عسل مایعی شیرین است، که توسط زنبورها از شهد گلها ساخته می شود. عسل از لحاظ رنگ و شفافیت طبقه بندی می شود، مانند عسل کهربایی طلایی رنگ که اغلب مقداری قیمت بیشتری از انواع تیر طرح خود دارد. عطر و طعم خاص عسل، با توجه به نوع گل هایی که از آن شهد به دست آمده است، متفاوت است.

هر دو نوع عسل خام و پاستوریزه در دسترس همگان است. عسل خام به طور مستقیم از جدا شده و بسته بندی می شود و البته به همان میزان حاوی مقدار کمی مخمر، موم و گرده خواهد بود. این باور وجود دارد که مصرف عسل خام به حساسیت های کمک می کند. عسل پاستوریزه شده گرما داده شده است و ناخالصی های آن گرفته شده است.

عسل حاوی مقدار زیادی موادی مانند مونوساکاریدها، فروکتوز و گلوکز حدود 70 الی 80 درصد قند می باشد که شیرینی آن را فراهم می کند. عسل همچنین از ویژگی های ضد عفونی و ضد باکتریائی برخوردار است. علم پزشکی مدرن در صدد است تا از عسل در بهبود زخمهای مزمن و مبارزه با عفونت استفاده کند.3

تاریخچه عسل

انسان ها از هشت هزار سال پیش شروع به کشت عسل کردند قدیمی ترین عسل به جا مانده در گرجستان کشف شد. عسل به طور گسترده در مصر و یونان باستان استفاده می شده است. بعد از طی سالها عسل جایگاه خود را در طب سنتی چینی و هندی نیز پیدا کرد.3

ویژگی های عسل

یک قاشق سوپ خوری عسل شامل 64 کالری، 17/3 گرم قند و عاری از فیبر، چربی و پروتئین است.

استفاده از عسل فراوری شده و و بدون قند می تواند منجر به فواید طولانی مدت شود. عسل به اثرات تسکین دهنده مواد آنتی اکسیدان و ضد میکروب شناخته شده است. همچنین عسل حاوی مواد معدنی مانند آهن، کلسیم، فسفات، سدیم، کلر، پتاسیم و منیزیوم است.

مشخصات ارائه شده در ادامه نشان دهنده مواد تشکیل دهنده عسل است.
38/2 درصد فروکتوز
31/3 درصد گلوکز
7/1 درصد مالتوز
1/3 درصد سرکاری
17/2 درصد آب
1/5 درصد قندهای پیچیده
0/2 درصد خاکستر
3/2 درصد مواد دیگر

مقدار کمی از حالت اسیدی عسل به ممانعت از رشد باکتری ها کمک می کند در حالیکه اجزای آنتی اکسیدانی آن، رادیکال های آزاد و بیماریهای مرتبط با آن را از بین میبرد.

ویژگی های فیزیکی عسل با توجه به گل ها و آبی که از آن تهیه شده است، متفاوت است.3

فواید و خواص درمانی عسل

عسل برای خون شما مفید است

عسل تاثیرات مختلفی بر روی بدن دارد و این امر بستگی به نوع مصرف شما دارد. اگر عسل را با آب ولرم مخلوط کرده و بنوشید، تاثیرات بسیار مفیدی بر روی تعداد گلبول‌های قرمز موجود در خون دارد. گلبول‌های قرمز خون مسئول انتقال اکسیژن موجود در خون به بخش‌های مختلف بدن هستند. عسل محلول در آب ولرم میزان هموگلوبین‌های خون را افزایش می‌دهد، هموگلوبین‌هایی که مانع کم‌خونی می‌شوند.

کم‌خونی ناشی از فقر آهن هنگامی بروز می‌کند که میزان آهن موجود در برنامه غذایی یا جذب آن کافی نیست و ظرفیت انتقال اکسیژن موجود در خون به کمتر از حد معمول کاهش یابد. کم‌شدن ظرفیت اکسیژن‌رسانی منجر به خستگی مفرط، تنگی نفس و گاهی افسردگی و مشکلات دیگر می‌شود. عسل با ایجاد ظرفیت برای انتقال اکسیژن خون، این قبیل مشکلات را خنثی می‌کند.

