ارزش غذایی شوید (100 گرم)
کالری | 305 |
چربی | 15 گرم |
کربوهیدرات | 55 گرم |
پروتئین | 16 گرم |
فیبر | 21 گرم |
طبع شوید
طبیعت شوید گرم و خشک است. شوید منبع خوبی از آنتی اکسیدان ها و فلاونوئید ها، ویتامین A، ویتامین C، ویتامین های B، کلسیم، منگنز و آهن می باشد.گیاه شوید بومی مصر و ایران است و امروزه در بیشتر کشور های جهان استفاده می شود.
از شوید تازه و خشک برای تهیه شوید پلو، شوید باقالی پلو، انواع سوپ، سس سالاد، ماست و شوید و انواع ترشیجات استفاده می شود. {1}
خواص شوید
۱. خواص ضدسرطانی شوید
شوید به خاطر وجود ۳ مونوترپنی که عنوان شد (لیمونن، کاروون، آنتوفران) دارای خاصیت ضد سرطان است.مونوترپن ها، آنزیم هایی موسوم به ﮔﻠﻮﺗﺎﺗﯿﻮن اس. ﺗﺮاﻧﺴﻔﺮاز (glutathione-S-transferase) را تحت تأثیر قرار می دهند و با تحریک این آنزیم ها مانع از پا گرفتن سرطان در بدن می شوند. گلوتاتیون به طور کلی نوعی آنتی اکسیدان مؤثر است و مونوترپن ها به تقویت فعالیت آنزیمی آن کمک می کنند.
شوید، علاوه بر مونوترپن ها و…، حاوی آنتی اکسیدانی قوی برای مقابله با سرطان هم هست و توانایی بدن در مبارزه با سرطان را دو برابر می کند.
۲. شوید و آنتی اکسیدان ها
مونوترپن ها و زردینه های قوی موجود در شوید که وایسنین (vicenin) و کائمفرول (kaempferol) نام دارند، موجب کمک رسانی به مولکول های آنتی اکسیدان می شوند.آنها به مولکول های اکسیداتیو خطرناک در سلول ها متصل می شوند و مبارزه ای جانانه میان مولکول های اکسیداتیو و و مواد مفید موجود در شوید شکل می گیرد. مولکول های اکسیداتیو باعث بروز مشکلات و بیماری های مختلفی در بدن می شوند.
از جمله بیماری هایی که این مولکول ها در وقوع آنها نقش دارند، سرطان و انواع دیابت است.
آنتی اکسیدان ها اولین خط دفاعی بدن در برابر این رادیکال های آزاد خطرناک هستند و از خطر ابتلا به بیماری های مزمن در بدن می کاهند.
ویتامین سی یا اسید آسکوربیک هم نوعی آنتی اکسیدان قوی است که به وفور در شوید یافت می شود.
این ویتامین هم از بدن در برابر ابتلا به بیماری های مختلف جلوگیری می کند و در تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب بدن هم نقش مهمی دارد.
۳. شوید و کاهش کلسترول
برگ های شوید می تواند موجب کاهش کلسترول بشود. مطالعه ای در این حوزه روی موش ها انجام گرفته و مشخص شده است که مصرف عصاره و قرص شوید در موش هایی با کلسترول بالا باعث ایجاد اثرات مثبتی روی پروفایل لیپیدی آنها شده است.علاوه بر آن، اثرات شوید روی آنزیم های کبد، بیان ژنی و فعالیت عمومی آنزیم ها هم تأثیرات مثبتی نشان داده است.
در این پژوهش، موش هایی که از شوید استفاده کرده بودند یعنی گروه کنترل، نسبت به گروهی که شوید دریافت نکرده بودند، تغییرات مثبت چشم گیری در پروفایل لیپیدی، سطح گلوکز و تعداد آنزیمهای کبدی داشتند.
