آبسه دندان چیست؟
آبسه دندان، عفونتی است که به علت پوسیدگی دندانی، بیماری پریودنتال یا یک ترک دندانی بوجود می آید. این عوارض می توانند اجازه ورود باکتری ها به داخل پالپ ( بافت نرم دندان شامل اعصاب، عروق خونی و بافت همبندی) را داده و منجربه مرگ پالپ شوند.هنگامی که چرک در نوک ریشه دندان در استخوان فک تشکیل شود، یک پاکت چرکی به نام آبسه را ایجاد می نماید. در صورتی که آبسه دندان درمان نشود، می تواند منجربه یک عفونت شدید در استخوان فک، دندانها و بافت های مجاورگردد.1
علائم و نشانه ها
آبسه های دندان می توانند خیلی سریع تشکیل شوند و اغلب دردناک هستند اما همیشه اینطور نیست و گاهی دردی ایجاد نمی کنند و فقط تورم و عفونت دارند.علائم آبسه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درد شدید در دندان یا لثه که ممکن است ناگهان بوجود بیاید و به تدریج بدتر شود.
درد در گوش، فک، صورت و گردن در همان سمتی که ناحیه آسیب دیده وجود دارد.
درد می تواند در مواقع زیر بدتر شود:
جویدن غذا
دراز کشیدن
لمس ناحیه آسیب دیده
فشار یا گرما روی دندان
بوی بد دهان و یا طعم ناخوشایند در دهان
در بعضی موارد، ممکن است باز کردن کامل دهان و بلعیدن برایتان مشکل باشد
تورم ممکن است در پایه دندان، لثه و یا گونه وجود داشته باشد.
لثه براق، قرمز و متورم
دندان آسیب دیده می تواند تغییر رنگ داشته باشد و لق شود.
اگر عفونت شیوع پیدا کند، ممکن است تب ایجاد کند.
غدد لنفاوی در گردن ممکن است در پاسخ به عفونت متورم و دردناک شود.2
مکانیسم آبسه دندان
منطقه محدودی از چرک ناشی از عفونت باکتریایی است سیستم ایمنی بدن به عفونت واکنش نشان می دهد گلبول های سفید خون را به محلول عفونت می فرستد تا به مقابله با آن بپردازد.چرک مخلوطی از سلولهای مرده و زنده خون آنزیم ها و بقایای تخریب شده سلول ها و بافت هاست وقتی که راهی برای خروج چرک وجود داشته باشد آبسه دندان تشکیل می شود.
آبسه ها در هر جای بدن می توانند تشکیل شوند در دهان آبسه ها در بافت لثه یا در ریشه های دندان و بافت های اطراف دندان تشکیل می شود. علت آن می تواند تروما (غذا یا بقایای جمع شده در عمق لثه) باکتری ها ( که وارد فضای پالپ شده اند) یا یک پاکت پریودنتالی عمیق باشد.
افراد با مقاومت کم بدن در معرض تشکیل بیشتر آبسه ها هستند. در ابتدا آبسه دندان ممکن است موجب سردرد شود که می تواند شدید باشد.هنگام آبسه دندان عصب دندان می تواند عفونی شود عفونت از لثه گذشته و در دهان باز شود وقتی آبسه به دهان راه باز می کند درد کاهش می یابد اما درمان دندانپزشکی بایستی انجام شود.1
علت آبسه دندان
سطح خارجی دندان جنس سفتی دارد، اما مغز دندان که از مجموعه‌ی اعصاب، بافت همبند و رگ‌های خونی تشکیل شده است، گاهی عفونی می‌شود. شایع‌ترین علل عفونی شدن دندان عبارت‌اند از:سوراخ عمیق یا پوسیدگی دندان؛
بیماری‌‌های لثه یا همان پریودِنتال؛
ترک‌خوردگی دندان.
عفونتی که درمان نشود، مغز دندان را از بین می‌برد و آبسه ایجاد می‌کند. به‌طورکلی، انواع شایع‌تر آبسه عبارت‌اند از:
آبسه‌ی پری‌آپیکال که در نوک ریشه‌ی دندان ایجاد می‌شود؛
آبسه‌ی پریودِنتال که استخوان مجاور دندان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
ممکن است بیشتر از یک آبسه در دهان ایجاد شود یا همان یک آبسه از استخوان عبور کند و در نقاط مختلف بیرون بزند. اما هر آبسه فقط مربوط به یک دندان است.3
تشخیص آبسه دندان
درد و تورم از جمله شایع‌ترین علائم آبسه دندان به شمار می‌روند، اما گاهی هم هیچ علامت واضحی بروز نمی‌کند و دلیلش می‌تواند این باشد که کیسه‌ی حاوی چرک نشت پیدا کرده است. آبسه‌ای که علامت خاصی نداشته باشد، از طریق عکس‌برداری با اشعه‌ی ایکس قابل تشخیص خواهد بود.علاوه‌بر تجویز عکس رادیولوژی، پزشک معالج ممکن است چند ضربه‌ی آهسته به دندان بزند تا ببیند که چیز متفاوتی حس می‌کنید یا نه.
