در مسیر استادان قدیمی
«بانوی صخره ها» ("Virgin of the Rocks") یک اثر هنری معروف ترسیم شده توسط لئوناردو داوینچی است. این نقاشی یکی از سه تابلو است که همه از یک قطعه محرابی با ترسیمی استادانه برای کلیسای سان فرانسیسکو بزرگ در میلان هستند که به طور جزئی مجسمه سازی شده اند. این نقاشی در دو نسخه وجود دارد. یکی از آنها در گالری ملی لندن به نمایش در آمده است که درخشش فعلی خود را مدیون ترمیم دقیقی است که در آن از آخرین روش های معاینه شامل فن آوری پردازش تصویر استفاده شده است. یک طیف سنج فلورسانس میکرو اشعه ایکس تفکیک کننده فضایی M6 JETSTREAM از شرکت بروکر نانو GmbH برلین (Bruker Nano GmbH Berlin) نقش تعیین کننده ای در این زمینه ایفا کرد. این طبف سنج انجام تحقیقات روی کوچکترین ذرات رنگ را مقدور ساخت و در عمق لایه های رنگی کاوش کرد. دو دوربین USB از شرکت IDS Imaging Development Systems GmbH اطلاعات نوری لازم از سطح نمونه را فراهم کرده و موقعیت دقیق طیف سنج را بر روی منطقه اندازه گیری تضمین نمودند.حتی شاهکارهای عالی می توانند از پیری رنج ببرند. تغییرات رنگی مانند زرد شدن یا مقادیر اندک آسیب باعث تیره شدن درخشش رنگ ها می شود که باید هر از گاهی اصلاح شود. احتیاط شدید در مورد تصویری مانند "Virgin of the Rocks" لازم است. ترمیم کننده باید تکنیک های نقاشی را مورد مطالعه قرار داده و از ترکیب شیمیایی رنگ هایی که برای ترسیم از آنها استفاده شده دقیقاً آگاه باشد تا منحصر به فرد بودن نقاشی را از بین نبرد. تجزیه و تحلیل می تواند اطلاعاتی در مورد تاریخچه ی یک شی‌ء ارائه دهد و برخی از اسرار آن را آشکار کند. پس از چندین سال تحقیق در مورد امکان سنجی و ایمنی یک ترمیم احتمالی برای حفاظت، سرانجام «بانوی صخره ها»ی داوینچی در لندن تمیز و ترمیم شد. این عمل عمدتاً به دلایل زیبایی شناسی انجام شد، زیرا این تصویر به دلیل تخریب شدید روغن و لاک ماستیک به کار رفته در سال 1949 به طور فزاینده تیره تر و کمتر "قابل تشخیص" شده بود.
معاینات تحلیلی نقاشی نه تنها قبل از شروع عمل بلکه در حین تمیز کردن نیز انجام شد. این اجازه داد تا اطلاعات ارزشمندی راجع به شرایط لایه های سطح و همچنین ساختار لایه و مواد مورد استفاده جمع آوری شود. بررسی ترکیب ابتدایی به طور همزمان اطلاعاتی در مورد اعتبار رنگ ها ارائه می دهد.
به عنوان مثال، هنرمندان بزرگ ممکن است نقاشی هایی را "در بازار آزاد" خریداری کرده باشند، اما رنگ های معمول را خود مخلوط کرده باشند. از این رو رنگ های استفاده شده می توانند نشان از اعتبار یک نقاشی داشته باشند. از طرف دیگر اگر نقاش دقیقاً مشخص نباشد یا این که چندین هنرمند معاصر روی یک نقاشی کار کرده باشند، نوع برس قلم مو و انتخاب رنگ ها می تواند نشان دهد که چه قسمتی از تصویر متعلق به چه کسی است. بنا بر این نسخه دوم "Virgin of the Rocks" احتمالاً توسط لئوناردو داوینچی آغاز شده و توسط شاگرد وی Ambrogio de Predis ادامه یافته است. دانش در مورد روش نقاشی لئوناردو داوینچی می تواند تا حد زیادی گسترش یابد و از طریق تجزیه و تحلیل ها نیز مستند سازی شود.
آنالیز یا تجزیه و تحلیل غیر مخرب تصویر به لطف پردازش تصویر
پیشرفته ترین تکنک های پردازش تصویر از ترمیم کنندگان امروزی در این کار پشتیبانی می کند. در مورد کار داوینچی، از طیف سنج M6 JETSTREAM از Bruker Nano GmbH استفاده شد که مجهز به دوربین های IDS است و سیستم ترکیب رنگ ها را به روشی غیر تهاجمی و غیر مخرب نشان می دهد و اندازه گیری فلورسانس اشعه ایکس در نقاط منفرد (100 میکرومتر و کوچکتر) از مناطق بزرگ را انجام می دهد. این طیف سنجی فلورسانسی دقیق پرتوی ایکس (micro-XRF) باعث می شود تا ترکیب عنصری یک نمونه مشخص شود، یعنی ثبت دقیق عناصری که در رنگ ها وجود دارد (اعم از فلزات سنگین، رنگدانه خون، کربن و غیره). نقاط اندازه گیری را می توان به عنوان "در پرواز" ثبت کرد، یعنی هنگامی که سرِ اندازه گیری کننده در حرکت است. این کار یک تجزیه و تحلیل سریع سطح به نام نقشه برداری یا نگاشت را مقدور می سازد.