پژوهشی مشابه روی انسان هم نشان از اثرات مثبت شوید روی انسان داشت. در این آزمایش، در گروه کنترلی که شوید مصرف کرده بودند، کاهش کلسترول و سطح تریگلیسیرید دیده شده بود. البته میزان HDL یا کلسترول خوب یا اصلا تغییری نکرده یا تغییراتش بسیار جزئی و نامشهود بود.
۴. شوید و بهبود هاضمه
شوید به عنوان درمانی خانگی برای رفع مشکلات متعددی استفاده می شود. مثلا برای درمان بی اشتهایی، درمان نفخ شکم، تحریک تولید صفرا و آب گوارشی (digestive juices) کاربرد دارد.آب گوارشی از لوزالمعده ترشح می شود و شامل آنزیم هایی است که کربوهیدرات، چربی و پروتئین های غذا را تجزیه می کند.
روغن های موجود در شوید باعث افزایش صفرا و آب گوارشی می شوند. یکی دیگر از خواص شوید برای دستگاه گوارش، درمان یبوست و کمک به حرکات روده است. مونوترپنِ کاروُون یکی دیگر از منابع مفید شوید برای بهبود عملکرد دستگاه گوارش است و به رفع ناراحتی های معده و تخلیه ی گاز آن کمک می کند.
از برگ های شوید می توان برای درست کردن دمنوش گیاهی هم استفاده کرد. دمنوش برگ شوید برای معده بسیار مفید است.
از جمله مزایای دم نوش می توان به تسکین معده، رفع سوزش معده، تخلیهی گاز و رفع سوء هاضمه اشاره کرد.
۵. شوید و دردهای قاعدگی
به دردهای دوران قاعدگی دیسمنوره (Dysmenorrhea ) گفته می شود. قاعدگی دردناک یا دیسمنوره می تواند موجب ناراحتی های بسیار شدیدی در ناحیه ی شکمی شود.علاوه بر شکم، ران ها، لگن و قسمت پایینی کمر هم به شدت تحت تأثیر درد قاعدگی قرار می گیرند.
سرگیجه، اسهال، حالت تهوع و استفراغ هم از دیگر علائم دردهای قاعدگی هستند. یکی از خواص شوید، درمان این دردهاست.
شوید در مقایسه با مُسکن ها و داروهای شیمیایی، گزینه ای مناسب تر بهنظر می رسد.
طبیعی است که شوید به عنوان ماده ای طبیعی، در مقابل مواد دارویی مانند مفنامیک اسید به عنوان دارویی ضدالتهاب و غیر استروئیدی که برای کاهش دردهای خفیف و شدید قاعدگی استفاده می شود، بسیار مفیدتر و بی خطرتر است.
مطالعات و پژوهش های دانشگاهی زیادی صورت گرفته و نشان می دهد که استفاده از شوید و سایر گیاهان با خواص دارویی مانند دارچین، بابونه و… در کاهش دردهای قاعدگی مؤثر است. هر چند برخی از این آثار، آن چنان مشهود نبوده اما نشان از اثر بخشی گیاهان نام برده داشته است.
۶. شوید و بهبود علائم افسردگی
سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که در سراسر دنیا، حدود ۳۵۰ میلیون نفر دچار افسردگی هستند.از آنجایی که داروهای ضد افسردگی و درمان آن، عوارض جانبی متعددی ایجاد می کنند، جایگزین کردن درمان های گیاهی می تواند ایده ی بسیار خوبی برای بهبود علائم افسردگی باشد.
درواقع، بسیاری از گیاهان بدون هیچ گونه عارضه ای به درمان اضطراب، درمان افسردگی و درمان بی خوابی کمک می کنند.
کاروُون موجود در شوید، در ایجاد آرامش و درمان افسردگی نقش مهمی ایفا می کند.
درواقع، شبیه آرام بخشی ملایم عمل می کند که به کاهش اضطراب و افسردگی، کاهش استرس و کاهش عصبانیت می انجامد.
