لیمو عمانی

لیموعمانی یا لیمو امانی، لیمو ترش شیسه یا تغن از میوه‌ هایی است که خشک شده ی آن را معمولا به عنوان چاشنی در طبخ خورش ‌های ایرانی چون قورمه ‌سبزی و قیمه استفاده می‌ کنند.

در لغتنامه ی دهخدا از این محصول با نام لیمو عمانی یاد شده و آن را لیمویی ترش که از عمان آرند معنا کرده، اما شهرت آن احتمالا به غلط عمانی ذکر شده است، چرا که کشور عمان فاقد مرکباتی معروف بوده و احتمالا نام درست لیمو "امانی" است، به دلیل این که شهر امان پایتخت کشور اردن از لحاظ محصول لیمو همچون کشورهای لبنان و فلسطین سرشناس است.

معمولا لیمو عمانی خشک شده را پیش از ریختن در غذا سوراخ، شکسته یا خرد می‌ کنند یا در کشورهای دیگر گاهی آن ها را کوبیده و به صورت گرد به خوراک‌ های برنجی یا در خوراک‌ های خلیجی پُرادویه با نام بهارات یا کبسا می ‌ریزند.

این چاشنی بیشتر مورد علاقه ی کشورهای عرب همسایه همچون عراق، کویت و بحرین است، اما سوال اینجاست ارزش تغذیه‌ ای لیموعمانی تا چه میزان است؟ آیا می‌ توان از اثرات درمانی‌ این چاشنی سود برد؟

لیمو عمانی گونه ی دیگری از لیمو ترش و درخت آن از خانواده ی نارنج است. لیمو عمانی تازه، رنگ خردلی داشته و بسیار ترش است؛ به طوری که تازه ‌اش را نمی ‌توان به تنهایی مصرف کرد. به همین دلیل آن را در آفتاب خشک می‌ کنند تا قابلیت مصرف آن افزایش یابد.1

طبع لیمو عمانی چیست؟

طبیعت و مزاج لیمو عمانی سرد و خشک می باشد. لیمو عمانی سرشار از ریبوفلاوین، فولیک اسید، ویتامین C، ویتامین D، کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر و پتاسیم است.

لیمو عمانی بومی کشور عمان است و به عنوان یک چاشنی پایه در تهیه غذاهای عربی، ایرانی و هندی استفاده می شود.2

فواید دارویی و درمانی لیمو عمانی برای بدن

1. سلامت قلب

لیمو عمانی به دلیل مقادیر بالای پتاسیم موجود در آن به کاهش فشار خون بالا کمک کرده و با تقویت عضلات قلب خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را کاهش می دهد.

2. معده و دستگاه گوارش

گفته می شود که لیمو سیاه باعث افزایش اشتها می شود، ناراحتی معده را درمان می کند و با بهبود حرکات روده برای پیشگیری و درمان یبوست و اسهال مفید می باشد.

3. سم زدایی روده ها

لیمو عمانی به دلیل مقادیر بالای ویتامین C که دارد و همچنین به دلیل خواص ضد میکروبی طبیعی به سم زدایی و پاک سازی روده ها کمک می کند.

4. سرطان

گفته می شود که برخی ترکیبات لیمو امانی تقسیم سلولی در بسیاری از سلول های سلولی سرطانی را کاهش داده و خطر ابتلا به سرطان را از بین می برد.

5. تقویت سیستم ایمنی بدن

لیمو عمانی به دلیل مقادیر بالای ویتامین C که دارد به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و خطر ابتلا به عفونت های ویروسی را کاهش می دهد.

6. منبع عالی ویتامین D

گفته می شود که مقادیر بالای ویتامین D موجود در لیمو سیاه با تقویت استخوان ها خطر ابتلا به بیماری پوکی استخوان را کاهش می دهد و به تقویت عضلات و دندان ها کمک می کند.