اکسیژن کافی در خون حقیقتا مهم است زیرا تعیین کننده سطح سلامت بدن است و سهولت بازسازی سلول‌های بدن در گرو میزان اکسیژن موجود در خون است. تحقیقات اولیه در این زمینه نشان از تاثیرات مثبت عسل روی بیماری فشار خون یا فشار خون بالاست. به طور سنتی، عسل را برای کاهش تاثیرات منفی افت فشار خون یا فشار خون پایین مصرف می‌کردند.

همچنین شواهدی مقدماتی دال بر اینکه عسل مانع از کم شدن تعداد گلبول‌های سفید خون در بیمارانی که متحمل شیمی‌درمانی‌ هستند وجود دارد. در آزمایشی که بر روی تعداد محدودی از بیمارانِ متحمل شیمی‌درمانی که با خطر کمبود گلبول‌های سفید خون مواجه بودند صورت پذیرفت، مشخص شد که در ۴۰٪ از آنها بعد از مصرف روزانه ۲ قاشق چای‌خوری عسل در طی دوره شیمی‌درمانی خطرعود کمبود گلبول سفید خون از بین رفته است.1

عسل سالم‌تر از شکر است

در ارتباط با تاثیرات منفی شکر سفید بر روی بدن سخن فراوان است. عسل جایگزینی فوق‌العاده برای شکر است که هم شیرین و هم سالم است. گرچه ساختار شیمیایی عسل حاوی قندهای ساده می‌باشد اما این ساختار کاملا متفاوت از ترکیبات شکر سفید است.عسل حدود ۳۰٪ گلوکز و ۴۰٪ فراکتوز یعنی دو عنصر تک‌‌قندی یا قند ساده، با ۲۰٪ قندهای پیچیده دارد. عسل همچنین حاوی دکسترین و فیبر نشاسته می‌باشد. این ترکیب به تعدیل میزان قند خون کمک شایانی می‌کند.1

عسل برای مقابله با عفونت ها

فعالیت ضد باکتری عسل می تواند نقشی در درمان عفونت ها داشته باشد. شرایط زخم های تازه را بهبود می بخشد و خاصیت چسبناکی بالای آن سد مقاومی را در مقابل عفونت ها به وجود می آورد. در حقیقت از دوران باستان از عسل برای درمان زخم های عفونی بهره می بردند. این مسئله مهم است که از عسل به عنوان مکمل استفاده شود نه به عنوان جایگزین. استفاده از عسل تنها در صورتی مورد ملاحظه است که دیگر فرآیندهای درمانی به شکست انجامیده باشند.3

عسل به هضم غذا کمک می‌کند

عسل موجب کاهش یبوست، نفخ و گاز معده می‌شود و از اینکه ملینی ملایم است از آن سپاسگزاریم. همچنین عسل سرشار از خواص پروبیوتیک یا باکتری‌های مفید از قبیل bifido bacteria و lactobacilli است که در هضم غذا، تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش آلرژی موثرند. عسل را جایگزین شکر مصرفی خود نمائید تا تاثیرات مواد سمی تولید شده توسط قارچ‌ها در روده را کاهش دهید .1

درمان سرفه با خوردن عسل

تو فصل زمستون با زیاد شدن سرماخوردگی مصرف عسل می‌تونه خیلی مفید باشه، عسل دیواره‌ی گلو رو پوشش می‌ده و با تسکین عصب‌هایی که از گلو محافظت می‌کنن، باعث آروم شدن گلو می‌شه و به کاهش سرفه کمک می‌کنه. شما می‌تونین از شربت‌های شیمیایی برای رفع سرفه استفاده کنین، اما توجه داشته باشین که مواد تشکیل دهنده‌ی عسل، طبیعی و گیاهی هستن و ضرری برای بدن شما ندارن. با خوردن عسل، این ماده به عنوان یک غشای محافظتی روی گلو قرار می‌گیره و کمک به خوب شدن سرفه می‌کنه.

