خوابگردی چیست؟
خوابگردی به معنای نشستن، ایستادن یا راه رفتن در طول خواب است. این اختلال خواب در کودکان و جوانان از شیوع بالاتری برخوردار است و معمولا در سال‌های نوجوانی بروز می‌کند. عموما خوابگردی مشکلی جدی در سلامت به وجود نمی‌آورد با این حال در صورتی که به طور مکرر اتفاق بیفتد نشان دهنده اختلال اساسی در خواب است و می‌تواند کیفیت بهداشت روانی فرد را در طول روز نیز تحت تأثیر قرار دهد.وقوع خوابگردی در سنین بزرگسالی به احتمال بیشتری با سایر اختلالات خواب همراه است و ممکن است برخی مشکلات پزشکی را نیز به همراه داشته باشد. اگر یکی از اعضای خانواده شما به اختلال خوابگردی مبتلا می‌باشد، مراقبت از وی در برابر خطرات احتمالی بسیار اهمیت دارد. به همین خاطر بهتر است با یک متخصص در این زمینه مشورت کنید.1
علائم خوابگردی
راه رفتن در خواب معمولاً در اوایل شب (یک تا دو ساعت بعد از خوابیدن) رخ می دهد. حتی خوابگردی در هنگام چرت زدن هم امکان دارد اتفاق بیفتد.بارزترین علائم خوابگردی، بلند شدن از رختخواب و راه رفتن است.
راه رفتن در خواب می تواند طیف وسیعی از رفتارهای دیگر را شامل شود، که عبارتند از :
خیره شدن
حرف زدن در خواب
مشکل در بیدار شدن
ادرارکردن در مکان های نامناسب
عدم برقراری ارتباط با اطرافیان و پاسخ دادن به محرک های بیرونی
نشستن در رختخواب و انجام حرکات تکراری مانند مالیدن چشمان
رانندگی
ترک کردن خانه
فعالیت های جنسی بدون آگاهی
پایین آمدن از پله ها یا پریدن از پنجره
سردرگمی خشونت آمیز اما کوتاه مدت پس از بیدار شدن
انجام فعالیت های روزمره مانند لباس پوشیدن، صحبت کردن یا غذا خوردن در هنگام خواب
خوابگردی هایی که گاهی اتفاق می افتند معمولاً نگران کننده نیستند و به خودی خود برطرف می شوند.2
علت خوابگردی چیست؟
خوابگردی می‌تواند نتیجه مجموعه‌ای از عوامل باشد و معمولا علت واحدی ندارد. از جمله این عوامل می‌توان به استرس، تب، ایجاد اختلالاتی در برنامه خواب به دلایلی نظیر مسافرت و محرومیت‌های طولانی از خواب اشاره کرد. در برخی موارد این اختلال می‌تواند تحت تأثیر شرایط خاصی نظیر موارد زیر آغاز شود.- آپنه یا اختلال انسداد تنفس در خواب
- مصرف برخی داروهای روانپزشکی نظیر خواب‌آورها و آرام‌بخش‌ها
- مصرف مواد
- ابتلا به سندروم پاهای بی‌قرار.1
عوامل خطر خوابگردی
عواملی که ممکن است خطر خوابگردی را افزایش دهند، عبارتند از:ژنتیک
به نظر می رسد خوابگردی در خانواده ها ژنتیکی و ارثی باشد. اگر یکی از والدین شما سابقه خوابگردی داشته باشد احتمال وقوع خوابگردی در شما زیاد است و اگر هم پدر و هم مادر شما سابقه این اختلال را داشته باشند احتمال بروز خوابگردی در شما بیشتر خواهد بود.سن
خوابگردی بیشتر در بزرگسالان و کودکان اتفاق می افتد اما اگر خوابگردی در بزرگسالی برای اولین بار رخ دهد به احتمال زیاد با شرایط دیگر و بیماری های زمینه ای ارتباط دارد و احتیاج به مراجعه به پزشکتان و درمان دارد.2چطور از این اختلال جلوگیری کنیم ؟
شب ها زود به رختخواب بروید تا خواب کافی در طول شبانه روز داشته باشید.سعی کنید ساعت مشخصی از شب را برای خوابیدن انتخاب کنید.
میزان استرس خود را کاهش دهید.
ودر ساعات پایانی شب از خوردن کافئین و قهوه و نسکافه خوردارری کنید.
میزان مصرف آب و مایعات در پایان شب برای کودکان را کاهش دهید.3
روش‌های درمان
ایجاد تغییراتی در سبک زندگی می‌تواند به شما کمک کند تا بتوانید بر این مشکل غلبه کنید.- برای مثال برنامه منظمی برای زمان خواب خود در نظر بگیرید و هر شب قبل از به خواب رفتن تمرین‌های آرام‌سازی یا همان ریلکسیشن را به طور منظم انجام دهید.