7. زنان در دوران پس از زایمان

لیمو سیاه یکی از بهترین منابع ویتامین ها و مواد مغذی مورد نیاز برای جبران عناصر از دست رفته در دوران بارداری است؛ ویتامین C موجود در لیمو عمانی به تقویت سیستم ایمنی بدن زنان پس از زایمان کمک کرده و خستگی و کمبود انرژی در آن ها را کاهش می دهد.2

عوارض مصرف لیمو عمانی

براساس نظر متخصصان تغذیه، مصرف لیموعمانی پخته در غذاها به دلیل جذب مقدار زیادی از چربی و ادویه موجود در غذا، برای افراد مبتلا به چربی و فشار خون بالا مضر است و برای سایر افراد نیز می‌تواند باعث چاقی و اضافه وزن شود.

به این منظور توصیه می‌شود، برای بهره‌مندی از خواص درمانی لیموعمانی آن را به صورت دمنوش مصرف کنید، همچنین در پخت غذاها از روغن و نمک کمتری استفاده کنید.3

توصیه‌ هایی در ارتباط با مصرف لیمو عمانی

1- لیمو عمانی هنگام خشک شدن به دلیل عمل تخمیر، کمی تلخ شده که این تلخی در مزه ی آن نیز احساس می ‌شود. بنابراین بهتر است برای جلوگیری از تلخ شدن غذا پیش از افزودن، تخم‌ های آن را درآورید.

2ـ لیمو عمانی درسته در خورش ‌ها و خوراک‌ ها محل تجمع روغن غذا خواهد بود. بنابراین خوردن آن توصیه نمی‌ شود.

3ـ بهترین نوع لیمو عمانی در مناطق مختلف جنوب و جنوب شرقی ایران نظیر بندرعباس، میناب، جهرم و شیراز و صادراتی آن در اردن پرورش می ‌یابد.

4ـ لیمو عمانی به دلیل دارا بودن مواد فراری که عامل ایجاد عطر و بوی آن است، حتما باید در محل خشک، خنک و در ظروف سربسته و به دور از نور نگهداری شود.

5 ـ بهتر است هنگام تهیه ی انواع خورش ‌ها و خوراک ‌ها به مقدار لازم از لیمو عمانی استفاده کنید تا استفاده از نمک در غذا به حداقل برسد.

6 ـ در برخی مناطق گرمسیر به دلیل این که نگهداری لیموترش مشکل و حمل ‌و نقل آن مقرون به صرفه نیست، آن را با تغییرات ویژه‌ ای تبدیل به لیمو عمانی می ‌کنند تا قابلیت نگهداری ‌اش برای چندین سال افزایش یابد.

7ـ معمولا رنگ لیمو عمانی آفتاب خشک، زرد قهوه ای و داخل آن سیاه رنگ است.1

طرز تهیه لیمو عمانی

لیمو عمانی را به دو روش مختلف می توان خشک کرد؛

روش اول

اگر لیمو ترش های شیرازی بر روی درخت خشک شوند، لیمو عمانی به دست آمده به رنگ زرد یا قهوه ای روشن دیده می شود که گوشت درون آن سیاه رنگ و براق است.

این نوع لیمو عمانی طعم شیرین تر و اسیدیته کمتری دارد.

روش دوم

اگر لیمو ترش شیرازی را به مدت مدت پنج دقیقه در آب نمک بجوشانند و سپس به مدت چندین هفته زیر نور خورشید خشک کنند، لیمو عمانی به دست آمده دارای پوست و گوشت سیاه رنگ می شود.

این نوع لیمو عمانی مزه ای تلخ تر دارد و اسیدی تر است.2

طریقه مصرف لیمو عمانی

لیمو عمانی خشک شده را به صورت درسته، خرد شده و پودر یا گرد لیمو (برای تهیه گرد لیمو آن را می شکنند، هسته ها را خارج کرده و سپس در آسیاب پودر می کنند) برای تهیه انواع غذا های ایرانی مانند خورش ها (قورمه سبزی و قیمه)، سوپ، خوراک سبزیجات و انواع غذا های عربی و سس استفاده می کنند.

لیمو عمانی را برای تهیه چای و دمنوش آن به کار می برند.1

پینوشتها
1.www.tebyan.net
2.www.coca.ir
3.www.yjc.ir