سازمان جهانی بهداشت (who) عسل رو به عنوان ماده‌ای که تحریک و التهاب رو کاهش می‌ده معرفی می‌کنه.2

خوردن عسل چطور آلرژی رو درمان می‌کنه

یکی دیگر از خواص عسل، درمان آلرژیه، البته این موضوع هنوز به اثبات نرسیده و ممکنه تو بعضی افراد نتیجه‌ی عکس داشته باشه.

بعضی افراد به‌خصوص تو فصل بهار دچار آلرژی فصلی می‌شن، مثلا آبریزش بینی و یا خارش چشم دارن، همون‌طور که می‌دونین این آلرژی به علت گرده افشانی گل‌ها اتفاق می‌افته. عسل به‌خاطر داشتن مقدار کمی گرده‌ی گل، مثل واکسن عمل می‌کنه، شما با خوردن عسل و وارد کردن گرده‌ی گل به بدن، بدن شما با آنتی بادی‌هایی که تولید کرده، با گرده‌ی گل مبارزه کرده و در برابر اون گرده حالت دفاعی پیدا می‌کنه. اگر بدن شما بعد مصرف عسل در مقابل اون گرده قرار بگیره، سیستم ایمنی بدن اون رو از بین می‌بره و ایمنی بدن تقویت می‌شه.

برای کاهش علائم آلرژی مصرف روزانه یک قاشق چای‌خوری، عسل توصیه می‌شه، البته دقت کنین که عسل باید از منطقه‌ی محل زندگی خود شما تهیه شده باشه.

"اگه به دنبال عسل بخصوصی هستین که از منطقه‌ و یا گیاه خاصی باشه، کافیه سری به صفحه‌ی خرید عسل کشمون بزنین، تو این صفحه، مشخصه که برای ساخت هر عسل، زنبورعسل ازچه گلی تو چه منطقه‌ای شهد گیری کرده، همچنین همه‌ی این عسل‌ها تعیین کیفیت شدن و کشمون با نظارت میدانی مستمر همه‌ی تلاشش رو می‌کنه که عسل باکیفیتی به دست شما برسونه."2

عسل کمک به رفع رفلاکس معده می‌کنه

اگر دچار رفلاکس معده هستین، بهترین پیشنهاد ما برای شما استفاده از عسل طبیعیه. می‌تونین قبل از خوردن هر وعده‌ی غذایی یک قاشق عسل میل کنین، البته دقت کنین، عسلی که مصرف می‌کنین طبیعی و حرارت ندیده باشه، چون حرارت، باعث ازبین رفتن خواص عسل می‌شه.

رفلاکس معده یا GERD یک بیماری گوارشیه، این بیماری عضله‌ی تنگ‌کننده‌ی پایینی مری (LES) رو درگیر می‌کنه. این عضله، حلقه‌ایه که بین مری و معده قرار داره، درد و یا سوزش معده از علائم این بیماری هستن. بعد از مصرف، عسل دیواره مری رو می‌پوشونه و با این کار به بهتر شدن التهاب یا آسیب مری کمک می‌کنه، که در نهایت علائم رفلاکس معده رو کمتر می‌کنه.

جارویس تو کتاب معروف «طب سنتی» گفته که مخلوط کردن سرکه سیب با عسل، می‌تونه به عنوان داروی قوی، کمک به از بین بردن باکتری‌های مضر معده بکنه.2

عسل مسکن زخم‌ها و سوختگی‌ها

تو قرن بیستم از عسل برای درمان زخم خیلی استفاده می‌شده، اگر جای زخم و یا سوختگی دارین، می‌تونین از مقدار کمی عسل استفاده کنین، این کار به ضدعفونی کردن زخم، از باکتری‌هایی مثل استافیلوکوکوس اورئوس کمک می‌کنه. شهد بدست اومده از زنبورهای عسل، آنزیم گلوکز اکسیداز دارن که به دلیل آزاد شدن مقدار کمی پراکسید هیدروژن تو زمان استفاده بر روی زخم، به پاکسازی زخم هم کمک می‌کنه.

