytoote.com