درصورتی‌که دندانپزشک قادر به تشخیص آبسه نباشد، بیمار را به اِندودِنتیست ارجاع خواهد داد که متخصص آبسه دندان است. اِندودِنتیست قطعا می‌تواند آبسه دندان را تشخیص داده و درمان کند.3
درمان آبسه دندان
هدف اصلی درمان آبسه دندان رفع عفونت است. از این‌رو، اِندودِنتیست یکی از روش‌های زیر را پیش خواهد گرفت:آنتی‌بیوتیک
اگر عفونت از محل آبسه به فک یا نقاط دیگری از بدن سرایت کرده باشد، معمولا آنتی بیوتیک تجویز می‌شود. آنتی‌بیوتیک عفونت را از بین می‌برد، اما درمان کامل آبسه نیست.کشیدن دندان
اگر اِندودِنتیست نتواند هیچ راهی برای حفظ دندان پیدا کند، دندان آسیب‌دیده باید کشیده شود.عصب‌کشی
عصب‌کشی از جمله مؤثرترین روش‌هایی است که آبسه را درمان و دندان را حفظ می‌کند. طی فرایند عصب‌کشی، اِندودِنتیست دندان را سوراخ و مغز دندان و نیز مجاری ریشه را که از پایین به لثه راه دارند، تخلیه و سپس پر یا روکش خواهد کرد. در این‌صورت، دندان ترمیم‌شده نه‌تنها از لحاظ ظاهری بلکه از لحاظ کارکرد نیز مثل سایر دندانها خواهد شد.جراحی
تخلیه‌ی آبسه‌ی پریودِنتال ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد.یادتان باشد که اگر آبسه بترکد، دردتان کم خواهد شد، اما هنوز باید جهت درمان به دندانپزشک یا اِندودِنتیست مراجعه کنید.3
معرفی چند روش درمان آبسه دندان با نشاسته
۱. نشاسته و آب‌لیمو برای درمان آبسه دندان
دو قاشق چای خوری نشاسته را با یک قاشق چای خوری آب‌لیمو مخلوط و به صورت خمیر درآورید. سپس آن را بر روی دندان عفونی قرار داده و به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه منتظر بمانید تا چرک موجود در دندان به وسیله این خمیر تخلیه گردد. وجود آب لیمو به همراه نشاسته علاوه بر تخلیه چرک دندان، باعث ضدعفونی شدن محل آبسه نیز خواهد شد.۲. ترکیب نشاسته و سرکه سیب برای آبسه دندان
استفاده از ترکیب نشاسته با سرکه سیب نیز منجر به درمان آبسه دندان خواهد شد. برای این کار کافیست مقدار کمی نشاسته را با سرکه سیب به صورت خمیر در آورده و بر روی دندان مبتلا به آبسه قرار دهید، سپس چند دقیقه منتظر بمانید تا چرک به خوبی تخلیه شود. این کار را ۲ یا ۳ بار در روز انجام دهید.۳. ترکیب نشاسته و عسل برای درمان عفونت دندان
یکی از روش‌های درمان آبسه دندان با نشاسته، مخلوط کردن مقداری پودر نشاسته به همراه آب و عسل است. این ترکیب را دو الی سه بار در روز بر روی محل دندان مورد نظر قرار داده و چند دقیقه منتظر بمانید. عسل ماده‌ای مفید برای درمان عفونت است که ترکیب آن با نشاسته تاثیری دو چندان برای درمان این عارضه دارد.۴. درمان آبسه دندان با نشاسته و آب سیر
از آنجایی که یکی از خواص سیر خاصیت آنتی بیوتیکی و ضد التهابی فوق العاده آن است، ترکیب سیر با نشاسته ماده‌ای طبیعی و مفید برای درمان آبسه دهان و دندان به وجود می‌آورد.برای این منظور چند حبه سیر را رنده کرده و آب آن را خارج نمایید سپس آن را با مقداری نشاسته مخلوط کرده و بر روی آبسه دندان قرار دهید. این مخلوط علاوه بر جلوگیری از گسترش عفونت به تسکین درد نیز کمک می‌کند.4
عوارض آبسه دندان
آبسه دندان بدون درمان دندانپزشکی، بهبود نمی یابد.اگر آبسه دندان پاره شود، درد دندان خیلی کم می شود، ولی همچنان نیاز به درمان دندانپزشکی دارد.
اگر چرک آبسه دندان خالی نشود، عفونت به سمت فک و سایر قسمت های سر و گردن میرود. حتی ممکن است فرد دچار عفونت خون (سپسیس) شود که عفونتی کشنده است و در تمام بدن پخش می شود.
اگر سیستم ایمنی بدن شما ضعیف باشد و آبسه دندان خود را با مراجعه به دندانپزشک درمان نکنید، خطر ابتلای شما به عفونت گسترده بدن بیشتر از بقیه است.1
پینوشتها
1.www.beytoote.com
2.www.azadmed.com
3.www.chetor.com
4.www.setare.com
