ميزان نيازخواب کودک و اهميت آن

خواب کافي در طول شبانه روز از جنبه هاي مختلف رشد جسمي ذهني وعاطفي براي سلامت نوزاد ضروري است . نياز به خواب کافي در گروه هاي مختلف سني کودکان شبيه يکديگراست .البته الگوي خواب کودکان بر حسب نياز آن ها متغيراست. نوزادان معمولاً دو تا سه ساعت مي خوابند سپس بيدارشده ،شير مي خورند و مجدد مي خوابند .با رشد کودک خواب او منظم تر مي شود . البته همه کودکان از يک برنامه منظم تبعيت نمي کنند کودکي ممکن است درطول شبانه روز بيشترو يا کمتر ازساير کودکان بخوابد. در سه ماهگي نوزادان معمولاً 5ساعت در طول روز و 9ساعت درشب مي خوابند.
با افزايش سن کودک ميزان خواب او بيشتر مي شود (شبها 10تا11ساعت و درطول روز 2تا4ساعت).به همين ترتيب در يک سالگي والدين مي توانند براي خواب کودک برنامه ريزي کنند.
دراين مطلب چند پرسش رايج پيرامون خواب کودکان را مطرح مي کنيم و اميدواريم بتواند راهنماي موثري براي والدين باشد.
خواب کافي از چه جهاتي در رشد کودک تاثير دارد؟
خواب کافي باعث تبديل کالري شير به انرژي مورد نياز براي رشد کودک مي شود هم چنين تحريک هورمون رشد و تکثير سريع سلول هاي مغز مي گردد. در ضمن با خواب کافي بدن به ساخت گلبول سفيد (ضروري براي مقابله با عفونت ها)مي پردازد .
چندساعت خواب در طول شبانه روز براي کودکان کافي است ؟
همان طور که در مقدمه ذکرشد ميزان نياز خواب کودکان يکسان است ولي اين نياز ممکن است از کودکي به کودکي ديگر متفاوت باشد. ولي به طور کلي کودکان تا 2ماهگي بين 10تا20ساعت مي خوابند. در سه ماهگي در شبانه روز 14ساعت 9ساعت شب و 5ساعت روز)مي خوابند. در 6ماهگي 13تا 15ساعت (11ساعت در طول شب و تقريبا 4ساعت در طول روز)و از يک سالگي به بعد در طول شبانه روز 11تا13ساعت مي خوابند
آيا مي توان براي گرم کردن نوزاد از پتوي برقي استفاده کرد ؟
خير.استفاده از اين وسيله ممنوع است.
آيا نوع تشک در خواب کودک تاثيري دارد؟
تشک بايد کاملاً راحت و نرم باشد. بهتر است از تشک هايي استفاده شود که روکش آن ها قابل شستشو باشد. تشک هاي ابري يا پنبه اي طبيعي مناسب اند.
گاهي کودک با صداي بلند مانند بسته شدن در از خواب مي پرد.آيا اين حالت نشان دهنده مشکلي در سيستم خواب اوست؟
پريدن ناگهاني در خواب به واکنش طبيعي بدن کودک مربوط مي شود که معمولاً بدون دليل خاصي پيش مي آيد. ولي در صورتي که کودک به طورناگهاني در اثر صدا و يا تکان در خواب مي پرد حاکي از سالم کارکردن سيستم عصبي اوست. توجه داشته باشيد پريدن هاي ناگهاني در خواب معمولا در 4ماهگي برطرف مي شود.
خواباندن کودک در گهواره يا ني ني لاي لاي براي او مشکلي ايجاد نمي کند؟
کودکان بدن انعطاف پذيري دارند به همين دليل از خوابيدن در ني ني لاي لاي و گهواره لذت مي برند. البته بايد نکات ايمني در اين خصوص کاملا مد نظر قرار گيرند.توصيه مي شود شبها نوزاد را در آن نخوابانيد و تنها براي خواب روزانه از اين وسايل استفاده کنيد. هم چنين سرکودک بايد کاملا محکم در جايش باشد و اين طرف و آن طرف نيفتد. توصيه مي شود کودک را به مدت طولاني در اين وسايل نخوابانيد .
گاهي کودک درخواب تند تند نفس مي کشد آيا اين حالت نگران کننده است ؟
تنفس کودکان معمولاً منظم نيست و درطول خواب تغيير مي کند .به طورمثال گاهي چنان آرام نفس مي کشد که والدين متوجه نمي شوند ووقتي در مرحله خواب ديدن به سر مي برد تنفس او سريع تر مي شود. با افزايش سن کودک،والدين با حالت فرزند خود عادت مي کنند. توجه داشته باشيد در صورتي که کودک مشکلات تنفسي دارد و به طورمداوم در خواب خروپف مي کند در طول شب سرفه مي کند ،تب دارد و يا مکرر بيدار مي شود حتماً با پزشک مشورت کنيد
آيا الگوي خواب در نوزادان نارس متفاوت است ؟
بله؛کودکان نارس در طول شب بيشتر بيدار مي شوند ولي خواب بيشتري نسبت به ساير نوزادان دارند. البته اين کودکان به مرور براي خواب خود الگويي پيدا مي کنند.
اگرکودک در حين شير خوردن به خواب برود چه بايد کرد ؟
اين حالت در کودکان طبيعي است ولي نبايد به عادت تبديل شود چه دراين صورت کودک تنها با مکيدن به خواب مي رود. توصيه مي شود هرگاه احساس نموديد کودک در حال خوابيدن است سينه و يا شيشه شير را از دهانش خارج کنيد .البته گاهي لازم است شما چندين باراين عمل را انجام دهيد تا کودک عادت کند.
دماي اتاق تا چه حد در خواب کودک تاثير دارد؟
پرواضح است دماي مناسب (180درجه سانتي گراد)به خواب راحت کودک کمک مي کند.سعي کنيد با لمس شکم و يا پشت گردن نوزاد از زيرلباس دماي بدن او را کنترل کنيد. توجه داشته باشيد نوزاد هنوز نمي تواند با محيط تطبيق پيدا کند و هواي بسيارگرم براي او خطرناک است.
چگونه مي توان فهميد کودک به قدرکافي خوابيده است ؟
اگربعد از بيدار شدن از خواب سرحال است ،به ميزان کافي خوابيده است . ولي در صورتي که بهانه گيري مي کند و يا بي قراراست ممکن است ناشي از خواب ناکافي باشد. در اين حالت با آرامش او را بخوابانيد .
منبع:نشريه تغذيه و سلامتي ،شماره 75
/خ