تو زمان مصرباستان از عسل، به عنوان پماد موضعی برای بهبود زخم و سوختگی استفاده می‌شده.2

رفع بی‌خوابی با خوردن عسل

خوردن عسل به رفع بی‌خوابی کمک می‌کنه، خیلی از افراد به دلیل‌های متفاوت و زیادی ممکنه به بی‌خوابی دچار بشن و سراغ داروها و قرص‌های شیمیایی برای رفع این مشکل برن، خوردن عسل طبیعی، چند ساعت قبل از خواب، تا حدود زیادی بی‌خوابی شما رو رفع می‌کنه، تا نیازی به خوردن داروهای شیمیایی با عوارض زیاد نداشته باشین.

با خوردن عسل قبل از خواب، شیرینی عسل باعث بالا رفتن انسولین خون شما می‌شه، که باعث آزاد شدن سروتونین تو بدن شده. بعد، بدن سروتونین رو به ماده‌ای شیمیایی که به خواب شما کمک می‌کنه تبدیل می‌کنه، که اسمش ملاتونینه. علاوه بر سروتونین، آمینواسیدهایی که تو عسل هستن، به تولید آمینواسید تریپتوفان کمک می‌کنن. وقتی که تریپتوفان به مغز می‌رسه، تو مرحله‌ی آخر به ملاتونین تبدیل می‌شه، بنابراین مقدار ماده‌ی زیادی برای کمک به خواب بهتر، تو مغز شما وجود داره. شما می‌تونین عسل رو تو شیر حل کنین و با خوردن شیر طلایی خواب بهتری داشته باشین.2

عسل از ابتلا به سرطان پیشگیری می‌کنه

عسل خواص بازدارندگی کارسینوژن داره و می‌تونه کمک به جلوگیری از رشد تومورها بکنه. ترکیبات فنولی فوق‌العاده درون عسل، باعث خواص ضد متاستازی می‌شه که می‌تونه با تومور و سرطان مبارزه بکنه. همچنین آنتی‌اکسیدان تو عسل از سرطان جلوگیری می‌کنه. البته باید تحقیقات بیشتری تو این زمینه بشه، ولی شواهد اولیه خیلی امیدوار کننده‌ست.2

درمان آکنه با استفاده از عسل

یکی از مهم ترین خواص دارویی عسل که تو صنعت آرایشی بهداشتی خیلی استفاده می‌شه، مرطوب نگه داشتن پوست هستش، عسل دارای مواد جذب کننده‌ی رطوبته، که باعث مرطوب شدن پوست شما می‌شه و باکتری‌های آکنه رو از بین می‌بره.2

جلوگیری از پیری زودرس با عسل

آنتی‌اکسیدان موجود تو عسل طبیعی، به جلوگیری از پیری زودرس کمک می‌کنه. شما با خوردن روزانه عسل، وارد کردن آنتی‌اکسیدان به بدنتون از پیری زودرس جلوگیری می‌کنین.

همچنین عسل حاوی آنتی اکسیدان‌هایی از ترکیبات فنولیک مثل فلاونوئیدها هست، که این آنتی اکسیدان‌ها کمک به کم شدن خطر حمله‌ی قلبی و سکته مغزی می‌کنه.2

عسل برای درمان دندان درد

در یکی از مجلات بین المللی که عسل می تواند دندان درد را درمان کند. البته علاوه بر آن تحقیقات ثابتی بر روی این ادعا هنوز انجام نشده است لذا درباره این موضوع با دندان پزشک خود صحبت کنید.3