- مصرف الکل یا مواد را خاتمه دهید و اگر داروهای روانپزشکی مصرف می‌کنید در مورد عوارض آن با پزشک خود گفت‌وگو کنید.
اگر با استفاده از این روش‌ها بازهم به طور مکرر خوابگردی را تجربه می‌کنید به یک روانشناس بالینی مراجعه کنید. روانشناس با بررسی عوامل زمینه ساز این مشکل نظیر اضطراب‌های روزمره و ارائه راهکارهایی برای مدیریت آن‌ها، به شما برای درمان اختلال خوابگردی کمک خواهد کرد. در صورت نیاز به درمان‌های دارویی، روانشناس شما را به پزشک ارجاع خواهد. پزشک نیز با تجویز داروهایی نظیر آرام‌بخش‌ها و ضدافسردگی‌ها روند درمان را تسهیل خواهد کرد.3
درمان خانگی خوابگردی
محیط منزل را ایمن کنید
اگر امکان دارد خوابگردی منجر به آسیب شوند، این موارد احتیاطی را در نظر بگیرید:قبل از خواب تمام پنجره ها و درهای بیرونی را ببندید و قفل کنید. حتی در صورت امکان درهای داخلی را قفل کرده یا آلارم یا زنگ روی درها قرار دهید.
درها یا راه پله ها را مسدود کنید و سیم های برقی و سایر خطرات را از دسترس دور کنید. در صورت امکان در طبقه همکف بخوابید. اگر کودک شما دچار خوابگردی است، اجازه ندهید که او تنها بخوابد.
به آرامی فرد را که در حال خوابگردی است به رختخواب هدایت کنید. لازم نیست فرد را بیدار کنید. چون احتمال سردرگمی و آشقتگی فرد وجود دارد و می تواند دردسر ساز باشد.
خواب کافی داشته باشید
خستگی می تواند در بروز خوابگردی نقش داشته باشد. در صورت امکان، از سر و صدای اضافی هنگام خواب یا سایر محرک های مختل کننده خواب، خودداری کنید.قبل از خواب یک روال منظم و آرامش دهنده مانند خواندن کتاب، حمام آب گرم انجام دهید. قبل از خوابیدن تمرین مراقبه را امتحان کنید چون می توان برای داشتن یک خواب آرام و راحت به شما کمک کند.
استرس را از بین ببرید
مواردی که باعث استرس می شود و راه های مقابله با استرس را شناسایی کنید. در مورد آنچه شما را آزار می دهد با اطرافیان خود صحبت کنید.از مصرف الکل خودداری کنید
نوشیدن الکل می تواند در خواب شبانه اختلال ایجاد کرده و محرکی برای خوابگردی باشد.روش های مفید دیگری که ممکن است بتوانید خوابگردی در کودکان را کاهش دهید، عبارتند از:
از مصرف کافئین نزدیک به زمان خواب خودداری کنید.
برنامه خواب منظمی را تنظیم کنید و کنار آن ها بخوابید.
به کودک خود آموزش دهید تا با گوش دادن به موسیقی آرام در به هنگام خواب آرام باشد.
اطمینان حاصل کنید که اتاق خواب کودک شما ساکت، آرام و به اندازه کافی تاریک است.
اگر تصور می شود استرس در بروز این مشکل نقش دارد، مشاوره ممکن است کمک کند. ممکن است هیپنوتیزم یا بیوفیدبک نیز مورد بررسی قرار گیرد.
مقدار مایعاتی که فرزندتان در شب مصرف می کند را کم کنید و مطمئن شوید که او قبل از خواب به دستشویی می رود (مثانه پر خوابگردی را تحریک می کند.)
در موارد نادر، پزشکتان ممکن است برای کمک به خواب کودک شما دارویی تجویز کنند.2
عوارض خوابگردی
خوابگردی به خودی خود نگران کننده نیست، اما شما در حالت خوابگردی احتمال دارد:خواب دیگران را مختل کنید.
باعث ایجاد احساس خجالت و بروز مشکلات در روابط اجتماعی شما گردد.
اختلال در خواب باعث خواب آلودگی بیش از حد در طول روز و ایجاد اختلال در زندگی روزمره شما شود.
در حین خوابگردی به دیگران آسیب برسانید، البته آسیب به دیگران در حین خوابگردی به ندرت رخ می دهد.
به خودتان آسیب برسانید (به ویژه اگر در نزدیکی پله ها راه بروید، از خانه خارج شوید، رانندگی کنید یا چیز نامناسبی بخورید.)2
پینوشتها
1.www./honarehzendegi.com
2.pezeshket.com
3.www.dr-zakeri.com