تصویر:M6 JETSTREAM با کمک دوربین های IDS ترکیب رنگ را تجزیه و تحلیل می کند.
میشل جیروندا، مدیر بخش بازار هنر و حفاظت در شرکت بروکر نانو توضیح می دهد: "طیف سنج فلورسانس پرتو ایکس M6 JETSTREAM مقدار زیادی از اطلاعات ابتدایی را در اختیار ما قرار می دهد که به ما امکان می دهد نتایجی در مورد رنگدانه ها و موقعیت آنها در ساختار لایه رنگ استخراج کنیم." "به عنوان مثال می تواند تغییرات و اضافات بعدی را در تصویر نشان دهد و در صورت لزوم تفاوت در مصرف رنگدانه و ساختار لایه را بین هنرمندان مختلف نشان دهد."
تصویر: تابلوی «بانوی صخره ها» یا"Virgin of the Rocks" اثر لئوناردو داوینچی در فرایند تجزیه و تحلیل
© گالری ملی لندن
نقاشی به صورت نقطه به نقطه و خط به خط با پرتو اشعه X متمرکز شده اسکن می شود. عناصر اختصاص داده شده به رنگدانه ها در هر منطقه، هر کدام تابش فلورسانسی پرتو ایکس مشخصه خود را منتشر می کنند که توسط ردیاب ها در طیف سنج ثبت می شود. به این ترتیب، اطلاعات شیمیایی در مورد کل نقاشی در یک سری تصاویر متضاد جمع آوری می شود. به عنوان مثال ، اگر مس (Cu) در رنگ سفید یک نقاشی کشف شد، این نشانگر استفاده از آزوریت است، که یک رنگ آبی مبتنی بر مس در رنگ سفید است. بر اساس عناصر کشف شده، بیشتر رنگدانه ها با این فناوری قابل شناسایی هستند. نقاشی به صورت نقطه به نقطه و خط به خط با پرتو اشعه X متمرکز شده اسکن می شود. عناصر اختصاص داده شده به رنگدانه ها در هر منطقه، هر کدام تابش فلورسانسی پرتو ایکس مشخصه خود را منتشر می کنند که توسط ردیاب ها در طیف سنج ثبت می شود. علاوه بر این، تجزیه و تحلیل می تواند اطلاعاتی در مورد تاریخچه ی یک شی‌ء ارائه دهد و برخی از اسرار آن را آشکار کند. بارها و بارها، آثار پنهان شده در پشت نقاشی روی سطح را می توان در پس زمینه یافت و اغلب یک اثر هنری گمشده به طور غیر منتظره ای به چشم می آید – که ممکن است به این دلیل نقاشی شده باشد که هنرمند نقاشی قبلیش را دوست نداشته یا به سادگی به این دلیل بوده باشد که به بوم نقاشی (کشیده شده) نیاز داشته است.
تصویر: نقشه فلز روی در عکس پایین، یک نقاشی زیر تصویر حاوی فلز روی از یک ترکیب رها شده اولیه را نشان می دهد.
یافته های تفصیلی
مهمترین اطلاعات جدید از تجزیه و تحلیل فلورسانس اشعه X از تابلو "بانوی صخره ها" کشف یک نقاشی حاوی روی در اولین ترکیب تصویر بود. وجود این طراحی از قبل مشخص بود، اما با استفاده از آنالیز فلورسانس اشعه ایکس - خصوصاً در ترکیب با تصویربرداری اَبَرطیفی – وجود آن به وضوح آشکارتر شد. به خصوص تغییرات جالبی مشاهده می شود، به عنوان مثال در پارچه لباس پیراهن مریم باکره (نقاشی شده با زیر لایه آزوریت حاوی مس) و در موقعیت چهره مسیح کودک. نمای اصلی سه چهارم به نمای نقاشی شده فعلی تغییر یافته است (که در نقشه Pb-Lαدیده می شود).
تصویر: نقشه های Cu-Kα، Pb-Lα، و Pb-Mα برخی از تغییرات در پارچه ردای مریم باکره و موقعیت صورت مسیح کودک را نشان می دهد.
چشم انداز
با تمیز کردن و از بین بردن لاک تحریف کننده، تابلوی «بانوی صخره ها» می تواند بار دیگر قدرت، زیبایی و تأثیر جادویی خود را آشکار کند – و البته همچنین به لطف طیف سنج فلورسانس میکرو ایکس M6 JETSTREAM از شرکت Bruker Nano GmbH . این ها در بازار هنر بی نظیر هستند. آنها با کمک پردازش تصویر، چشم اندازهای کاملاً جدیدی را برای تجزیه و تحلیل نقاشی ها و سایر آثار هنری باز می کنند. بنا بر این بروکر انتظار دارد رشد خوب بازار میکرو XRF و تقاضای روز افزون برای تصاویر با وضوح بالاتر و توزیع عناصر افزایش یابد. چه از نظر ترکیب رنگ، تکنیک نقاشی، اصالت یا پیشینه تاریخی، چه در یک موزه در مقابل مخاطب و چه در آزمایشگاه - با استفاده از این برنامه، مورخان هنر، ترمیم کنندگان و محققان می توانند اسرار غیرقابل انکار شاهکارهای قدیمی را کشف کنند.منبع: Robotics Tomorrow