عسل برای بهبود سلامتی قلب

آنتی اکسیدان های موجود در عسل به محافظت از قلب کمک می کنند. عسل همچنین می تواند، بی نظمی ها و در هم ریختگی های ناشی از اکسیداسیون که به کلسترول بد خون مربوط است را کاهش دهد. این موضوع به صورت پیش فرض سلامتی قلب را بهبود می بخشد.اخیرا یافته شد که عسل شکل موادی که باعث تنگ شدن شریان های قلب می شوند و عامل بروز حمله قلبی هستند را کاهش می دهد. از طرفی پلی فنل موجود در عسل می تواند در سلامتی قلب نقش داشته باشد.3

عسل برای افزایش ایمنی

عسل و به خصوص عسل مانوکا حاوی متیل گلیوکسال بیشتری است که مسئول فعالیت ضد باکتری عسل است این ترکیب همچنین می تواند ارتقای ایمنی بدن نقش داشته باشد. از طرفی این ترکیب تولید سیتوکینز ( پیام رسان سلولهای ایمنی بدن) را تحریک کنند.3

تمام خواص درمانی عسل زمانی حاصل می شود که ترکیب آن طبیعی و خالص باشد. هر نوع تقلب در عسل می تواند به مرور عواض جبران ناپذیری را برای سلامت بدن به همراه داشته باشد، از این رو شناخت عسل طبیعی و مرغوب بسیار پر اهمیت است.

امروزه در بازار انواع و اقسام عسل با موم و بدون موم عرضه می شود و همگی فروشندگان نیز این ادعا را دارند؛ محصولی که ارائه می دهند طبیعی است. اما، چگونه می شود عسل طبیعی را تشخیص داد تا مشکلات و عوارض عسل تقلبی دامن گیر سلامت ما نشود؟4

چگونه عسل دست ساز را تشخیص دهیم

البته نکاتی وجود دارد که می تواند مصرف کننده را نسبت به خرید و انتخاب عسل مرغوب تر یاری کند، از جمله اینکه عسل های دست ساز که خطرناک ترین نوع عسل تقلبی هستند با گذاشتن در دهان مانند آب نبات سفت باقی می‌ماند و دیر حل و جذب می‌شود در حالی که عسلی که توسط زنبور عسل تولید شده باشد از هنگامی که در دهان قرار می گیرد توسط مخاط دهان و رگ های زیر زبانی سریع جذب می شود و این مسئله به خوبی قابل درک است.

همچنین در عسل دست ساز از پشت شیشه به راحتی می توانید اشیا را ببینید، درحالی که هر چقدر هم که رنگ عسل طبیعی روشن باشد شما نمی توانید از پشت شیشه چیزی را مشاهده کنید چراکه به دلیل کلوئیدی بودن عسل طبیعی، نور به طور مستقیم از شیشه عبور نمی کند و تصاویری که از پشت شیشه بسیار ناواضح و نامشخص است.

روش ساده دیگر برای شناخت عسل دست ساز؛ آزمایش خاصیت حلالیت عسل در آب سرد است، در این روش قطره‌ای از عسل را در آب سرد بریزید، اگر حالت چسبندگی خود را حفظ کرد و به سرعت حل نشد و لبه‌های قطره یا رشته جریان باریک عسل در زمان ریزش از هم نپاشید، احتمالا طبیعی است در غیر این صورت عسل تقلبی و دست ساز است.

توجه کنید که با این روش ها تنها عسل های دست ساز از عسل زنبور قابل تفکیک است و نمی توان عسلی را که از طریق تغذیه زنبور عسل با شکر تولید شده را تشخیص داد و برای شناخت عسل تغذیه ای هیچ راهی به جز آزمایشگاه وجود ندارد.4

در خوردن عسل زیاده روی نکنید

اگرچه عسل خواص معجزه آسای زیادی دارد اما کارشناسان تغذیه توصیه می کنند روزانه کمتر از ۲۵ گرم فروکتوز مصرف شود چرا که مصرف زیاد آن می تواند برای بدن زیانبار باشد.4

پی نوشت:
1.www.majalesalamat.com
2.www.keshmoon.com
3.www.namnak.com
4.www.jadidtarin.com