۷. شوید و خواص ضدمیکروبی
کاروون موجود در شوید به عنوان ترکیبی جادویی شناخته می شود. این ماده در ایجاد آرامش، بهبود عملکرد معده و هاضمه و جلوگیری از سرطان مفید است.ضمن اینکه خواص ضد میکروبی و ضد قارچ هم دارد. روغن های موجود در شوید در برابر انواع باکتری ها مقاومت می کنند.
شوید در برابر ۵ نوع باکتری از جمله استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم است. علاوه بر آن، شوید در برابر رشد قارچ کاندیدا هم ایستادگی می کند.
این قارچ خطرناک مشکلات زیادی نظیر مِه مغزی، مشکلات معده، اضطراب و افسردگی به وجود می آورد.
خواص ضد میکروبی شوید باعث رفع عفونت های میکروبی می شوند که منجر به تولید زخم های باز و بریدگی های پوستی شده اند.
۸. شوید و افزایش کیفیت خواب
از سایر خواص شوید می توان به رفع بی خوابی و افزایش کیفیت خواب اشاره کرد.دو زردینه موجود در شوید یعنی وایسنین (vicenin) و کائمفرول (kaempferol) به تسریع تولید هورمون ها در بدن کمک می کنند و باعث احساس آرامش در بدن می شوند. این خاصیت در کنار اثرات مثبت کاروون در بدن بسیار جالب توجه و مؤثر است.
مهمتر از همه ی اینها، وجود ویتامین B6 در شوید است که به درمان اختلالات خواب می انجامد.
پژوهش ها حاکی از آن است که کمبود ویتامین B6 در بدن، باعث افزایش استرس روانی و مشکلات خواب می شود.
البته شایان ذکر است که افزایش میزان این ویتامین در بدن هم مانند کمبود آن می تواند باعث اختلالات خواب بشود.
۹. شوید و خواص ضدالتهابی
قرن ها است که از شوید برای خواص ضد التهابی آن در نقاط مختلف دنیا استفاده می شود. یکی از خواص شوید درمان التهاب مفاصل است.برای رفع التهاب در بدن بهتر است از داروهای گیاهی استفاده شود، زیرا مواد شیمیایی مانند داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، عوارض جانبی بسیار نامطلوبی دارند. وجود شوید در آشپزخانه تان برای مبارزه با انواع التهاب بدنی، ایده ی خوبی است.
بسیاری از شواهد و مطالعات نشان می دهند که التهاب نه تنها یکی از علائم بیماری های مزمن است، بلکه عاملی اساسی در پیشرفت بیماری ها نیز به شمار می رود. به کمک خواص شوید می توان از شر این مشکلات رهایی پیدا کرد.
۱۰. شوید و تقویت استخوانها
علاوه بر مواد معدنی، مونوترپن ها، آنتی اکسیدان ها و سایر مواد مفیدی که در شوید وجود دارد، ماده ی بسیار مفید دیگری هم در آن دیده می شود و آن ماده چیزی نیست جز کلسیم.شوید منبعی غنی از کلسیم است که به تقویت و استحکام استخوان ها و دندان ها کمک می کند.
کلسیم، ماده ای حیاتی و واجب برای حفظ استخوان ها و تراکم معدنی آنهاست.
البته برخی از افراد در برشمردن اهمیت و خواص شوید برای جلوگیری از شکستگی زیادی اغراق میکنند، ولی در هر حال این گیاه خوش بو، مادهی معدنی مفیدی است که باید در رژیم غذاییتان، آن را لحاظ کنید. مصرف کلسیم و ویتامین D در کنار هم میتواند از مشکلاتی نظیر نرمی استخوان ممانعت کند.
۱۱. شوید و بهداشت دهان
برگ شوید به خوش بو شدن دهان هم کمک می کند. روغن های سازنده ی شوید دارای خواص ضد میکروبی و ضد عفونیکننده هستند.علاوه بر اینها، حاوی آنتی اکسیدان نیز هستند و به خاطر این خواص به رفع عفونت های میکروبی دهان کمک می کنند.
آنتی اکسیدان موجود در شوید هم باعث به حداقل رسیدن تخریب ناشی از رادیکال های آزاد در لثه و دندان ها می شود.
۱۲. شوید و رفع اخلالات تنفسی
کائمفرول (kaempferol) و سایر زردینه ها و مونوترپن ها در روغن های موجود در شوید دارای خواص ضد انسدادی هستند و به طور طبیعی در ساختارشان آنتی هیستامین وجود دارد.به همین خاطر شوید می تواند مانع از ایجاد انسداد در دستگاه تنفسی بشود و انسدادی را که در راه تنفس ایجاد شده و ناشی از سرفه، هسیتامین ها و حساسیت است، از بین می برند.
۱۳. شوید و رفع اسهال
اسهال دو علت اصلی دارد: هضم نامناسب غذا و عوامل میکروبی. شوید به هاضمه بهتر کمک می کند و زردینه ها و مونوترپن های موجود در آن هم با میکروب ها مقابله می کنند.۱۴. شوید و ممانعت از تجمع گازها
تجمع گاز در معده و روده بسیار ناخوشایند است. اما یکی از خواص شوید، رفع این مشکل آزاردهنده است و از تجع گاز در بدن که بعضا باعث فشار به حفره ی سینه می شود جلوگیری می کند. شوید با خاصیت ضد نفاخ بودن، می تواند گازهای اضافی بدن را به راه خروج معرفی کند.یکی از خواص دیگر شوید رفع سکسکه است. بروز سکسکه، دلایل متعددی دارد. اما اساسا به خاطر اسیر شدن گاز و حرکت برعکس آن در لوله ی غذا رخ می دهد.
دومین دلیل شایع آن هم حساسیت شدید، بیش فعالی و نقص در عملکرد عصبی است.
شوید میتواند باعث جلوگیری از تجمع گاز، خروج راحت تر آن در بدن شود و مشکلات عصبی و حساسیت را هم با خواص آرامش بخش و مسکنی اش حل کند. {2}
عوارض جانبی شوید
شوید را می توان به عنوان خوراکی ایمن خورد، یا به عنوان دوزهای دارویی مصرف کرد با این حال ممکن است باعث خارش پوست و یا درماتیت پوست در هنگام اعمال مستقیمش روی پوست شود و عصاره شوید تازه می تواند باعث ایجاد حساسیت به نور شود.این ممکن است خطر سوختگی توسط خورشید و سرطان پوست را به ویژه در افراد با پوست سفید افزایش دهد.
هم چنین ممکن است باعث واکنش آلرژیک در افرادی شود که به گیاهان خانواده هویج مثل کرفس، زیره شیاه، گشنیز و رازیانه آلرژی دارند.
شوید ممکن است اثر دیورتیک داشته باشد.
مصرف شوید تازه در دوران بارداری و شیردهی
در حالی که در طول این دوره ها می توان به راحتی از شوید به عنوان یک خوراکی استفاده کرد، اما در دوران بارداری باید صرفه جویی کرد.این به این دلیل است که شوید می تواند موجب سقط جنین شود. اثرات استفاده از شوید در حین شیردهی نیز مورد مطالعه قرار نگرفته است.
تداخل دارو ها با شوید
شوید ممکن است توانایی بدن برای حذف لیتیوم را کاهش دهد، که ممکن است سطح لیتیوم در بدن را افزایش دهد و باعث اثرات جانبی جدی می شود.در نتیجه اگر از لیتیوم استفاده می کنید، با پزشک خود مشورت کنید. {3}
پی نوشت:
1.www.coca.ir
2.www.chetor.com
3.www.namnak.com